Si informano i lettori che dal 19 settembre 2018 Mirabile funziona su un motore di ricerca pi� avanzato e open source, che consente una maggiore efficienza delle funzionalit� offerte e l'implementazione di nuove in un prossimo futuro.
La fase di testaggio della nuova infrastruttura � stata condotta dalla redazione dell'Archivio Integrato per il Medioevo (AIM).
A fronte di malfunzionamenti inattesi, che potrebbero verificarsi a proposito di domande complesse, il lettore � pregato di segnalarlo alla redazione, utilizzando il seguente indirizzo redazione@mirabileweb.it. E noi lo ringraziamo di questa collaborazione.

MIRABILE

Archivio digitale della cultura medievale
Digital Archives for Medieval Culture

Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. in MAGI
Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart.
Trovati 7 records. Pagina 1 di 11


Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Conv. soppr. 298

Leggendario per l'intero anno, di origine fiorentina
sec. XII secondo quarto; orig. Firenze; prov. Vallombrosa (Firenze), S. Maria, abbazia CVUOSB

I. ff. 203, acefalo e mutilo
Leggendario (30 novembre - 28 ottobre)
ordinamento Per circulum anni
suddivisione lectiones Alcuni testi ricevono inoltre una successiva divisione marginale in lectiones.
struttura Diverse mani corredano i testi di rimandi sia interni alla raccolta sia ad altri volumi liturgici, che dovevano essere disponibili ai lettori. Grazie a tale apparato, costituitosi prima della mutilazione finale, possiamo ricostruire almeno in parte la sezione perduta. In particolare, al termine della serie cronologica delle festività, che doveva concludersi con Giacomo Interciso, erano trascritti alcuni testi complementari nello spazio di un quaternione e di almeno parte se non tutto un altro (cfr. le note all'item 2, e passim): i miracoli di Nicola, le leggende di Biagio, Vittore, Eustachio, Eleuterio, la traslazione di Giacomo Maggiore.


1. ff. 1-2 - Passio sancti Andreae ap., acefala (= BHL 428)
inc. -dus est ille utique metuendus qui finem non habet - inc. Martyrizatus est autem venerabilis Dei Andreas apostolus apud Achaiam in civitate Patras pridie kalendarum decembrium sub Egea proconsule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Andreas apostolus: Passio
data liturgica 30 novembre (non indicata)
note Il testo, acefalo a causa della caduta del bifolio esterno del primo fascicolo, ha inizio in corrispondenza di p. 106, ll. 7-8 del vol. I del Mombritius. Al consueto explicit si aggiunge la formula sul martirio.


2. ff. 2-6 (bis) - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6104-6105-6106-6107-6108)
prol.
tit. Vita sancti Nicolai confessoris
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustri prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. Iesu Christi famulus remisit ad propria
item III inc. Preterea cum in Frigie partibus quedam gens cognomine Aytafala - expl. et aucti benedictione remearunt ad propria
item IV inc. Hucusque de Argolicorum doctorum editione trahentes - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo, carissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesum Christum Dominum servire mereamur, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre
note A causa della perdita sopra descritta, tra gli attuali ff. 6 e 7 vi è una lacuna (corrispondente nell'edizione di Mombritius, vol. II, al testo compreso tra p. 304, ll. 2-3 e p. 305, l. 43). Le parti sono distinte andando a capo come per i normali capitoli interni, e l'item IV è suddiviso come se l'incipit fosse Refero (...) (impaginazione che si riscontra in altri codici laurenziani). Il testo è diviso in sei lezioni. Una nota marginale di altra mano rimanda per tre miracoli del santo al penultimo quaternione, dopo la legenda di Giacomo Interciso.


3. ff. 6v (bis) - 10v - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Vita sancti Ambrosii confessoris et archiepiscopi Mediolanensis
prol. inc. Hortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri a cunabulis que fuerat agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio - expl. sit mihi premium fugisse supplicium
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre (non indicata)
note Tra gli attuali ff. 8 e 9 si è perduto il bifolio centrale del fascicolo: la lacuna testuale è compresa tra p. 57, l. 29 e p. 60, l. 56 nel Mombritius, vol. I.


4. ff. 10v-11v - Passio sancti Sabini ep. et soc. Spoleti mart. (= BHL S 7453 h)
tit. Passio sancti Savini episcopi
inc. Maximianus Augustus die quintadecima kalendarum maiarum in Circo Maximo - expl. Martyrizatus est autem martyr Christi sanctus Savinus episcopus sub die septimo iduum decembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in omnia saecula saeculorum
Sabinus episcopus et soc. Spoleti martyres: Passio
data liturgica 7 dicembre


5. ff. 11v-12v - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9006)
prol.
tit. Vita sancti Zenonis episcopi
prol. inc. Beati Zenonis Veronensis presulis licet omnia miracula quibus claruerit idonei non inveniamur - expl. populum intellectui facta eius scripta fuerint que debeant recitari
inc. Temporibus itaque Gallieni cum iste vir sanctus in civitate Verona sancta conversatione fulgeret - expl. quod tamen fulget in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre
note Suddivisa in tre lezioni.


6. ff. 12v-15v - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Vita sancti Syri episcopi
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. debito honore et summa diligentia condiderunt
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre
note Il testo si arresta un periodo prima dell'explicit registrato in BHL.


7. ff. 15v-16v - Passio sanctae Luciae Syracusis v. mart. (= BHL 4992)
tit. Passio sancte Lucie virginis
inc. Cum per universam provinciam Sicilie beatissime Agathe fama crevisset - expl. ubi beneficia sanctitatis eius florent et nunc et semper et quousque iste mundus steterit
Lucia virgo Syracusis mart.: Passio
data liturgica 13 dicembre
note Suddivisa in lectiones, con almeno cinque dei numeri marginali ancora visibili.


8. ff. 16v-21v - Passio sancti Thomae ap. (= BHL 8138)
tit. Passio sancti Thome apostoli
inc. Cum apostolus Thomas, qui et Didimus dicitur, esset aput Cesaream apparuit ei Dominus Iesus - expl. Martyrizatus est autem beatus Thomas apostolus in Indie partibus duodecimo kal. ian., regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Thomas apostolus: Passio
data liturgica 21 dicembre
note Divisa in nove lezioni.


9. ff. 21v-22 - Passio sancti Felicis Romani presb. (= BHL 2885)
tit. Passio sancti Felicis
inc. Factum est autem ut post completionem beatissimi presbyteri alius Felix germanus eius - expl. proiiciens se in pavimentum in orationem perrexit ad Dominum Christum, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Felix Romanus presbyter saec. III: Passio
data liturgica 14 gennaio (non indicata)
note Nella successione liturgica il testo risulta anticipato rispetto alla sua reale data, forse per una svista di copia: lo segnala il rubricatore stesso, che alla sede opportuna, appunto il 14 gennaio, rimanda più indietro (Hic debet legere vita sancti Felicis require retro) prima di tracciare la titolatura della passione di Marcello.


10. f. 22r-v - Epitome vitae sancti Iohannis ap. (= BHL S 4323 d)
tit. Vita sancti Iohannis evangeliste
inc. Iohannes apostolus et evangelista filius Zebedei, frater Iacobi, virgo electus a Domino - expl. deorsum ad superiora pulvis ebulliat
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre


11. ff. 22v-25 - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
inc. Secundam post Neronem persecutionem Christianorum Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consecuntur effectum, ad laudem Domini et salvatoris nostri Iesu Christi qui vivit et regnat cum Deo Patre omnipotente in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre
note Il testo è copiato di seguito al precedente senza distinzione, come in altre occasioni; complessivamente sono divisi in sei lezioni.


12. ff. 25-38v - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731 [claus.] - 7736 [transl.])
prol.
tit. Natale sancti Silvestri pape
prol. inc. Istoriographus noster Eusebius - expl. quod me accipere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur cum esset infantulus - expl. in quo fidei tropheum erigitur et adversus pugnans Iudaice superstitionis Domini nostri Iesu Christi accipit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
translatio inc. Sed quia omnipotenti Deo - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnante cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre
note Tra il I e il II libro (f. 30) si va a capo, mentre tutte le altre sezioni sono copiate di seguito (ff. 37v e 38).


13. ff. 38v-42v - Venantius Fortunatus n. 530, m. 601, Vita et virtutes sancti Hilarii (= BHL 3885-3887)
ep.ded.
tit. Vita sancti Hylarii Pictavis episcopus
ep. ded. inc. Domino sancto et meritis beatissimo patri Pascentio Fortunatus - expl. nunc de eius vita proponimus
inc. Hylarius Pictavorum urbis episcopus - expl. et similia fieri virtute confessoris in futurum confidat
miracula inc. Isitur Probianus cum dubio iam vite penderet in fine - expl. ut de te legere populum brevitatis stilus mulcet
Hilarius Pictavensis episcopus: Vita + miracula
data liturgica 13 gennaio (non indicata)
note Come avviene in tutte le altre copie qui censite, la fine della vita viene legata senza soluzione di continuità al prologo dei miracoli, che ne risulta abbreviato (cfr. il ms. Aed. 134, item 9).


14. ff. 42v-44v - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5235)
tit. Passio sancti Marcelli pape
inc. Tempore quo Maximianus augustus rediens de partibus Africe ad urbem Romam - expl. ubi orationes eorum florent nunc et semper et quousque mundus steterit, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 17 gennaio
note La data è posticipata di un giorno, forse per una svista nel tracciare il numero (XVI per XVII kal. feb.). Una diversa mano annota a margine VI idus augusti passio sancti Ciriaci in corrispondenza dell'inizio della sezione su quest'ultimo, e ne segna il termine.


15. ff. 44v-53 - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Passio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium eruditus civis - expl. fecit ipsam ecclesiam heredem in Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio
note Di nuovo una glossa segnala dove cercare, all'interno della narrazione, la legenda Marci et Marcelliani, per mezzo di un segno a margine; si indicano analogamente il principio e la fine della sezione su Tiburzio.


16. ff. 53-55 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL 156)
tit. Passio sancte Agnes
inc. Ambrosius servus Christi virginibus sacris - expl. valeat invenire. Passa est beatissima martira Agnes die XII kal. februarias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio
note Suddivisa in nove lezioni.


17. ff. 55-57 - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Passio sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam Vincentii martyris - expl. auferre de medio testimonia probitatis
inc. In illis diebus cum apud Cesaream Augustanam civitatem, ut multorum sinceritas - expl. cumulatius consecratus est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio
note Per la festa della conversione di s. Paolo si rimanda all'omeliario maggiore.


18. ff. 57-59 - Vita sancti Geminiani Mutinensis ep. (= BHL 3296)
prol.
tit. Vita sancti Geminiani episcopi et confessoris
prol. inc. Post passionem Domini et sanctam eius resurrectionem - expl. mors sanctissima eius
inc. Inter plurimos Dei famulos qui ad exemplum fidelium in hoc mundo fuerunt - expl. ut ad regnum post transitum huius vite perducat inter choros angelorum. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Geminianus Mutinensis episcopus: Vita
data liturgica 31 gennaio
note La stessa mano che al f. 56v aveva apposto il rimando per Paolo, indica di nuovo di cercare Agnese nell'omeliario.


19. ff. 59-63v - Sermo de vita sancti Severi Ravennatis ep. (= BHL 7684)
tit. Vita sancti Severi archiepiscopi et confessoris
inc. Quotienscumque virorum gesta fortium eorumque laudabiles provectus in ecclesiis recitantur - expl. quem si placet valet in oleum demutare
Severus Ravennas ep.: Sermo
data liturgica 1 febbraio
note La mano responsabile delle note di rimando interno segnala che la leggenda di s. Biagio si trova alla fine del volume.


20. ff. 64-65v - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (= BHL S 136 a)
tit. Passio sancte Agathe viriginis
inc. Beatissime martyris Agathe que passa est in provincia Sicilie in urbe Catanensium sub Decio imperatore - expl. a periculo mortis et incendii sancte Agathe orationibus liberaret
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio
note A margine è segnalata la posizione di Ivenzio nella narrazione.


21. ff. 65v-69 - Homilia de sancta Scholastica virgine [Bedae adscripta] (= BHL 7516-7517)
tit. Sancte Scolastice virginis
pars I inc. Lectio sancti evangelii, fratres carissimi - expl. ut sol in regno Patris Dei
pars II, prol. inc. His breviter prelibatis, fratres carissimi - expl. et vestre caritati prebeat incrementum
inc. Soror namque eius Scholastica nomine - expl. intra cum omnibus tibi creditis in gaudium Domini tui, prestante ipso qui digna promittere gaudia dignatus est suis fidelibus, qui vivit et regnat per cuncta saecula saeculorum
Scholastica in Monte Casino virgo: Sermo
data liturgica 10 febbraio
note Le sue parti si succedono senza interruzione.


22. ff. 69-70v - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini martyris
inc. Propheta loquitur ad Dominum: secundum multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto per inmortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


23. ff. 70v-74 - Passio sanctorum Faustini et Iovitae (= BHL 2838)
prol.
tit. Passio sanctorum Faustini et Iovitte
prol. inc. Cum crebra sanctorum martyrum acta revolvimus - expl. ortus tempus finisque eorum indagandus est
inc. Eodem tempore quo perfidus Adrianus imperator totum quadrato cardine mundum cepit magis perturbare - expl. quintodecimo kalendarum marciarum angelicis provectis manibus a Domino sunt in gloria suscepti eterna, cui est honor et imperium, virtus et gloria in cuncta saecula saeculorum
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio
data liturgica 15 febbraio
note Prologo indistinto dal testo.


24. ff. 74-76v - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. Natale sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo


25. ff. 76v-80 - Petrus Neapolitanus subdiaconus fl. 940-970, Passio sancti Georgii (= BHL 3393)
tit. Passio sancti Georgii martyris
inc. Postquam Dominus et salvator noster sua sancta presentia et gloriosa incarnatione mundum visitare atque illuminare dignatus est - expl. migravit ad Dominum XXIII die mensis aprilis, qui inscribitur VIII kalendas maias, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Georgius Cappadox martyr saec. III: Passio
data liturgica 24 aprile
note La data è posticipata di un giorno, secondo l'uso settentrionale più volte riscontrato.


26. ff. 80-81 - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli toto orbe terrarum - expl. iuxta Hebreos autem vicesimo primo, imperante Gaio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile


27. f. 81 - Passio sanctorum Vitalis Ravennae et Valeriae Mediolani mart. (= BHL 8699)
tit. Passio sancti Vitalis martyris
inc. Sanctus Vitalis militans consulari Paulino cum fuisset cum eodem iudice suo Ravennam ingressus - expl. martyrizatus est autem beatus Vitalis in civitate Ravennatium sub Paulino consulari die quarto kalendarum maiarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Valeria, alter Ravennae mart., altera Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 aprile


28. f. 81r-v - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6817)
prol.
tit. Passio sancti Philippi apostoli
prol. inc. Cum in ipsis initiis absque ullo obstaculo evangelii sermo usquequaque percurreret - expl. cum festinatione veniebant
inc. Cum igitur sancti apostoli Domini et salvatoris nostri - expl. ubi prestantur beneficia Dei orante apostolo Philippo omnibus qui credunt regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti qui regnat in saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Divisa in tre lezioni.


29. f. 81v - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4092)
tit. Passio sancti Iacobi
inc. In illis diebus cum beatus Paulus apostolus persequentibus Iudeis a Festo teneretur in vinculis - expl. tunc beatus Iacobus contra omnium
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Del testo sopravvivono solo le prime righe, dove rimane segnata una lezione numerata come quarta (a continuazione di quelle di Filippo), a causa della perdita del settimo foglio del quaternione; l'explicit corrisponde a Mombritius II p. 36, l. 16.


30. ff. 82-83v - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart., acefala (cfr. BHL 266)
inc. perducit ad famulum tuum Hermen - expl. ideoque locus ipse haberet propitius sacerdotem usque in hodiernum diem. Sanctorum autem ipsorum natalis est quinto nonas maias. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio (non indicata)
note L'incipit della parte sopravvissuta dopo la perdita sopra ricordata corrisponde a Mombritius I, p. 45 ll. 29-30; come più volte si rileva nei codici qui descritti, in sede finale il testo rispecchia solo in parte la voce BHL, ossia fino al periodo Severina uxor .


31. ff. 84-85v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL 4169)
tit. Sermo de inventione sancte Crucis
inc. Anno ducentesimo tertiodecimo regnante venerabili Dei magno cultore Constantino - expl. accipiant partem cum genitrice matre Domini Maria, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio (non indicata)


32. ff. 85v-86v - Apparitio sancti Michaelis archangeli in Monte Gargano (= BHL 5948)
prol.
tit. Sancti Michaelis
prol. inc. Memoriam beati Michaelis archangeli toto orbe venerandam - expl. in eadem ecclesia positus indicat
inc. Erat in eadem civitate predives quidam nomine Garganus - expl. administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capiunt salutis in Christo Iesu Domino nostro, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Michael archangelus: Apparitio
data liturgica 6 giugno
note Prologo indistinto dal testo. Il consueto glossatore avverte di cercare s. Vittore nell'ultimo foglio del volume.


33. ff. 86v-87v - Passio sanctorum Gordiani et Epimachi mart. (= BHL 3612)
tit. Passio sancti Gordiani
inc. Temporibus Iuliani impiissimi imperatoris divulgati sunt multi Christiani - expl. beneficia eorum ac virtutes florent usque in hodiernum diem, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria simul cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Gordianus et Epimachus mart.: Passio
data liturgica 10 maggio


34. ff. 87v-89 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058)
prol.
tit. Passio sancti Nerei et Achillei
prol. inc. Nisi studia catholicorum securitatis sue somno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Primum itaque ad edificationem omnium quorum est studium placendi Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum. Finiunt rescripta Nerei et Achillei
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note L'ultima frase dell'explicit è erasa, benché ancora leggibile.


35. ff. 89-90 - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Panchratii
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam aput provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus martyr Panchratius sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Una diversa mano segnala a margine che Eustasio (cioè Eustachio) per il 13° dalle calende di giugno e Eleuterio per il 12° sono da ricercarsi alla fine del volume.


36. ff. 90-91v - Passio sancti Proculi ep. Bononiae mart. (= BHL 1620 o 6955)
tit. Passio sanctorum Anastasii atque Proculi
inc. Passio atque conversatio sancti Anastasii et undecim fratrum - expl. non longe ab urbe decapitati sunt
Proculus ep. Bononiae mart. (Interamnensis): Passio
data liturgica 1 giugno


37. ff. 91v-93 - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Passio sanctorum Marcellini et Petri
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum perseverantia comprobata eo usque processit - expl. et sepelivit sub die quarto nonarum iuniarum in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et potestas, virtus et imperium per inmortalia saecula saeculorum
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 3 giugno


38. ff. 93-94v - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. Natale sanctorum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatorum seva fuerat Christianis horta tempestas - expl. quorum natalis est quinto idus iunii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno
note Il glossatore che già altrove annotava rinvii ad altri volumi liturgici rimanda agli Atti degli Apostoli, dove vi sarà un segno identificativo, per l'apostolo Barnaba.


39. ff. 94v-98v - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (= BHL 8714)
prol.
tit. Passio sanctorum Viti et Modesti
prol. inc. Magnitudinem Dei atque mansuetudinem veluti considerare nos proposuimus - expl. in martyre diabolum vicisse perpendit
inc. Igitur beatus Vitus Lucania provincia ortus nobile stirpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perhenniter per omnia saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno
note Il glossatore interno rimanda per Marco e Marcelliano, del 14° dalle calende di luglio, alla passione di Sebastiano (al cui interno lui stesso aveva rilevato la sezione loro dedicata).


40. ff. 98v-99 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol.
tit. Passio sanctorum Gervasii et Protasii
prol. expl. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio + inventio
data liturgica 19 giugno
note Il prologo è indistinto dal testo.


41. ff. 99-100 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Ostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


42. f. 100r-v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3239 / S 3238c)
tit. Item de triumpho eorum
inc. Igitur postquam Constantinus migravit ad celos et secuta est filia Constantia - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


43. ff. 100v-102v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6657)
tit. Passio sanctorum apostolorum Petri et Pauli
inc. Cum venisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudei - expl. in via Ostiensi miliario secundo, ubi prestantur beneficia orationum eorum assidue fideliter poscentibus, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno


44. ff. 103-105v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6654-6649 [epil.])
epilogo , additamentum
addit. inc. Ego Marcellus discipulus domini mei Petri apostoli que vidi scripsi
inc. Erat tunc temporis Rome Petrus et Paulus doctores Christianorum - expl. alter cruce alter gladio necati sunt
epil. inc. Desertus igitur Nero non post multos tunc dies - expl. passi sunt sub die tertio kalendarum iuliarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)


45. ff. 105v-110v - Linus papa pseudo, Martyrium beati Petri apostoli (= BHL 6664)
prol.
tit. Vita vel actus sive passio beatissimi Petri apostoli principis fideliter edita a beato Lino Rome episcopo III kal. iul. passio sancti Petri apostoli
prol. inc. Licet plurima de apostolicis signis - expl. sumamus exordium
inc. Igitur post corporeum dominice nativitatis adventum - expl. ex omni parte confirmata est in nomine Dei Patris omnipotentis et in nomine Iesu Christi Filii eius Domini nostri et in sanctificatione Spiritus Sancti cui est honor et gloria et imperium per infinita et inmortalia saecula saeculorum
Petrus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno


46. ff. 110v-111 - Petrus Damiani n. 1007, m. 22/23-2-1072, Carmina sacra et preces, carme 94 (Apostoli) (= BHL S 654 b)
tit. Item versus in laude sanctorum apostolorum
inc. Spiritus alme veni perflando dindima nostra - expl. in celo merear te sine fine frui
Apostoli et evangelistae: Versus
data liturgica 29 giugno (non indicata)


47. ff. 111-114 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6572 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Passio sancti Pauli apostoli
prol. inc. Paulus hebraice admirabilis vel mitis apud latinos interpretatur - expl. bonum est illis si sic permanserint sicut et ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre et in unitate Spiritus Sancti honor et gloria, virtus, imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)


48. ff. 114-115 - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. Passio sanctorum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi praestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio


49. ff. 115-118 - Passio sancti Romuli Faesulani ep. (= BHL 7332)
carmen
tit. Passio sancti Romuli
inc. Cum beatus Petrus apostolorum princeps ecclesiam sibi a Christo commissam cupiens augere - expl. quorum corpora Christiani colligentes cum aromatibus condientes simul ad radicem montis sepelierunt miliario minus ab urbe uno
Romulus Faesulanus ep.: Passio
data liturgica 6 luglio
note La parte di titolatura con la data è di altra mano.


50. ff. 118-119 - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sanctorum septem fratrum
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. et verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna caelorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio


51. ff. 119-122v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL S 2855 a)
prol.
tit. Item unde supra de eadem festivitate
prol. inc. Sciendum est, dilectissimi fratres, quoniam de eximie Felicitatis martyrio - expl. in lucis perducere claritatem
inc. A Cesare Augusto cuius in tempore Christus ad humanum redimendum genus verum ex virgine carnem assumpsit - expl. Christo Iesu omnium redemptori gratias referentes, ad laudem Iesu Christi qui cum Patre Sanctoque Spiritu vivit et regnat per inmensa saecula saeculorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio


52. ff. 122v-123v - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensis erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sanctissimi martyres Nabor et Felix quarto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 12 luglio
note Al termine si rimanda per Alessio e Maria Maddalena all'omeliario minore (definizione che forse voleva designare il ms. 230 dello stesso fondo).


53. ff. 123v-127 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolenaris
inc. In diebus Claudii Caesaris venit Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano Caesare die decimo kalendarum augustorum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio
note Suddivisa in nove lectiones da una mano diversa, responsabile anche delle sporadiche lezioni delimitate in testi successivi.


54. ff. 127-128v - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4056-4057)
prol.
tit. Passio sancti Iacobi Christi fratris Iohannis
prol. inc. Iacobus qui interpretatur supplantator - expl. in Achaia Marmarice natalis eius celebratur octava kal. aug.
inc. Apostolus Domini nostri Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio
note Suddivisa in nove lezioni. Per la translatio si rimanda alla fine del volume.


55. ff. 129-130v - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sanctorum Nazari et Celsi martyrum
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. mundati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio


56. ff. 130v-131 - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Christianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesie Christi, quod factum est Domino nostro Iesu Christo auxiliante cui est honor et gloria et potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio


57. f. 131r-v - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis episcopi
inc. Fuit temporibus Constantini filii Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natalis celebratur quarto kalendarum augusti ad laudem et gloriam nominis tui, Deus, usque in presentem diem
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio


58. ff. 131v-132 - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum Abdon et Sennen
inc. Horta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decima kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio


59. ff. 132-133 - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius curiose querere Christianos - expl. iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari noctu intra civitatem in tellure
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Come abituale nei codici qui descritti, le due parti della stessa passio ciclica relative a Policronio e ad Abdon e Sennen sono trascritta senza soluzione di continuità sotto un'unica titolatura e la data liturgica propria dei secondi (mentre Policronio è venerato il 17 febbraio). Al termine il glossatore rimanda per Felicita e i suoi figli alla Bibbia, per Pietro in Vincoli agli Atti.


60. ff. 133-136v - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pontificis
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Sixtum episcopum nono kal. septembris Valeriano tertio et Gallieno secundo consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto


61. ff. 136v-137v - Translatio sancti Stephani diac. protomart. Costantinopolim [interprete Anastasio Bibliothecario] (= BHL 7858)
tit. Miraculum de inventione corporis sancti Stephani protomartyris
inc. Factum est autem cum esset reconditum corpus sancti Stephani protomartyris - expl. sanitates autem et virtutes facte sunt super infirmos in diebus illis, in gloriam Patris et Filii et Spiritus Sancti cui est honor et gloria et imperium in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Translatio
data liturgica 3 agosto (non indicata)


62. ff. 138-139 - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7809)
tit. Passio sancti Sixti episcopi et martyris
inc. Magnas martyrum preclarasque virtutes humilis adtenuat potius quam explicat sermo - expl. Sanctos vero Felicissimum et Agapitum martyres et diacones sepelierunt in cymiterio Pretextati sub die Yduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto


63. ff. 139v-140v - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2289)
tit. Passio sanctissimi Donati episcopi
inc. Erat quidam puer in civitate Romana nomine Donatus - expl. sepulta sunt iuxta civitatem Aritium in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto
note Il testo è suddiviso in nove lezioni. Si rimanda per Ciriaco alla passione di Marcello, più indietro. Un altro glossatore rinvia per Romano alla passione di Lorenzo, con un segno identificativo.


64. ff. 140v-142v - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 f [inc.] e 4758 p [expl.])
tit. Passio sancti Laurentii
inc. Postquam beatus Sixtus urbis Romae episcopus martyrii coronam adeptus consummavit agonem - expl. in praedio Cyriace vidue in agro Verano quarto iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto
note Si rimanda all'omeliario minore per un episodio della leggenda.


65. f. 142v - Passio sancti Tiburtii Romae mart. [ex Actis sancti Sebastiani mart. excerpta] (= BHL p. 1198 n° 1)
tit. Passio sancti Tyburtii martyris requiretur in passione sancti Sebastiani. Eius principium tale est
inc. Interea dum sanctus Gaius episcopus - expl. zecarius palatii
Tiburtius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 agosto
note Brevissimo estratto dalla passione di Sebastiano (cap. XIX = AASS Ian. II, p. 276), che come chiarisce la titolatura ha solo uno scopo di richiamo. La data indicata è posticipata di un giorno rispetto al Martirologio Geronimiano, che ricorda il santo l'11 agosto.


66. ff. 142v-143v - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3962)
tit. Passio sancti Ypoliti
inc. Sanctus Ypolitus et Iustinus presbyter cum sepelissent corpus beati Laurentii ieiunaverunt - expl. sicque coronam martyrii percipere meruerunt, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto


67. ff. 144-145v - Prudentius, Peristephanon, carme IX (passione di Cassiano) (= BHL 1625)
tit. Passio sancti Cassiani
inc. Silla forum statuit Cornelius - expl. domum revertor, Cassianum predico
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto


68. ff. 145v-146 - Passio sancti Cassiani ludimagistri apud Forum Cornelii mart. (= BHL 1626)
tit. Item unde supra
inc. Prudentius sicut notum est fidei vir et religiosa dogmata permeatis etiam iocunditatem commendans - expl. tandem pius Dominus martyris sui tormenta miseratus
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto
note La frase finale è interrotta poco prima del consueto explicit.


69. ff. 146-147v - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL 1001-1002)
prol.
tit. Passio sancti Bartholomei
prol. inc. Bartholomeus apostolus nomen ex Syra lingua suscepit - expl. celebratur natalis eius VIIII kal. septembris
inc. Indiae tres esse ab historiographis asseruntur - expl. perfectis plurimis bonis operibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 25 agosto
note A margine sono annotati i nomi propri e i fatti via via narrati.


70. ff. 147v-148 - Passio sancti Genesii mimi mart. (= BHL 3321)
tit. Passio sancti Genesii
inc. Imperante Diocletiano erat per annos quattuor insecutio ecclesiarum - expl. quam sententiam cum omni gaudio suscepit sanctus Genesius octavo kal. septembris eodem Dioclitiano quarto consule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio
data liturgica 25 agosto


71. ff. 148-149v - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (= BHL 276)
prol.
tit. Passio sancti Alexandri
prol. inc. Cum omnium beatorum Christi martyrum merito bella victricia atque insignes triumphos mentis devotione recolimus - expl. cum ad Christi gloriam eius pia certamina noverimus
inc. Tempore itaque Maximiani Caesaris exardescente diabolo contra catholicam fidem facta est persecutio magna - expl. in quo loco semper Dominus meritis beati martyris exoratus ostendit prodigia et vota supplicum complet, qui vivit et regnat in Trinitate Deus per omnia saecula saeculorum
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio
data liturgica 26 agosto


72. ff. 149v-154 - Vita et translationes sancti Augustini Hipponensis ep. [ex opere Possidii interpolato] (= BHL 792)
prol.
tit. Natale sancti Augustini episcopi
inc. Beatissimus Augustinus ex provincia Africe civitate Thacastensi parentibus honestis et Christianis progenitus fuit - expl. diabolicas hereticorum fraudes patefaciendo disperdidit, adiuvante Iesu Christo fidei nostre auctore qui cum Patre et Spiritu Sancto vivens et regnat per cuncta saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto


73. ff. 154-156 - Passio sancti Terentiani Tudertini ep. mart. (= BHL 8003)
prol.
tit. Passio sancti Terrentiani episcopi et martyris
prol. inc. Anno Cesaris Augusti quadragesimo secundo expletis secundum hebraicam veritatem ab initio mundi - expl. ad palmam martyrii taliter pervenit
inc. Regnante Adriano imperatore in urbe Roma - expl. et multa ibidem miracula operantur usque in presentem diem, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat Deus in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Terentianus Tudertinus ep. mart.: Passio
data liturgica 1 settembre


74. ff. 156-158v - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573)
prol., carmen
tit. Apud Appanuam natale sancti Antonini martyris qui passus est sub tempore Antonini imperatoris
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum adminiculis Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. ab ipsius discipulis et aliis fidelibus Christianis est sepulture traditum, ipso disponente qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum idem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum ipso letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
carmen inc. Germine conspicuo primis natalibus ortus - expl. rite triumphanti rutilis concessit in atris
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 2 settembre
note La sezione sui miracoli segue indistintamente, dal f. 157v; il testo è accompagnato, al f. 158r-v, da un carme in 32 esametri di laudatio generica, adattabile a qualsiasi santo (= Walther n° 7186 o Chevalier n° 37668).


75. ff. 158v-159v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, VII 1 (vita di Salvio) (= BHL 7469)
tit. Vita sancti Salvii confessoris
inc. Licet sit studium historiarum seriem prosequi - expl. nam post dies viginti superius nominati obierunt, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Salvius ep. Albigensis: Vita
data liturgica 10 settembre


76. ff. 159v-164 - Passio sanctorum Eugeniae, Prothi et Hyacinthi Romae mart. (= BHL 2666)
tit. Passio sanctorum Proti et Iacincti et Eugenie
inc. Septimo consulatu suo Commodus imperator direxit Phylippum illustrissimum virum ad Egyptum - expl. quod nomen Domini nostri Iesu Christi et Spiritus Sancti in ipsis laudibus resonabant. Gloriam Patri et Filio et Spiritui Sancto et nunc et semper et in saecula saeculorum
Eugenia, Prothus et Hyacinthus Romae martyres saec. III: Passio
data liturgica 11 settembre


77. f. 164r-v - Passio sancti Cornelii papae mart. (= BHL 1958)
tit. Passio sancti Cornelii pape
inc. Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio orta est Christianis - expl. in cripta iuxta cimiterium Calixti ubi hodieque orationes eorum florent ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cornelius papa mart.: Passio
data liturgica 14 settembre


78. f. 165r-v - Passio sancti Cypriani Carthaginensis ep. (= BHL 2037)
tit. Passio sancti Cypriani
inc. Imperantibus Valeriano quater et Gallieno ter consulibus tertia kal. septembris Carthagine - expl. passus est autem beatus Cyprianus martyr die octavodecimo kal. octubris sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cyprianus Carthaginiensis episcopus et martyr n. 210 ca., m. 14-9-258: Acta
data liturgica 14 settembre


79. ff. 165v-166v - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. Exaltatio sancte Crucis
inc. Tempore illo quo Constantinus Augustus contra Maxentium tyrannum properavit ad bellum - expl. in sancte crucis signaculo miraculorum plurima incrementa, donante Domino nostro cui est honor et gloria cum Patre et Spiritu Sancto omnipotenti Deo per omnia saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre


80. ff. 166v-170v - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Mathei apostoli
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine succurrunt
inc. Erant itaque duo magi Zaroes et Arfaxar apud Ethiopas - expl. ad confessionem beati apostoli Mathei qui primus sermone hebreo scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Arfazar illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre
note Il prologo è indistinto dal testo, mentre si va a capo con l'epilogo. Si rimanda all'omeliario per lo stesso Matteo.


81. ff. 170v-173 - Eucherius Lugdunensis episcopus, Passio Acaunensium martyrum (= BHL 5744)
tit. Passio sanctorum martyrum Mauritii, Exuperii, Candidi, Innocentii atque Victoris et sociorum eorum que facta est sub persecutoribus Diocletiano et Maximiano
inc. Dioclitianus Augustus Romane reipublice princeps cum ad imperium fuisset electus - expl. illic degentes mente et ore Deo debitas incessanter laudes reboant, cui est honor et gloria, imperium et potestas et nunc et infinita saeculorum saecula
Mauritius et soc. Agaunenses seu Thebaei martyres: Passio
data liturgica 22 settembre


82. ff. 173-174v - Passio sanctorum Cosmae et Damiani cum sociis Aegis in Cilicia mart. (= BHL 1971)
prol.
tit. Passio sanctorum Cosme et Damiani
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. ad eorundem sanctorum venerabilis palmas venire contendat
inc. Denique temporibus Dioclitiani et Maximiani fuit quedam mulier in civitate Egea - expl. in civitate Egea quinta kal. octubris, agente Lisio preside, imperatoribus Dioclitiano et Maximiano, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Cosmas et Damianus et soc. Aegis in Cilicia martyres: Passio
data liturgica 27 settembre
note Prologo indistinto dal testo.


83. ff. 174v-178 - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta] (= BHL S 3871 b)
tit. Natale sancti Hieronimi presbyteri
inc. Plerosque nimirum illustrium virorum non ambigo nosse quo natus - expl. et tanto dehinc studio divina legissem quanto mortalia ante non legeram. Redemptori etenim nostro gloria qui vult omnes salvos facere et ad agnitionis veritatis venire, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre


84. ff. 178-183 - Hincmarus Remensis archiepiscopus n. 806 ca., m. 21-12-882, Vita sancti Remigii episcopi Remensis (= BHL 7155-7156-7157-7158)
tit. Vita sancti Remigii archiepiscopi Remensis
vita inc. Post vindictam scelerum que facta est a Domino caede Galliarum prosequente Uuandalorum crudelitatem - expl. et post obitum preclara ostensio
translatio inc. Cum beati Remigii corpus sanctissimum deferreretur ad sepulturam - expl. et pro universa sancta civitate Hierusalem
cap. 29 inc. Anno incarnationis dominice DCCCLII - expl. omisimus ponere
cap. 30 inc. Quia ex digestis virtutibus abundantissime claret - expl. cum omni gaudio celebremus diei solemnitatem, auxiliante Domino qui vivit et regnat in Trinitate per inmortalia eterne vite perpetua claritate
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532: Vita + translatio
data liturgica 1 ottobre
note Le diverse parti dell'opera sono distinte nel codice andando a capo, rispettivamente ai ff. 181, 182 e 182v.


85. f. 183r-v - Passio sanctae Reparatae mart. (= BHL 7184)
tit. Passio sancte Reparate virginis
inc. Sub Decio preside qui fuit persecutor Christianorum quedam virgo erat nomine Reparata - expl. et conditum aromatibus sepelierunt. Requievit in Domino octavo idus octubris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Reparata mart.: Passio
data liturgica 8 ottobre
note Divisa in tre lectiones.


86. ff. 183v-184v - Passio sancti Domnini in ducatu Parmensi mart. (= BHL 2265)
tit. Passio sancti Domnini martyris
inc. Tempore Maximiani imperatoris facta est persecutio magna super Christianorum genus - expl. sanctus vero Domninus depositus est septimo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Domninus in ducatu Parmensi martyr saec. III: Passio
data liturgica 9 ottobre


87. ff. 184v-187 - Passio sanctorum Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2178)
tit. Passio sancti Dionisii martyris
inc. Post beatam et gloriosam resurrectionem Domini nostri Iesu Christi - expl. octavo idus octobris sub Domitiano imperatore apud Gallias Parasius civitatem, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Passio
data liturgica 9 ottobre


88. ff. 187-189 - Laudatio sancti Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2187)
tit. Sermo in natali eiusdem
inc. Sanctam atque gloriosam et omni veneratione colendam beatissimi patris nostri atque pastoris sanctissimi Dionisii - expl. beatorum patrum nostrorum martyrum precibus foveamur, ista ipso concedente aeterni Filio Patris, qui cum ipso et Spiritu Sancto vivit dominator et regnat nunc et per inmortalia saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Laudatio
data liturgica 9 ottobre


89. ff. 189-190v - Passio sanctorum Callisti papae, Calepodii presb. et soc. Romae mart. (= BHL 1523)
tit. Passio sancti Calixti pape
inc. Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino concremata est pars Capitolii - expl. sepultum est in eadem civitate sub die XIV kal. novembris in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Callistus papa, Calepodius presbyter et socii Romae martyres m. 222: Passio
data liturgica 14 ottobre


90. ff. 190v-192v - Laudatio sancti Lucae evangelistae (= BHL 4973)
prol.
tit. Natale sancti Luce evangeliste
prol. inc. Cum in divinis atque sacris voluminibus studiose lectitando perquirerem - expl. noster subsequens sermo declarat
inc. Igitur gloriosissimus apostolus et evangelista Iesu Christi Lucas natione videlicet Syrus Antiocensis - expl. ad fidem ac dilectionem Iesu Christi Domini nostri quem predicavit confluerent, qui cum Deo Patre Sanctoque Spiritu vivit et regnat per inmensa saecula saeculorum
Lucas evangelista: Laudatio
data liturgica 18 ottobre
note Sicuramente una svista di copia è l'indicazione della data come XV kal. oct., invece di nov.. Divisa in nove lectiones.


91. ff. 192v-196v - Passio sanctorum Chrysanthi et Dariae Romae mart. (= BHL 1787)
prol.
tit. Natale sanctorum Chrisanti et Darie
prol. inc. Historiam priorum sanctorum ad edificationem nostram Deus voluit pervenire - expl. omnibus qui in Christo credituri sunt profuturum
inc. Polemius vir illustrissimus Alexandrie urbis honoratus et primus - expl. cum multis filiis in triumpho martyrii et gloria perpetue corone suscepit
Chrysanthus et Daria Romae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre
note Mentre la data doveva in origine essere quella abituale, la titolatura è corretta per rasura in modo da trasformarsi in kal. dec., che è invece la data esatta per i santi della passione seguente anepigrafa (distinta solo andando a capo); spesso i due gruppi di santi sono accostati nei manoscritti, come si riscontra in più occasioni anche nei laurenziani qui censiti.


92. ff. 196v-198 - Passio et translatio sanctorum Diodori, Mariani et soc. Romae mart. (= BHL S 2164 a)
prol.
prol. inc. Gloriosissimorum martyrum triumphos venerari pie devotionis est - expl. ad laudem ipsius preconari laudabile est
inc. Eo itaque tempore quo beatus Stephanus Romane preerat ecclesie - expl. ut celica gaudia eorum suffragiis cum supernis civibus percipere mereantur, per Dominum nostrum Iesum Christum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Diodorus, Marianus (Marinianus) et soc. Romae mart.: Passio + translatio
data liturgica 1 dicembre
note Il testo va a capo rispetto al precedente, ma privo di una titolatura propria (per la data, vedi sopra).


93. ff. 198-199 - Passio sancti Miniatis Florentiae mart. (= BHL S 5965 b)
tit. Passio sancti Miniatis
inc. In illo tempore imperante impiissimo Decio imperatore qui imperavit Romane reipublice anno uno - expl. reconditum corpus eius octava kal. novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor, laus et virtus et potestas et imperium in saecula saeculorum
Minias Florentiae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre (non indicata)
note La datazione è stata aggiunta dall'altra mano, che attribuisce il testo al 24 settembre: ma potrebbe trattarsi di una svista, VIII kal. oct. per nov., che corrisponderebbe invece alla data normale. Suddivisa in nove lezioni.


94. ff. 199-201v - Passio sanctorum Simonis et Iudae ap., mutila (= BHL 7750)
tit. Passio sanctorum apostolorum Simonis et Iude
inc. Simon Chananeus et Iudas zelotes apostoli Domini nostri Iesu Christi, cum per revelationem Spiritus Sancti Persidis fuissent regionem ingressi - expl. prodere non decet. Post hec autem contigit dum
Simon et Iudas (Thaddaeus) ap.: Passio
data liturgica 28 ottobre
note Il testo rimane mutilo a causa della perdita del resto del leggendario: l'explicit corrisponde all'edizione Mombritius II, p. 538 ll. 17-18. Rimangono otto dei numeri marginali delle lezioni nelle quali fu suddiviso.

bibliografia Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xv; Baroffio, Codici liturgici vallombrosani, 575; Berg, Studies, 252-3; Castaldi, Nuovi testimoni, 112-3; Del Furia, Supplementum BML, III, 103-13r; Frioli, Vallombrosa, 545 (n. 125)



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Conv. soppr. 300

Leggendario per l'intero anno, originario dell'Emilia-Romagna
orig. Firenze; prov. Sant' Ellero (Firenze), S. Ellero, abbazia CVUOSB; Vallombrosa (Firenze), S. Maria, abbazia CVUOSB
Il leggendario, di origine emiliano-romagnola come evidenziano progetto agiografico e decorazione, era in area fiorentina fin dal Duecento. Una nota nel margine superiore del f. 1 ricorda infatti una transazione economica che lo ha per oggetto da parte di persone di tale area: Domnus Vanni monachus et [[presbyter]] sancti Iohannis evangeliste mutuavit super hoc libro solidos LX florenos X quem accepit a ser Manecto notario Florentino Martini de Conio et hoc fuit in presentia fratris Iacobi et fratris Iohannis. S. Martino di Quona - se questo è il luogo menzionato - era una parrocchia soggetta dal 1220 al giurispatronato del monastero di S. Ellero in Alfiano, a sua volta legato a Vallombrosa dal 1268; confermerebbe tale ricostruzione il fatto che proprio a Vallombrosa si trovava il manoscritto.

I. ff. 370
Leggendario (11 novembre - 8 novembre)
ordinamento Per circulum anni
note All'interno del leggendario è inserita una più recente unità codicologica, contenente la passione di Margherita. Caratteristica della raccolta è l'aggiunta in chiusura di molti dei testi della formula sul martirio Martyrizatus/a/i est/sunt..., anche laddove non abitualmente presente nella tradizione manoscritta.


U.C. I, ff. 1-273 e 278-370
1. ff. 1-11 - Sulpicius Severus, Vita Martini Turonensis (= BHL 5610)
prol.
tit. Vita sancti Martini episcopi et confessoris
prol. inc. Igitur sancti Martini vitam scribere exordiar - expl. alioquin tacere quam falsa dicere maluissem
inc. Igitur Martinus Sabaria civitate Pannoniorum oppido oriundus fuit - expl. non quicumque legerit sed quicumque crediderit
Martinus Turonensis episcopus: Vita
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Il prologo ha inizio dal par. 7 (= ed. Fontaine, p. 252; ed. Smit, p. 8 l. 32).


2. ff. 11-12 - Sulpicius Severus, Epistola III ad Bassulam (= BHL S 5616 e)
tit. De obitu sancti Martini
inc. Martinus obitum suum igitur longe ante prescivit - expl. Martinus hic pauper et modicus celum dives ingreditur
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre (non indicata)


3. ff. 12-13 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, I 48 (miracoli di Martino) (= BHL 5619-5620)
pars I inc. Archadio vero et Honorio sanctus Martinus Turonicorum episcopus - expl. cum magna confusione ad propria sunt reversi
pars II inc. Deductoque ad ecclesiam Turonicam - expl. anni CCCCXII computantur
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Le due parti non sono distinte; la seconda presenta un dettato abbreviato, comune ai lezionari Aed. 147 e Mugellano 15.


4. f. 13r-v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Libri VIII miraculorum comprehenduntur: Liber in gloria martyrum, Liber de passione et virtutibus sancti Iuliani martyris, Libri I-IV de virtutibus sancti Martini episcopi, Liber vitae patrum, Liber in gloria confessorum, De virtutibus sancti Martini libri IV (= BHL 5621-5622)
tit. Item miraculum de transitu eiusdem - Item aliud miraculum Ambrosii de eodem
item II inc. Beatus autem Severinus Coloniensis civitatis episcopus - expl. cum libro vite sue fuisse revelatum
item III inc. Eo namque tempore beatus Ambrosius - expl. utinam vel simplicem possimus hystoriam explicare
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Le due parti sono dotate di rispettive titolature.


5. ff. 13v-15 - Sulpicius Severus, Epistola I ad Eusebium (= BHL 5611)
tit. Epistola Supplicii Severi ad Eusebium presbyterum
inc. Hesterna die cum ad me plerique monachi venissent - expl. temptatum quidem illo Martinum periculo sed probatum
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre (non indicata)


6. ff. 15-16 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, II 1 (vita di Brizio) (= BHL 1452)
tit. Vita sancti Britii episcopi
inc. Igitur post excessum beati Martini Turonice civitatis episcopi - expl. sanctus Eustochius successit magnifice sinceritatis, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et imperium una cum eterno Patre et Sancto Spiritu in saecula saeculorum
Briccius Turonensis ep.: Vita
data liturgica 13 novembre (non indicata)


7. ff. 16-21 - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573 - BHL S 576 d)
prol., additamentum
tit. Passio sancti Antonini martyris
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatissimorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum amminiculatione Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum ibidem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum Christo letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
addit., prol. inc. Quoniam quidem vestre karitati miraculorum gesta gloriosissimi martyris Antonini - expl. magnificemus ergo Dominum nostrum Iesum Christum salvatorem ac recuperatorem omnium, qui cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus in Trinitate vivit et regnat per cuncta saecula
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 13 novembre (non indicata)
note La sezione sui miracoli è distinta andando a capo, al f. 18v; dal f. 20 la segue senza alcuna interruzione l'aggiunta in forma omiletica. La data cui il testo doveva essere destinato è intuibile dall'accostamento con la seguente inventio dell'omonimo santo piacentino (ricordata appunto il 13 novembre, data perfettamente coerente con la successione liturgica della raccolta): la formulazione delle rispettive titolature lascia pensare che i due testi si considerassero riferiti alla stessa persona.


8. ff. 21-22 - Inventio corporis sancti Antonini Placentiae mart. (= BHL 580)
tit. Miraculum sancti Antonini martyris
inc. Igitur cum beatissimus urbis Placentine Savinus episcopus - expl. gesta sunt autem hec die idus novembris, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Antoninus Placentiae martyr: Inventio
data liturgica 13 novembre (non indicata)


9. ff. 22-29 - Passio sanctae Caeciliae Romae v. mart. (= BHL 1495)
prol.
tit. Passio sancte Cecilie virginis
prol. inc. Humanas laudes et mortalium infulas videmus - expl. et ego vos requiescere faciam
inc. Huius vocem audiens Cecilia virgo clarissima absconditum semper evangelium Christi gerebat in pectore - expl. in qua beneficia Domini exuberant ad memoriam beate Cecilie usque in hodiernum diem
claus. inc. Martyrizata est autem beatissima Cecilia sub die X kal. decembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Caecilia Romae virgo martyr: Passio
data liturgica 22 novembre (non indicata)
note Prologo indistinto dalla narrazione. Il testo è suddiviso in nove lectiones.


10. ff. 29-32v - Passio sancti Clementis I papae (= BHL 1848)
tit. Passio sancti Clementis episcopi et martyris
inc. Tertius Romane ecclesie prefuit episcopus Clemens - expl. martyrizatus est autem venerabilis Dei Clemens episcopus Rome in civitate Cersone provincia Litie die nono kal. decembris, regnante vero Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Passio
data liturgica 23 novembre (non indicata)


11. ff. 33-34 - Miracula sancti Clementis I papae (= BHL 1855)
tit. Miraculum sancti Clementis
prol. inc. In divinis voluminibus refertur quod secretum regis abscondere bonum est - expl. tum incipiam de mirabilibus beati Clementis enarrare
inc. Credo enim vos non latere Deo dilecti fratres quod Clemens martyr - expl. per beatum Clementem martyrem atque pontificem huius alme Rome, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Miracula
data liturgica 23 novembre (non indicata)


12. ff. 34-37 - Passio sanctorum septem dormientium Ephesi mart. (= BHL S 2316 b)
tit. Vita de septem dormientium
inc. In tempore illo regnabat Decius imperator et descendit in civitatem Constantineam - expl. glorificans Deum propter miraculum quod viderat. Gratia enim et misericordia Patris et Filii et Spiritus Sancti cum omnibus fidelibus suis confitentibus Trinitatem et credentibus resurrectionem mortuorum per cuncta saecula saeculorum
Dormientes (Septem) Ephesi mart.: Passio
note Non essendovi un riscontro per una data compatibile con questa posizione nella raccolta tra le molte varianti riscontrate nei codici, si rinuncia a proporne una.


13. f. 37r-v - Passio sancti Chrysogoni Aquileiae mart.
epilogo
tit. Passio sancti Grisogoni martyris
inc. In illis diebus cum Dioclitianus in Aquilensi civitate esset positus - expl. sanctus Zoilus perrexit ad Dominum. Decollatus est sanctus Grisogonus die octavo kalendarum decembrium sub Dioclitiano imperatore, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Chrysogonus Aquileiae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre
note Versione non registrata in BHL.


14. ff. 37v-42 - Homilia de vita sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia (= BHL 6962)
prol.
tit. Vita vel acta beati Prosperi
prol. inc. Cunctis liquet fidelibus, dilectissimi fratres, quod divina munera - expl. nostri cordis precordia irradiare dignetur
inc. Licet autem, karissimi fratres, sanctorum omnium solemniter ac miro opere celebranda sit festivitas - expl. ipse olim in honorem sancti Apolenaris Christi confessoris et martyris Deo sacraverat, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus: Sermo
data liturgica 25 novembre (non indicata)


15. ff. 42-46v - Passio sancti Iacobi Intercisi mart. in Perside (= BHL 4100)
tit. Passio sancti Iacobi Intercisi
inc. Temporibus Hisdegerni principis Persarum erat in regione Eluzza in civitate Aulape vir quidam Iacobus nomine - expl. cantantes et psallentes Domino qui coronam victorie suis tribuit martyribus, cui est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
tit. finale Explicit vita sancti Iacobi Intercisi
Iacobus Intercisus in Perside mart.: Passio
data liturgica 27 novembre


16. ff. 46v-51 - Passio sancti Andreae ap. (= BHL S 427 t [laudatio] - BHL 428)
prol.
tit. Passio Andree apostoli
laudatio inc. Andreas qui interpretatur virilis - expl. occubuit pridie kalendarum decembrium
prol. inc. Passionem sancti Andree apostoli quam nostris oculis vidimus - expl. prout possumus explicamus
inc. Proconsul itaque Egeas Patras civitatem ingressus - expl. Martyrizatus est venerabilis Dei Andreas apostolus apud Achaiam in civitate Patras pridie kalendarum decembrium sub Egea proconsule, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Andreas apostolus: Passio
data liturgica 30 novembre (non indicata)
note Prologo e testo non sono distinti, mentre viene definito prologo l'estratto iniziale dal Breviarium apostolorum.


17. ff. 51-54v - Agnellus qui et Andreas Ravennas presbyter n. 800/805, m. post 846, Liber pontificalis ecclesiae Ravennatis, vita di Pietro Crisologo (= BHL 6770)
tit. Vita sancti Petri Ravennatis archipresulis
inc. Petrus XXV pulcher adspectu delectabilis forma - expl. ibidem sanctum corpus receptum est et permanet usque in hunc diem
Petrus II Ravennas epicopus, Chrysologus dictus m. ca. 450: Vita
data liturgica 4 dicembre (non indicata)


18. ff. 54v-57 - Passio sanctae Barbarae Nicomediae v. mart. (cfr. BHL S 917 g)
tit. Passio sancte Barbare virginis et martyris
inc. In diebus illis sub imperatore Maximiano preside autem Martiano erat quidem vir magnus nomine Dioscuro - expl. martyrizata est autem beatissima Christi Barbara sub imperatore Maximiano agente Martiano preside in civitate Nicomedia die IIII mensis decembris, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Barbara virgo Nicomediae martyr: Passio
data liturgica 4 dicembre (non indicata)


19. ff. 57-68v - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6104-6105-6106-6107-6108)
prol.
tit. Acta sancti Nicholai episcopi
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustris prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. letantur illos homines Iesu Christi Domini nostri famulos remisit ad propria
item III inc. Preterea in Frigie partibus quedam gens cognomine Artacifala - expl. remearunt ad propria magnificantes Dominum Iesum Christum
item IV inc. Hucusque de Argolicorum doctorum editione trahentes - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo karissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesu Christo Domino servire mereamur, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre (non indicata)
note La copia segna andando a capo il passaggio fra le prime tre parti (rispettivamente ai ff. 63v e 68), mentre non distingue l'ultima (f. 68v).


20. ff. 68v-70v - Narrationes de miraculis in vita et de morte sancti Nicolai Myrensis ep. (= BHL 6150-6151-6152-6153-6154-6155-6156)
item XXI inc. Quodam itaque tempore advenit quedam mulier de vico qui dicitur Ciparsus
item XXII inc. Rursum alio tempore alia mulier de vico Necapoleos
item XXIII inc. Venit quidam homo ad sanctam Sion
item XXIV inc. Nec multo post quidam
item XXV inc. Cum igitur his miraculis ac multis virtutibus beatissimus floreret Nicolaus - expl. qui in sanctis suis semper est mirabilis
item XXVI, pars I inc. Cernens itaque servus Domini Nicolaus mortem inexcusabilem adesse presentem - expl. sanctissimo et beatissimo patre nostro patriarcha nostro Macario
pars II inc. Positum est sacratissimum corpus eius - expl. usque ad tempora Iustiniani imperatoris
Nicolaus Myrensis episcopus: Miracula
data liturgica 6 dicembre (non indicata)
note Rimane vuota la riga destinata alla titolatura; sono distinte andando a capo le prime tre sezioni, mentre si susseguono ininterrottamente le altre.


21. ff. 70v-72 - Narrationes de miraculis post mortem sancti Nicolai Myrensis ep. (= BHL 6164-6165)
epilogo
inc. Cum de Africe partibus Uuandalorum exercitus applicuisset - expl. glorificantes Dominum et sanctum eius Nicolaum
epil. inc. Hec fuit prima occasio qua apud Africanas regiones beatus est agnitus Nicolaus - expl. apud ipsum mundi conditorem intercessorem habeant, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Miracula
data liturgica 6 dicembre (non indicata)
note Il testo è distinto dal precedente solo andando a capo; allo stesso modo è separato l'epilogo.


22. ff. 72-74v - Passio sancti Sabini ep. et soc. Spoleti mart. (= BHL S 7453 h [inc.] - BHL 7451 [expl.])
tit. Passio sancti Savini episcopi et martyris
inc. Maximianus augustus iussit ut in capitolium urbis Rome omnes convenirent - expl. martyrizatus est martyr Christi sanctus Sabinus episcopus sub die septimo iduum decembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sabinus episcopus et soc. Spoleti martyres: Passio
data liturgica 7 dicembre (non indicata)


23. ff. 74v-86 - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Vita vel acta venerabilis patris Ambrosii Mediolanensis episcopi
prol. inc. Hortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri a cunabulis que fuerit agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre (non indicata)


24. ff. 86-88v - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9002)
prol.
tit. Acta sancti Zenonis episcopi
prol. inc. In provincia Italie in civitate Verona que beati Zenonis acta claruerunt - expl. audiant populi omnes mirabilia eius
inc. Erat enim sedens in monasterio in secretiori parte oppidi Veronensis - expl. quod tamen fulget in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre (non indicata)


25. ff. 88v-94v - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Vita sancti Syri episcopi
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. quique paucos atque pacificos agens annos migravit ad Dominum, cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre (non indicata)


26. ff. 94v-96v - Passio sanctae Eulaliae Barcinone v. mart. (= BHL 2696)
tit. Passio sancte Eulalie martyris
inc. In Barcillona civitate provincie Yspanie sub Datiano preside seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. celebratur ergo dies natalis dies eius in Barcilona civitate die tertio idus decembris, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Eulalia Barcinone virgo mart.
data liturgica 10 dicembre (non indicata)


27. ff. 96v-98 - Passio sanctae Luciae Syracusis v. mart. (= BHL 4992)
tit. Passio sancte Lucie virginis et martyris
inc. Cum per universam provinciam Sicilie beatissime Agathe fama crevisset - expl. in qua eius orationes florent et nunc et semper et quousque mundus steterit
Lucia virgo Syracusis mart.: Passio
data liturgica 13 dicembre (non indicata)


28. ff. 98-103v - Passio sancti Thomae ap. (cfr. BHL S 8143 d - 8138 b)
prol.
tit. Passio sancti Thomei apostoli
prol. inc. Thomas dicitur Didimus hoc est Christo similis - expl. cuius natalis celebratur XII kal. ian.
inc. Cum apostolus Thomas, qui et Didimus, esset apud Cesaream apparuit ei Dominus Iesus Christus - expl. ad apostoli gaudia pervenire. Matyrizatus est beatissimus Thomas in Indie provincia XII kalendarum ianuariarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Thomas apostolus: Passio
data liturgica 21 dicembre (non indicata)
note Il prologo e il testo si avvicinano molto alle due voci indicate, pur non coincidendo interamente.


29. ff. 103v-113v
tit. Tre sermoni per Natale e S. Stefano


30. ff. 113v-115 - Augustinus Aurelius, De civitate Dei, XXII 8-9 (miracoli di Stefano) (= BHL S 7867 a)
tit. Miracula sancti Stephani in tempore augusti
inc. Ad aquas Tibilitanas episcopo afferente Proiecto martyris gloriosissimi Stephani memoriam veniebat - expl. ut in his miraculis tanta ista potentia sequeretur
Stephanus diac. protomart.: Miracula
data liturgica 26 dicembre (non indicata)
note Come segnala il titolo stesso, si tratta del testo normalmente associato alla ricorrenza dell'inventio, il 3 agosto.


31. ff. 115-119 - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
prol.
tit. Vita sancti Iohannis apostoli et evangeliste
prol. inc. Mellitus servus Christi episcopus Laudocie universis ecclesiis catholicorum in Domino eternam salutem - expl. de hac luce qualiter migraverit explicemus
inc. Secundam post Neronem persecutionem Christianorum Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consequantur effectum, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


32. ff. 119-120v
tit. Tre sermoni per la festività degl'Innocenti


33. ff. 120v-136v - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731-7732 [claus.] - 7733 [item VI a] - 7735 [item VII] - 7736 [transl.])
prol.
tit. Vita sancti Silvestri episcopi urbis Rome
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accepit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. I inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cymiterio Priscille via Salarie ab urbe miliario tertio pridie kalendarum ianuariarum
claus. II inc. Et nunc usque sancta membra illius quiescentia virtutibus florent - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnante cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
item VI a inc. Post hec Constantinus habuit bellum Scitarum - expl. que greco sermone dicitur Constantinopolim usque in hodiernum diem
item VII inc. Perrexit autem Helena ad Iherosolymam - expl. translationis nostre finem imponat
translatio inc. Sed quia omnipotenti Deo toto herentes conamine - expl. beatitudinem precamur sanctissime pater
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre (non indicata)
note Tutti i passaggi tra le diverse parti sono segnati da un a capo (rispettivamente ai ff. 126v, 135, 135v, di nuovo 135v, 136, 136v).


34. ff. 136v-140 - Vita sancti Barbatiani Ravennae presb. (= BHL 972)
prol.
tit. Acta et vita sancti Barbatiani confessoris
prol. inc. Iustum quidem arbitror miraculorum narrationem aggressus - expl. que subsequendi dicenda sunt
inc. Quam ob rem cum Zosimus papa urbis Rome iussu Dei sue vite cessasset episcopatum - expl. quod se Domino voverant esse adimpleturi ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre regnat in celis in unitate Spiritus Sancti modo et semper et per omnia saecula Deo gratias
Barbatianus Ravennae presbyter saec. V: Vita
data liturgica 31 dicembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


35. ff. 140-141 - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5234)
tit. Passio sancti Marcelli pape
inc. Tempore quo Maximianus augustus redit de partibus Africe ad urbem Romam - expl. non longe ab urbe Roma miliario tertio requievit in pace Domini nostri Iesu Christi
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 16 gennaio (non indicata)


36. ff. 141-143v - Passio sanctorum Marii, Marthae, Audifacis et Abacuc Persae et Valentini presb. Romae mart. (= BHL 5543)
tit. Passio sanctorum martyrum Marci, Marthe, Audifax et Abbacum
inc. Temporibus Claudii cesaris venit quidam vir Perside partibus - expl. ubi prestantur beneficia Domini nostri Iesu Christi usque in hodiernum diem
Marius, Martha, Audifax et Abacuc Persae et Valentinus presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 19 gennaio (non indicata)


37. ff. 143v-154 - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Passio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium civis - expl. insidiabantur itaque infideles infidelibus et iniquo furore Christianum non poterant nec nomen audire
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio (non indicata)
note La copia si interrompe a non grande distanza dalla fine del lungo testo, in corrispondenza di Mombritius II, p. 474 ll. 41-42.


38. ff. 154-155v - Passio sanctae Bibianae seu Vivianae v. et soc. Romae mart. [auctore Donato subdiac.?] (= BHL 1322)
tit. Passio sancti Fabiani martyris
inc. Ortu Iuliani imperatoris impiissimi persecutoris cruciati sunt in diversis provinciis iussu eius multa milia martyrum - expl. qui etiam cum presbiteris et diaconibus in eodem loco Domino Iesu Christo sacrificium offerebat, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bibiana seu Viviana virgo, Dafrosa, Flavianus, Faustus, Pigmenius et soc. Romae martyres
data liturgica 20 gennaio (non indicata)
note La santa è ricordata il 2 dicembre, ma evidentemente la figura che interessava era Fabiano, normalmente associato a Sebastiano.


39. ff. 155v-157 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL 156)
tit. Passio beate Agnes virginis et martyris
inc. Servus Christi Ambrosius episcopus virginibus sacris - expl. victorie palmam acquirunt. Martyrizata est autem karissima Dei Agnes virgo apud urbem Romam die XII kalendarum februariarum sub Simphronio prefecto, regnante Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio (non indicata)
note Come al n° 156 a del Supplemento è aggiunta una clausola sul martirio, senza però che sia omessa la frase precedente.


40. ff. 157-159v - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Passio sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam beatissimi Vincentii martyris - expl. et gaudium fidelibus perpetuum perseveret
inc. Cum apud Cesaream Augustanam civitatem, ut multorum sinceritas et signata verbi veritas testantur - expl. cumulatius consecratus sit, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio (non indicata)
note L'explicit del preambolo, differente da quello abituale, si riscontra anche nel ms. Edili 133.


41. ff. 159v-161
tit. Due sermoni per la ricorrenza della conversione di Paolo


U.C. I, ff. 1-273 e 278-370
42. ff. 161-166 - Sermo de vita sancti Severi Ravennatis ep. (= BHL 7683)
tit. Vita sancti Severi archipresulis Ravenne
inc. Quotienscumque virorum gesta fortium eorumque laudabiles provectus in ecclesiis recitantur - expl. et in eterne Iherusalem municipia perpetuo gratulandum introduxit qui vivit et regnat in Trinitatis nomine unitatisque numine in saecula sempiterna
Severus Ravennas ep.: Sermo
data liturgica 1 febbraio (non indicata)


43. ff. 166-170v - Passio sancti Blasii Sebasteni ep. mart. (= BHL 1379)
tit. Passio beati Blasii episcopi et martyris
inc. Cum Romani imperii Diocletianus gubernaret abenas - expl. ob cuius dilectionem nos illos devotissime veneramur, cuius est cum Patre ac cum Flamine Sancto par gloria eadem maiestas una deitas una potestas equa virtus una omnipotentia nunc et semper et per immortalia saecula saeculorum
Blasius Sebastenus ep. mart.: Passio
data liturgica 3 febbraio (non indicata)
note Come in altre copie qui censite, la prima parte del testo è isolata come prologo (fino alle parole sollerti ingenio enucleare curemus, con cui si chiude il par. 5 in AASS Feb. I, col. 349E).


44. ff. 170v-172v - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (= BHL S 136 a)
tit. Passionis sancte Agathe
inc. Beatissime martyris que passa est in provincia Sicilie in urbe Cathanensium sub Decio imperatore - expl. Martyrizata est autem venerabilis Dei Agathe die nonarum februariarum sub Decio imperatore agente Quintiano consulare, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio
note All'explicit consueto si aggiunge una clausola sul martirio.


45. ff. 172v-174v - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini episcopi et martyris
inc. Propheta loquitur ad Dominum: secundum multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto per inmortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


46. ff. 174v-175v
tit. Due sermoni per la festa della Cattedra di Pietro


47. ff. 175v-180v
tit. Tre sermoni per la ricorrenza di Mattia (il secondo attribuito ad Agostino, il terzo ad Ambrogio)


48. ff. 180v-184v - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. In natale sancti Gregorii
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hoc etiam ipse promereri
epil. inc. Hec breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sunt - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo (non indicata)
note L'epilogo non è distinto dal resto del testo.


49. ff. 184v-192 - Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604, Dialogorum libri IV, lib. II (vita di Benedetto) (= BHL 1102)
tit. Vita beati Benedicti abatis
inc. Fuit vir vite venerabilis gratia Benedictus et nomine - expl. nunc usque si petentium fides exigat miraculis coruscat
Benedictus Casinensis abbas m. 543: Vita
data liturgica 21 marzo
note È omesso il cap. 38, che conclude la vita.


50. ff. 192-194 - Passio sanctorum Valeriani, Tiburtii et Maximi Romae mart. (= BHL 8484)
tit. Passio sanctorum Tiburtii et Valeriani et Maximi
inc. Cum beatus Tiburtius per predicationem beatissime Cecilie in Dominum Iesum Christum credidisset - expl. Martyrizati sunt autem martyres Christi Tiburtius et Valerianus XVIIII kal. madii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Valerianus sponsus sanctae Caeciliae, Tiburtius et Maximus Romae mart.: Passio
data liturgica 14 aprile


51. ff. 194-196v - Passio sancti Georgii Cappadocis mart. [auctore pseudo Passecrate] (cfr. BHL S 3362 z)
tit. Passio sancti Georgii martyris
inc. In diebus illis erat quidam tribunus nomine Georgius de provincia Capadociae - expl. perrexit ad Dominum pro cuius amore martyrizatus est VIIII kal. madii sub Datiano preside, regnante vero Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Georgius Cappadox martyr saec. III: Passio
data liturgica 24 aprile
note L'explicit non corrisponde alla voce indicata.


52. ff. 196v-198 - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli toto orbe terrarum - expl. iuxta Hebreos autem decimosexto, imperante Gaio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile


53. ff. 198-199 - Passio sanctorum Vitalis Ravennae et Valeriae Mediolani mart. (= BHL 8699)
tit. Passione sancti Vitalis martyris
inc. Sanctus Vitalis militans consulariano dum fuisset cum Paulino iudice suo Ravennam ingressus - expl. martyrizatus est autem beatissimus Dei martyr Vitalis in civitate Ravennantium sub Paulino consulari die quarto kalendarum maiarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Valeria, alter Ravennae mart., altera Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 aprile


54. f. 199r-v - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6813 [laudatio] - 6815)
prol.
tit. Passio sancti Philippi apostoli
laudatio inc. Philyppus qui interpretatur os lampadis - expl. cuius natalicium kalendas maii celebratur
inc. Philippus apostolus Domini nostri Iesu Christi post ascensum salvatoris - expl. ibique iuxta templum humatus; eius natalicium kalendas maii et ordinatio VI kalendas iunii
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio (non indicata)


55. ff. 199v-201 - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4096)
tit. Passio eiusdem
inc. Apostolus Iacobus qui dicebatur frater Domini qui est Iustus cognominatur - expl. martyrizatus est autem beatus Iacobus apostolus kalendas madii, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor in saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio (non indicata)


56. ff. 201-205 - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart. (cfr. BHL 266)
tit. Passio sanctorum martyrum Alexandri, Eventi et Theodoli
inc. Quinto loco a beato Petro apostolo Romane urbis ecclesie cathedram sedit Alexander - expl. ideoque locus ipse haberet proprius sacerdotem usque in hodiernum diem; sanctorum autem appostolorum natalis est quinto nonas maias. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio


57. ff. 205-209v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4169 d)
additamentum
tit. Inventio sancte Crucis
inc. Anno ducentesimo tricesimo tertio regnante venerabili Dei cultore Constantino - expl. in qua inventa est sancta Crux Domini nostri Iesu Christi, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
addit. inc. Beata autem Helena regina cum implevisset omne desiderium suum - expl. vel etiam in temporibus regni eius, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio
note La narrazione principale si conclude come nella voce indicata, ed è seguita (da f. 209) da un'aggiunta che non si lascia invece identificare.


58. ff. 209v-214 - Passio sancti Pantaleoni Nicomediae mart. (cfr. BHL 6439)
tit. Passio sancti Pantaleonis martyris
inc. Regnante impiissimo Maximiano imperatore in civitate Nicomedia multos Christianos persequebatur Maximianus - expl. Martyrizatus est autem beatissimus Dei martyr Pantaleymon sub die tertio nonas maias in civitate Nicomedia sub Maximiano imperatore, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pantaleon Nicomediae mart.: Passio
data liturgica 5 maggio
note Nessuna voce BHL corrisponde pienamente al testo, per cui si indica solo quella che appare più vicina; la stessa versione si trova anche nel ms. 303 dello stesso fondo. La data non è tra quelle abituali.


59. ff. 214v-219v - Passio sanctae Christinae Vulsinii v. mart. (= BHL S 1748 a)
tit. Passio sancte Christine virginis et martyris
inc. Erat quedam sancta et sacra puella de Tyro nomine Christina - expl. Completum vero est martyrium eius VI idus maii die quinta feria intro civitatem, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Christina Vulsinii, alias in Tyro civitate virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 10 maggio


60. ff. 219v-222 - Passio sancti Quiriaci Hierosolymis ep. mart.
tit. Passio Iude qui vocatur Cyriacus
inc. Cum autem defunctus esset beatissimus imperator Constantinus suscepit imperium - expl. martyrizatus est autem sanctus Cyriacus epicopus sub Iuliano tyranno die sabato V idus maiarum, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Quiriacus (Iudas) Hierosolymis episcopus et martyr: Passio
data liturgica 4 maggio
note Il testo non si lascia identificare con alcuna voce BHL; dal punto di vista del contenuto, gli estremi sono accostabili al n° 7025 d del Supplemento.


61. ff. 222-223 - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Pancratii martyris
inc. Temporibus Valeriani et Galieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die IIII iduum maiarum sub Valeriano et Galieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


62. ff. 223-226v - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058-6060)
prol.
tit. Passio sanctorum Nerei et Achilei
prol. inc. Nisi custodia catholicorum securitatis sue sompno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Prima itaque ad edificationem omnium quorum est studium placenti Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum. Ad hec rescripta sunt hec
rescr. inc. Marcellus servus Christi sanctis confessoribus Nereo et Achilleo - expl. sollicite breviterque intimabo
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


63. ff. 226v-227 - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
inc. Petronilla itaque bene nosti voluntate Petri apostoli clenicam factam - expl. et precipitata in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 12 maggio
note Il testo va a capo rispetto al precedente, parte della stessa passio ciclica, ed è come sempre seguito senza distinzione dalla sezione su Nicomede.


64. f. 227 - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nichodemus presbyter in speculis positus est occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


65. f. 227r-v - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6063)
inc. Eutiches, Victorinus et Maurus servi Domini nostri Iesu Christi Marcello - expl. dies natalis eorum IIII idus maias
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Di nuovo, il passaggio è segnato solo da un a capo.


66. ff. 227v-228 - Passio sanctorum Maronis, Eutychetis et Victorini mart. (= BHL 6064)
inc. Accepta hec scripta Marcellus germanum suum misit - expl. in qua prestantur beneficia Dei ad gloriam nominis sui usque in hodiernum diem
Maro, Eutyches et Victorinus mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Il testo segue il precedente senza distinzione.


67. f. 228r-v - Passio sanctae Domitillae (= BHL 2257)
inc. Factum est autem postquam omnes sanctos tulit a solatio Domitille Aurelianus - expl. quarum corpora sanctus Cesarius in sarcophago novo simul condiens in profundo terre infodiens sepelivit
Domitilla (Flavia): Passio
data liturgica 12 maggio
note Il testo è distinto dal precedente solo andando a capo.


68. ff. 229-231 - Vita sancti Hilari Galeatensis abb. (= BHL 3913)
tit. Vita sancti Illari monachi et heremite
inc. Temporibus quibus Roma consulibus gubernabatur - expl. et quantum attingere potui scripsi, per Domini nostri Iesu Christi misericordiam qui vivit et regnat nunc et semper et per omnia saecula saeculorum
Hilarus Galeatensis abb.: Vita
data liturgica 15 maggio


69. f. 231r-v - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL S 6640 m)
tit. Vita sancte Petronille virginis
inc. Temporibus Neronis imperatoris augusti cum beatus Petrus princeps apostolorum - expl. foris muro urbis Rome sub die XXX primo mensis madii, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 31 maggio


70. ff. 231v-233v - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Passio sanctorum Petri et Marcellini
inc. Benignitas et humanitas salvatoris nostri martyrum perseverantiam comprobat eos quos precessit - expl. martyrizati sunt autem sancti Christi martyres Petrus et Marcellinus apud urbem Romam die quarto nonas iunias sub iudice Sereno, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 2 giugno


71. ff. 233v-236v - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. Passio sanctorum martyrum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatorum seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. quorum natalis est quinto idus iunii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno


72. ff. 236v-238 - Vita sancti Barnabae ap. (= BHL 984-983)
prol.
tit. Vita sancti Barnabe apostoli
prol. inc. Barnabas hebraice latine interpretatur filius prophetie vel filius consolationis - expl. cuius festivitas celebratur tertio idus iunii
inc. Iohannes igitur qui et Marcus - expl. cum hymnis et laudibus mirifice collocatum est ad honorem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Barnabas apostolus: Vita
data liturgica 11 giugno (non indicata)


73. ff. 238-239v - Passio sanctorum Cantii, Cantiani et Cantianillae (= BHL 1547)
tit. Passio sanctorum Cantii, Cantiani et Cantianille
inc. Servus Christi Ambrosius episcopus Christum verum Dominum colentibus - expl. imperantibus Diocletiano et Maximiano agente Sisinnio comite et Dulcitio preside, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cantius, Cantianus et Cantianilla Aquileiae martyres: Passio
data liturgica 14 giugno


74. ff. 239v-242 - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (cfr. BHL 8712)
tit. Passio sanctorum Viti et Modesti
inc. In provincia Lucania temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatorum multas virtutes operabatur sanctus Vitus - expl. martyrizatus est autem sanctus Vitus die XVII kal. iuliarum sub Dioclitiano et Maximiano imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et imperium nunc et semper et in omnia saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno
note Il testo presenta differenze rispetto agli estremi della voce indicata, ma appartiene al complesso di varianti di quella versione.


75. ff. 242v-243v - Passio sanctorum Nicandri, Marciani et soc. Atinae et Venafri mart. (= BHL 6073 [inc.] e BHL S 6072 c [expl.])
tit. Passio sanctorum martyrum Nicandri et Martiani
inc. Beati martyres seculum relinquentes - expl. martyrizati sunt autem beatissimi martyres Christi Nicander et Martianus die XV kal. iuliarum sub Diocletiano et Maximiano imperatoribus, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nicander, Marcianus et soc. Atinae et Venafri in Campania mart.: Passio
data liturgica 17 giugno


76. ff. 243v-244v - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol., additamentum
tit. Passio sanctorum martyrum Gervasii et Protasii
prol. inc. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. de inventione sanctorum corporum ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
addit. inc. Martyrizati sunt autem beatissimi martyres Gervasius et Protasius in Mediolanensium civitate sub die tertiodecimo kal. iuliarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio
data liturgica 19 giugno
note Prologo indistinto dal testo. Al consueto explicit si aggiunge la formula sul martirio.


77. ff. 244v-245v - Passio sancti Iuliani mart. Arimini cultus (= BHL 4538)
tit. Passio sancti Iuliani martyris
inc. In Flaviade civitate cum esset persecutio Christianorum sub Decio - expl. acta sunt autem hec circa sanctum Dei martyrem Iulianum in Flaviade civitate sub die decimo kal. iul. sub Decio imperatore agente Marciano consulare, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Iulianus cultus Arimini martyr: Passio
data liturgica 22 giugno


78. ff. 245v-250 - Anastasius Bibliothecarius n. 800/817, m. 879 ca., Passio sanctorum MCCCCLXXX martyrum translatio ex graeco; una cum epistola praefatoria ad Petrum episcopum (= BHL 20)
prol., ep.ded.
tit. Passio sanctorum multorum martyrum
ep. ded. inc. Petro egregio sancte Saviniensis ecclesie episcopo - expl. ac pro nobis orare dignetur
prol. inc. Salvatore nostro igitur Iesu Christo Domino - expl. narratio passionis eorumdem
inc. Adrianus et Antoninus cum imperii Romani gubernarent habenas - expl. qui ita suos assidue provehit
Acacius primicerius et soc. 10000 crucifixi in monte Ararath: Passio
data liturgica 22 giugno
note Solo l'epistola è distinta, mentre il prologo e la narrazione si susseguono senza stacco.


79. ff. 250-254
tit. Quattro sermoni per la natività del Battista


80. ff. 254-255v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL S 3237 b)
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino augusto Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cui statim basilicam sui nominis construxerunt in qua exhuberant beneficia martyris ex eo et nunc usque in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


81. ff. 255v-256v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (cfr. BHL S 3238 b)
inc. Hylarinus autem qui quondam Gallicinum in Hostiensi urbe susceperat - expl. martyrizati sunt autem beatissimi martyres Christi Iohannes et Paulus die VI kal. iuliarum sub Iuliano cesare, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno
note Il testo segue il precedente con un semplice a capo, senza una propria titolatura.


82. ff. 256v-257v - Linus papa pseudo, Martyrium beati Petri apostoli (= BHL S 6655 b [tit.] - BHL 6664)
prol.
tit. Martyrium Petri et Pauli a Lino episcopo Romano greca lingua conscriptum et translatum ecclesiis orientalibus destinatum
prol. I inc. Quantas virtutes atque signa - expl. et palmas victoriae velociter demonstrare
prol. II inc. Licet plurima de apostolicis signis - expl. ab ipso principum principe Petro sumamus exordium
inc. Igitur post corporeum dominice nativitatis adventum - expl. hoc autem dixit significans qua morte clarificaturus esset Deum
Petrus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note La narrazione si interrompe a breve distanza dall'inizio, in corrispondenza di Mombritius I, p. 358 ll. 18-9.


83. ff. 257v-258 - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum
tit. Passio beati Petri apostoli
inc. Postquam autem Dominus Iesus assumptus est in celum - expl. ut convertat se unusquisque ad negotia sua
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note Questa versione presenta un incipit simile a quelle del gruppo 6 della sezione BHL dedicata a Pietro.


84. ff. 258-263v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (cfr. BHL S 6666 b [inc.])
tit. Ex libro beati Lini episcopi de mirabilibus
inc. His ita gestis Symon surrexit quidam samarius - expl. melle quoque optimo replevit sarcophagum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)


85. ff. 264-268 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL S 6572 b [prol.] - BHL 6570)
prol.
tit. Passio sancti Pauli apostoli almo papa a latina in grecam linguam translatam et orientalibus ecclesiis destinata
prol. inc. Paulus hebraice mirabilis apud latinos vel mitis interpretatur - expl. bonum est illis si sic permaneant sicut ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. ieiunium usque ad vesperum percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre et in unitate Spiritus Sancti est honor et gloria, virtus, imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)


86. f. 268r-v - Passio sancti Pauli ap. (cfr. BHL 6576)
inc. Dum implerentur autem dies multi consilium fecerunt Iudei - expl. predicans regnum Dei et docens que sunt de Domino Iesu Christo
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note Il breve testo segue la passione precedente andando a capo, con incipit diverso da quello registrato nella voce BHL indicata.


87. ff. 268v-269v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sanctorum VII fratrum filiorum sancte Felicitatis martyris
inc. Temporibus Antonini imperatoris horta est seditio pontificum - expl. et verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna caelorum quod cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio (non indicata)


88. ff. 269v-272v - Vita sancti Paterniani Fanensis ep. (= BHL 6474)
prol.
tit. Vita sancti Paterniani
prol. inc. Divinis iuris officium viris prudentibus - expl. eloquia careant honestate
inc. Beatus igitur Paternianus sicut aiunt Fanensi urbe extitit oriundus - expl. celebremus autem diem depositionis eius die sexto iduum iuliarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Paternianus Fanensis ep.: Vita
data liturgica 12 luglio (non indicata)


89. ff. 272v-273v e 278 - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi seu erat persecutio in gente Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix die quarto yduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 12 luglio (non indicata)
note Il testo è interrotto dall'inserzione, dopo il f. 273v, del fascicolo più recente con Margherita; le ultime righe si trovano all'attuale f. 278.


U.C. II, ff. 274-277 bis
90. ff. 274-277 bis - Passio sanctae Margaritae v. mart.
tit. Passio sancte Margarite virginis et martyris
inc. Post passionem et resurrectionem Domini nostri Iesu Christi et gloriosam ascensionem eius - expl. ut ipsa memorare dignetur ante tribunal Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Margarita seu Marina Antiochiae virgo martyr: Passio
data liturgica 20 luglio (non indicata)
note Il testo non corrisponde pienamente ad alcuna delle voci BHL; la stessa versione della passione si riscontra nel ms. Edili 132. Il fascicolo che lo contiene - un binione completato da un foglio più piccolo (mm. 305 x 228) non numerato e occupato solo sul recto, di mano databile al XIV secolo - è aggiunto nella corretta posizione liturgica ed evidentemente realizzato appositamente per integrare il leggendario.


91. ff. 278-281 - Sermo de vita sancti Rofilli Foropopiliensis ep. [perperam Petro Damiani adscriptus] (= BHL 7283)
tit. Vita sancti Rophilli episcopi
inc. Sanctorum celebritas maxime provincialium valde summa cum devotione est recolenda - expl. obiit beatissimus Christi confessor Rophillus XV kal. augusti cum quo prestante Domino nostro Iesu Christo eternum capiamus regnum per infinita saecula saeculorum
Rofillus Foropopiliensis ep.: Sermo
data liturgica 18 luglio (non indicata)


92. ff. 281-285 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolenaris martyris
inc. In diebus Claudii cesaris veniens beatus Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est itaque beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr Christi in civitate Ravenna sub Vespasiano cesare die decima kalendarum augustarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio


93. ff. 285v-287v - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4056-4057)
prol.
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
prol. inc. Iacobus qui interpretatur supplantator - expl. sepultusque est in Achaia Marmarica VIII kalendarum augustarum
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. cum apostolo una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio


94. ff. 287v-290 - Passio sancti Christophori in Lycia mart. (= BHL 1773)
tit. Sancti Christophori martyris
inc. Passio sancti Christophori martyris sub die qui fuit passus sub Dagno imperatore - expl. bonam mercedem presta scribentibus et legentibus passionem meam quia tu es benedictus Deus qui cum Patre et Spiritu vivis et regnas in saecula saeculorum
Christophorus in Lycia martyr m. 250: Passio
data liturgica 25 luglio


95. ff. 290-291v - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sancti Nazarii martyris
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Africa - expl. martyrizatus autem beatissimus Nazarius sub Nerone imperatore agente Annolino preside die quinto kalendarum augustarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio (non indicata)


96. ff. 291v-292v - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum martyrum Abdon et Senen
inc. Horta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decimo kalendarum martiarum
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio (non indicata)
note Come spesso accade nei codici qui censiti, vengono copiate di seguito, sotto un'unica titolatura, due parti consecutive della medesima passione ciclica: quella incentrata su Policronio e quella che riguarda propriamente i due santi menzionati (ricordati nella data liturgica indicata, mentre Policronio è venerato il 17 febbraio).


97. ff. 292v-293v - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius curiose querere Christianos - expl. martyrizati sunt autem martyres Christi Abdon et Senen III kalendarum augustarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cuius est honor et gloria in saecula saeculorum
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio (non indicata)


98. f. 294r-v - Passio sanctorum Machabaeorum mart. (= BHL 5109)
tit. Passio sanctorum Machabeorum
inc. In illis diebus cum pro culto venerande legis gentis Iudaice - expl. decantans cum angelis leticie hymnum Domino qui regnat in saecula saeculorum
Machabaei (septem fratres) mart.: Passio
data liturgica 1 agosto (non indicata)


99. ff. 294v-295 - Laudatio sancti Eusebii Vercellensis ep. [perperam Maximo Taurinensi adscripta] (cfr. BHL S 2752 c)
tit. Sancti Eusebii
inc. Igitur evolutis multorum temporum aetis cum Marianorum detestanda perfidiam - expl. martyrizaverunt autem simul admirabiles Christi triumphatores die kalendarum augustarum sub Antiocho rege et Constantino principe, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eusebius Vercellensis episcopus m. 1-8-371: Laudatio
data liturgica 1 agosto
note Il testo sembra una parafrasi di quello registrato alla voce indicata (la stessa versione si trova nel ms. Pl. 20. 2).


100. ff. 295-296 - Passio sancti Stephani I papae mart. (cfr. BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pontificis
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Martyrizatus est autem beatissimus Stephanus episcopus urbis Rome sub die quarto nonarum augustarum sub Valeriano et Gallieno consulibus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto (non indicata)


101. ff. 296-297v - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7801)
tit. Passio sancti Xisti episcopi et martyris
inc. Temporibus Decii cesaris et Valeriani prepositi iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari - expl. Martyrizatus est autem beatus Sixtus episcopus VIII iduum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto (non indicata)


102. ff. 297v-302v - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2294)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Donati et Hillariani
prol. inc. Beatissimorum martyrum Donati et Hylariani narraturus triumphos, o Theophile frater - expl. concedat eorum narrare trophea
inc. Tempore quo Constantinus qui Constantinopolim suo nomine condidit - expl. et cum summa celebratione venerantur ab omnibus fidelibus Domini nostri Iesu Christi, cui est honor et gloria, qui confirmat servos suos et tantam gloriam prestat sanctis suis per infinita saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto (non indicata)


103. ff. 302v-304 - Passio sanctorum Cyriaci, Largi et Smaragdi Romae mart. (= BHL 2057)
tit. Passio sancti Ciriaci martyris [nomen erasum]
inc. Tempore illo cum nuntiatum esset Diocletiano augusto - expl. et decollati sunt via Salaria intra thermas Sallustii foras muros, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cyriacus, Largus et Smaragdus Romae martyres: Passio
data liturgica 8 agosto (non indicata)


104. ff. 304-306v - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 c/d)
tit. Passio sancti Laurentii martyris
inc. Postquam decollatus est beatus Sixtus urbis Rome episcopus milites tenuerunt beatum Laurentium - expl. participati sunt omnes in Christo. Martyrizatus est beatus Laurentius quarto iduum augustarum, regnante vero Domino Deo nostro cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto (non indicata)


105. ff. 306v-308 - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL S 3962 c)
tit. Passio sancti Ypoliti martyris
inc. Die tertio postquam sepelierunt beatum Laurentium venit Ypolitus - expl. cum intentione ferventes mori leti quam vivere male, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto (non indicata)


106. f. 308r-v - Passio sancti Cassiani ludimagistri apud Forum Cornelii mart. (= BHL 1626)
carmen
tit. Passio sancti Cassiani
inc. Prudentius sicut notum est fidei vir et religiosa dogmata poematis etiam iocunditate commendans - expl. Passus est autem beatissimus Cassianus sub die iduum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto (non indicata)


107. ff. 308v-318v - Paschasius Radbertus n. 790 ca., m. post 851, Epistola beati Hieronymi ad Paulam et Eustochium de assumptione Mariae virginis (= BHL S 5355 d)
prol.
tit. Epistola Ieronimi presbyteri ad Paulam et Eustochium de assumptione perpetue virginis Marie
preamb. inc. Hic Theotokos sacre vexatur sermoni Ieronimus prudens - expl. tamen pariter per quam meruere salutem
inc. Cogitis me, o Paula et Eustochium, immo caritas Christi me compellit - expl. cum ipso et vos appareatis in gloria
Maria virgo et mater Iesu (obitus et assumptio): Epistola
data liturgica 15 agosto
note Il testo è preceduto da un brevissimo preambolo in versi intitolato Sermo de assumptione sancte Marie (= Walther n° 8131).


108. ff. 318v-319v - Passio sancti Demetrii Tessalonicae mart. (= BHL S 2122 d)
tit. Passio sancti Demetri
inc. Cum esset Maximianus imperator in Thessalonicensium civitate - expl. martyrizatus est autem beatissimus Demetrius die XV kalendarum septembriarum in Thessalonicensium civitate, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Demetrius Tessalonicae mart.: Passio
data liturgica 18 agosto (non indicata)


109. ff. 319v-322v - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL 1001-1002)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Bartholomei apostoli
prol. inc. Bartholomeus apostolus nomen sumpsit ex Syra lingua - expl. natale eius VIIII kal. september celebratur
inc. Indiae tres esse ab historiographis dicuntur - expl. et perfectis omnibus atque bene compositis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 25 agosto (non indicata)


110. ff. 322v-326v - Dionysius Exiguus fl. 497-540 ca., m. 550 ca., De inventione capitis Iohannis Baptistae Marcelli Archimandritae et Anonymi opera; translatio ex graeco (= BHL 4290-4292)
tit. In decollatione sancti Iohannis Baptiste
inventio I inc. Duo quidem monachi de oriente profecti - expl. Marcellus his verbis retulit
inventio II inc. Apparuit inquid ter beatissimus et universalis apostolus - expl. in eadem ecclesia vigesimo octavo die mensis octubris idest quinto kal. nov. per septimam inditionem, ad laudem et gloriam sancte et individue Trinitatis Patris et Filii et Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Inventio + translatio
data liturgica 29 agosto (non indicata)
note Le due parti dell'opera sono copiate di seguito (il passaggio avviene al f. 324).


111. ff. 326v-328v - Passio, inventiones et miracula sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4315 d [expl.])
inc. Ut audivit Herodes rex manifestum est enim nomen eius - expl. de quibus latius in prefato Chronicorum libro scriptum reperies
Iohannes Baptista: Passio + inventio
data liturgica 29 agosto (non indicata)
note Il testo è distinto dal precedente andando a capo; l'incipit non corrisponde a quello della voce indicata, ma appare riferito allo stesso momento della vicenda.


112. ff. 328v-331 - Vita sanctae Sabinae Trecis v. (= BHL S 7409 a)
tit. Sancte Savine [a. m.]
inc. Tempore illo Savinus nobilis et dives in opido Samonensi - expl. Beata vero ancilla Dei Savina vixit annis XL octo, obiit in pace sub die IIII kalendarum februariarum prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sabina Trecis v.: Vita
data liturgica 29 agosto (non indicata)
note Questa santa Sabina è in realtà venerata il 29 gennaio, ma è evidente dalla posizione nella raccolta che il testo si intendeva destinato alla data di agosto, propria dell'omonima romana (una confusione attestata anche nel Martirologio di Usuardo).


113. ff. 331-333 - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. De exaltatione sancte Crucis
inc. Tempore illo postquam Constantino Augusto contra Maxentium tyrannum properanti ad bellum - expl. percipiensque miraculorum eius plurima incrementa, donante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria cum Patre Sanctoque Spiritu per omnia saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre (non indicata)


114. ff. 333-334 - Passio sanctae Euphemiae Chalcedone v. mart. (= BHL S 2708 d)
inc. Que passa est sub Diocletiano imperatore proconsule autem Prisco - expl. martyrizata est autem venerabilis Dei sancta Eufemia sub die sextodecimo kalendarum octubrium sub Diocletiano imperatore proconsule autem Prisco, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Euphemia Chalcedone virgo martyr m. 16-9-303: Passio
data liturgica 16 settembre (non indicata)


115. ff. 334-339v - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5691 [preamb.] - 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Mathei apostoli
praeamb. inc. Mattheus apostolus et evangelista qui interpretatur Donatus - expl. cuius natalitium XI kal. octubris celebratur
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine procurat
inc. Erant enim itaque duo magi Zaroes et Arfaxar apud Ethiopias - expl. ad confessionem beati Mathei apostoli qui primus hebreo sermone scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Arfaxar illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre (non indicata)
note Il prologo e l'epilogo sono indistinti dal testo, mentre è premesso un ulteriore preambolo.


116. ff. 339v-343 - Acta sanctorum Cypriani, Iustinae et Theoctisti mart. (= BHL 2047-2050)
item I inc. Inluminatio Domini nostri Iesu Christi salvatoris de de celo facta est - expl. et convertebat augens gregem Christo
item III inc. Cum completi fuissent prophetici sermones - expl. varie infirmitates accipiunt sanitatem eorum meritis, glorificantes Patrem et Filium et Spiritum Sanctum in saecula saeculorum
Cyprianus, Iustina et Theoctistus prope Nicomediam martyres: Acta
data liturgica 26 settembre (non indicata)
note Il passaggio tra la prima parte degli atti, la conversione, e la terza, la passione, avviene senza stacco al f. 342.


117. ff. 343-346v - Apparitio sancti Michaelis archangeli in Monte Gargano (= BHL 5948)
prol.
tit. Memoriam sancti Michaelis
prol. inc. Memoriam beati archangeli toto orbe venerandam - expl. libellus in eadem ecclesia positus indicat
inc. Erat in eadem civitate vir predives quidam nomine Garganus - expl. administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capiunt salutis in Christo Iesu Domino nostro qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Michael archangelus: Apparitio
data liturgica 29 settembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


118. ff. 346v-349 - Gennadius Massiliensis pseudo, Vita sancti Hieronymi (= BHL 3869)
tit. Vita sancti Ieronimi presbyteri
inc. Ieronimus natus in opido Stridonis quod a Gothis eversum est - expl. omnem vite sue tempus implevit annis octuaginta octo et mensibus sex
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre (non indicata)


119. ff. 349-350 - Passio sanctae Iustinae Patavii v. mart. (= BHL 4572)
tit. Passio sancte Iustine
inc. In illo tempore beata Iustina Christianis parentibus horta - expl. martyrizata est autem beata Iustina sub Maximiano imperatore die nonarum octubrium, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iustina Patavii virgo mart.: Passio
data liturgica 7 ottobre (non indicata)


120. ff. 350-352v - Vita sanctae Pelagiae Hierosolymis paenitentis [interprete Eustochio] (= BHL 6606)
prol. inc. Verba sacerdotis tanta et celata latinis Eustochius servus Christi transtulit - expl. plena est expositio
inc. Sacratissimus episcopus Antiochie civitatis convocavit ad se - expl. cum qua nos fatiat Deus invenire misericordiam suam in die iuditii, quoniam ipsius est honor et gloria in saecula saeculorum
Pelagia (al. Margareta, dicta Pelagius) Hierosolymis paenitens: Vita
data liturgica 8 ottobre (non indicata)
note Il prologo del traduttore è abbreviato e congiunto al prologo vero e proprio in modo molto simile a quello descritto nella voce indicata; la parte iniziale recita infatti: Verba sacerdotis tanta et celata latinis Eustochius servus Christi transtulit subdio (?) sed vos lectores meum pensate laborem et memores nostri fundite verba Deo qualiter Pelagia de postribulo ad celestia regna migravit quod sancta est signo immo miraculo. In diebus nostris placuit...


121. ff. 352v-355 - Passio sanctorum Callisti papae, Calepodii presb. et soc. Romae mart. (= BHL 1523)
tit. Passio sancti Calisti
inc. Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino concremata est pars Capitolii - expl. sepultum in eadem civitate sub die XIV kal. novembris, regnante vero Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Callistus papa, Calepodius presbyter et socii Romae martyres m. 222: Passio
data liturgica 14 ottobre (non indicata)


122. ff. 355-356 - Laudatio sancti Lucae evangelistae (= BHL 4973)
prol.
tit. Vita sancti Luce evangeliste
prol. inc. Cum in divinis voluminibus atque sacris studiose lectitando perquirerem - expl. noster subsequens sermo declarat
inc. Igitur gloriosissimus apostolus et evangelista Iesu Christi Lucas natione videlicet Syrus Antiochensis - expl. ad fidem ac dilectionem Iesu Christi Domini nostri quem predicavit confluerent, qui cum Deo Patre Sanctoque Spiritu vivens regnat per inmensa saecula saeculorum
Lucas evangelista: Laudatio
data liturgica 18 ottobre (non indicata)


123. ff. 356-358 - Drugo Sancti Miniatis abbas v. 1008-1024, Passio sancti Miniatis martyris (= BHL 5967)
ep.ded.
ep. ded. inc. Leono Ildebrando reverentissimo atque sanctissimo presuli Drugo suus atque omnium servorum Dei servus - expl. ut vestra roborata iussione laude confirmetur
inc. Seviente per universum pene orbem rabie Deciana - expl. cuncta ergo que postulant ab ipso impetrabunt pro quo strenue certando gloriosum sanguine fuderunt, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Minias Florentiae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre (non indicata)


124. ff. 358-363 - Passio sanctorum Simonis et Iudae ap. (= BHL 7750)
tit. Passio apostolorum Simonis et Iude
inc. Simon itaque Chananeus et Iudas zelotes apostoli Domini nostri Iesu Christi cum per revelationem Spiritus Sancti Persidis fuissent regionem ingressi - expl. credentes in Dominum Iesum Christum illuc meruerunt pervenire, auxiliante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Simon et Iudas (Thaddaeus) ap.: Passio
data liturgica 28 ottobre (non indicata)


125. ff. 363-365v
tit. Sermone per Ognissanti


126. ff. 365v-367v - Passio sancti Caesarii diac. et Iuliani presb. Terracinae mart. (= BHL 1511)
tit. Natale sancti Cesarii
inc. Tempore quo Claudius matrem suam necavit furore arreptus - expl. martyrizati sunt autem sanctus Cesarius diaconus et Iulianus presbyter die kalendarum novembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Caesarius diaconus et Iulianus presbyter Terracinae martyres saec. II: Passio
data liturgica 1 novembre (non indicata)


127. ff. 367v-368 - Passio sanctae Eustochiae Tarsi v. mart. (= BHL 2775)
tit. Passio sancte Eustochie virginis
inc. Anno sexcentesimo quinquagesimo septimo ab urbe condita Iulianus imperator iussit - expl. martyrizata est autem venerabilis Eustochia in civitate Tarso Cilitie sub Iuliano cesare die kalendarum novembrium, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui honor et gloria in saecula saeculorum
Eustochia virgo Tarsi mart.: Passio
data liturgica 1 novembre (non indicata)


128. ff. 368-370v - Passio sanctorum quattuor coronatorum, mutila (= BHL 1837)
tit. Passio IIIIor cononatorum
inc. Tempore illo Dioclitianus augustus perrexit Pannoniam ad metalla diversa sua - expl. et dixit: hoc artis ingnenium est
Claudius, Nicostratus, Symphorianus, Castorius et Simplicius in Pannonia mart.: Passio
data liturgica 8 novembre (non indicata)
note A causa della perdita del resto del leggendario, il testo rimane mutilo (in corrispondenza di Mombritius I, p. 291 l. 11).

bibliografia Diventare Santo, 211; Les vies latines de sainte Pélagie, 18; Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xv-xvi; Baroffio, Codici liturgici vallombrosani, 575; Berg, Studies, 46; Castaldi, Nuovi testimoni, 113-6; Del Furia, Supplementum BML, III, 577-92; Garrison, Mediaeval Italian Painting, III, 140-3



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ed. 135

Leggendario (26 dicembre - 30 settembre) e segmento di omiliario, di area toscana
orig. Toscana; prov. Firenze, S. Maria del Fiore, cattedrale; San Michele di Marturi (Siena), S. Michele di Marturi, Badia
Sul verso del secondo foglio di guarda vi è un indice, posteriore alla mutilazione iniziale e comprendente anche la sezione omiletica, databile al XV secolo: se ne desume che l'assemblaggio delle due unità avvenne in epoca precedente.

U.C. I, ff. 1-174v; sec. XI ex.-XII in.; orig. Toscana
I. ff. 1-174v, acefalo e mutilo
Leggendario (26 dicembre - 30 settembre)
ordinamento Per circulum anni
segni d'uso Lungo il margine esterno erano sistematicamente indicati il giorno e il santo reperibili nella pagina, ma in gran parte la rifilatura del codice ha eliminato questo corredo.


1. f. 1 - Translatio sancti Stephani diac. protomart. Costantinopolim [interprete Anastasio Bibliothecario], acefala (= BHL 7858)
inc. adiuravit eum per legem ipsius dicens - expl. sanitates autem et virtutes facte sunt super infirmos in diebus illis, in gloriam Patris et Filii et Spiritus Sancti cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Translatio
data liturgica 26 dicembre (non indicata)
note Del testo sopravvive solo il frammento finale, a causa della perdita della prima parte del leggendario.


2. ff. 1-5v - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
prol.
tit. Vita beati Iohannis apostoli et evangeliste
prol. inc. Melitus servus Christi episcopus Lauditie episcopis et ecclesiis catholicorum in Deo salutem - expl. et ad Dominum de hac luce qualiter migraverit explicemus
inc. Secundam post Neronem persecutorem Christianorum Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consecuntur effectum, prestante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre


3. ff. 5v-6v
tit. Due sermoni per la ricorrenza degli Innocenti, il secondo attribuito a Severino


4. ff. 6v-22 - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731-7736 [claus.])
prol.
tit. Natale sancti Silvestri pape
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accipit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. I inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
claus. II inc. Sed quia omnipotenti Deo toto herentes conamine - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnantem cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre
note Le sezioni si susseguono senza distinzione, salvo il prologo.


5. ff. 22-27v - Passio sanctae Martinae Romae v. mart. (= BHL 5588)
tit. Passio sancte Martine
inc. Regnante primum omnium in ambitu totius orbis Domino et salvatore nostro Deo Iesu Christo - expl. mereamur cum omnibus sanctis consortes fieri et gratiam invenire apud Dominum nostrum Iesum Christum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Martina virgo Romae mart.: Passio
data liturgica 1 gennaio


6. ff. 27v-28 - Passio sancti Concordii Spoleti presb. mart. (= BHL 1906)
tit. Passio sancti Concordii
inc. Temporibus Antonini imperatoris gravissima persecutio orta est in urbe Roma - expl. demones expelluntur orationibus beati Concordii martyris, prestante eo pro cuius passus est qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Concordius Spoleti presbyter et martyr saec. II: Passio
data liturgica 1 gennaio


7. ff. 28-29v
tit. Sermone di Leone Magno per l'Epifania


8. ff. 29v-31 e 31-32 - Amphilochius Iconiensis episcopus pseudo, Vita sancti Basilii Magni, capp. 8 e 10 (= BHL S 1022 e [expl. beta] - 1022 j)
tit. Passio sancti Basilii confessoris - Vita sancti Basilii confessoris
cap. 8 inc. Claudius vero quidam bone confessionis per semetipsum in servitutis obediens fuit - expl. ex uno ore glorificantes et collaudantes Deum et Dominum nostrum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Spiritu Sancto in saecula saeculorum
cap. 10 inc. Mulier quedam nobilis genere et divitiis secularibus ornata - expl. certantes et glorificantes Deum et Dominum nostrum Iesum Christum, qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Basilius Caesareae episcopus n. 270, m. ca. 345: Miracula
data liturgica 9 gennaio
note La data appare posticipata rispetto alla collocazione abituale al 1° gennaio. I due estratti dalla vita interpolata sono presentati nel manoscritto come testi a sé stanti, ciascuno con la propria rubrica (anche se senza ripetere la data).


9. f. 32r-v - Passio sancti Felicis Romani presb. (= BHL 2885)
tit. Passio sancti Felicis confessoris
inc. Factum est autem ut completionem beatissimi Felici presbyteri alius Felix germanus eius - expl. proiiciens se in pavimento in orationem perrexit ad Christum Dominum, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per inmortalia saecula saeculorum
Felix Romanus presbyter saec. III: Passio
data liturgica 14 gennaio


10. ff. 32v-35 - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5235)
tit. Passio sancti Marcelli pape
inc. Tempore quo Maximianus augustus rediens de partibus Africe ad urbem Romam - expl. ubi orationes eorum florent nunc et semper et quousque mundus steterit, regnante Domino nostro Iesu Christo cui gloria in saecula saeculorum
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 16 gennaio


11. ff. 35-44 - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Passio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium partium cives - expl. fecit ipsam ecclesiam heredem in Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio


12. ff. 44-46 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL S 156 a)
tit. Passio sancte Agnetis martyris
inc. Servus Christi Ambrosius episcopus virginibus sacris - expl. valeat invenire. Passa est beatissima martira Agnes die duodecima kalendarum februariarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio


13. ff. 68v-70v - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Passio sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam Vincentii martyris - expl. auferre de medio testimonia pravitatis
inc. In illis diebus cum apud Cesaraugustanam civitatem et multorum sinceritas et signata verbi veritas testantur - expl. cumulatius consecratus est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Deo Patre et Spiritus Sanctus trinus in unitate manet et regnat Deus in saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio


14. ff. 48v-50v - Miraculum sancti Anastasii Persae Romae ad Aquas Salvias (= BHL 412)
tit. Passio sancti Anastasii
inc. Imperante Domino nostro Iesu perpetuo piissimo augusto Anastasio magno imperatore - expl. omnes eripi ab ipsius oppressione inimici ut per ipsum Dominum Iesum Christum gratias agamus Deo Patri et Spiritui Sancto nunc et semper et in eterna saecula saeculorum
Anastasius Persa et soc. in Assyria martyres: Miracula
data liturgica 22 gennaio


15. ff. 50v-53
tit. Due pericopi dagli Atti degli Apostoli (11,1-31 e 13,1-12) e l'Epistola ai Galati per la conversione di S. Paolo


16. ff. 53-54 - Passio sancti Maximi comitis millenarii et soc. mart. Romae (= BHL S 5857 d-e)
tit. Passio sanctorum Flaviani, Maximi, Secunde et Seve. Kalendini, Marci martyris
pars I inc. Post mortem Dioclitiani imperatoris regnante Constantino augusto - expl. ubi florent orationes eorum
pars II inc. Post mense vero secundo moritur Constantinus augustus - expl. et sepelivit in eodem loco pigrus nonas iunias, ubi cotidie florent orationes sanctorum per omnia saecula saeculorum
Maximus comes millenarius et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 29 gennaio
note La due parti si susseguono senza stacco.


17. ff. 54-55v
tit. Due sermoni per la Purificazione, il primo attribuito a Leonino papa


18. ff. 55v-57v - Passio sancti Blasii Sebasteni ep. mart. (= BHL S 1370)
tit. Passio sancti Blasii confessoris sive martyris
inc. Etenim in Sebastia Cappadocie tradidit quidem ad correptionem - expl. passus est enim beatissimus martyr Blasius in Sebastia civitate imperante Agricolano, regnante autem in nobis Domino nostro Iesu Christo cui est honor et imperium in saecula saeculorum
Blasius Sebastenus ep. mart.: Passio
data liturgica 3 febbraio


19. ff. 57v-59v - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (cfr. BHL 133)
tit. Passio sancte Agathe martyris
inc. Passa est in provincia Sicilia sub Decio imperatore ipso Decio III cumsole nonarum februariarum recitamus historiam - expl. a periculo mortis et incendiis sancte Agathe orationibus liberaret
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio
note L'incipit presenta varianti non registrate nelle numerose voci BHL.


20. ff. 59v-63 - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini martyris
inc. Propheta loquitur ad Deum: secundum multitudinem tuam multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto in inmortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


21. ff. 63-64v - Passio sanctorum Faustini et Iovitae (= BHL 2838)
prol.
tit. Passio sanctorum Faustini et Iovitte
prol. inc. Dum crebra sanctorum martyrum acta revolvimus - expl. ortus tempus finisque eorum indagandus est
inc. Eodem quoque tempore quo perfidus Adrianus imperator totum quadrato cardine mundum cepit magis perturbare - expl. quintodecimo kalendarum martiarum angelicis provecti manibus a Domino sunt in gloria suscepti eterna, cui est honor et imperium, virtus et gloria in cuncta saecula saeculorum
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio
data liturgica 15 febbraio
note Il prologo è indistinto dal testo.


22. ff. 64v-67v - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. Passio sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo
note L'epilogo non è distinto dal resto del testo.


23. ff. 67v-79 - Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604, Dialogorum libri IV, lib. II (vita di Benedetto) (= BHL 1102)
tit. Vita sancti Benedicti abatis
inc. Fuit vir vite venerabilis gratia Benedictus et nomine - expl. quibus deferentibus transmisisset usque nunc manet incognitum
Benedictus Casinensis abbas m. 543: Vita
data liturgica 21 marzo
note Si tratta della sequenza di estratti già descritta nel ms. Aed. 133 (item 38), con explicit nel cap. XXI (= edizione Moricca, p. 111 ll. 1-2). Il testo è preceduto da un elenco dei miracoli di Benedetto narrati.


24. ff. 79-80 - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli toto orbe terrarum - expl. iuxta Hebreos autem octavodecimo, imperante Gaio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile


25. ff. 80v-81 - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6817)
prol.
tit. Passio sancti Philippi apostoli
prol. inc. Cum in ipsis initiis absque ullo obstaculo evangelii sermo usquequaque percurreret - expl. cum festinatione veniebant
inc. Cum igitur sancti apostoli Domini et salvatoris nostri - expl. ubi prestantur beneficia Dei orante apostolo Philippo omnibus qui credunt regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti qui regnat in saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Il prologo è indistinto dal testo.


26. f. 81r-v - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4092)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli fratris Domini
inc. In illis diebus cum beatus Paulus apostolus persequentibus Iudeis a Festo teneretur in vinculis - expl. qui extitit veritatis testis Iudeis et gentibus quia Dominus noster Iesus Christus est filius Dei, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio


27. ff. 81v-82v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4177 f)
tit. Inventio sancte Crucis
inc. Postquam Constantinus auguste memorie imperator sacro per beatum Silvestrum lotus est baptismate - expl. in hoc loco translationis nostre finem imponam
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio
data liturgica 3 maggio


28. ff. 82v-83v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL 4170 [inc.] - BHL S 4169 d [expl.])
tit. De eodem die
inc. Perrexit autem Helena ad Hierosolymam et quesivit diligenter locum - expl. celebrare commemorationem diei in qua inventa est sacra Crux Domini nostri Iesu Christi quinto nonarum maiarum, qui vivit et regnat per omnia
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio


29. ff. 83v-85 - Apparitio sancti Michaelis archangeli in Monte Gargano (= BHL 5948)
prol.
tit. Sancti Michaelis archangeli
prol. inc. Memoriam beati Michaelis archangeli toto orbe venerandam - expl. libellus in eadem ecclesia positus indicat
inc. Erat in eadem civitate vir predives quidam nomine Garganus - expl. administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui ereditatem capiunt salutis in Christo Iesu Domino nostro qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Michael archangelus: Apparitio
data liturgica 8 maggio


30. f. 85r-v - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Pancratii
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die quarto iduum maiarum sub Valeriano et Gallieno consulibus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


31. ff. 85v-87v - Vita sanctorum Iusti et Clementis afrorum (= BHL 4608)
prol., carmen
tit. Vita sanctorum Iusti et Clementis
prol. inc. Cum multas stilo disertissimo a scriptoribus video commendatas cartis ac paginulis fabulas - expl. ac omnibus ecclesiis catholicis scribere
inc. Igitur beatissimus vir Iustus atque Clemens vere germani fratres - expl. ut a draconis faucibus liberemur, adiuvante Domino
carmen inc. Fulgida vos sedes sanctos fovet atque reclaudit - expl. contulit et proprios condere filiolos, qui vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Iustus et Clemens Afri, Volaterris culti saec. V: Vita
data liturgica 5 giugno (non indicata)
note La voce BHL è basata proprio su questo manoscritto.


32. ff. 87v-92 - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (cfr. BHL 8714)
prol.
tit. Passio sanctorum Viti et Modesti
prol. expl. Magnitudinem Dei atque mansuetudinem veluti considerandam nobis proposuit scriptura sancta - expl. dum Christum in martyre diabolum vicisse perpendit
inc. Igitur beatus Vitus Lucana provincia hortus nobili stirpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perhenniter per cuncta saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno


33. ff. 92-93
tit. Sermone per la Natività del Battista


34. ff. 93-94 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Hostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


35. ff. 94-95 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL S 3242 d [inc.] e BHL 3239 [expl.])
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Igitur postquam Constantinus migravit ad celos et secuta est filia Constantia - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


36. ff. 95-101v - Linus papa pseudo, Martyrium beati Petri apostoli (= BHL 6664)
prol.
tit. Passio sancti Petri apostoli
prol. inc. Licet plurima de apostolicis signis - expl. ab ipso principe Petro sumamus exordium
inc. Igitur post corporeum dominice nativitatis adventum - expl. ex omni parte confirmata est in nomine Dei Patris omnipotentis et in nomine Iesu Christi Filii eius Domini nostri et in sanctificatione Spiritus Sancti cui est honor et gloria et imperium per infinita et inmortalia saecula saeculorum
Petrus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno


37. f. 102r-v - Petrus Damiani n. 1007, m. 22/23-2-1072, Carmina sacra et preces, carme 94 (Apostoli) (= BHL S 654 b)
inc. Spiritus alme veni perflando indima nostra - expl. in celo merear te sine fine frui
Apostoli et evangelistae: Versus
data liturgica 29 giugno (non indicata)


38. ff. 102v-106 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6572 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Passio sancti Pauli apostoli
prol. inc. Paulus hebraice admirabilis vel mitis apud latinos interpretatur - expl. bonum est illis si sic permaneant sicut et ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre et in unitate Spiritus Sancti est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno


39. ff. 106-107v - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. Passio sanctorum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi prestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino Deo atque Salvatore nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio (non indicata)


40. ff. 107v-108 - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sancte Felicitatis et VII filiorum
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. et verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna celorum, ad laudem eius qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio (non indicata)


41. ff. 108-109v - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix quarto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 7 agosto
note La data è anomala, anche rispetto alla successione dei testi nel leggendario: probabilmente la passione si legava al 12 luglio, ma una semplice svista di copia non basta a spiegare come il quarto giorno dalle idi di luglio sia divenuto VII idus augusti.


42. ff. 109v-110v - Passio sanctae Margaritae v. mart. (= BHL S 5306 b/c)
prol.
tit. Passio sancte Margarite virginis
prol. inc. Quia auxiliante atque largiente Domino - expl. ad passionis ipsius ordinem conscribendi mentis gressum ponamus
inc. Quodam vero tempore postquam Christus pro redemptione humani generis ex mortuis resurrexit - expl. cuiusque imperio omnes creaturae consistunt, cuius regnum est in saecula saeculorum
Margarita seu Marina Antiochiae virgo martyr: Passio
data liturgica 20 luglio (non indicata)
note La copia, incompleta, ha termine nel corso del dibattito tra la santa e il prefetto.


43. ff. 110v-111v - Vita sanctae Praxedis v. Romanae (= BHL 6920)
tit. Passio sancte Praxedis
inc. Virgo venerabilis Praxedis habitavit in titulo supradicto - expl. sepelivi iuxta patrem suum in cimiterio Priscille via Salaria, ubi hodie florent orationes sanctorum in saecula saeculorum
Praxedis Romana virgo: Passio
data liturgica 21 luglio (non indicata)


44. ff. 111v-115 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolenaris martyris
inc. In diebus Claudii Caesaris venit beatus Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano cesare die decimo kalendarum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio


45. ff. 115-117 - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4057)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. cum apostolo una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio (non indicata)


46. ff. 117-119 - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sanctorum Nazarii et Celsi
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. mundati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio


47. f. 119 - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sancte Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Chrstianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesiis Christi, quod factum est Domino Iesu Christo auxiliante cui est honor et gloria, potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio


48. f. 119r-v - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis
inc. Fuit temporibus Constantii filii Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natalis celebratur IIII kal. augusti ad laudem et gloriam nominis Dei usque in presentem diem
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio


49. ff. 119v-120v - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum Adon et Senen
inc. Horta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decima kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio


50. ff. 120v-121v - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius querere Christianos curiose - expl. iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari noctu intra civitatem in tellure
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Come sempre nei manoscritti qui censiti, si susseguono senza soluzione di continuità e sotto un'unica titolatura le due parti della medesima passio ciclica riguardanti Policronio e Abdon e Sennen. Quest'ultima si interrompe una frase dopo rispetto all'explicit riportato in BHL, includendo il principio della sezione incentrata su Sisto.


51. ff. 121v-125v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL S 2855 a)
prol.
tit. Passio sancte Felicitatis et VII filiorum
prol. inc. Sciendum est, dilectissimi fratres, quoniam de sancte Felicitatis martyrio - expl. hanc ebitudinem in lucis perducere claritatem
inc. A Cesare Augusto cuius in tempore Christus ad humanum redimendum genus veram ex virgine carnem assumpsit - expl. Christo Iesu omnium redemptori gratias referendo, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et per immensa saecula regnat
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 1 agosto (non indicata)
note Posizione condivisa da altre occorrenze nei codici, benché la santa sia venerata al 10 luglio; un'altra sua passione intitolata ai suoi figli era trascritta infatti in tale sede, benché senza data. Il prologo non è distinto dal testo.


52. ff. 125v-128v - Passio sancti Stephani I papae mart. (cfr. BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pontificis
inc. Temporibus Valeriani et Galieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Sixtum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano ter et Galieno bis consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto


53. ff. 128v-130 - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio corporis sancti Stephani protomartyris
inc. Lucianus misericordia indigens et omnium hominum minimus que apparuit mee pusillanimitati - expl. quem periclitanti mundo aperire dignatus est in Domino nostro Iesu Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto


54. ff. 130-131v - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7809)
tit. Passio sancti Xisti episcopi
inc. Magnas martyrum preclarasque virtutes humilis adtenuat potius quam explicat sermo - expl. sanctos vero Felicissimum et Agapitum martyres et diacones sepelierunt in cimeterio Pretextati sub die iduum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto


55. ff. 131v-133 - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2289)
tit. Passio sanctorum Donati episcopi et Hilariani
inc. Erat quidam puer in civitate Romana nomine Donatus - expl. quorum corpora collecta sunt a Christianis et sepulta sunt iuxta civitatem Aritium in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto


56. ff. 133-135 - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 f [inc.] - 4758 p [expl.])
tit. Passio sancti Laurentii martyris
inc. Postquam beatus Sixtus urbis Rome episcopus martyrii coronam adeptus consummavit agonem - expl. sepelierunt eum in cripta via Tiburtina in predio Ciriace vidue in agro Verano quarto iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto


57. f. 135r-v - Passio sancti Cassiani ludimagistri apud Forum Cornelii mart. (= BHL 1626)
tit. Passio sancti Cassiani martiris
inc. Prudentius sicut notum est fidei vir et religiosa dogmata poematis etiam iocunditatem commendans - expl. creatori suo cum gratia reddit coronam
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto
note Il testo si conclude senza l'ultima frase con la formula di martirio, ed è seguito senza alcuno stacco dalla passione di Prudenzio.


58. ff. 135v-136 - Prudentius, Peristephanon, carme IX (passione di Cassiano) (= BHL 1625)
inc. Silla forum statuit Cornelius, hoc Itali urbem vocant - expl. domum revertor, Cassianum predico
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto
note Il testo fa parte di un continuum con il precedente e con il successivo, relativo all'omonimo santo mauritano.


59. f. 136r-v - Passio sancti Cassiani Tingi in Mauritania mart. (= BHL 1636)
inc. Tunc beatissimus Cassianus Aurelio Agricolano agente vice prefectorum - expl. eisdemque sententiis quibus sanctus Marcellus triumphum optinere meruit martirii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cassianus Tingi in Mauritania martyr saec. III: Passio
data liturgica 13 agosto
note Essendo il testo accorpato alle passioni relative a Cassiano di Forlì, la data è da intendersi valida anche per esso, benché questo santo sia venerato invece il 3 dicembre.


60. ff. 136v-138 - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3962)
tit. Passio sancti Ypoliti martyris
inc. Sanctus Ypolitus et Iustinus presbyter cum sepelissent corpus beati Laurentii ieiunaverunt - expl. cum intentione frequenter mori leti quam vivere male, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto


61. ff. 138-140v
tit. Sermone per l'Assunzione di Maria


62. ff. 140v-141 - Passio sancti Eusebii Romani presb. (= BHL 2740)
tit. Vita sancti Eusebii confessoris
inc. Eodem tempore quo Liberius de exilio revocatus fuerat a Constantio - expl. cessavit persecutio non tamen multum tempus, donante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Eusebius Romanus presbyter saec. IV: Passio
data liturgica 15 agosto
note La normale data liturgica sarebbe il 14 agosto, ma la posizione successiva al sermone per l'Assunzione conferma l'intenzione espressa dalla rubrica.


63. ff. 141-142v - Passio sancti Agapiti Praeneste mart. (= BHL 125)
tit. Passio sancti Agapiti martiris
inc. Sub rege Antiocho pagano erat quidam puer nomine Agabitus - expl. multi paganorum crediderunt Deum per famulum Dei Agapitum et per Christum Dominum nostrum qui vivit et regnat cum Deo Patre et cum Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Agapetus seu Agapitus Praeneste mart.: Passio
data liturgica 18 agosto (non indicata)


64. ff. 142v-145 - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL 1002)
epilogo
tit. Passio sancti Bartholemei apostoli
inc. Indiae tres esse ab historiographis asseruntur - expl. et perfectis plurimis bonis operibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 25 agosto


65. ff. 145-146 - Passio sancti Genesii mimi mart. (= BHL 3320)
tit. Passio sancti Genesii martiris
inc. Imperante Dioclitiano cum cessassent per annos quattuor ecclesiarum omnes episcopi et sacerdotes - expl. quam sententiam cum omni gaudio suscepit sanctus Genesius octava kal. septembris eodem Dioclitiano quater consule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio
data liturgica 25 agosto (non indicata)


66. ff. 146-148 - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (= BHL 276)
prol.
tit. Passio sancti Alexandri martyris
prol. inc. Cum omnium beatorum Christi martyrum merito bella victricia atque insignes triumphos mentis devotione decentissima veneratione recolimus - expl. cum ad Christi gloriam eius pia certamina noverimus
inc. Tempore itaque Maximiani Caesaris exardescente diabolo contra catholicam fidem facta est persecutio magna - expl. in quo loco semper Dominus meritis beati martyris exoratus ostendit prodigia et vota supplicum complet, qui vivit in Trinitate Deus unus per omnia saecula saeculorum
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio
data liturgica 26 agosto


67. ff. 148-152v - Vita et translationes sancti Augustini Hipponensis ep. [ex opere Possidii interpolato] (= BHL 792)
prol.
tit. Actus et vita sancti Augustini confessoris
prol. inc. Beatissimus Augustinus ex provincia Affrica, inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que audivi proposui minime reticere
inc. Ex provincia Affrica civitate Thacastendi exortus de numero curialium parentibus honestis et Christianis progenitus erat - expl. diabolicas hereticorum fraudes patefaciendo disperdidit, adiuvante Iesu Christo fidei nostre auctore qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per cuncta saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto
note Come nei mss. Mugellano 13 e Strozzi 2, si tratta di un'abbreviatio dalla curiosa formulazione del prologo, che anticipa e ripete parte dell'incipit.


68. ff. 152v-153 - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 m)
tit. Passio Iohannis Baptiste
inc. Quintodecimo anno Tiberii Caesaris in quo quartus erat Pylati procurationis annus - expl. passus est autem beatus Iohannes Baptista et precursor Domini nostri Iesu Christi quarto kal. septembris, ipso Domino nostro Iesu Christo regnante cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto


69. f. 153r-v - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 r)
tit. Passio sancti Iohannis Baptiste
inc. Beatus igitur Iohannes Baptista dum predicaret Iudeos precipiebat eis bonorum operum studium dare - expl. Domino gratias de suis beneficiis multo latius agerent, qui vivit et regnat Deus cum Patre et Spiritu Sancto per omnia saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto (non indicata)


70. ff. 153v-156 - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573 - BHL S 576 d)
prol., additamentum
tit. Passio sancti Antonini martyris
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatissimorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum adminiculatione Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum idem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum Christo letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
addit., prol. inc. Quoniam quidem vestre caritati miraculorum gesta gloriosissimi martyris Antonini - expl. operari dignatus est Dominus miraculum
inc. Erat enim ibi frater quidam Ademarus nomine - expl. cum inter nos famuli domus somno indulgerent ullatenus repperiunt
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 2 settembre (non indicata)
note La sezione sui miracoli ha inizio, indistinta dal resto, al f. 155, mentre sul verso è aggiunto, sempre di seguito, un ulteriore miracolo.


71. ff. 156-157 - Passio sancti Cornelii papae mart. (= BHL 1958)
tit. Passio sancti Cornelii martyris
inc. Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio orta est Christianis - expl. in cripta iuxta cimiterium Calixti ubi usque hodie orationes eorum florent ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cornelius papa mart.: Passio
data liturgica 14 settembre


72. f. 157r-v - Passio sancti Cypriani Carthaginensis ep. (= BHL 2037)
tit. Sancti Cypriani
inc. Imperantibus Valeriano quater et Gallieno ter consulibus tertio kal. septembris Carthagine - expl. passus est autem beatissimus Ciprianus martyr die octavodecimo kal. octobris sub Valeriano et Gallieno consulibus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cyprianus Carthaginiensis episcopus et martyr n. 210 ca., m. 14-9-258: Passio
data liturgica 14 settembre


73. ff. 157v-159 - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. Exaltatio sancte Crucis
inc. Tempore illo postquam Constantino Augusto contra Maxentium tyrannum properanti ad bellum - expl. in sancte crucis signaculo miraculorum plurima incrementa, donante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre


74. ff. 159-162 - Passio sanctorum Luciae et Geminiani Romae mart. (= BHL 4985)
tit. Passio sanctorum Lucie et Geminiani
inc. Imperante Dioclitiano octies et Maximiano septies in urbem Romanam - expl. agitur autem natalis sanctorum Lucie et Geminiani XVI kal. octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Lucia et Geminianus Romae mart.: Passio
data liturgica 16 settembre


75. ff. 162-166v - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Mathei apostoli
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine procurat
inc. Erant itaque duo magi Zaroes et Arfaxar apud Ethiopas - expl. ad confessionem beati apostoli Mathei qui primus hebreo sermone scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Arfaxar illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre
note Il prologo è indistinto dal testo.


76. ff. 166v-169 - Eucherius Lugdunensis episcopus, Passio Acaunensium martyrum (= BHL 5744)
carmen
tit. Passio sancti Mauritii, Candidi, Exsuperii et Victoris
inc. Dioclitianus Augustus Romane reipublice princeps cum ad imperium fuisset electus - expl. illic degentes mente et ore Deo debitas incessanter laudes reboant, cui est honor et gloria, imperium et potestas et nunc et per infinita saecula saeculorum
Mauritius et soc. Agaunenses seu Thebaei martyres: Passio
data liturgica 22 settembre


77. ff. 169-171v - Passio sanctorum Cosmae et Damiani cum sociis Aegis in Cilicia mart. (= BHL 1971)
prol.
tit. Passio sanctorum Cosme et Damiani
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. ad eorundem sanctorum venerabiles palmas venire contendat
inc. Temporibus denique Dioclitiani et Maximiani fuit quedam mulier in civitate Egea - expl. Sed narrare longum est alia multa mirabilia que per eos Dominus ad laudem sui nominis fieri prestat usque in hodiernum diem, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Cosmas et Damianus et soc. Aegis in Cilicia martyres: Passio
data liturgica 27 settembre
note La parte finale appare parafrasata rispetto al testo riportato in BHL.


78. ff. 171v-174v - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta], mutila (= BHL S 3871 b)
tit. Vita sancti Iheronimi
inc. Plerosque nimirum illustrium virorum non ambigo nosse quo natus - expl. hoc modo inseruit sicut nunc vestra audivit charitas
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre
note Il testo rimane mutilo a causa della perdita della parte finale del leggendario; in calce si richiama il fascicolo un tempo successivo con le parole Referam tibi mee, con le quali proseguiva la vita.

II. ff. 175-198v
Frammento di omiliario
note Contiene, precedute ciascuna dalla corrispondente lectio, cinque omelie sui Vangeli di Gregorio Magno intervallate a sei anonime o di altra attribuzione. Precisamente, si susseguono: Gregorio om. 27 (ff. 175-177v), anonimo per il Natale dei confessori (Massimo? ff. 177v-178), anonimo per il Natale di un martire (Fulgenzio? ff. 178-179), Gregorio om. 32 (ff. 179-182), anonimo (Ps. Agostino n° 225, ff. 182-183), Gregorio om. 35 (ff. 183-186), Fulgenzio per il Natale di un confessore (ff. 186-188v), Gregorio omm. 9 e 11 (ff. 188v-190v e 190v-192), anonimo per Ognissanti (ff. 192-195v) e Basilio (ff. 195v-198v).

U.C. II, ff. 175-200v; sec. XII seconda metà; Iacopo di ser Giovanni Berardi notaio
III. ff. 198v-200 - Passio sanctorum Eustachii, Theopistes uxoris et filiorum mart. (= BHL S 2761 d)
Eustachii et sociorum
inc. In diebus Traiani imperatoris crescebat ydolorum sevitia ipso exhibente - expl. ut de ipsorum intercessionibus in hoc mundo et in perpetuo gaudeamus, per Dominum nostrum Iesum Christum cui est honor et gloria, potestas, virtus et magnificentia, magnitudo, imperium in saecula saeculorum
Eustachius seu Eustasius (al. Placidus), Theopiste uxor et filii martyres: Passio
note La titolatura è integrata da una mano posteriore dove rimaneva lo spazio in bianco per la rubrica e l'iniziale non realizzate. Malgrado si passi dalle omelie a un testo di diversa natura, il copista è lo stesso.

IV. f. 200v
Orazione di Geremia con notazione musicale
segni d'uso Nello spazio rimasto libero sul recto e sul verso di quest'ultimo foglio sono trascritti brevi passi biblici con relativa esegesi a titolo di esercitazione, con una doppia sottoscrizione da parte di Iacobus (poi Giachopus) filius Ser Iohannis Berardi notarius, la cui mano è datata da Bandini al XIV secolo.

bibliografia Diventare Santo, 212; Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xvi; Bandini, Leopoldina, I, 302-9; Berg, Studies, 266-7; Castaldi, Nuovi testimoni, 101-3



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ed. 139

Leggendario per l'intero anno, di origine fiorentina
sec. XII secondo quarto; orig. Firenze; prov. Firenze, S. Maria del Fiore, cattedrale; Franceschino di Giovanni; Piero di Giovanni
In calce all'ultimo foglio di legge l'ex libris: Iste liber est sacristie sancte Reparate maioris ecclesie Florentine (poi ripetuto più volte da un'altra mano, a titolo di prova di penna), quindi il nome Piero di Giovanni.

I. ff. 287
Leggendario (30 novembre - 27 novembre)
ordinamento Per circulum anni . Dopo il completamento dell'anno liturgico, sono aggiunti testi fuori ordine.
suddivisione lectiones Molti testi sono suddivisi a margine in lectiones (generalmente nove) da una diversa mano; spesso queste indicazioni sono sbiadite, per cui è possibile che si trovassero distribuite più sistematicamente di quanto sia oggi visibile.
segni d'uso Angoli e margini appaiono molto sfruttati, segno di un uso intenso. Almeno due glossatori annotano sistematicamente il codice: uno con rinvii interni, volti soprattutto a favorire il reperimento dei testi fuori ordine cronologico; l'altro con rimandi ai volumi liturgici che si presupponevano a disposizione dei lettori (martirologio, omeliari).


1. ff. 1-3 - Passio sancti Andreae ap. (= BHL 428)
prol.
tit. Passio sancti Andree apostoli
prol. inc. Passionem sancti Andree apostoli quam oculis nostris vidimus - expl. prout possumus explicamus
inc. Proconsul itaque Egeas Patras civitatem ingressus - expl. martyrizatus est autem venerabilis Dei Andreas apostolus apud Achaiam in civitate Patras die pridie kalendarum decembris sub Egea proconsule, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Andreas apostolus: Passio
data liturgica 30 novembre
note In realtà manca nella rubrica II prima di kal. dec., ma deve trattarsi di una banale svista. Il prologo non è distinto dal testo.


2. ff. 3-7 - Passio sanctorum Chrysanthi et Dariae Romae mart. (= BHL 1787)
prol.
tit. Natale sanctorum Crisanthi et Darie
prol. inc. Hystoriam priorum sanctorum ad edificationem nostram Deus voluit pervenire - expl. omnibus qui in Christo credituri sunt profuturam
inc. Polemius vir illustrissimus Alexandrie urbis honoratus et primus - expl. cum multis filiis in triumpho martyrii et glorie perpetue corone suscepit
Chrysanthus et Daria Romae mart.: Passio
data liturgica 1 dicembre
note Di norma il giorno dei due santi è il 25 ottobre, ma la connessione con i testi che seguono porta ad estendere a tutti la data propria di Diodoro.


3. ff. 7-8 - Passio et translatio sanctorum Diodori, Mariani et soc. Romae mart. (= BHL S 2164 a)
prol.
tit. Item de triumpho eorum
prol. inc. Gloriosissimorum martyrum triumphos venerari pie devotionis est - expl. ad laudem ipsius preconari laudabile est
inc. Eo itaque tempore quo beatus Stephanus Romane preerat ecclesie - expl. ut celica demum gaudia eorum suffragiis cum supernis civibus percipere mereamur, per Dominum nostrum Iesum Christum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Diodorus, Marianus (Marinianus) et soc. Romae mart.: Passio + translatio
data liturgica 1 dicembre


4. f. 8r-v - Miracula sanctorum Diodori, Mariani et soc. Romae mart. (= BHL 2165)
tit. Item aliud miraculum
inc. Sanctorum Diodori et Mariniani sociorumque eorum revelationis tempore sue Deus dignatus est miracula ostendere - expl. et post paucos dies pristine est sanitati redditus
Diodorus, Marianus (Marinianus) et soc. Romae mart.: Miracula
data liturgica 1 dicembre
note La copia si arresta prima dell'explicit indicato in BHL.


5. ff. 8v-9 - Carmen de inventione sanctorum Chrysanthi et Dariae (= BHL 1794)
inc. Stephane sancte papa, mea carmina suscipe letus - expl. laudemus numen, Spiritus alme, tuum
(Textus metricus)
Chrysanthus et Daria Romae mart.: Versus
data liturgica 1 dicembre


6. ff. 9-15v - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6105-6106-6112-6108)
prol.
tit. Vita sancti Nicolai episcopi
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustri prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. letantes illos homines Iesu Christi Domini nostri famulus remisit ad propria
item III inc. Preterea cum in Frigie partibus quedam gens cognomine Aitaifala - expl. remearunt ad propria magnificantes Dominum Iesum Christum, qui regnat cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus equali maiestate equali potestate per omnia saecula saeculorum
item IV inc. Nunc igitur, fratres karissimi, si vobis placuerit de solempnitate huius diei beati Nicolai - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo karissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesu Christo Domino nostro servire mereamur, qui cum Patre et cum Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre
note Le parti sono copiate di seguito, con una suddivisione in nove sezioni (funzionali, evidentemente, alla scansione in lectiones).


7. ff. 15v-22 - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Vita sancti Ambrosii episcopi
prol. inc. Hortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri ab incunabulis que fuerit agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio - expl. sit mihi premium evasisse supplicium
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre
note Suddivisa in nove lezioni già nell'impaginazione.


8. ff. 22-23v - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9007)
prol., carmen
tit. Natale sancti Zenonis episcopi
prol. inc. Olim peritissimorum virorum disciplinabilis mos extitit - expl. vel scriptis vel faminibus ediscere valuimus disseramus
inc. In diebus imperatoris Gallieni qui per successiones cesarum vigesimus septimus - expl. quod tamen fulgit in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria virtus et potestas in saecula saeculorum
carmen inc. Pontificum splendor, iustorum norma bonorum - expl. illius munda crimina nostra prece
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre
note Il carme che accompagna il testo (composto da dieci distici elegiaci), non registrato in BHL né nei repertori di Chevalier e Schaller - Köngsen, è riportato proprio da questo manoscritto in Hauréau, Initia IV p. 301.


9. ff. 23v-27 - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Vita sancti Syri episcopi
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. quique paucos atque pacificos agens annos migravit ad Dominum, cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre


10. ff. 27-28v - Passio sanctae Luciae Syracusis v. mart. (= BHL 4992)
tit. Passio sancte Lucie virginis
inc. Cum per universam provinciam Sicilie beatissime virginis Agathe fama crevisset - expl. in qua orationes eius florent et nunc et semper et quousque iste mundus steterit
Lucia virgo Syracusis mart.: Passio
data liturgica 13 dicembre
note Divisa in sei lezioni.


11. ff. 28v-33v - Passio sancti Thomae ap. (= BHL 8138)
tit. Passio sancti Thome apostoli
inc. Cum apostolus Thomas, qui et Didimus, esset apud Cesaream apparuit ei Dominus Iesus Christus - expl. indulgentiam consequi peccatorum. Matyrizatus est autem beatus Thomas apostolus in India provincia duodecima kalendas ianuarias, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Thomas apostolus: Passio
data liturgica 21 dicembre


12. ff. 33v-37 - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
prol.
tit. Actus vel obitus sancti Iohannis apostoli
prol. inc. Melitus servus Christi episcopus Laudocie universis episcopis et ecclesiis catholicorum in Deo salutem - expl. et ad Dominum qualiter de hac luce migravit explicemus
inc. Secundam post Neronem persecutorem Christianorum Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consecuntur effectum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre
note Come nel ms. 133 dello stesso fondo, il passaggio tra prologo e testo è anticipato, comprendendo nella vita anche l'ultimo periodo del prologo (da His agnitis): a margine però un'altra mano annota che l'incipit reale va cercato in corrispondenza di un segno convenuto e da lui apposto accanto ad esso.


13. ff. 37-53 - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731 [claus.] - 7736 [transl.])
prol.
tit. Vita sancti Silvestri episcopi
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accipit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
translatio inc. Sed quia omnipotenti Deo toto herentes conamine - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnantem cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre
note Le parti si susseguono senza stacchi. Una diversa mano segnala a margine la sezione dove si parla di S. Eufrosino, mentre al f. 52v il glossatore precedente rimanda a margine per la vita di Paolo eremita alla fine del codice in IIIIo quaterno.


14. ff. 53-57v - Venantius Fortunatus n. 530, m. 601, Vita et virtutes sancti Hilarii (= BHL 3885-3887)
ep.ded.
tit. Vita sancti Hylarii episcopi et confessoris
ep. ded. inc. Domino sancto et meritis beatissimo patri Pascentio Fortunatus - expl. nunc de eius vita proponimus
vita inc. Igitur beatus Hylarius Pictavorum urbis episcopus - expl. et similia fieri virtute confessoris in futurum confidat
miracula inc. Igitur Probianus cum dubio iam vite penderet - expl. ut de te legere populum brevitas plus invitet
Hilarius Pictavensis episcopus: Vita + miracula
data liturgica 13 gennaio
note Per la variante al principio della sezione sui miracoli, cfr. il ms. 134 dello stesso fondo (item 9). La narrazione comprende anche qui la lettera alla figlia di Abramo, come riportato nel Supplemento BHL al n° 3887 a.


15. ff. 57v-58 - Passio sancti Felicis Romani presb. (= BHL 2885)
tit. Passio sancti Felicis presbyteri
inc. Factum est autem ut post completionem beatissimi Felicis presbyteri alius Felix germanus eius - expl. proiiciens se in pavimento in orationem perrexit ad Dominum Christum, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per inmortalia saecula saeculorum
Felix Romanus presbyter saec. III: Passio
data liturgica 14 gennaio


16. ff. 58-61 - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5235)
tit. Passio sancti Marcelli pape
inc. Tempore quo Maximianus augustus rediens de partibus Africe ad urbem Romam - expl. ubi orationes eorum florent nunc et semper et quousque mundus steterit, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 16 gennaio
note Divisa in nove lezioni. La stessa mano, probabilmente, che era intervenuta sulla scansione della vita di S. Giovanni rimanda per S. Mauro alla legenda di Vitale. Un altro glossatore segnala invece lungo il testo la sezione con la passione di Largo e Smaragdo.


17. ff. 61-70v - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Pasio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium partium civis - expl. fecit ipsam ecclesiam heredem in Christo, cui honor et gloria est in saecula saeculorum
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio
note Suddivisa in lezioni, delle quali solo le prime sono visibili. Il glossatore ricorrente rimanda nel margine superiore del f. 61 per la vita di Antonio alla fine del codice in IIIIo quaterno, per Prisca all'epistola paolina ai Romani e per Marco e Marta al martirologio.


18. ff. 70v-73 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL 156)
tit. Passio sancte Agnetis virginis et martyris
inc. Ambrosius servus Christi virginibus sacris - expl. valeat invenire. Passa est beatissima martyr Agnes die duodecima kalendarum februariarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio
note Divisa in nove lezioni. Una diversa mano annota a margine la sezione relativa a Emerentiana (in sancte Merentiane virginis).


19. ff. 73-75v - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Passio sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam Vincentii martyris - expl. auferre de medio testimonio probitatis
inc. In illis diebus cum apud Cesaraugustanam civitatem - expl. cumulatius consecratus est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio


20. ff. 75v-77v - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (= BHL S 136 a)
tit. Passio sancte Agathes martyris
inc. Beatissime martyris Agathe que passa est in provincia Sicilie in urbe Catanensium - expl. a periculo mortis et incendii sancte Agathe orationibus eos liberaret
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio


21. ff. 77v-81v - Passio sancti Blasii Sebasteni ep. mart. (= BHL 1379)
tit. Passio sancti Blasii episcopi
inc. Igitur cum Romani imperii Diocletianus gubernaret habenas - expl. ob cuius devotionem nos illos devotissime veneramur, cui est cum Patre ac cum Flamine Sancto compar gloria eadem maiestas una Deitas una potestas equa virtus una omnipotentia nunc et semper et per immortalia saecula saeculorum
Blasius Sebastenus ep. mart.: Passio
data liturgica 3 febbraio
note La prima parte del testo è isolata e definita prologo (fino a sollerti ingenio enucleare curemus, con cui si chiude il par. 5 in AASS Feb. I, col. 349E).


22. ff. 81v-83 - Vita sancti Iventii Ticinensis ep. (= BHL 4619)
tit. Vita sancti Yventii episcopi
inc. Post felicem obitum egregii Syri Tycinensis episcopi beatus Yventius - expl. ubi et nunc usque sancta ossa eius quiescentia virtutibus florent atque miraculis, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Iventius Ticinensis ep.: Vita
data liturgica 8 febbraio


23. ff. 83-84v - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini episcopi et martyris
inc. Propheta loquitur ad Deum: secundum multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto in mortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


24. ff. 84v-88 - Passio sanctorum Faustini et Iovitae (= BHL 2838)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Faustini et Iovite
prol. inc. Dum crebra sanctorum martyrum acta revolvimus - expl. ortus tempus finisque eorum indagandus est
inc. Eodem quoque tempore quo perfidus Adrianus imperator totum quadrato cardine mundum cepit magis perturbare - expl. quintodecimo kalendarum martiarum angelicis provecti manibus a Domino sunt in gloria suscepti eterna, cui est honor et imperium, virtus et gloria in cuncta saecula saeculorum
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio
data liturgica 15 febbraio
note Il prologo è indistinto dal testo.


25. ff. 88-91v - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. Vita sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo
note Suddivisa in nove lectiones. L'epilogo non è distinto dal testo. Al termine, il glossatore rimanda per S. Giorgio all'ultimo foglio del sesto quaternione.


26. ff. 91v-92v - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci apostoli et evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli toto orbe terrarum - expl. iuxta Hebreos autem octavodecimo, imperante Gaio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile


27. ff. 92v-93 - Passio sanctorum Vitalis Ravennae et Valeriae Mediolani mart. (= BHL 8699)
tit. Passio sancti Vitalis martyris
inc. Sanctus Vitalis militans consulari Paulino cum fuisset cum eodem iudice suo Ravennam ingressus - expl. martyrizatus est autem sanctus Vitalis in civitate Ravennatium sub Paulino consulari die quarto kalendarum maiarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Valeria, alter Ravennae mart., altera Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 aprile


28. ff. 93-94 - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6817)
prol.
tit. Passio sancti Phylippi apostoli
prol. inc. Cum in ipsis initiis absque ullo obstaculo evangelii sermo usquequaque percurreret - expl. fideli cum festinatione veniebant
inc. Cum igitur sancti apostoli Domini et salvatoris nostri - expl. ubi prestantur beneficia Dei orante apostolo Phylippo omnibus qui credunt regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti qui regnat in saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Il prologo non è distinto dal testo. Al principio una diversa mano rimanda per la homelia sancti Phylippi al libro qui incipit intuentes modo audivimus.


29. f. 94r-v - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4092)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. In illis diebus cum beatus Paulus apostolus persequentibus Iudeis a Festo teneretur in vinculis - expl. qui extitit veritatis testis Iudeis et gentibus quia Dominus noster Iesus Christus est filius Dei, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio


30. ff. 94v-95v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4177 f)
tit. Inventio sancte Crucis
inc. Postquam Constantinus auguste memorie imperator sacro per beatum Silvestrum lotus est baptismate - expl. in hoc loco translationis nostre finem imponit
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio


31. ff. 95v-98v - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart. (cfr. BHL 266)
tit. Passio sanctorum martyrum Alexandri, Eventii et Theodoli
inc. Quinto loco a beato Petro apostolo Romane urbis ecclesie cathedre sedit Alexander - expl. ideoque locus ipse habet proprium sacerdotem usque in hodiernum diem. Sanctorum autem ipsorum natalis est quinto nonas maias ad laudem Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio
note Al termine il glossatore rimanda per l'invenzione della Croce al quinto quaternione, dopo Giorgio; accanto all'inizio del testo seguente rinvia invece per S. Giovanni ante Portam Latinam alla fine del volume.


32. ff. 98v-99v - Passio sanctorum Gordiani et Epimachi mart. (= BHL 3612)
tit. Passio sanctorum martyrum Gordiani et Epimachi
inc. Temporibus Iuliani impiissimi imperatoris devulgati sunt multi Christiani - expl. beneficia eorum ac virtutes florent usque in hodiernum diem, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Gordianus et Epimachus mart.: Passio
data liturgica 10 maggio


33. ff. 99v-100 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6063)
tit. Passio sancti Victorini martyris
inc. Eutyces et Victorinus et Maro servi Domini nostri Iesu Christi Marcello - expl. dies natalis eorum IV idus maias
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 14 maggio
note La data appare posticipata di due giorni.


34. f. 100 - Passio sanctorum Maronis, Eutychetis et Victorini mart. (= BHL 6064)
inc. Accepta hec scripta Marcellus germanum suum misit - expl. in qua prestantur beneficia Domini usque in hodiernum diem
Maro, Eutyches et Victorinus mart.: Passio
data liturgica 14 maggio
note Come spesso accade, il testo segue senza soluzione di continuità il precedente (presentato sotto il titolo adatto invece a questo), appartenente alla stessa passione ciclica.


35. ff. 100-102v - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058-6060)
prol.
tit. Passio sanctorum Nerei et Achillei
prol. inc. Nisi studia catholicorum securitatis sue somno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Primum itaque ad edificationem hominum quorum est studium placendi Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum. Finiunt rescripta Nerei et Achillei
rescr. inc. Marcellus servus Christi sanctis confessoribus Nereo et Achilleo - expl. quia interrogastis sollicite breviterque intimabo
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 14 maggio
note Il passaggio fra le due parti avviene al f. 102. Visibile una suddivisione in lezioni. Al principio la stessa mano responsabile della nota al f. 93 rimanda per Pancrazio ante in IIII folio.


36. f. 102v - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
tit. Passio sancte Petronille et sancte Felicule virginis
inc. Petronillam itaque bene nostis voluntate Petri apostoli clenicam - expl. et precipitata est in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 31 maggio


37. ff. 102v-103 - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nicomedis presbyter in speculis positus occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 31 maggio
note Come sempre, il testo è accorpato al precedente.


38. f. 103r-v - Passio sanctae Domitillae (= BHL 2257)
tit. Passio sancte Domitille et Theodore et Eufrosine virginis et sanctorum Sulpicii et Servaliani
inc. Factum est autem postquam omnes Dei sanctos tulit a solatio Domitille Aurelianus - expl. que in sarcophago novo simul recondiens in profundo terre fodiens sepelivit
Domitilla (Flavia): Passio
data liturgica 12 maggio (non indicata)


39. ff. 103v-104v - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Panchratii martyris
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die quarto iduum maiarum sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Divisa in tre lezioni.


40. ff. 104v-105 - Vita sanctae Pudentianae Romanae v. [auctore pseudo Pastore presb.] (= BHL 6991)
tit. Natale sancte Potentiane virginis
inc. Omnia que a sanctis gesta sunt vel geruntur - expl. ubi exuberant beneficia divina orationibus sanctitatis eius usque in hodiernum diem, per eum qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Pudentiana Romana virgo: Passio
data liturgica 19 maggio


41. ff. 105-109 - Laurentius Casinensis monachus OSB m. 1048/1049, Vita sancti Zenobii episcopi (= BHL 9014)
prol.
tit. Vita sanctissimi Zenobii episcopi et confessoris
inc. