*
Franco Alessio Causalità naturale e causalità divina nel «De habitudine causarum» di Enrico di Langenstein Franco Alessio Studi di storia della filosofia medievale cur. Gianni Francioni , praef. Fiorella De Michelis Pintacuda , Pisa, ETS 2002 (Memorie e atti di convegni 19) pp. 302, 27-34
Abstract
Il saggio, già pubblicato in
La filosofia della natura nel Medioevo Milano 1966 pp. 597-604, tratta della polemica antiastrologica nel XIII e XIV sec., partendo dalla condanna di questa disciplina fatta da Stefano Tempier nel 1277 e dalla difesa presente nello
Speculum astronomiae . In questo contesto l'A. si occupa specificatamente del
De habitudine causarum di Enrico di Langenstein, testo probabilmente scritto a Parigi nel 1368, che non si limita ad essere un trattato antiastrologico ma contiene una più ampia discussione del problema della causalità. Il problema centrale che questo testo affronta è dunque quello del funzionamento delle cause in astrologia, ovvero del problema dell'interazione fra le cause astrologiche e la libertà di Dio: la prima causa è obbligata a seguire la concatenazione delle cause naturali? Enrico aveva già affrontato questo problema nel
De immaterialitate rerum , testo oggi perduto; nel
De habitudine causarum egli, richiamandosi direttamente alla condanna del 1277, si preoccupa di salvare l'onnipotenza divina al di fuori della rigida concatenazione causale del cosmo astrologico. Addirittura la libertà di Dio assume in questo testo un carattere così marcato da sovrastare non soltanto il potere causale delle Intelligenze astrologiche ma la stessa intelligenza divina. L'A. conclude auspicando una nuova e più particolareggiata lettura del
De habitudine causarum , che permetta di gettare nuova luce sulle relazioni fra il pensiero di Enrico di Langenstein e quello di Nicola Oresme e di Nicola di Autrecourt. (Eleonora Buonocore)
Riduci
Argomenti e indici Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
De habitudine causarum et influxu naturae communis (Quia libenter vellem scire modum administrationis et regiminis naturaliter agentium mundi inferioris... ) Nicolaus de Ultricuria n. 1295/1298, m. 1369 Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 Speculum astronomiae (Occasione quorumdam librorum... ) Stephanus Tempier v. 23-6-1262, m. 3-9-1279 Albertus Magnus pseudo ,
Speculum astronomiae (Occasione quorumdam librorum, apud quos non est radix scientiae, qui cum sint verae sapientiae inimici Duae sunt magnae sapientiae et utraque nomine astronomiae censetur) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
De immaterialitate rerum [opus deperditum ] Richardus de Furnivalle n. 10-10-1201, m. 1259/1260 ,
Speculum astronomiae (?) (Occasione quorumdam librorum, apud quos non est radix scientiae, qui cum sint verae sapientiae inimici Duae sunt magnae sapientiae et utraque nomine astronomiae censetur) Rogerius Bacon pseudo ,
Speculum astronomiae (Occasione quorumdam librorum, apud quos non est radix scientiae, qui cum sint verae sapientiae inimici Duae sunt magnae sapientiae et utraque nomine astronomiae censetur)
Scheda N: 25 - 1946
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-causalità-naturale-e-causalità-divina-nel-de-habi/460921
*
Franco Alessio La riflessione sulle «artes mechanicae» (secoli XII-XIV) Franco Alessio Studi di storia della filosofia medievale cur. Gianni Francioni , praef. Fiorella De Michelis Pintacuda , Pisa, ETS 2002 (Memorie e atti di convegni 19) pp. 302, 121-44
Abstract
Lo studio, già apparso in
Lavorare nel medioevo. Rappresentazioni ed esempi dell'Italia dei secc. X-XVI, 12-15 ottobre 1980 Perugia 1983 pp. 257-93 (cfr. MEL X 3092) ed in
Interpretazioni del medioevo Bologna 1979 pp. 327-38, rappresenta una riflessione sul tema delle
artes mechanicae all'interno delle
scholae monastiche, cattedrali, canoniche e libere e delle università fra XII e XIV sec. L'A. inizia l'analisi dal testo base preso a riferimento nelle scuole per trattare l'argomento delle
artes mechanicae , ovvero il
Didascalicon di Ugo da San Vittore da cui dipendono direttamente sia il
Microcosmus di Goffredo di San Vittore sia tre trattati anonimi che si trovano nei mss. Bamberg, Patr. 47 (Q. VI 30), München, BSB, lat. 1612 e Paris, BNF, lat. 6570 che contiene il
Tractatus quidam de philosophia ; si prendono in esame anche l'enciclopedia di Rodolfo Ardens, Enrico di Langenstein e le
Invective contra medicum del Petrarca. L'influenza di Ugo da San Vittore si nota anche nelle opere didascaliche di Raimondo Lullo, la
Doctrina pueril ed in parti dell'
Arbor scientiae , nel
De reductione artium ad theologiam di Bonaventura e nel
De ortu scientiarum di Roberto Kilwardby. Dopo aver ripercorso la fortuna del
Didascalicon , l'A. cerca di rintracciare le influenze culturali che permeano il II libro, ovvero la parte sulle
artes mechanicae ; seguendo l'analisi di P. Sternagel le fonti di maggiore ispirazione risultano: Isidoro di Siviglia, Cassiodoro, un commento dell'Eriugena a Marziano Capella, Remigio d'Auxerre e soprattutto il
De civitate Dei di Agostino. Il
Didascalicon rielabora tutti questi spunti arrivando a formulare una vera e propria filosofia delle arti meccaniche, una legittimazione filosofica della loro esistenza. In questa visione, tuttavia, le arti meccaniche restano comunque subordinate alla filosofia, in quanto è da essa che ricevono valore e legittimità: il
mechanicus viene accolto nell'ordine del sapere ma contemporaneamente viene anche respinto, relegato ad un gradino più basso. L'A. analizza poi l'apporto dei filosofi mendicanti, partendo dal
De divisione di Domenico Gundissalvi, e dal
De naturis rerum e dal
De nominibus utensilium di Alessandro Neckam: per Neckam non esiste filosofia sulle arti meccaniche, la
ratio delle
artes mechanicae non è che un puro suono, una voce vuota di significato. Il francescano Ruggero Bacone, nell'
Opus maius e nell'
Opus tercium , affronta la questione da un differente punto di vista e rifiuta il patronato della filosofia sulla meccanica: il
mechanicus ha in sé la dignità e legittimità del proprio lavoro e non la deve ricercare nella filosofia, critica la divisione aristotelica fra conoscenza
propter quid (delle cause reali) e
quia (delle cause apparenti), sostenendo che il vero esperto è colui che conosce le cose attraverso l'esperienza personale, ovvero il
mechanicus . L'A. riprende poi l'analisi del testo del
Didascalicon , rintracciandovi alcuni topoi della letteratura sulle arti meccaniche: per esempio un'attenuazione del motivo biblico del lavoro come pena e una nuova immagine del lavoro come rimedio al male esistente nel mondo dopo il peccato di Adamo, oltre al tradizionale ordine settenario delle
artes mechanicae . L'A. conclude infine il suo discorso sottolineando la complessità dell'idea scolastica del lavoro e la necessità di ulteriori studi sull'argomento. (Eleonora Buonocore)
Riduci
Argomenti e indici Arti meccaniche Biblia sacra, FORTLEBEN Cassiodorus Senator n. 485 ca., m. 580/585 ca. Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 Isidorus Hispalensis episcopus n. 560 ca., m. 4-4-636 Remigius Autissiodorensis monachus n. 841 ca., m. 2-5-908 Scuola Tractatus quidam de philosophia et partibus eius Università Alexander Neckam n. 1157, m. 1217 ,
De naturis rerum Alexander Neckam n. 1157, m. 1217 ,
De nominibus utensilium Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De civitate Dei Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274 ,
De reductione artium ad theologiam (Omne datum optimum...In hoc verbo tangitur origo omnis illuminationis) Dominicus Gundissalinus n. 1110 ca., m. post 1181 ,
De divisione philosophiae (Felix prior etas, quae tot sapientes protulit... ) Franciscus Petrarcha n. 20-7-1304, m. 19-7-1374 ,
Invective contra medicum Gaufridus de Sancto Victore n. 1130 ca., m. 1194 ca. ,
Microcosmus (Arbitratus sum tam michi quam cunctis huius libelli lectoribus expedibile fore si causam huius operis... Mundi nomine plerumque hominem appellari tam philosophus quam theologus testatur... ) Hugo de Sancto Victore n. 1096 ca., m. 11-2-1141 ,
Didascalicon de studio legendi (Duae praecipuae res sunt quibus ad scientiam instruitur... Omnium expetendorum prima est sapientia in qua perfecti... ) Iohannes Scottus Eriugena n. 810 ca., m. post 877 ,
Annotationes in Martianum Martianus Capella, Fortleben ,
De nuptiis Philologiae et Mercurii Radulphus Ardens n. 1140 ca., m. 1200 ca. ,
Speculum universale (Pridie idus septembris magister Radulphus obiit. A mundi pena septembris lux duodena / illum secreuit, qui mundi gaudia spreuit. Primus liber describit et diuidit scientiam et assumens ethicam eam quoque describit et diuidit... Quid sit scientia et que eius species. Scientia est uera perceptio mentis infinita finite comprehendens... ) Raymundus Lullus n. 1232/1233, m. 1315/1316 ,
Arbor scientiae Robertus Kilwardby n. 1215 ca., m. 10-9-1279 ,
De ortu scientiarum Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Opus maius Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Opus tertium
Manoscritti
Scheda N: 25 - 4883
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-la-riflessione-sulle-artes-mechanicae-(secoli-xii/462109
*
Franco Alessio Studi di storia della filosofia medievale cur. Gianni Francioni , praef. Fiorella De Michelis Pintacuda , Pisa, ETS 2002 pp. 302 (Memorie e atti di convegni 19)
Abstract
Il vol. contiene dieci saggi, segnalati a parte, tutti già pubblicati in precedenza riguardanti vari aspetti della filosofia medievale. Gli studi sono preceduti da una nota editoriale del curatore e da una presentazione di F. De Michelis Pintacuda, in cui si ripercorrono le tappe della carriera accademica di F. Alessio e si sottolinea il valore del suo lavoro di ricerca: in apertura è presente anche una bibliografia degli scritti dello studioso. Il vol. è inoltre corredato da un indice dei nomi. Recensione in «Miscellanea francescana» 103 (2003) 401-2 di Orlando Todisco che indica gli autori dei quali viene riproposto il pensiero (Enrico di Langenstein, Lamberto d'Auxerre, Pietro Abano, Ruggero Bacone e Guglielmo d'Occam) e si sofferma sullo spazio dedicato a Ruggero Bacone nel saggio
«Simplicitas» e «paupertas» da Ruggero Bacone a Guglielmo d'Occam . (Eleonora Buonocore)
Riduci
Argomenti e indici Scheda N: 25 - 14541
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-studi-di-storia-della-filosofia-medievale/460920
*
Michael David Bailey Fearful Spirits, Reasoned Follies. The Boundaries of Superstition in Late Medieval Europe Ithaca, NY-London, Cornell University Press 2013 pp. 295
Abstract
L'A. affronta il tema del concetto di superstizione nel basso medioevo, delineando alcune pratiche sacrileghe, messe sotto accusa da trattati (come il
De erroribus circa artem magicam di Jean Gerson, 1402 o il
De superstitionibus di Nicola Javer, 1405) o da inquisitori (come il domenicano Nicolau Eymerich) in numerosi centri religiosi, laici, e universitari dell'Europa cristiana del XIV e XV secolo (Borgogna, Catalogna, Inghilterra, Avignone e Parigi). Il volume è diviso in sei capitoli: nel primo (pp. 35-70) l'A. mette in evidenza l'importanza delle opere dei Padri della chiesa (come il
Contra academicos , il
De vera religione e il
