Descrizione diretta
Pistoia, Archivio Capitolare C.105
Composito
membr. ff. II, 175; i ff. I-II provengono da un codice del sec. XII contenente un omeliarioLegatura antica; il ms. è stato rilegato nel 1475 da Francesco di Amedeo (cfr. in bibl. Zamponi, Legature )Ente possessore Pistoia, Biblioteca capitolare (Sacrestia di S. Zeno) (post 1432)Nomi Sozomeno da Pistoia (n. 1387, m. 1458), bibliotecario (sec. XV.1); Francesco di Amedeo (fl. XV), legatore (a. 1475)Storia del manoscritto Il ms. nella forma attuale è attestato presso la Sacrestia di San Zeno a partire dall'inventario di Sozomeno del 1432 (item nr. 54: Unum librum in quo est de poenitentia sancti Ambrosii et sancti Augustini et quaedam alia. Incipit: Quoniam omnibus epistolis. Et finit: occasio castitatis ). Segnature precedenti: B.II.13 e 64 (desunta).Bibliografia Chiti Pistoia (1901) p. 66; Zdekauer, Inventario (1902) p. 139 nr. 20; Oberleitner Augustinus Italien (1970) p. 202; Savino, Libreria della cattedrale (1998) p. 432 nr. 54; Mss. med. PT (1998) pp. 42-43 scheda 45, tav. LIV; De Nicola Liber exortationis (2005) p. XLIV et passim (ms. siglato P); Zamponi Legature (2006) (passim ); Zamponi Scriptorium (2015) pp. 14, 16, tav. XII; Zamponi Testimonianze (2021) pp. 202, 216-228 (tavv. IX-XXI)
U.C. I (ff. 1-14) sec. XII.1 data stimata membr. ff. 14 dimensioni: 270 x 180; specchio di scrittura: 15 [220] 35 x 20 [128] 32; rr. 33/ll. 33; da f. 9r a f. 14v (secondo fascicolo) varia leggermente lo specchio di scrittura: 15 [215] 40 x 22 [125] 33; rr. 26/ll. 26 decorato Iniziali semplici rubricatoEnte possessore Pistoia, Biblioteca capitolare (Sacrestia di S. Zeno) (post 1432)Epistolae , Ambrosius Mediolanensis episcopus , ff. 1r-4v ep. 76Epistolae , Ambrosius Mediolanensis episcopus , ff. 4v-10r ep. 75aEpistolae , Ambrosius Mediolanensis episcopus , ff. 10r-12r ep. 75Epistolae , Ambrosius Mediolanensis episcopus , ff. 12r-14v ep. 30
U.C. II (ff. 15-152) sec. XII.1 data stimata membr. ff. 138 dimensioni: 270 x 181; specchio di scrittura: 17 [214] 39 x 17 [136] 28; rr. 35/ll. 35 (f. 27r) disposizione del testo: modeste differenze di mise en page corrispondenti alla varietà delle mani; nonostante alcuni avvertibili stacchi (ad esempio fra ff. 15-82 e 83-151) non è necessaria un'ulteriore articolazione del codicenote generali sulla scrittura: da f. 15r a f. 151v sono presenti diverse mani, sincrone, che si succedono anche all'interno di uno stesso testo (talora al cambio di fascicolo) rubricatoStato di conservazione Asportato f. 50, antichi restauri eseguiti con fili colorati; rimangono solo modesti residui dei ff. 42, 50 e 152, asportati, in origine bianchiEnte possessore Pistoia, Biblioteca capitolare (Sacrestia di S. Zeno) (post 1432)De paenitentia , Ambrosius Mediolanensis episcopus , ff. 15r-34rRetractationes , Augustinus Aurelius , ff. 83r-95v lb. II 67De praedestinatione sanctorum , Augustinus Aurelius , ff. 96r-102rDe bono coniugali , Augustinus Aurelius , ff. 102v-113vDe cura pro mortuis gerenda , Augustinus Aurelius , ff. 114r-121vDe fide catholica , Boethius n. 480 ca., m. 524 , ff. 146v-149rInformatio regularis , Augustinus Aurelius , ff. 149r-151vEnchiridion ad Laurentium (De fide, spe et caritate) , Augustinus Aurelius , ff. 121v-146vSermones , Augustinus Aurelius , ff. 34r-40r: Sermo 351 - De utilitate agendae poenitentiaeSermones [238], Caesarius Arelatensis episcopus n. 470 ca., m. 27-8-542 , ff. 40r-41r: 63 - sermo 63 de poenitentia ex dictis sancti Augustinisermo 63Epistolae , Cyprianus Carthaginiensis , ff. 43r-46rDe sacramento dominici calicis (ep. 63)Cena Cypriani , ff. 46r-49vDe continentia , Augustinus Aurelius , ff. 51r-53rLiber exhortationis ad quemdam comitem , Paulinus Aquileiensis patriarcha n. ante 750, m. 11-1-802 , ff. 53r-74rEpistolae , Augustinus Aurelius , ff. 74r-75rEpistula ad Auxilium episcopum (= ep. 250)Epistolae , Augustinus Aurelius , ff. 75r-81vDe presentia Dei liber (= ep. 187, ad Dardanum )
U.C. III (ff. 153-175) sec. XII in. data stimata membr. ff. 23 dimensioni: 270 x 180; specchio di scrittura: 16 [207] 47 x 10/5 [130] 5/30; rr. 26/ll. 26 Presenti spazi riservatiEnte possessore Pistoia, Biblioteca capitolare (Sacrestia di S. Zeno) (post 1432)De adulterinis coniugiis , Augustinus Aurelius , ff. 153r-175r lb. I-II
Note scheda originaria a c. di Giovanna Murano; revisione 2019
Risorse esterne collegate
Pistoia, AC C.105, sez. I, f. 1r
Pistoia, AC C.105, sez. II, f. 34r
Pistoia, AC C.105, sez. II, f. 83r
Pistoia, AC C.105, sez. II, f. 114r
Pistoia, AC C.105, sez. III, f. 170r
Pistoia, AC C.105, sez. III, f. 175v
Archivio Capitolare di Pistoia
Responsabile scheda: CODEXScheda derivata da: MEL
Altri progetti collegati:
CODEX Permalink: http://www.mirabileweb.it/manuscript/pistoia-archivio-capitolare-c-105-manoscript/225078