Die Einleitung befasst sich zunächst mit den Provenienzen der hier beschriebenen Handschriften der Signaturengruppe B (= Theologie), so insb. mit den Kreuzherrenkonventen Düsseldorf und Marienfrede sowie der Zisterzienserabtei Altenberg. In folgenden Abschnitten werden die Entstehungsorte bzw. -zeiträume der untersuchten Textzeugen skizziert, etwaige Schreiber eruiert, äußere und innere Besonderheiten der Kodizes hervorgehoben und die Anlage des Katalogs vorgestellt. Ein Abkürzungsverzeichnis sowie eine Übersicht der abgekürzt zitierten Literatur (und der beschriebenen Katalogisate) werden dem Handschriftenkatalog vorangestellt, ein Register der Personen, Orte und Sachen sowie ein Stellenverzeichnis der einschlägigen Repertorien und ein Initienregister er- und beschließen den Band. An dieser Stelle sei besonders auf folgende Kodizes verwiesen: B. 101a (3. V. 15. Jh.): Gallus de Aula Regia (
Malogranatum, lib. 1); B. 101b (a. 1462): Gallus de Aula Regia (
Malogranatum, lib. 3); B. 102 (um 1200): Guilelmus de Merula (
Sermones de tempore), Iulianus Vizeliacensis (
Sermo in septuagesima =
De decem virginibus), Thomas Cisterciensis (
Commentarius in Cantica canticorum); B. 103 (um 1530/1535): Henricus Millingen (
Sermones de sanctis); B. 104 (a. 1473/1476): Iohannes Nider (
Consolatorium timoratae conscientiae), Lucas de Bitonto (
Sermones 70 de tempore), Theodericus de Berlstete (
De decem praeceptis, novem peccatis alienis et peccatis venialibus, aus:
De doctrina christiana; vielfach Iohannes Herolt zugeordnet); B. 105 (a. 1461):
Vitas patrum; B. 107a (a. 1437), B. 107b (a. 1475/1476), B. 107c (a. 1454): Bartholomaeus Pisanus (
Summa de casibus conscientiae); B. 108 (um 1440, 2. H. 15. Jh.), B. 113 (3. Dr. 9. Jh.), B. 120 (2. V. 15. Jh.), B. 129 (a. 1447, 1450), B. 132 (a. 1410, um 1410, a. 1435, um 1435/1440), B. 140 (1. H. 13. Jh.), B. 147 (3. V. 15. Jh), B. 156 (um 1505), B. 171 (M. 15. Jh., 3. V. 15. Jh.): Theol. Sammelhs.; B. 109 (um 1200): Iulianus Pomerius (
De vita contemplativa); B. 110 (um 1435/1440): Iohannes Blomendal (
Postillae Evangeliorum); B. 112 (2.-3. V. 15. Jh.): Gerardus de Vliederhoven (
Cordiale de quattuor novissimis), Dionysius Cartusianus (
De vita et statu canonicorum, sacerdotum et ministrorum ecclesiae),
Stella clericorum cum commento,
Testamentum duodecim patriarcharum (versio latina Roberti Grossatesta),
Speculum futurorum temporum; B. 114 (4. V. 12. Jh.): Hrabanus Maurus (
In libro Regum), Beda Venerabilis (
In proverbia Salomonis); B. 115 (4. V. 12. Jh.): Hrabanus Maurus (
In Paralipomenon,
In librum Iudith,
In librum Hester); B. 116 (2. H. 12. Jh.): Rupertus Tuitensis (
De divinis officiis); B. 117 (a. 1276): Guilelmus Peraldus (
Summa de virtutibus); B. 118 (M. 13. Jh.), B. 150 (um 1430/1440): Guilelmus Peraldus (
Summa de vitiis); B. 121 (3. V. 15. Jh.): Raimundus de Sebunda (
Liber creaturarum sive de homine), Raimundus Lullus (
De articulis fidei); B. 123 (M. 15. Jh.): Guilelmus de Parisiis (
Dialogus de septem sacramentis), Gerardus de Vliederhoven (
Cordiale),
Ars moriendi; B. 124 (a. 1500, um 1500): Conradus de Saxonia (
Sermones de tempore), Robertus de Sorbona (
De tribus dietis),
Speculum virginum; B. 125 (1. V. 15. Jh., um 1460/65): Sensatus (
Sermones de tempore,
Sermones de sanctis), Henricus de Frimaria (
Super decem praecepta), Incarceratus (
Sermones de communi sanctorum); B. 126 (a. 1497): Iacobus de Vitriaco (
Sermones 38 de tempore); B. 131 (1. H. 13. Jh.): Stephanus Langton (
Commentarius in libros Regum,
Commentarius in librum primum Paralipomenon); B. 134 (a. 1311), B. 135 (1. V. 14. Jh.): Hugo Argentinensis (
Compendium theologicae veritatis); B. 136 (a. 1477): Thomas de Aquino (
Summa theologiae); B. 137 (um 1415/1420): Hugo Argentinensis (
Compendium theologicae veritatis), Matthias de Liegnitz (
Postilla super epistolas dominicales); B. 138 (a. 1519):
Expositio Evangeliorum de tempore et de sanctis secundum Thomam de Aquino,
Sermones patrum; B. 139 (a. 1460, 3. V. 15. Jh.): Thomas a Cantiprato (
Bonum universale de apibus),
Vita s. Liudgeri; B. 141 (a. 1488, um 1410/1420): Ulricus Ulmer (
Fraternitas cleri); B. 142 (a. 1453): Guido de Monte Rocherii (
Manipulus curatorum); B. 143 (a. 1486): Iacobus de Vitriaco (
Sermones 81 de tempore); B. 145 (um 1460/1465): Isaac Syrus (
De contemptu mundi), Bonaventura (
Soliloquium de quattuor mentalibus exercitiis); B. 146 (4. V. 12. Jh.): Zacharias Chrysopolitanus (
In unum ex quattuor [Ps.-]Ammonii); B. 151 (um 1405/1410): Henricus de Frimaria (
Super decem praeceptis), Gerardus de Vliederhoven (
Cordiale); B. 152 (um 1450/1460): Heinrich Seuse (
Horologium sapientiae); B. 153 (a. 1470, um 1470): Isidorus Hispalensis (
Sententiae,
Allegoriae quaedam Sacrae Scripturae,
Synonyma), Ps.-Bernardus Claraevallensis (
Speculum de honestate vitae); B. 154 (um 1470): Antoninus Florentinus (
Confessionale «Defecerunt»), Ecbertus Schonaugiensis (
Soliloquium); B. 155 (um 1475): Hugo de Balma (
Theologia mystica), Jan van Ruusbroec (
De calculo seu De perfectione filiorum Dei); Bernardus Claraevallensis (
De gratia et libero arbitrio); B. 157 (um 1430/1440):
Sermones Parati de tempore; B. 159 (4. V. 15. Jh.): Petrus Aureoli (
Commentarius in II librum Sententiarum,
Tractatus de conceptione BMV,
Repercussorium), Iacobus de Paradiso (
Quodlibetum statuum humanorum); B. 160 (um 1520-1535): Henricus Millingen (
Sermones dominicales super Epistolas,
Expositiones Evangeliorum,
Sermones de tempore); B. 161 (um 1475):
Sermones de tempore et de sanctis; B. 163 (um 1485/1490, um 1470): Gerardus de Zutphania (
De reformatione virium animae); B. 164 (a. 1481, a. 1483): Matthaeus de Cracovia (
Dialogus rationis et conscientiae de frequenti usu communionis), Martinus Bracarensis (
Formula vitae honestae); B. 165 (a. 1513, um 1513): Theol. Sammelhs. u.a. mit Exzerpten aus der