De doctrina christiana di Agostino; il capitolo
De ecclesia et sectis [VIII 3, 6] delle
Etymologiae di Isidoro di Siviglia) e delle grandi autorità scolastiche del XII e XIII secolo (come il
Decretum [causa 26] di Graziano, il
Policraticus di Giovanni di Salisbury, il
De universo e il
De legibus di Guglielmo d'Alvernia e la
Summa theologiae e
Contra gentiles di Tommaso d'Aquino) per i teologi e i laici del XIV e XV secolo. Il secondo capitolo (pp. 71-112) tratta nel dettaglio dell'opera di condanna nei confronti di qualsiasi tipo di pratica demoniaca e rito magico, oltre che dell'estrema diffidenza verso forme di sapere astrologico e astronomico, sia alla corte avignonese di papa Giovanni XXII (1316-1334) sia attraverso le opere (il
Directorium inquisitorum , il
Contra astrologos imperitos e il
Contra alchimistas ) dell'inquisitore catalano Nicolau Eymerich. Nel corso della trattazione particolare importanza è poi attribuita alle disquisizioni di filosofia naturale dell'Università di Parigi, circa temi astrologici e alchemici, dei teologi Nicola Oresme ed Enrico di Langestein. Nel terzo capitolo (pp. 113-47) sono delineate alcune personalità del XV secolo che si opposero strenuamente alla superstizione e alle pratiche astrologiche del loro tempo: il cardinale e teologo parigino Pierre d'Ailly, Jean Gerson, cancelliere dell'università di Parigi e Laurens Pignon, teologo domenicano alla corte di Borgogna e confessore del futuro sovrano Filippo IV il Bello, mentre nel quarto capitolo (pp. 148-94) sono analizzati i lavori di un folto gruppo di scrittori dell'area tedesca del XV sec. (tra cui Giovanni di Francoforte, Nikolau Javer, Johann Nider, Thomas Ebendorfer e Felix Hemmerli) mettendo in luce i caratteri comuni dei loro scritti sulla stregoneria, negromanzia e magia nera. Nel quinto (pp. 195-222) ampio spazio è dato alla stregoneria e a una difesa efficace contro di essa: nello studio, l'A. si sofferma ampiamente sul
Malleus maleficarum di Heinrich Kramer e sul
Formicarius di Johann Nider, mentre il sesto capitolo (pp. 223-54), conclusivo, inquadra il concetto di superstizione nel periodo moderno della Rivoluzione scientifica (XVII sec.) e dell'Illuminismo (XVIII sec.). Il volume è corredato da appendice bibliografica (pp. 255-87) e da indice generale (pp. 285-95). (Luca Villani)
Riduci
Argomenti e indici Storia delle mentalità Alchimia Astrologia Astronomia Iohannes XXII papa n. 1244 ca., m. 4-12-1334 Laurentius Pignon v. 1403, m. 1449 Petrus de Alliaco n. 1350 ca., m. 9-8-1420 Augustinus Aurelius, Fortleben ,
Contra academicos Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De doctrina christiana Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De vera religione Felix Hemmerli n. 1388/1389, m. 1458/1459 ,
De credulitate demonibus adhibenda [ca. 1455-1457] Gratianus n. saec. XI ex., m. ante 1159 ,
Decretum Guillelmus Alvernus n. 1180 ca., m. 30-3-1249 ,
De fide et legibus (In ordine sapientalium divinarumque scientiarum) Guillelmus Alvernus n. 1180 ca., m. 30-3-1249 ,
De universo (Scientia de universo dicitur secundum duas intentiones quarum altera est philosophia completa... Scito igitur in primis, quia universum non intelligo hic nisi universitatem creaturarum... ) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Commentarium super Genesim [lectum Viennae a. 1385-1392] (In principio creavit. Ita scribitur in capite totius divinae Scripturae. Quae incipit a libro Genesis. Quem ideo exponere intendo, adiuvante Domino, ut in Wiennensi universitate novum sacrae theologiae studium incipiat In principio creavit (Gn 1,1). Hoc introducens beatus Augustinus XI. De civitate Dei c. 3 ita dicit: Quod Deus fecit mundum... et praedictis praeambulis) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
De reprobatione ecentricorum et epiciclorum [a. 1364] (Cum inferiorum consideratio (seu cognitio) ad celestem (seu coelestium) conducat inquisitionem... ) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Quaestio de cometa [a . 1368-1369] (Anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo octavo a vigilia palmarum usque ad tres septimanas Parisius visus fuit cometes tempore crepusculi... ) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Tractatus contra astrologos coniunctionistas de eventibus futurorum [a. 1373] (Odit observantes vanitates supervacue universitas Parisiensis quae ideo sic viguit semper in iudicio et veritate... ) Henricus Institoris n. 1430 ca., m. 1505 ,
Malleus maleficarum [a. 1485-1487; una cum Iacobo Sprenger?] (Cum inter ruentis seculi calamitates quas proh dolor non tam legimus quam passim experimur... ) Iacobus Sprenger n. 1436/1438, m. 6-12-1495 ,
Malleus maleficarum [a. 1485-1487; una cum Henrico Institori? ] (Cum inter ruentis seculi calamitates quas proh dolor non tam legimus quam passim experimur... ) Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De erroribus circa artem magicam Iohannes Lagenator de Francofordia n. 1380 ca. m. 13-5-1440 ,
Quaestio de potestate coercendi daemones Iohannes Nider n. 1380 ca., m. 13-8-1438 ,
Formicarius Iohannes Sarisberiensis n. 1110/1120, m. 1182 ca. ,
Policraticus Isidorus Hispalensis episcopus n. 560 ca., m. 4-4-636 ,
Etymologiarum libri XX Nicolaus Eymerici n. 1320 ca., m. 4-1-1399 ,
Contra alchimistas Nicolaus Eymerici n. 1320 ca., m. 4-1-1399 ,
Contra astrologos imperitos atque contra nigromanticos de occultis perperam iudicantes Nicolaus Eymerici n. 1320 ca., m. 4-1-1399 ,
Directorium officii inquisitorum Nicolaus Magni de Jawor n. 1355 ca., m. 22-3-1435 ,
De superstitionibus Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 ,
Contra iudiciarios astronomos Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 ,
De commensurabilitate vel incommensurabilitate motuum caeli Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 ,
De configurationibus qualitatum et motuum (Cum ymaginationem meam de uniformitate et difformitate intensionum ordinare cepissem... Omnis res mensurabilis exceptis numeris ymaginatur ad modum quantitatis continue... ) Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 ,
Quaestio contra divinatores horoscopios Nicolaus Oresme n. 1322 ca., m. 11-7-1382 ,
Quodlibeta Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa contra gentiles Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa theologiae Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Tractatus de decem praeceptis
Luoghi: Avignon Borgogna Catalogna Germania Inghilterra Paris
Scheda N: 35 - 11195
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-fearful-spirits-reasoned-follies-the-boundaries-o/645656
*
Christine Beier Die illuminierten Handschriften und Inkunabeln der Universitätsbibliothek Graz: Die illuminierten Handschriften 1400 bis 1550. Textband und Tafel- und Registerband Wien, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften 2010 voll. 2 pp. XXIV-398, XXII-52 tavv. 880 (Österreichische Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-historische Klasse. Denkschriften 390. Veröffentlichungen der Kommission für Schrift- und Buchwesen des Mittelalters. Reihe V. Die illuminierten Handschriften und Inkunabeln in Österreich ausserhalb der Österreichischen Nationalbibliothek 1)
Abstract
Der vorliegende erste Teilband des Handschriftenkatalogs, der im Aufbau den Bänden der Reihe «Die illuminierten Handschriften und Inkunabeln der Österreichischen Nationalbibliothek» folgt, ist in Provenienzgruppen eingeteilt. Den einzelnen Klosterprovenienzen werden neben kurzen Einleitungen ein Überblick über die Kloster- bzw. Bibliotheksgeschichte sowie den Bibliotheksbestand und ggf. die etwaige Produktion des Skriptoriums beigegeben. Darüber hinaus werden hier einzelne gering ausgestattete Handschriften aufgelistet; ebenso werden für die Untersuchung bzw. Beschreibung der Katalogisate relevante Drucke erwähnt und deren Buchschmuck beleuchtet. Wie für die Beschreibung illuminierter Handschriften durchaus üblich wird bei der Vorstellung der einzelnen, chronologisch angeordneten Katalogisate der Schwerpunkt auf buchmalerische und kodikologische Aspekte (v.a. bzgl. Ausstattung und Stil bzw. Einordnung) gelegt. Freilich wird der Inhalt kurz skizziert, wobei die Bearb. sich im Wesentlichen auf die Katalogbände von A. Kern (
Die Handschriften der Universitätsbibliothek Graz 3 Bde., Leipzig-Wien 1942-1967) bezieht. In einem ersten großen Abschnitt werden Erwerbungen des Jesuitenkollegiums und der UB Graz sowie Textzeugen unbekannter oder unsicherer Provenienz vorgestellt, so z.B.: Cod. 1125 (1. V. 15. Jh.):
Speculum sapientiae des Boniohannes de Messana (= Ps.-Cyrillus); 420 (1. H. 15. Jh.):
Missale Dominicanum ; 491 (a. 1429):
Summa theologiae des Thomas de Aquino; 932 (2. V. 15. Jh.):
Pontificale et benedictiones episcopales ; 375 (a. 1451/1454):
Antiphonarium Cartusiense (Pars aestiva); 415 (M. 15. Jh.):
Novum Testamentum ; 92 (M. 15. Jh.):
Repertorium iuris des Iohannes Calderinus; 1637 (2. H. 15. Jh.):
Psalterium feriatum ; 109 (60er Jahre 15. Jh.), 472 (letztes V. 15. Jh.):
Missale Salisburgense ; 323 (a. 1476):
Vocabularius Latino-Germanicus ; 19 (15. Jh.):
De laudibus sanctae crucis des Hrabanus Maurus; 459 (spätes 15. Jh.):
Missale ; 534 (a. 1491):
Repetitio I. Quo minus ff. De fluminibus des Jason de Mayno,
Super secunda parte Codicis des Lanzellotto Decio; 2067/I und II (a. 1493; a. 1495):
Graduale Dominicanum . In der Folge finden sich die beschriebenen Textzeugen nach Provenienzen geordnet: Millstatt (Benediktiner, St.-Georgs-Ritter, Jesuiten): 508 (a. 1417):
Sermones de sanctis des Johannes Contractus; 682 (a. 1447/1448): Werke des Nicolaus de Dinkelsbühl (
Tractatus de oratione dominica ,
Tractatus de vitiis et virtutibus ,
Tractatus de septem donis Spiritus Sancti ,
Tractatus de octo beatitudinibus ),
Tractatus de quinque sensibus des Thomas Ebendorfer; 1 (a. 1481):
Antiphonarium ; 584 (70er Jahre 15. Jh.):
De officio missae ,
Tractatus de sacramentis . Neuberg (Zisterzienserstift): 1042 (um 1400):
Liber psalmorum cum glossis ; 669 (a. 1416):
Exordium magnum ordinis Cisterciensis des Conradus Eberbacensis; 593 (um 1428):
Exhortacio brevis des Johannes Gretzer,
Sermones des Conradus Holtnicker de Saxonia; 604 (um 1428): Theol. Sammelhs.; 1648 (a. 1432):
Diurnale de sanctis ; 869 (M. 15. Jh.):
De vitiis et virtutibus und
De passione Domini des Nicolaus de Dinkelsbühl; 1234 (a. 1452):
De nobilitate des Poggio Bracciolini; 244 (M. 15. Jh.):
Rationale divinorum officiorum des Guilelmus Duranti; 497 (M. 15. Jh.):
Summa confessorum I-II des Johannes Friburgensis,
Tractatus de decimis des Andreas de Escobar; 519 (M. 15. Jh.):
Summa confessorum III-IV des Johannes Friburgensis; 653 (3. V. 15. Jh.):
Sermones super epistolas de sanctis des Thomas Ebendorfer; 943 (a. 1462):
Breviarium Salisburgense ; 895 (a. 1462-1464):
Quaestiones in quartum librum Sententiarum des Johannes Harrer,
Tractatus de divinis praedicationibus des Leonardus Huntpichler (?1478); 102 (a. 1463/1464):
Sermones de evangeliis de tempore des Thomas Ebendorfer; 638 (a. 1472):
Liber de officio missae ; 554 (nach 1476):
Missale Cisterciense ; 16 (vor 1492):
Catholicon des Johannes Balbus. Sankt Lambrecht (Benediktinerstift): 443/I (a. 1401, nach 1402):
Catholicon des Johannes Balbus (Bd. 1); 59 (a. 1409): u.a.
