Descrizione diretta
San Gimignano (Siena), Biblioteca e Archivio Comunale 34
datato a. 1452 gennaio 26Note datazione vd. colophon cart. in folio ff. V, 169, V'; numerazione meccanica nel margine inferiore esterno; guardie e controguardie moderne di restauro (meno recenti i ff. IV-V e I'); fascicoli 1 (10), 2 (12), 3 (9), 4 (8), 5 (11), 6-7 (10), 8 (9), 9-17 (10): i fascc. 3 ed 8 sono privi di una carte; l'ultimo foglio del fasc. 4 è stato erroneamente attaccato al fascicolo successivo in fase di restauro dimensioni: 347 x 248; specchio di scrittura: 45 [222] 80 x 30/6 [126] 6/80 (f. 76r); rr. 45/ll. 44 (f. 76r), rigatura a colorescritture e mani littera antiqua; bastarda all'antica; note generali sulla scrittura: cancelleresca all'antica di Bartolomeo Nerucci, tranne che per i ff. 23r-31v da altra mano coeva (vd. Storia) decorato Iniziali semplici; Iniziali decorate: ai ff. ff. 23r, 93r, 136r tre iniziali in oro decorate a bianchi girari; iniziali semplici alternativamente in rosso e azzurro; presenti spazi riservati rubricatoLegatura moderna di restauro (1972), in pergamena flosciaStato di conservazione Il ms. è stato sottoposto a restauro a cura dell'Istituto di patologia del libro nel 1972; sono stati completamente restaurati i margini superiori dei fogli, danneggiati dall'umidità
Sottoscritto
/
Colophon
A f. 167v: Egregium et notabile opus gloriosissimi doctoris Hyeronimi epistolarum, cum trandsitu et miraculis eiusdem, una cum Iustino, explicit felicissimi, per me Bertholomeum Petri de Sancto Geminiano, ibidem pro communi grammatice professorem. De quo lausque deo, pax vivis, requies sit obsecro defunctis finaliter optima cunctis. Sub annis domini 1452, die autem XXVI° Januarij. Deo gratias ; la formula di invocazione finale (Laus deo, pax vivis, requies defunctis ) è ripetuta anche a f. 169vEnte possessore San Gimignano (Siena), S. Maria Assunta, opera della collegiata (sec. XV-XIX in.); San Gimignano (Siena), Archivio comunale (sec. XIX-XX)Nomi Bartholomaeus Petri de Nerucciis de Sancto Geminiano fl. 1434-1466, m. post 1473 , copista (a. 1452)Storia del manoscritto Il codice risulta strettamente legato ai mss. BCSg 32 e 33 (cfr. la scheda relativa al ms. 32). Il codice proviene dall'Opera della Collegiata (da dove è passati prima all'Archivio comunale e poi alla sede attuale), e corrisponde all'item e precedente segnatura L. 18 dell'Inventario Mannini (cfr. Mannini Inventario , p. 59). Il copista dei ff. 23r-31v (dove compare tuttavia anche la mano del Nerucci), è lo stesso che esempla i ff. 7r-13r del ms. BCSg 33. A f. 167v, a margine della sottoscrizione, la precisazione: Opus Iustini non est in hoc volumine, quia melius mihi visum fuit in duos distinguere libros, ne nimis amplius foret volumen ; l'altro volume è l'attuale ms. BCSg 33. A f. 1r, mg. inf., annotazione a matita di incerto significato: S. Gimignano 1171 .Exhortatio sive ammonitio ad monachos , ff. 11r-12rExhortatio sive ammonitio ad monachos , Augustinus Aurelius pseudo , ff. 11r-12rEpistola de honorandis parentibus , Hieronymus Stridonius pseudo , f. 1r-vEpistola ad Celantiam (?), Pelagius monachus , ff. ?-31vEpistolae II «ad amicum aegrotum» , Maximus Taurinensis episcopus pseudo , ff. 31v-35r ep. I; lacunosoSermones CXVI , Maximus Taurinensis episcopus pseudo , f. 35r-vSermo de natali domini Epistolae , Hieronymus Stridonius pseudo , ff. 35v-? 1 ep.De exodo, in vigilia Paschae [sermo], Hieronymus Stridonius , f. 36r-v?Sermo de quadragesima , Hieronymus Stridonius , ff. ?-37vEpistola ad Demetriadem (?), Pelagius monachus , ff. 37v-47vEpistolae , Hieronymus Stridonius , ff. 47v-54v 3 epp.Epistola ad Ianuarium , Bachiarius monachus , ff. 54v-55vEpistolae , Hieronymus Stridonius pseudo , ff. 55v-57v 1 ep.Epistola de vera paenitentia (?), Pelagius monachus , ff. 1v-2rDe luminaribus ecclesiae , Hieronymus Stridonius pseudo , ff. 57v-58rEpistolae VI ad Hieronymum , Damasus I papa pseudo , f. 58r 1 ep.Epistolae , Hieronymus Stridonius pseudo , f. 58v 1 ep.Epistolae , Hieronymus Stridonius , ff. 58v-65r, 79v-82r 6 epp.Apologia adversus libros Rufini , Hieronymus Stridonius , ff. 65r-79v lib. III e I (lacunoso)Epistola seu consolatio ad virginem in exilium missam (?), Pelagius monachus , ff. 82r-84r interrottoEpistola de vera circumcisione , Eutropius presbyter f. ca. 400 , ff. 85r-92vEpistolae , Hieronymus Stridonius pseudo , ff. 93r-97v: 12 - Epistola ad Damasum papam (ad Rusticum Narbonensem) de septem ordinibus ecclesiaeDe divina lege (?), Pelagius monachus , ff. 97v-101vEpistolae , Hieronymus Stridonius , ff. 101v-102v 6 epp.Epistolae , Hieronymus Stridonius , f. 2r? 1 ep.Epistola de contemnenda haereditate , Eutropius presbyter f. ca. 400 , ff. 102v-?Epistola de perfecto homine , Eutropius presbyter f. ca. 400 , ff. ?-114vAltercatio Luciferiani et orthodoxi , Hieronymus Stridonius , ff. 114v-121vEpistolae , Hieronymus Stridonius , ff. 121v-125r 1 ep.Dialogus adversus Pelagianos [sub persona Attici catholici et Critobuli haeretici], Hieronymus Stridonius , ff. 125r-135vRegula monacharum ad Eustochium sacram Deo virginem , ff. 136r-147vDe vigiliis , Nicetas Remesianensis, Daciacus episcopus , ff. 147v-149rDe diversis generibus leprarum (?), Gregorius Illiberitanus , ff. 149r-150rEpistolae , Hieronymus Stridonius , f. 105r-v 1 ep.Commentarius in Symbolum apostolorum , Rufinus Aquileiensis , ff. 150v-159vDe lapsu virginis consecratae , ff. 2r-4vEpistola seu libellus , Hilarius Pictaviensis episcopus pseudo , ff. 159v-165rFormulae spiritalis intelligentiae , Eucherius Lugdunensis episcopus , ff. 165r-167vAnna solet dici tres concepisse Marias , f. 169v?
Epistolae , Hieronymus Stridonius , ff. 4v-9r 1 ep.Vita Malchi , Hieronymus Stridonius , ff. 9r-11rExhortatio sive ammonitio ad monachos , Hieronymus Stridonius pseudo , ff. 11r-12rVita sancti Pauli , Hieronymus Stridonius , ff. 12r-14vAd Marcellam (?), Pelagius monachus , ff. 23r-?Bibliografia Mannini Inventario (1858) (repertorio di corredo); Mazzatinti Inventari (1972) vol. LXXXVIII pp. 151-155 (Gino Garosi S. Gimignano. Biblioteca Comunale ); Fioravanti, Cultura in Valdelsa (1987) pp. 220-221 e n. 6; Kristeller Iter Italicum (1992) vol. VI p. 208
Note scheda originaria a c. di Silvia Fiaschi; revisione 2022 (GP)
Risorse esterne collegate
San Gimignano, BC 34, f. 5r
San Gimignano, BC 34, f. 23r
San Gimignano, BC 34, f. 58r
San Gimignano, BC 34, f. 167v
Responsabile scheda: CODEX
Altri progetti collegati:
CODEX Permalink: http://www.mirabileweb.it/manuscript/san-gimignano-(siena)-biblioteca-e-archivio-comuna-manoscript/218420