Expositio in regulam s. Benedicti des Iohannes de Turrecremata und dem
Trilogium animae des Ludovicus de Prussia; B. 166 (a. 1470, 1472): Bernardus Claraevallensis (
Sermones de diversis), Galandus Regniacensis (
Parabolarium), Guilelmus de Sancto Theodorico (
De sacramento altaris), Hermannus de Soest (
Unum ex quattuor), Sensatus (
Sermones de tempore); B. 167 (um 1470/1475): Honorius Augustodunensis (
Gemma animae); B. 168 (um 1484, 1475, 1478): Theodoricus Bollick (
Sermones evangelicales de sanctis), Iohannes Blomendal (
Postillae Evangeliorum de sanctis), Thomas de Aquino (
Summa de articulis fidei et ecclesiae sacramentis); B. 169 (a. 1535, 1536): Bindus Senensis (?) (
Distinctiones sive concordantiae historiales Veteris et Novi Testamenti),
Summa vitiorum et virtutum; B. 170 (a. 1482, 2. H. 15. Jh.): Iohannes Brunsvicensis (
Tractatus de praeparatione missae), Bartholomaeus de Maastricht (
Tractatus de excellentiis b. Mariae,
Sermo de omnibus sanctis); B. 172 (a. 1481, um 1481): Guilelmus de Lancea (
Diaeta salutis),
Translatio Antonii [BHL 612]; B. 173 (nach 1511): Iohannes de Harderwijck (
Expositio in octo libros physicorum Aristotelis); B. 173a (um 1515/1520): Bonaventura (
Itinerarium mentis in Deum), Gerardus de Harderwijck (
Epitoma III librorum De anima Aristotelis), Aristotelis (
De anima; transl. Guillelmi de Moerbeka), Iohannes de Mechlinia (
Commentarius librorum De anima Aristotelis,
Quaestiones et dubia in De anima Aristotelis); B. 174 (a. 1467): Thomas a Kempis (
De imitatione Christi); B. 175 (a. 1545):
Sermones de tempore et de sanctis et alia; B. 176 (3. V. 15. Jh.): Theol. Sammelhs. u.a. mit Iohannes de Schonhavia (
Tractatus de passione Domini,
Epistola prima in Eemsteyn) und Gerlacus Petri (
Breviloquium); B. 177 (nach 1511): Theol. Sammelhs. u.a. mit Iohannes Heynlin (
Resolutorium dubiorum circa celebrationem missarum), Guilelmus de Gouda (
Expositio mysteriorum missae), Albertus Magnus (
De sacrificio missae) und Iohannes de Harderwijck (
Quaestiones et dubia super octo libros physicorum Aristotelis); B. 178 (um 1475/1490, 4. V. 15. Jh.): Gerardus de Zutphania (
De spiritualibus ascensionibus), Iohannes Marchesinus (
Mammotrectus super Bibliam); B. 179 (um 1515/1520): Iohannes Gerson (
De mystica theologia practica), aristotelische und pseudo-aristotelische Werke in Übersetzung des Guilelmus de Moerbeke und des Gerardus Cremonensis; B. 180 (um 1490/1500, um 1460/1470, a. 1478): Ps.-Thomas de Aquino (
De beatitudine,
De divinis moribus,
De officio sacerdotis), Thomas de Aquino (
Expositio super Symbolum apostolorum), Ps.-Augustinus Dati (
Rhetorica minor), Antonio Beccadelli (De
dictis et factis Alphonsi, regis Aragonum), Augustinus Dati (
Elegantiolae); B. 181 (um 1401): Paulus Hungarus (
Summa de paenitentia),
Stella clericorum, Hermannus de Schildis (
Speculum manuale sacerdotum), Magister Adamus (
Summula de Summa Raimundi),
Commentarius in Summulam magistri Adami; B. 182 (4. V. 15. Jh., um 1520): Franciscus Assisias (
Regula bullata,
Testamentum), Gonsalvus Hispanus (
Expositio super regulam Fratrum Minorum); B. 183 (um 1440/1450): Hugo de Balma (
Theologia mystica), Jan van Ruusbroec (
De calculo seu De perfectione filiorum Dei), Bernardus Claraevallensis (
De gratia et libero arbitrio); B. 184 (1. V. 15. Jh., um 1465/1480, nach 1481): Sammelhs. u.a. mit Iohannes de Burgundia (
Tractatus epidemiae); B. 185 (4. V. 15. Jh.): Adalgerus Episcopus (?) (
Admonitio ad Nonswindam reclusam, recensio Albuini), Thomas a Kempis (
Hortulus rosarum), Ps.-Anselmus Cantuariensis (
Dialogus Mariae virginis et Anselmi de passione Domini),
Consuetudines ordinis Praemonstratensis; B. 186 (a. 1479, um 1480/1500): Theol. Sammelhs. u.a. mit den Werken des Thomas a Kempis (z.B. den
Sermones ad novitios,
Sermones devoti, dem
Doctrinale iuvenum, dem
Hortulus rosarum, dem
Dialogus novitiorum, dem
Libellus de disciplina claustralium) oder
De processu humani profectus des Henricus Herpius; B. 187 (a. 1491, um 1491): Haimo Altissiodorensis (
Commentarius in epistolam Pauli ad Romanos,
Commentarius in epistolam prima et secundam Pauli ad Corinthi); B. 188 (a. 1475, um 1475): Ps.-Dionysius Areopagita (
De caelesti hierarchia [transl.: Iohannes Scotus Eriugena],
De ecclesiastica hierarchia [transl.: Iohannes Scotus Eriugena],
De divinis nominibus [transl.: Iohannes Sarracenus],
De mystica theologia [transl.: Iohannes Sarracenus],
Epistolae [transl.: Iohannes Sarracenus]); B. 190 (um 1515): Henricus Millingen (
Compilatio super libros Sententiarum Petri Lombardi); B. 191 (um 1480): Henricus de Coesveldia (
Sermones de tempore et de sanctis); B. 193 (um 1490/1495, um 1480/1490, a. 1489, um 1475): Henricus Arnoldi (
Dialogus de perfectione caritatis), Mechthild von Hackeborn (
Liber specialis gratiae, red. brevior); B. 194 (a. 1510): Bernardus de Parentis (
Tractatus de officio missae), Hugo de Sancto Caro (
Tractatus super missam =
Speculum ecclesiae); B. 197 (um 1450/1460): Dionysius Cartusianus (
Epistola de cursu puerorum ad sanctum Michaelem),
Ars moriendi; B. 198 (um 1470/1480): Matthias de Liegnitz (
Postilla super epistolas dominicales); B. 202 (um 1500): Alexander de Villa Dei (
Summarium Biblicum); B. 203 (um 1508): Ps.-Augustinus (
Manuale cum libro de dulci admonitione animae), Arnulfus de Boeriis (
Speculum monachorum), Petrus de Alliaco (
De quattuor gradibus scalae spiritualis); B. 204 (um 1465/1470): Petrus Blesensis (
De amicitia christiana et de dilectione Dei et proximi), Werke des Iohannes Gerson; B. 205 (um 1475); B. 206 (B. 206a + B. 206b) (um 1455/1460, um 1465/1470, um 1480/85): Werke des Iohannes Gerson, Hermannus de Schildis (
Speculum manuale sacerdotum); B. 207 (um 1475, um 1485/1500): Gregorius I papa (
Regula pastoralis); B. 209 (um 1465/1470):
Florigerus sive Liber florum s. Augustini; B. 214 (2. Dr. 15. Jh.):
Speculum humanae salvationis. (Michael Bachmann)
Riduci