Consilia des Fridericus Petruccius (de Senis),
Repetitiones des Johannes Calderinus;
Consilia des Oldradus de Ponte; 60 (A. 15. Jh.):
Lectura super Sexto libro Decretalium des Petrus de Ancharano; 385 (1. H. 15. Jh.):
Summa sive rhythmica argumenta capitum Novi Testamenti cum glossis interlinearibus des Alexander de Villa Dei,
Novum Testamentum cum prologis et argumentis ,
Libri prophetarum et Machabaeorum cum prologis et argumentis ; 904 (1. H. 15. Jh.):
Ars dictandi des Otto von Lüneburg,
Notae meteorologicae ,
Hymni cum glossis ,
Vita s. Hemmae ,
Defensorium iuris des Gerardus Monachus,
Collationes des Aegidius Assisias; 122 (vor 1426), 364 (2. V. 15. Jh.), 123 (a. 1444), 128 (a. 1445):
Missale Benedictinum ; 116 (um 1430):
Antiphonarium Benedictinum ; 641 (um 1430):
Formulae honestae vitae des David de Augusta,
Compendium moralitatum des Jacobus de Losanna,
Aequipollarius des Conradus Bart; 492 (um 1430): u.a.
Sermones des Nicolaus de Dinkelsbühl,
Stimulus amoris des Ecbertus Schonaugiensis,
Tractatus de superstitionibus des Nicolaus Magni de Jawor,
Tractatus de contractibus des Henricus de Langenstein; 636 (a. 1438, um 1440): u.a. mit
De decem praeceptis des Johannes Herolt,
Manipulus curatorum des Guido de Monte Rocherii,
Sermones de corpore Christi des Nicolaus de Dinkelsbühl,
Sermones de adventu et nativitate Domini des Johannes Halgrinus de Abbatisvilla,
Concordantia evangelistarum de passione Christi des Nicolaus Magni de Iawor; 529/II (a. 1440):
Speculum historiale des Vincentius Bellovacensis; 582 (a. 1442):
De eruditione christifidelium des Johannes Herolt,
Dialogus miraculorum des Caesarius Heisterbacensis; 679 (a. 1442):
Scrutinium scripturarum des Paulus de Sancta Maria (Salomon Halevi); 1521 (2. V. 15. Jh.), 1541 (a. 1483):
Breviarium Benedictinum ; 260/II (um 1450):
Super antiphonam Salve regina (pars II) des Franciscus de Retza; 175 (2. V. 15. Jh.):
De audientia confessionum des Johannes Kusin,
Manuale confessorum des Johannes Nider; 100 (M. 15. Jh.):
Roseum memoriale divinorum eloquiorum des Petrus de Rosenheim,
Vetus Testamentum ; 76 (a. 1458):
Liber Sextus Decretalium cum apparatu Ioannis Andreae des Bonifatius VIII.; 70 (um 1460):
Glossa ordinaria ad Constitutiones Clementinae des Johannes Andreae; 813 (2. V. 14. Jh.):
Missale ; 356 (2. H. 15. Jh.):
Actus iudiciarii ; 733/I (a. 1466):
Scriptum in librum IV Sententiarum des Thomas de Aquino; 733/II (um 1473):
Summa theologiae pars sec. sec. des Thomas de Aquino; 343 (70er Jahre 15. Jh.):
Sententiarum libri IV des Petrus Lombardus; 740 (2. H. 15. Jh.):
Historia scholastica des Petrus Comestor; 299 (vor 1483):
Missale («Kerschbaumer-Missale»); 115 (E. 15. Jh.):
Missale Benedictinum («Sachs-Missale»); 1654 (E. 15. Jh.):
Libellus orationum cum benedictionibus ; 108 und 56/III (a. 1510):
Breviarium Benedictinum ad usum monasterii S. Lamberti («Sachs-Brevier»); 1509 (um 1520):
Libellus precum . Seckau (Augustiner-Chorherrenstift): 1009 (um 1400):
Sententiarum libri III-IV des Petrus Lombardus; 229 (a. 1423):
Summa poenitentialis des Thomas de Chabham; 316 (a. 1424):
Sermones de tempore ,
Sermones ad clericos ,
Sermones de sanctis des Thomas Cisterciensis; 353 (2. Jahrzehnt 15. Jh., a. 1439):
Summula de summa Raymundi de Pennaforti ,
Tractatus de arboribus consanguinitatis et affinitatis des Conradus de Megenberg; 1462 (1. V. 15. Jh., E. 15. Jh.):
Breviarium Seccoviense ; 39 (1. V. 15. Jh.): Biblia; 23/I und 23/II (a. 1429):
Promptuarium iuris des Ulrich von Albeck; 310 (a. 1446):
Historia orientalis des Haython,
Historia Alexandri Magni ,
Vita Karoli magni ,
Chronicon des Martin Oppaviensis; 1419 (2. H. 15. Jh.):
Sermones de evangelio aeterno des Bernardinus Senensis; 716 (1. H. 15. Jh.):
Missale Salisburgense ad usum ecclesiae collegiatae Seccoviensis ; 1051 (M. 15. Jh.):
Breviarium Salisburgense ad usum canonicorum Seccoviensium ; 66 (um 1450):
Sermones de evangeliis de tempore (
pars hiemalis ) des Thomas Ebendorfer; 320 (M. 15. Jh.):
Compendium Lecturae Mellicensis Nicolai de Dinkelsbühl des Johannes Schlitpacher,
Expositio super symbolum apostolicum des Nicolaus de Graetz; 74 (vor 1477), 112 (70er Jahre 15. Jh.), 131 (vor 1482):
Missale Salisburgense ; 147 (letztes Jahrzehnt 15. Jh.):
Missale festivum ; 17 (um 1500):
Graduale Seccoviense . Seitz (Zice in Slowenien; Kartause): 145 (um 1400), 18 (A. 15. Jh., um 1400, 2. H. 15. Jh.), 21 (A. 15. Jh., 2. H. 15. Jh.), 376 (1. H. 15. Jh.), 7 (letztes V. 15. Jh.):
Antiphonarium Cartusiense ; 777 (um 1400):
Liber divinae doctrinae der Catharina Senensis (lat. Übers. von Raimundus de Vineis); 51 (um 1400):
Antiphonarium Cartusiense (
pars hiemalis ); 972 (a. 1435):
Expositio super orationem dominicam des Godefridus Herilacensis,
Tractatus de regno celorum acquirendo des Ps.-Anselmus,
Expositio orationis dominicae des Abaelardus,
Liber de perfectione filiorum Dei des Johannes Ruysbroechius; 1040 (a. 1439, 1442):
Tractatus de partibus poenitentiae des Nicolaus de Dinkelsbühl,
Expositio de decem praeceptis des Thomas Ebendorfer; 747 (M. und 2. H. 15. Jh.):
Sermones de festis et de sanctis und
Sermones de tempore des Nicolaus de Dinkelsbühl; 262 (a. 1468):
Tractatus de ostensione regni dei des Nicolaus Kempf (?),
Tractatus de mystica theologia und
Explanatio in Canticum canticorum des Nicolaus Kempf; 1474 (a. 1423, 2. H. 15. Jh.), 1429 (2. H. 15. Jh.):
Statuta antiqua et nova ordinis Cartusiensis ; 556 (2. H. 15. Jh.):
Psalterium feriatum et hymnarium ; 910 (letztes Jahrzehnt 15. Jh.):
De visione Dei des Nicolaus Cusanus,
De adhaerendo Deo des Johannes Castellensis,
Itinerarium mentis in Deum des Bonaventura,
Extractiones de mystica theologia ps. Dionysii Areopagitae des Thomas Gallus Vercellensis,
Tractatus de capitulo consueto in monasteriis des Nicolaus Kempf. Stainz (Augustiner-Chorherrenstift): 2 (um 1500):
Antiphonarium (
pars aestivalis ). Vergleichsabbildungen runden den Band ab. Eine Liste der 812 Abbildungen wird dem Tafelteil des zweiten Teilbandes vorangestellt. Der Registerteil enthält ein Literaturverzeichnis, Indizes der Personen, Orte und Sachen, eine Liste von Begriffen bezüglich Ikonographie und Buchschmuck sowie eine Übersicht der erwähnten Handschriften und Frühen Drucke, eine Signaturenkonkordanz, eine Zusammenstellung der datierten und datierbaren Kodizes sowie der Einbände und Wasserzeichen. (Michael Bachmann)
Riduci
Argomenti e indici Graz, Cataloghi di manoscritti Abba - Avis - Abbreviare Alexander Magnus: epistolae, historia etc. Antiphonaria, Libri liturgici Benedictionalia, Libri liturgici Breviaria, Libri liturgici Certosini De officio missae (Graz, UB, 584) (Tegitur enim exodi decimo nono et vicesimo quarto capitulo... ) De officio missae (Graz, UB, 638) (Legitur exodi decimo nono et xxiiij capitullis, quod cum dominus daret legem Moysi in monte Syna... ) De XIIII partibus beatitudinis (Multi homines, quibus nonnumquam boni mores et iusta opera proponuntur... ) Filosofia e teologia Formula honestae vitae (Petis a me, frater charissime... ) Gradualia, Libri liturgici Hemma vidua, Gurcensis fundatrix Hymnaria, Libri liturgici Hymni, Forme liturgiche Karolus Magnus rex Macchabei, Biblia sacra, FORTLEBEN Meteorologia Missalia, Libri liturgici Novum Testamentum, Biblia sacra, FORTLEBEN Orazioni e libri di preghiera Pontificalia, Libri liturgici Predicatori Predicazione Prophetae minores, Biblia sacra, FORTLEBEN Psalmi, Biblia sacra, FORTLEBEN Psalteria, Libri liturgici Salve, regina, mater misericordiae (Salve, regina mater misericordiae, vita, dulcedo et spes nostra, salve) Statuta antiqua ordinis Carthusiensis Statuta nova ordinis Carthusiensis [a. 1368] Summula de summa Raymundi (Summula de summa Raymundi prodiit ista. Iste liber cuius subiectum est ius canonicum... ) Tractatus de sacramentis (Graz, UB, 584) (Ad habendam noticiam sacramentorum primo inquirendum est... ) Vetus Testamentum, Biblia sacra, FORTLEBEN Abaelardus Petrus n. 1079, m. 1142 ,
Expositio orationis dominicae [sermo XIV, in diebus Rogationum] Aegidius de Assisio frater n. 1190, m. 23-4-1262 ,
Dicta (Gratie Dei et virtutes sunt scala... ) Alexander de Villa Dei n. 1160/1170 ca., m. 1240 ca. ,
Summarium biblicum Andreas de Escobar n. 1348/1367, m. 1440 ,
De decimis Anselmus Cantuariensis archiepiscopus pseudo ,
De XIIII partibus beatitudinis (Multi homines, quibus nonnumquam boni mores et iusta opera proponuntur... ) Bernardinus Senensis n. 8-9-1380, m. 20-5-1444 ,
Quadragesimale de evangelio aeterno [65 sermones; ca. 1430-1444] Bernardus Claraevallensis abbas pseudo ,
Formula honestae vitae Bernardus Silvestris m. 1159 ca. ,
Formula honestae vitae (?) (Petis a me, frater carissime... ) Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274 ,
Itinerarium mentis in Deum (In principio primum principium Beatus vir, cuius est auxilium abs te) Bonifatius VIII papa n. 1235 ca., m. 11-10-1303 ,
Liber sextus Decretalium Boniohannes de Messana fl. saec. XIV med. ,
Quadripartitus figurarum moralium Caesarius Heisterbacensis prior n. 1180 ca., m. post 1240 ,
Dialogus miraculorum [a. 1219-1223] Catharina Senensis (versiones latinae) n. 25-3-1347, m. 29-4-1380 ,
Dialogus [translatio Raymundi Capuani] Clemens V papa v. 1285, m. 20-4-1314 ,
Constitutiones Conradus Bart saec. XIV ,
Aequipollarius evangeliorum dominicalium Conradus de Monte Puellarum n. 2-2-1309, m. 14-4-1374 ,
Tractatus de arboribus consanguinitatis et affinitatis [post 1.9.1372] Conradus Eberbacensis abbas n. 1140 ca., m. 18-9-1221 ,
Exordium magnum Cisterciense Conradus Holtnicker de Saxonia v. 1247, m. 30-5-1279 ,
Sermones de communi sanctorum Conradus Holtnicker de Saxonia v. 1247, m. 30-5-1279 ,
Sermones de sanctis Conradus Holtnicker de Saxonia v. 1247, m. 30-5-1279 ,
Sermones de tempore Dionysius pseudo Areopagita saec. V-VI ,
De mystica theologia Egbertus Schonaugiensis abbas n. 1120 ca., m. 28-3-1184 ,
Stimulus amoris seu sermo de vita et passione Domini («Iesum Nazarenum a Iudaeis innocenter condemnatum») Franciscus de Retz n. 1343/1348, m. 8-9-1427 ,
Lectura super antiphonam Salve regina Fridericus Petruccius de Senis v. 1321, m. 1348 ,
Consilia, disputationes, quaestiones Gaufridus Heriliacensis monachus OSB saec. XIII/XIV ,
Sermones de oratione dominica Gerhardus de Rene monachus fl. ante 1459 ,
Defensorium iuris [confectum Vindobonae a. 1459] (Iudicium: alii sunt ordinarii, alii arbitratorii. Ordinari sunt, qui ab apostolico...; Quia bone rei dare consilium et presentis (habere) vite subsidium...) Gregorius IX papa n. 1170 ca., m. 22-8-1241 ,
Decretales (Gregorius episcopus - Rex pacificus pia miseratione disposuit... Firmiter credimus et simpliciter confitemus... ) Guido de Monte Rocherii fl. 1333 ca. ,
Manipulus curatorum Guillelmus Duranti senior, dictus Speculator n. 1230/1231, m. 1-11-1296 ,
Rationale divinorum officiorum [3 recensiones (rec. A, rec. B et rec. alia, dicta «Parisiensis» ); post 1286] Haytonus n. 1235/1245, m. 1314 ca. ,
Flos historiarum terrae Orientis [translatio latina] Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
De clavibus ecclesiae (?) (Tibi dabo claves regni caelorum Verbum hoc cuilibet dicitur confessori qui absolvendi habet potestatem confitentem a peccatis et per hoc eum intromittendi in regnum hic in spe ibi in re) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Tractatus bipartitus de contractibus [a. 1392-1393] (In sudore vultus tui vesceris pane tuo... Tanta erat illius primae trasgressionis culpa... ) Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
In honorem sanctae crucis [una cum epistola praefatoria ad Hattonem ] (Sedis apostolicae princeps, lux aurea Romae... Librum sanctae crucis, quem te adhortante inchoavi... Ast soboles Domini et Dominus dominantium ubique, hic... Hortatur nos Iacobus de Lausanna m. 1321/1322 ,
Compendium moralitatum (Abicere. Abicit mundus pauperes et honorat divites... ) Iason Maynus n. 1435, m. 25-4-1519 ,
Repetitio l. quominus ff. De fluminibus [habita Papiae 20.10.1491; Iohanni Iacobo Gyllino ducali secretario dicata ] (Quominus. Ista lex secundum Bartolum dividitur in tres partes... ) Iohannes Andreae n. 1271 ca., m. 7-7-1348 ,
Apparatus ad Clementinas constitutiones Iohannes Andreae n. 1271 ca., m. 7-7-1348 ,
Apparatus ad Librum sextum (Bonifacius episcopus - Ea ratione motus qua in principio secundi tertii quarti et quinti libri... Quia preposterus est ordo prius humana subsidia petere... ) Iohannes Calderinus v. 1326, m. 1365 ,
Repertorium sive dictionarium utriusque iuris (A. Haec dictio A. interdum includit ut C. de nupt. l. a caligato... ) Iohannes Calderinus v. 1326, m. 1365 ,
Repetitiones Iohannes Castellensis monachus n. 1370, m. post 1426 ,
De fine religiosae perfectionis Iohannes Contractus fl. 1373 ca. ,
Sermones de tempore et de sanctis Iohannes de Friburgo lector OP n. 1250 ca., m. 10-3-1314 ,
Summa confessorum Iohannes Gretzer OCist v. 1428 ,
Exhortacio brevis Iohannes Halgrinus de Abbatisvilla n. 1180 ca., m. 23-9-1237 ,
Sermones de tempore Iohannes Harrer de Heilbronn v. 1442-1469 ,
Commentarium in quattuor libros Sententiarum Iohannes Herolt v. 1416, m. 1468 ,
De eruditione Christifidelium [a. 1416; 30 distinctiones] Iohannes Ianuensis de Balbis v. 1272, m. 1298/1299 ,
Catholicon Iohannes Kusin Moguntinus fl. 1368-1373, m. 1374 ,
De clavibus ecclesiae (?) (Tibi dabo claves regni caelorum... Verbum hoc cuilibet dicitur confessori qui absolvendi habet potestatem confitentem a peccatis et per hoc eum intromittendi in regnum hic in spe ibi in re... ) Iohannes Nider n. 1380 ca., m. 13-8-1438 ,
Manuale confessorum Iohannes Rusbrochius (versiones latinae) n. 1293, m. 2-12-1381 ,
De calculo sive De perfectione filiorum Dei Iohannes Schlitpacher n. 4-7-1403, m. 24-10-1482 ,
Compendium lecturae Mellicensis Nicolai de Dinkelsbühl Lancellotus Decius n. 1444, m. 4-2-1500 ,
In secundam Codicis partem Leonardus Huntpichler de Valle Brixinensi n. 1405 ca., m. 8-4-1478 ,
Tractatus de divinis praedicationibus Martinus Oppaviensis n. 1230 ca., m. ante 23-12-1279 ,
Chronicon pontificum et imperatorum Nicolaus Cusanus n. 1401, m. 11-8-1464 ,
De visione Dei [23.10.1453] (Pandam nunc, quae vobis dilectissimis fratribus ante promiseram circa facilitatem mysticae theologiae... ) Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
De octo beatitudinibus Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
De oratione dominica Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
De septem donis Spiritus Sancti Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
De tribus partibus poenitentiae Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
De vitiis et virtutibus Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
Quaestiones in quartum librum Sententiarum Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
Sermones de beata Maria virgine Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
Sermones de corpore Christi Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
Sermones de tempore Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 ,
Sermones IV de nativitate Domini Nicolaus de Graetz v. 1421, m. 1444 ,
Expositio super Symbolum apostolicum Nicolaus Kempf n. 1410/1416, m. 20-11-1497 ,
De capitulo religiosorum Nicolaus Kempf n. 1410/1416, m. 20-11-1497 ,
De ostensione regni Dei Nicolaus Kempf n. 1410/1416, m. 20-11-1497 ,
Explanatio in Cantica canticorum Nicolaus Kempf n. 1410/1416, m. 20-11-1497 ,
Tractatus de mystica theologia Nicolaus Magni de Jawor n. 1355 ca., m. 22-3-1435 ,
De superstitionibus Nicolaus Magni de Jawor n. 1355 ca., m. 22-3-1435 ,
Sermo super quattuor passionibus domini nostri Iesu Christi secundum concordantiam quattuor evangelistarum Oldradus de Ponte n. 1270 ca., m. ante 1348 ,
Consilia Otto de Lunenborch saec. XIII/XIV ,
Compendium novae poetriae Paulus Burgensis n. 1350 ca., m. 29/30-8-1435 ,
Scrutinium Scripturarum contra perfidiam Iudaeorum Petrus Comestor n. 1100 ca., m. 22-10-1178 ,
Historia scholastica Petrus de Ancharano n. 1350 ca., m. 5-8-1415 ,
Commentaria in Decretales Petrus de Rosenheim n. 1380, m. 27-1-1433 ,
Roseum memoriale divinorum eloquiorum Petrus Lombardus n. 1095/1100, m. 1160 ,
Sententiae Poggius Bracciolinus n. 11-2-1380, m. 30-10-1459 ,
De nobilitate Raymundus Capuanus n. 1330 ca., m. 1399 ,
Liber de divina doctrina [opus Catharinae Senensis; translatio ex italico] Raymundus de Pennaforti n. 1175/1185, m. 6-1-1275 ,
Collectio Decretalium Gregorii IX Raymundus de Pennaforti n. 1175/1185, m. 6-1-1275 ,
Summa casuum [l. I-III] (Quoniam ut ait Hieronymus secunda post naufragium tabula est culpam simpliciter Quoniam inter crimina ecclesiastica simoniaca heresis obtinet) Thomas Cisterciensis monachus saec. XII ex./XIII in. ,
Sermones de sanctis (?) Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Scriptum super libros Sententiarum Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa theologiae Thomas de Chobham m. 19-10-1233/17-2-1236 ,
Summa confessorum Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
De quinque sensibus Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Sermones de epistolis de sanctis Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Sermones de evangeliis de tempore Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Tractatus de decem praeceptis Thomas Gallus m. 5-12-1246 ,
Extractio de libris beati Dionysii Ulricus Secoviensis episcopus fl. 1407-1418, m. 1431 ,
Promptuarium iuris Vincentius Bellovacensis n. 1190 ca., m. 1264 ca. ,
Speculum historiale
Luoghi: Millstatt Neuberg a.d. Mürz Salzburg Sankt Lambrecht (Stiria) Seckau Stainz Zice
Manoscritti
Graz, Universitätsbibliothek, 17 (37/9 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 443 (34/13 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 904 (38/3 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 59 (42/14 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 972 (35/22 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 554 (38/51 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 23 (39/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1648 (41/3 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 353 (42/36 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 18 (37/15 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 7 (37/7 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 260 (38/61 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 869 (37/7 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 1234 (33/13 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 244 (35/5 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 497 (35/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 519 (42/21 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 653 (35/37 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 943 (38/1 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 895 (37/51 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 102 (36/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 638 (36/57 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 16 (40/1 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 60 (42/15 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 385 (41/24 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 122 (40/27 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 364 (39/26 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 123 (40/35 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 128 (38/25 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 116 (38/20 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 641 (36/33 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 492 (36/19 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 636 (36/28 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 529 (33/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 582 (36/32 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 679 (35/65 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1521 (33/3 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 1541 (39/65 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 175 (40/108 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 100 (36/4 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 76 (42/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 70 (42/1 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 813 (41/72 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 356 (42/47 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 733/I (34/22 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 733/II (34/25 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 343 (37/46 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 740 (33/31 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 299 (37/34 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 115 (38/23 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1654 (39/78 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 108 (37/19 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 56/III (37/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1509 (41/98 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 1009 (36/21 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 229 (42/16 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 316 (36/83 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1462 (40/2 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 39 (40/20 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 310 (33/34 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1419 (41/53 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 716 (38/35 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1051 (41/80 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 66 (38/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 320 (36/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 74 (37/18 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 112 (38/27 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 131 (38/29 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 147 (38/33 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 145 (38/30 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 21 (34/4 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 376 (37/26 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 777 (40/13 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 51 (37/23 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1040 (35/6 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 747 (36/73 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 262 (38/59 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1474 (42/125 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 1429 (42/122 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 556 (38/52 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 910 (37/10 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 2 (37/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1125 (42/37 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 420 (40/46 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 491 (35/4 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 932 (38/34 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 375 (38/31 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 415 (40/49 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 92 (34/2 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1637 (42/13 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 109 (38/18 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 472 (38/44 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 323 (34/32 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 19 (40/23 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 459 (38/50 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 534 (-) Graz, Universitätsbibliothek, 2067 Graz, Universitätsbibliothek, 508 (36/29 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 682 (36/78 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1 (37/1 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 584 (42/12 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1042 (38/29 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 669 (33/27 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 593 (35/24 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 604 (35/27 Folio) Scheda N: 32 - 11983
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-die-illuminierten-handschriften-und-inkunabeln-de/591311
*
Harald Berger Zu den Philosophica in den mittelalterlichen Seckauer Handschriften der Universitätsbibliothek Graz. Mit gelegentlichen Blicken auf die Gelehrten- und Universitätsgeschicht Libri Seccovienses. Studien zur Bibliothek des Augustiner Chorherrenstiftes Seckau cur. Thomas László Csanády - Erich Renhart , Graz, Uni-Press Graz 2018 pp. 272, 65-82
Abstract
L'A. presenta i codici filosofici, ma non solo, presenti nella biblioteca medievale di Seckau e ora conservati alla Universitätsbibliothek di Graz, dandone breve descrizione e soffermandosi per alcuni di essi sui copisti: Graz, UB, 210 (
Metaphysica tradotta da Guglielmo di Moerbecke); 445 (
Tabula moralium Aristotelis di Jean Bernier de Fayt); 276 (Agostino
Enarrationes in Psalmos fino a Ps 118); 384a e 398 (
De civitate Dei ); 750 (
Confessiones e altri scritti di Agostino); 189 (pseudo Dionigi Areopagita); 171 (
Cur Deus homo di Anselmo); 737 (
Proslogion di Anselmo); 169 e 739 (diverse opere di Anselmo); 198, 437 e 439 (
Sententiae di Pietro Lombardo, anche glossate); 309 e 318 (
Sententiae di Pietro Lombardo abbreviate); 277 (commento alle
Sententiae di Bonaventura); 605 (terza parte della
Summa theologiae di Tommaso, indicato come
Tertia pars beati Thomae super Sententias ); 639 (
Quaestiones Sententiarum di Enrico Totting di Oyta); 494 (Nicola di Dinkelsbühl), 315 e 318 (commento alle
Sentenze di un certo Johannes de Gräz, presente anche nel codice Paris, BNF, lat. 346A e copiata parzialmente anche nei codici Graz, UB, 174 e 983); 320 (
Compendium lecturae Mellicensis di Johannes Schlitpacher); 651 (
Compendium lecturae Mellicensis di Johannes Harrer di Heilbronn); 289 (
Lectura super prologos Bibliae di Enrico Langenstein di Hessen); 312, 318, 616, 676 (opere diverse sulla messa); 66 (
Homiliae de evangeliis de tempore di Thomas Ebendorfer); 581 (
Homiliae de epistolis de tempore di Thomas Eberndorfer); 645 (
Homiliae de tempore di Thomas Ebendorfer); 304 e 676 (prediche scelte di Ebendorfer); 470 (traduzione tedesca del
De sphaera di Sacrobosco); 537 (scritti giuridici); 103 (commento al Salterio di Onorio Augustodunense); 255 (
Opus imperfectum in Matthaeum ); 355 (
Summa Pisana di Bartolomeo di San Concordio); 628 (opere di Matteo di Cracovia e Nicola Magni di Jawor); 302 (prediche su santa Caterina); 322 e 1487 (
Compendium theologicae veritatis di Ugo Ripelin di Strasburgo); 1226 (
De usu paupere e altri scritti di Pietro di Giovanni Olivi); 340 e 550 (
Postilla super librum Sapientiae di Robert Holcot). Si elencano infine frammenti sulle Arti contenuti nei codici Graz, UB, 88 (grammatica speculativa); 183 (commento non identificato al
Tractatus di Pietro Ispano); 241 (dal
De partibus animalium di Aristotele); 527 (grammatica); 605 (
Summa theologiae e commento alla
Physica di Tommaso); 639 (commento non identificato alle
Categoriae di Aristotele). (Marianna Cerno)
Riduci
Argomenti e indici Seckau, Biblioteche Catharina (Ecatherina) Alexandriae virgo martyr saec. III Dionysius pseudo Areopagita saec. V-VI Diritto Grammatica Matthaeus de Cracovia n. 1345 ca., m. 5-3-1410 Nicolaus de Dinkelsbühl n. 1360 ca., m. 17-3-1433 Nicolaus Magni de Jawor n. 1355 ca., m. 22-3-1435 Opus imperfectum in Matthaeum Predicazione Anselmus Cantuariensis archiepiscopus n. 1033/1034, m. 21-4-1109 ,
Cur Deus homo Anselmus Cantuariensis archiepiscopus n. 1033/1034, m. 21-4-1109 ,
Proslogion Aristoteles, Fortleben ,
Categoriae Aristoteles, Fortleben ,
De partibus animalium Aristoteles, Fortleben ,
Metaphysica Augustinus Aurelius, Fortleben ,
Confessiones Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De civitate Dei Augustinus Aurelius, Fortleben ,
Enarrationes in Psalmos Bartholomaeus de Sancto Concordio n. 1260/1262, m. 12-7-1347 ,
Summa de casibus conscientiae [a. 1338] (Abbas in suo monastero conferre potest suis subditis primam tonsuram... Quoniam ut ait Gregorius super Ezechelem nullum omnipotenti deo sacrificium... ) Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274 ,
Commentarius in quattuor libros Sententiarum Guillelmus de Moerbeke n. 1215 ca., m. 1286 ,
Metaphysica [opus Aristotelis; translatio ex graeco ] (Omnes hominis natura ... Signum autem ... Praeter enim) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Lectura in prologum Bibliae [Viennae, a. 1385; super Genesim I-III] (In principio creavit Deus coelum et terram... Ita scribitur in capite totius divinae scripturae, quae incipit a libro Genesis, quem ideo exponere intendo... ) Henricus Totting de Oyta n. 1330 ca., m. 20-5-1397 ,
Quaestiones super Sententias [lectae Parisiis a. 1378-1380; Sent . I: q. 1-10; Sent . II: q. 11; Sent . III: q. 12; Sent . IV: q. 13] (Circa librum Sententiarum quaeritur primo: Utrum ex testimoniis veritatis in aeternum fundatis constat theologiam esse scientiam ab omnibus scientiis humanitus inventis condistinctam... ) Honorius Augustodunensis presbyter et scholasticus n. 1080 ca., m. post 1153 ,
Expositio Psalterii [ca . 1133-1147] (Christiano patri verbo et exemplo relucenti ut speculum... Psalterium Gallicum autem, non Romanum explanabimus... Multa sunt indoctis de Psalterio dicenda... ) Hugo Ripelin de Argentina n. 1200 ca., m. 1268 ,
Compendium theologicae veritatis (Veritatis theologicae sublimitas, cum sit superni splendoris radius illuminans intellectum Deum esse multis modis ostenditur. Hoc enim fides recta testatur) Iohannes Chrysostomus pseudo, Fortleben ,
Opus imperfectum in Matthaeum Iohannes de Fayt fl. 1350-1378, m. 10-2-1395 ,
Manipulus moralis philosophiae Iohannes de Graez saec. XV ante med. ,
Commentum in libros Sententiarum Iohannes de Sacro Bosco n. 1200 ca., m. 1256 ,
De sphaera mundi Iohannes Harrer de Heilbronn v. 1442-1469 ,
Abbreviatio libri quarti Lecturae Mellicensis Iohannes Schlitpacher n. 4-7-1403, m. 24-10-1482 ,
Compendium lecturae Mellicensis Nicolai de Dinkelsbühl Petrus Hispanus n. 1210/1220, m. 20-5-1277 ,
Tractatus Petrus Iohannis Olivi n. 1247/1248, m. 14-3-1296/1298 ,
Tractatus de usu paupere Petrus Lombardus n. 1095/1100, m. 1160 ,
Sententiae Robertus Holcot m. 1349 ,
Super librum Sapientiae Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Expositio in octo libros Physicorum Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa theologiae Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Collationes de confessione (Ecce nunc tempus acceptabile dicit apostolus ad Corinthios 6to... ) Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Sermones de epistolis de tempore Thomas Ebendorfer n. 10-8-1388, m. 12-1-1464 ,
Sermones de evangeliis de tempore
Manoscritti
Graz, Universitätsbibliothek, 1226 (34/38 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 189 (49/5 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 169 (42/14 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 88 (40/12 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 183 (41/15 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 309 (33/33 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 445 (34/11 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 66 (38/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 320 (36/17 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 103 (36/3 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 255 (37/42 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 312 (36/75 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 171 (40/86 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 628 (33/12 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 537 (42/26 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 639 (35/35 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 470 (39/58 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 439 (39/56 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 210 (42/11 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 276 (39/10 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 384a (41/35 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 398 (39/34 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 750 (40/62 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 737 (39/21 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 739 (35/76 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 198 (40/91 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 437 (39/48 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 318 (36/22 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 605 (35/26 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 277 (39/12 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 315 (36/82 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 494 (36/21 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 174 (40/102 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 983 (38/50 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 651 (35/40 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 289 (38/53 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 676 (35/43 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 616 (36/7 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 581 (36/81 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 645 (35/6 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 355 (42/43 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 302 (33/13 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 322 (35/41 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 1487 (41/90 Octavo) Graz, Universitätsbibliothek, 340 (37/41 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 550 (38/41 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 241 (41/31 Quarto) Graz, Universitätsbibliothek, 527 (36/85 Folio) Graz, Universitätsbibliothek, 304 (35/83 Folio) Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 346 A Scheda N: 41 - 6052
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-zu-den-philosophica-in-den-mittelalterlichen-seck/749946
*
Jan-Hendryk de Boer Kommentar Universitäre Gelehrtenkultur vom 13.-16. Jahrhundert. Ein interdisziplinäres Quellen- und Methodenhandbuch cur. Jan-Hendryk de Boer - Marian Füssel - Maximilian Schuh , Stuttgart, F. Steiner 2018 pp. 589, 265-97
Abstract
Con riferimenti a: Egidio di Orléans (
Quaestiones super de generatione et corruptione ), Egidio Romano (
Super librum De causis ), Alberto di Sassoni (
Quaestiones in Aristotelis De caelo ), Alberto Magno (
Super Ethica ,
Super Dionysii Mysticam theologiam et epistolas ,
Super Matthaeum ,
De causis et processu universitatis a prima causa ,
Super Dionysium De caelesti hierarchia ), Alessandro di Hales (
Glossa in quattuor libros Sententiarum Petri Lombardi ), Baldo degli Ubaldi (
Commentaria in libros D ecretalium ), Biagio Pelacani (
Quaestiones super Tractatus logice magistri Petri Hispani ), Durando di San Porziano (
Scriptum super IV libros Sententiarum ), Ockham (
Scriptum in librum Sententiarum ,
Expositio super libros Elenchorum ,
Expositio in libros Physicorum Aristotelis ), Giovanni d'Andrea (
In quinque decretalium libros novella commentaria ,
Novella in Sextum ), Buridano (
Quaestiones super decem libros Ethicorum Aristotelis ), Giovanni Capreolo (
Defensiones theologiae divi Thomae Aquinatis ), Dino del Garbo (
Expositio super III ,
IV et parte V Fen Avicenne ), Accursio (
Glossa in Codicem, Glossa in Digesta, Glossa in Volumen ), Francesco della Marca (
In IV librum Sententiarum ,
Quaestiones super Metaphysicam ), Francesco di Meyronnes (
Conflatus ), Enrico di Langenstein (commento alle
Sentenze ), Enrico di Susa (
Summa aurea ), Iacopo di Forlì (
Expositio et quaestiones in primum Canonis Avicennae ), Pietro d'Abano (
Expositio in librum Problematum Aristotelis ), Pietro Aureoli (
Scriptum super primum Sententiarum ), Ruggero Bacone (
Quaestiones supra librum De causis ,
Quaestiones supra libros quattuor Physicorum Aristotelis ), Sigieri di Brabante (
Quaestiones in Metaphysicam ), Taddeo Alderotti (
Expositiones in arduum Aphorismorum Ipocratis volumen ), Tommaso d'Aquino, Walter Burley (
Expositio super decem libros Ethicorum Aristotelis ,
Quaestiones in librum Perihermeneias ), Guglielmo de la Mare (
Scriptum in libros Sententiarum ). (Agostino Paravicini Bagliani)
Riduci
Argomenti e indici Università Accursius n. 1184 ca., m. 1260 ca. ,
Glossa ordinaria Aegidius Aurelianensis magister m. post 1277 ,
Quaestiones super libro De generatione et corruptione [versio secunda] Aegidius Romanus n. 1243/1247, m. 22-12-1316 ,
Expositio in librum De causis Albertus de Saxonia n. 1316 ca., m. 8-7-1390 ,
Quaestiones in quattuor libros De caelo et mundo (De natura scientia... Aristotelis in libro de caelo et mundo, qui est secundus liber in ordine librorum naturalium considerat... ) Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
Commentarium in Evangelium Matthaei Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
De causis et processu universitatis a causa prima Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
Ethica [ca. 1250-1252] Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
Super Dionysii De ecclesiastica hierarchia Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
Super Dionysii Epistolas Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
Super Dionysii Mysticam theologiam Alexander Halensis n. 1185 ca., m. 21-8-1245 ,
Glossa in quattuor libros Sententiarum Baldus de Ubaldis n. 2-10-1327, m. 28-4-1400 ,
In quinque libros Decretalium commentaria Blasius de Parma n. 1347 ca., m. 23-4-1416 ,
Quaestiones dialecticae Dinus de Garbo n. 1280 ca., m. 30-9-1327 ,
Expositio super parte quintae Fen quarti Canonis Avicennae Dinus de Garbo n. 1280 ca., m. 30-9-1327 ,
Expositio super tertia et quarta Fen quarti Canonis Avicennae Durandus de Sancto Porciano n. 1275 ca., m. 10-9-1334 ,
Commentaria in Sententias Petri Lombardi (Circa primum Sententiarum primo queritur utrum theologia sit scientia... Circa primam distinctionem primi Sententiarum queritur primo quo sit fruendum... ) Franciscus de Marchia n. 1290 ca., m. post 1344 ,
Commentarii in quattuor libros Sententiarum Franciscus de Marchia n. 1290 ca., m. post 1344 ,
Quaestiones super Metaphysicam Franciscus de Mayronis n. 1285/1288, m. 1328 ca. ,
Commentarium in quattuor libros Sententiarum [plurimae redactiones] Galterius Burlaeus n. 1275, m. post 1343 ,
Expositio librorum Ethicorum Aristotelis [libri I-VI: a. 1334-1337; libri VII-X: a. 1338-1341] Galterius Burlaeus n. 1275, m. post 1343 ,
Expositio super librum Peryhermeneias [a. 1301] Guillelmus de Ockham n. 1285/1290, m. 9-4-1347 ,
Expositio in libros Physicorum (Quoniam quidem intelligere et scire - Iste liber prima sui divisione dividitur in duas partes, scilicet in prooemium et tractatum...... Philosophos plurimos sapientiae titulo decoratos qui tamquam luminaria fulgida splendor Guillelmus de Ockham n. 1285/1290, m. 9-4-1347 ,
Expositio super libros Elenchorum (Circa librum Elenchorum primo videndum est: An notitia syllogismorum sophisticorum sit vera scientia?... ) Guillelmus de Ockham n. 1285/1290, m. 9-4-1347 ,
Scriptum in librum primum Sententiarum [ordinatio ] (Circa primam distinctionem, in qua magister tractat de frui et uti, quaero primo de uti... Utrum sit possibile intellectum viatoris habere notitiam evidentem de veritatibus theologiae... ) Guillelmus Lamarensis n. 1230 ca., m. 1285 ca. ,
Commentarium in libros Sententiarum [commentum in libros I-II una cum aliquibus quaestionibus e libris III-IV ] Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Quaestiones super quattuor libros Sententiarum (Utrum veritates scientiae humanae repugnant conclusionibus christianae theologiae... Utrum peripatetici senserunt omnia alia entia a primo esse facta... Utrum sit de ratione causae creatae necessario in productione principium materiale praesupponere... Utrum sicut fiebat specialis unio humanitatis ad Verbum, ita mentis rationalis ad Spiritum sanctum... ) Henricus de Segusio n. 1200 ca., m. 1271 ,
Summa super titulis Decretalium [a. 1239-1253] (Alpha et omega unum in essentia et trinum in personis, a quo omnes legislationes pendere iubentur...... Quia secundum beatum Gregorium tunc fabrica robusta construitur cum... ) Iacobus Foroliviensis n. 1360 ca., m. 12-2-1414 ,
Super primum librum Canonis Avicennae [expositio et quaestiones ] (Omissis superfluis narrationibus a quibusdam in huius libri exordio... Utrum diffinitio medicine posita ab Avicenna... ) Iohannes Andreae n. 1271 ca., m. 7-7-1348 ,
Novella super quinque libris Decretalium Gregorii IX Iohannes Andreae n. 1271 ca., m. 7-7-1348 ,
Novella super sexto Decretalium Iohannes Buridanus n. 1300 ca., m. 11-10-1358/1361 ,
Quaestiones super X libros Ethicorum Iohannes Capreolus n. 1380 ca., m. 6/7-4-1444 ,
Super libros I-IV Sententiarum Petrus Aureoli n. 1280 ca., m. 10-1-1322 ,
Commentaria in quattuor libros Sententiarum Petrus de Abano n. 1257 ca., m. 1316 ,
Expositio Problematum Aristotelis Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Quaestiones supra libros IV Physicorum Aristotelis Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Quaestiones supra librum De causis ((mut.) in quantum autem generatur secundum aliquid sui est adaequatum tempori [...]... Omnis causa primaria. Quaeritur circa influentiam causarum: Utrum omnis agat per influentiam primo de causa prima... ) Sigerus de Brabantia n. 1235 ca., m. 1284 ca. ,
Quaestiones super Metaphysicam [prol., 1. II-VII; 4 reportationes] (Cum in omni scientia debet esse aliquid suppositum cuius partes et passiones per se quaeruntur... ) Thaddaeus Alderottus n. 1205/1223, m. 1295/1303 ,
Expositio in arduum Aphorismorum Hippocratis volumen Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Expositio libri Boethii De hebdomadibus Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Expositio super Iob ad litteram Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Expositio super librum De causis Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Scriptum super libros Sententiarum Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Sententia libri Ethicorum Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa contra gentiles Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa theologiae Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Super Boethium De trinitate Scheda N: 40 - 7147
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-kommentar/738982
*
Václav Bok Literaturpflege im Kloster Vyssi Brod/Hohenfurt vom 13. bis zum 15. Jahrhundert Zisterziensisches Schreiben im Mittelalter. Das Skriptorium der Reiner Mönche . Beiträge der Internationalen Tagung im Zisterzienserstift Rein, Mai 2003 cur. Anton Schwob - Karin Kranich-Hofbauer , Bern-Berlin-Bruxelles-Frankfurt a.M.-New York-Oxford-Wien, P. Lang 2005 (Jahrbuch für Internationale Germanistik. Reihe A. Kongressberichte 71) pp. 443, 179-91
Abstract
Viene delineata una breve storia dell'abbazia Hohenfurt (sulla Moldava), fondata per iniziativa dei Wittigoni (e da Wok in particolare) quale abbazia di famiglia (1259); l'originaria comunità è dedotta da Wilhering (nei pressi di Linz), che fornisce probabilmente anche la dotazione libraria di base, presto arricchita tanto che un precoce inventario del sec. XIII annovera già 45 unità, in prevalenza esemplari liturgici e scritti di Bernardo. I successivi arricchimenti mostrano propensioni volte verso il Sud sia come luogo di acquisizioni librarie (un
Decretum Gratiani proviene da Bologna) sia come ambito originario degli artigiani deputati alla decorazione dei manoscritti, poi affiancati da artigiani locali, della Boemia e specificatamente di Praga. Dall'ultimo quarto del sec. XIV è sicuramente attivo uno scriptorium interno, di lunga attività e soprattutto volto alla confezione di manufatti di utilizzo quotidiano. Particolarmente vivace, nello snodo tra il sec. XIV e il XV, appare l'interesse per gli scritti teologici e dei
magistri viennesi quali Enrico di Langenstein e Nicola di Dinkelsbühl (
Speculum artis bene moriendi , a lui attribuito con incertezza), le cui opere sono più volte esemplate. (Donatella Frioli)
Riduci
Argomenti e indici Scheda N: 28 - 6556
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-literaturpflege-im-kloster-vyssi-brod-hohenfurt-v/518862
*
Beate Braun-Niehr Die theologischen lateinischen Handschriften in Octavo der Staatsbibliothek zu Berlin Preussischer Kulturbesitz I Ms. theol. lat. oct. 66-125 Wiesbaden, Harrassowitz 2007 pp. 365 (Staatsbibliothek zu Berlin - Preussischer Kulturbesitz. Kataloge der Handschriftenabteilung. 1. Handschriften 3)
Abstract
Die Vf. gibt zunächst eine kurze Einführung in die Geschichte und den inhaltlichen Rahmen der hier untersuchten Handschriften, wobei sie besonderes Augenmerk auf die Provenienz der Kodizes sowie deren Eingang in die Königliche Bibliothek zu Berlin (wie z. B. unter F. Wilken, G.H. Pertz, C.R. Lepsius oder V. Rose) legt. Die folgenden detaillierten Handschriftenbeschreibungen richten sich nach den Richtlinien der DFG zur Katalogisierung mittelalterlicher Kodizes. Auf folgende lateinische Textzeugen wird besonders hingewiesen: Theol. lat. oct. 67 (a. 1604) und 119 (a. 1505, 1507):
Regula s. Benedicti ; 68 (a. 1479/1486):
Officium de conceptione B.M.V. des Leonardus Nogarola,
Orationes ,
Sermones ,
Horologium sapientiae des Heinrich Seuse,
Rosarium B.M.V. ,
Accessus altaris ; 69 (4. Viertel XV. Jh.):
Diurnale Benedictinum ; 70 (2. Viertel XIII. Jh.) und 121 (3. Viertel XIII. Jh.):
Biblia sacra ; 71 (4. Viertel XV. Jh.):
Horarium ad usum sororum ordinis Sanctissimi Salvatoris ; 72 (a. 1480):
Psalmi paenitentiales des Franciscus Petrarca,
Psalmi confessionales des Ps.-Franciscus Petrarca; 73 (a. 1575):
Rituale -Auszug; 74 (a. 1480, 1485, 1488):
Carmen de passione Christi des Aeneas Silvius Piccolomini,
Quindecim orationes de passione Christi der Ps.-Birgitta Suecica,
Orationes ; 75 (um 1486):
Kalendarium ,
Orationes ; 77 (2. Viertel XIV. Jh., 2. Hälfte XIII. Jh.):
Statuta provincialis concilii Vindobonensis anno 1267 ,
Constitutiones concilii Lugdunensis II anno 1274 ,
Statuta provincialis concilii Salisburgensis anno 1274 ,
Statuta provincialis concilii Salisburgensis anno 1281 ,
Statuta provincialis concilii Herbipolensis anno 1287 ,
Statuta provincialis concilii Salisburgensis anno 1298 ,
Statuta provincialis concilii Salisburgensis anno 1300 ,
Statuta provincialis concilii Salisburgensis anno 1310 ,
Sermones de communi sanctorum des Petrus de Remis,
Sermones ,
Varia theologica ; 78 (um 1460/1465), 79 (4. Viertel XV. Jh.), 80 (Ende XV. Jh.), 97 (um 1450/1455, um 1480) und 98 (um 1445/1450):
Horarium ; 81 (a. 1270/1280) und 82 (a. 1270/1280):
Psalterium feriatum (Fragment); 84 (2. Hälfte XIII. Jh., um 1328):
Breviloquium des Bonaventura,
Meditationes de cognitione humanae conditionis des Ps.-Bernardus Claraevallensis,
De miseria humanae conditionis des Innocentius III.,
Imago mundi des Honorius Augustodunensis,
Summa de vitiis des Guilelmus Peraldus,
Florilegium auctoritatum ; 85 (a. 1457):
Diurnale Erfordense ; 87 (um 1300):
Summa casuum des Burchardus Argentinensis; 88 (3. Drittel XII. Jh.):
Rituale Benedictinum ; 89 (4. Viertel XV. Jh.): Theol.-asketische Sammelhs.; 92 (a. 1489):
Processionale fratrum praedicatorum ,
Rituale -Auszug; 94 (3. Drittel XII. Jh.; derzeit: Kraków, Biblioteka Jagiellonska):
Vita s. Maclovii sive Machuti episcopi und
Passio s. Thebaeorum des Sigebertus Gemblacensis,
Passio s. Agnetis des Petrus Riga,
Mathematicus sive Patricida des Bernardus Silvestris,
Floridus aspectus des Petrus Riga,
Versus des Hildebertus Lavardinensis; 95 (4. Viertel XII. Jh.):
Theologia «Summi boni» des Petrus Abaelardus,
De planctu naturae des Alanus ab Insulis; 96 (IX. Jh.):
Vita s. Germani ep. Parisiensis des Venantius Fortunatus,
Translatio s. Germani ep. Parisiensis anno 756 et miracula [BHL 3472-3473],
Vita s. Genovefae virg. Parisiensis [BHL 3335],
Vita s. Aniani ep. Aurelianensis [BHL 474]; 99 (um 1475):
Diurnale Coloniense ; 100 (Mitte XII. Jh.):
De sacris ordinibu s des Hrabanus Maurus,
Sententiae de quinque septenis, de paenitentia et de sacramentis ; 101 (3. Viertel XV. Jh.):
Diurnale Windeshemense ; 102 (a. 1394):
Casus et notabilia decretalium (Gregorii IX., Bonifatii VIII.); 104 (2. Hälfte XIII. Jh., XV. Jh.):
Diurnale Praemonstratense ; 105 (um 1458):
Tractatus de decem praeceptis des Henricus de Frimaria,
Cordiale de quattuor novissimis des Geradus de Vliederhoven,
De spiritualibus ascensionibus des Gerards (Zerbolt) de Zutphania,
Meditationes de cognitione humanae conditionis des Ps.-Bernardus Claraevallensis,
Speculum animae des Henricus de Langenstein,
De beatitudine und
De divinis moribus des Ps.-Thomas de Aquino; 106 (um 1227):
Novum Testamentum ; 106a (3. Viertel XV. Jh.):
Speculum mortalium seu Colloquium Iesu et eremitae des Jacobus de Gruytrode,
Quinque orationes des Ps.-Thomas de Aquino,
Oratio de eucharistiae sacramento des Albertus Magnus (?); 107 (a. 1460/1470):
Psalterium non feriatum ,
Cantica Veteris et Novi Testamenti ,
Litania omnium sanctorum ,
Officium defunctorum ,
Officium parvum B.M.V. des Petrus Olavi von Skänninge; 107a (um 1420):
Diurnale für Brüder vom gemeinsamen Leben; 108a (a. 1521, 1522, 1524, 1534, 1542, 1543):
Rituale exorcismorum ; 112 (3. Drittel XV. Jh.):
Psalterium non feriatum ,
Officium defunctorum ,
Antiphonarium officii ,
Tonarius ; 113 (Mitte XV. Jh., a. 1450):
Consuetudines OSB ,
Manuale viaticum super regulam s. Benedicti des Johannes Schlitpacher,
Formula novitiorum des David de Augusta; 114 (2. Drittel XVI. Jh., Mitte XV. Jh., a. 1451, 1461, 4. Viertel XV. Jh.):
Orationale ,
Diurnale Benedictinum ; 115 (1. Viertel XVI. Jh.):
Vita Christi des Ludolphus de Saxonia; 117 (4. Viertel XV. Jh.):
Nocturnale Benedictinum (pars aestivalis); 118 (3. Viertel XV. Jh.):
Nocturnale Benedictinum (pars hiemalis); 120a (2. Viertel XIV. Jh.):
Vita s. Macarii Romani des Ps.-Theophilus, Sergius et Hyginus [BHL 5104],
Tractatus de oculo morali des Petrus de Lemovicis; 120b (a. 1421):
Diaeta salutis des Guilelmus de Lancea; 122 (1. Hälfte XV. Jh.):
Parabolae (II, IX) und
Liber ad milites templi de laude novae militiae des Bernardus Claraevallensis,
Visio Tnugdali des Frater Marcus,
Visio Pauli ,
De interiori domo seu De conscientia aedificanda des Ps.-Bernardus Claraevallensis; 123 (2. Hälfte XV. Jh.):
Breviarium Caminense (pars hiemalis); 124 (2. Viertel XV. Jh.):
Breviarium Benedictinum (Auszug). Eine Übersicht der abgekürzt zitierten Literatur (am Anfang des Bandes) sowie am Ende ein Initienregister, ein Register der altschwedischen Initien, ein Verzeichnis zu Prosa- und Versrepertorien, und schließlich ein Personen-, Orts- und Sachregister erschließen den Band. François Dolbeau, in «Analecta Bollandiana» 130 (2012) 187-90, elenca i manoscritti di contenuto agiografico presenti nel catalogo, che vanno dal IX al XVII secolo. Tali manoscritti furono realizzati per uso privato e passarono di mano in mano; ciò rende difficile individuarne origine e provenienza. Mss. citati: Berlin, SB, theol. lat. 8° 69 (XV sec.); theol. lat. 8° 71 (XV sec.); theol. lat. 8° 75 (ca.1486); theol. lat. 8° 77 (XIII sec.); theol. lat. 8° 78 (ca.1460-1465); theol. lat. 8° 79 (XV sec.); theol. lat. 8° 80 (XV sec.); theol. lat. 8° 81 (ca. 1270-1280); theol. lat. 8° 83 (XVI sec.); theol. lat. 8° 85 (a. 1457); theol. lat. 8° 88 (XIII sec); theol. lat. 8° 89 (XV sec.); theol. lat. 8° 94 (XII sec.); theol. lat. 8° 96 (IX sec.); theol. lat. 8° 97 (ca. 1450-1455); theol. lat. 8° 98 (ca. 1445-1450); theol. lat. 8° 99 (ca. 1475); theol. lat. 8° 101 (XV sec.); theol. lat. 8° 104 (XIII sec.); theol. lat. 8° 107 (ca. 1460-1470); theol. lat. 8° 107a (ca. 1420); theol. lat. 8° 108a (XVI sec.); theol. lat. 8° 112 (XIII sec.); theol. lat. 8° 114 (XV e XVI sec.); theol. lat. 8° 117 (XV sec.); theol. lat. 8° 118 (XV sec.); theol. lat. 8° 120 (ca. 1601-1603); theol. lat. 8° 120a (XIV sec.); theol. lat. 8° 122 (XV sec.); theol. lat. 8° 123 (XV sec.); theol. lat. 8° 124 (XV sec.); theol. lat. 8° 125 (ca. 1625). (Michael Bachmann)
Riduci
Recensioni e segnalazioni
Argomenti e indici Berlin, Cataloghi di manoscritti Agiografia Agnes Romae virgo martyr saec. III Anianus Aurelianensis episcopus saec. V Antiphonaria, Libri liturgici Apocalypsis Pauli Biblia sacra, FORTLEBEN Breviaria, Libri liturgici De beatitudine (Beati qui habitant in domo tua, Domine ... Sed in illa beatitudine cognoscitur Deus facie ad faciem sicut est... ) De divinis moribus (Perfecti estote sicut et pater vester caelestis perfectus est. In Sacra Scriptura nihil nobis impossibile consulitur vel praecipitur... ) Filosofia e teologia Florilegia Genovefa Parisiensis virgo m. ca. 500 Germanus Parisiensis episcopus m. 576 Iesus Christus Ius canonicum Kalendaria, Libri liturgici Liturgia Lyon II (1274), Concili e sinodi Macarius dictus Romanus, qui inventus est iuxta Paradisum Machutus (Maclovius, Malovius) Aletensis episcopus et confessor Maria virgo et mater Iesu Mauritius et socii Agaunenses seu Thebaei martyres Meditationes piissimae de cognitione humanae conditionis (Multi multa sciunt et seipsos nesciunt... ) Novum Testamentum, Biblia sacra, FORTLEBEN Orationalia, Libri liturgici Orationes XV de passione Domini Orazioni e libri di preghiera Processionalia, Libri liturgici Psalteria, Libri liturgici Regole, consuetudini e capitoli Ritualia, Libri liturgici Salzburg (1274), Concili e sinodi Salzburg (1281), Concili e sinodi Salzburg (1298), Concili e sinodi Salzburg (1300), Concili e sinodi Salzburg (1310), Concili e sinodi Tonaria, Libri liturgici Tractatus de interiori domo (Domus haec in qua habitamus ex omni parte sui... Haec ergo conscientia, in qua anima perpetuo mansura est... ) Wien (1267), Concili e sinodi Würzburg (1287), Concili e sinodi Abaelardus Petrus n. 1079, m. 1142 ,
Theologia «Summi boni» Alanus ab Insulis n. 1125 ca., m. 1203 ca. ,
De planctu naturae Albertus Magnus n. 1200 ca., m. 15-11-1280 ,
De corpore Domini (?) Ambrosius Sansedonius Senensis n. 16-4-1220, m. 20-3-1287 ,
Tractatus de corpore Domini (?) Augustinus Aurelius pseudo, Fortleben ,
Liber de bono conscientiae (Domus haec in qua habitamus ex omni parte sui... Haec ergo conscientia, in qua anima perpetuo mansura est... ) Benedictus Casinensis abbas n. 480 ca., m. post 547 ,
Regula Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 ,
Liber ad milites Templi de laude novae militiae Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 ,
Parabolae [8] Bernardus Claraevallensis abbas pseudo ,
Meditationes piissimae de cognitione humanae conditionis (Multi multa sciunt et se ipsos nesciunt. Alios inspiciunt et se ipsos deserunt... ) Bernardus Claraevallensis abbas pseudo ,
Tractatus de interiori domo (Domus haec in qua habitamus ex omni parte sui... Haec ergo conscientia, in qua anima perpetuo mansura est... ) Bernardus Silvestris m. 1159 ca. ,
Mathematicus [a. 1159] Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274 ,
Breviloquium Bonifatius VIII papa n. 1235 ca., m. 11-10-1303 ,
Liber sextus Decretalium Burchardus Anerbe de Argentina fl. saec. XIII post med. ,
Summa de paenitentia seu de casibus conscientiae [libri quattuor[ (Simonia dicitur heresis, non quod ipse actus sit hereticus, sed credere licenter posse emi spiritualia vel eis annexa... ) David Augustensis n. 1200/1210, m. 15/19-11-1272 ,
De exterioris et interioris hominis compositione secundum triplicem statum incipientium, proficientium et perfectorum libri tres Franciscus Petrarcha n. 20-7-1304, m. 19-7-1374 ,
Psalmi penitentiales Franciscus Petrarcha pseudo ,
Psalmi confessionales Gerhardus de Vliederhoven v. 1360-1402 ,
Cordiale (Memorare novissima tua et in aeternum non peccabis... ) Gerhardus Zerbolt de Zutphen n. 1367, m. 4-12-1398 ,
De spiritualibus ascensionibus Gregorius IX papa n. 1170 ca., m. 22-8-1241 ,
Decretales (Gregorius episcopus - Rex pacificus pia miseratione disposuit... Firmiter credimus et simpliciter confitemus... ) Guillelmus de Lanicia m. ante 1310 ,
Diaeta vel via salutis (Hec est via, ambulate in ea (Is. 30,21) Magnam misericordiam facit qui erranti viam ostendit Primo igitur nota de peccato vel vitio in communu) Guillelmus Peraldus n. 1200 ca., m. 28-2-1271 ,
Summa de vitiis [ca. 1230] (Dicturi de singulis vitiis, cum opportunitas se offert, incipiemus a vitio gule, quia locus se offert... Tractatus iste continet novem partes... ) Henricus de Frimaria senior n. 1245 ca., m. 18-10-1340 ,
De decem praeceptis (Audi Israel praecepta Domini et ea in corde tuo ... In verbis propositis Spiritus sanctus circa praecepta tria tangit... ) Henricus de Hassia senior n. 1325, m. 11-2-1397 ,
Speculum animae (Anima mea novi quod curiosa sis rimando quae foris sunt) Henricus Suso n. 21-3-1295/1297, m. 25-1-1366 ,
Horologium sapientiae (Sentite de domino in bonitate... Multifarium multisque modis olim in primitiva ecclesia... Hanc amavi et exquisivi... erat quidam iuvenis deo notus... ) Hildebertus Cenomanensis episcopus n. 1056, m. 18-12-1133 ,
Carmina minora Honorius Augustodunensis presbyter et scholasticus n. 1080 ca., m. post 1153 ,
Imago mundi [ca. 1107-1152] (Mundus dicitur quasi undique motus, est enim in perpetuo motu... ) Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
De institutione clericorum [una cum epistola praefatoria ad Haistulfum archiepiscopum ] (Ecclesia ergo Dei catholica, quae per totum orbem dilatata diffunditur... Cum te, sancte pater, pro merito summe pietatis plurimi venerentur... ) Hugo de Sancto Victore pseudo ,
De anima Iacobus de Gruitrode n. 1400 ca., m. 12-2-1475 ,
Speculum mortalium Innocentius III papa n. 1160/1161, m. 16-7-1216 ,
De miseria humanae conditionis (Modicum ocii, quod inter multas angustias Quare de vulva matris mee egressus sum) Iohannes Schlitpacher n. 4-7-1403, m. 24-10-1482 ,
Manuale viaticum super regulam sancti Benedicti Leonardus Nogarola v. 1477-1497 ,
Officium de conceptione beatae Mariae virginis Ludolphus Saxo n. 1300 ca., m. 10-4-1378 ,
Vita Iesu Christi Marcus monachus fl. 1148/1153 ,
Visio Tnugdali (Venerabili ac Deo devote domne G., Dei dono abbatissae, frater Marcus sibi devotus famulus utinam tam validum quam paratum servitium... Cum multi sint vocati, pauci vero electi, non est magnum argumentum ad probandam rei dubie fidem hanc esse laudabilem, que a multis laudatur... Hybernia igitur insula est in ultimo occidentali oceano posita, ab austro in boream porrecta... ) Petrus de Lemoviciis m. 2-11-1306 ,
Tractatus moralis de oculo (Si diligenter voluerimus in lege domini meditari... ) Petrus Olavi Skeningensis v. 1349, m. 1378 ,
Cantus sororum ordinis S. Salvatoris Petrus Remensis v. 1217, m. 29-1-1247 ,
Sermones Petrus Riga m. 1209 ,
Floridus aspectus Petrus Riga m. 1209 ,
Passio sanctae Agnetis (Agnes sacra sui pennam scriptoris inauret... ) Pius II papa n. 18-10-1405, m. 14/15-8-1464 ,
Carmina Raymundus de Pennaforti n. 1175/1185, m. 6-1-1275 ,
Collectio Decretalium Gregorii IX Sigebertus Gemblacensis monachus n. 1030 ca., m. 5-10-1112 ,
De passione sanctorum Thebeorum (Martyribus roseas Thebeis ferre coronas... Christe sophos, agyos... Ex humanati pro nobis tempore Verbi... ) Sigebertus Gemblacensis monachus n. 1030 ca., m. 5-10-1112 ,
Vita sancti Maclovii Thomas de Aquino pseudo ,
De beatitudine Thomas de Aquino pseudo ,
De divinis moribus Thomas de Aquino pseudo ,
Piae preces Venantius Fortunatus n. 530, m. 601 ,
Vita sancti Germani (B. igitur Germanus, Parisiorum pontifex, territorii Augustidunensis indigena... )
Luoghi: Lyon Salzburg Wien Würzburg
Manoscritti
Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 94 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 95 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 75 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 66-125 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 67 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 96 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 99 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 100 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 101 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 102 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 104 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 105 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 106a Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 106 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 107 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 107a Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 108a Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 112 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 113 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 114 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 115 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 117 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 118 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 120a Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 120b Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 122 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 123 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 124 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 119 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 68 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 69 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 70 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 121 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 71 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 72 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 73 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 74 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 77 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 78 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 79 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 80 (Rose 376) Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 97 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 98 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 81 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 82 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 84 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 85 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 87 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 88 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 89 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 92 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 83 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 120 Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, theol. lat. 8° 125 Scheda N: 29 - 12153; 30 - 12212; 32 - 11955; 34 - 11627
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-die-theologischen-lateinischen-handschriften-in-o/530453
Monica Brînzei Enquête sur la tradition manuscrite du commentaire des «Sentences» du cistercien Jacques d'Eltville BPhM 56
(2014)
247-61
Abstract
La tradizione manoscritta del commento alle
Sententiae di Jacques d'Eltville è stata confusa con quella del commento analogo dell'amico e collega Enrico di Langenstein. L'A. propone una nuova lista di codici per l'opera del d'Eltville, comprendente 21 testimoni conservati (Basel, UB, A VI 22 e A X 40; Besançon, BM, 198; Brugge, Stadsbibl., 181; Cambrai, BM, 570; Erfurt, Wiss. Allgemeinbibl., Amplon. 2° 118; Kassel, UB, Theol. 2° 16; Klosterneuburg, Stiftsbibl., 304; Koblenz, Landeshauptarch., Best. 701 Nr. 208; Laon, BM, 180; Leipzig, UB, 593; Lincoln, Cathedral Libr., 83; Linz, Landesbibl., 340; Milano, Ambrosiana, A 106 inf.; München, BSB, Clm 11591; München, UB, 2° 91; Paris, BNF, lat. 15896; Saint-Omer, BM, 158; Wertheim, Evangelische Kirchenbibl., 608; Wien, ÖNB, 4371 e Wolfenbüttel, HAB, Helmst. 230) e 4 perduti, di ognuno dei quali offre una breve descrizione. L'A. si occupa quindi della
Lectura Eberbachi , un commento alle
Sententiae attribuito a Enrico di Langestein, diverso da quello da lui esposto a Parigi nel 1378, di cui si trova indicazione in un foglio di guardia del ms. Erfurt, Wiss. Allgemeinbibl., Amplon. 2° 118, senza che vi sia corrispondenza con il contenuto di tale manoscritto: si tratta probabilmente di un'indicazione, dovuta al copista, relativa a una copia oggi perduta del commento di Jacques d'Eltville in possesso di Enrico di Langestein. L'A. annuncia infine che è in corso di allestimento l'edizione critica del libro I del commento qui considerato, a cura di un gruppo di studenti dell'Università di Babes-Bolyai, Cluj-Napoca, da lei coordinato.
Riduci
Argomenti e indici Manoscritti
Basel/Bâle, Universitätsbibliothek (olim Öffentliche Bibliothek der Universität), A VI 22 Basel/Bâle, Universitätsbibliothek (olim Öffentliche Bibliothek der Universität), A X 40 Besançon, Bibliothèque Municipale d'Etudes et de Conservation, 198 Brugge, Hoofdbibliotheek Biekorf (Stadsbibliotheek), 181 Cambrai, Le Labo - Cambrai (olim Bibliothèque Municipale), 570 (528) Erfurt, Wissenschaftliche Allgemeinbibliothek (in deposito presso la Universitätsbibliothek), Amplon. 2° 118 Kassel, Universitätsbibliothek Kassel - Landesbibliothek und Murhardsche Bibliothek der Stadt Kassel, Theol. 2° 16 Klosterneuburg, Bibliothek des Augustiner Chorherrenstiftes, 304 Koblenz, Landeshauptarchiv (olim Staatsarchiv), Best. 701 Nr. 208 Laon, Bibliothèque Municipale «Suzanne Martinet», 180 Leipzig, Universitätsbibliothek, 593 Lincoln, Cathedral Library, 83 (A.3.9) Linz, Oberösterreichische Landesbibliothek (olim Öffentliche Studienbibliothek; Bundesstaatliche Studienbibliothek), 340 (31) Milano, Biblioteca Ambrosiana, A 106 inf. München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 11591 München, Universitätsbibliothek, 2° 91 Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 15896 Saint-Omer, Bibliothèque de l'Agglomération du Pays de Saint-Omer (olim Bibliothèque Municipale), 158 Wertheim, Evangelische Kirchenbibliothek, 608 Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 4371 (Univ. 808) Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Helmst. 230 (263) Scheda N: 38 - 2288
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-enquête-sur-la-tradition-manuscrite-du-commentair/692875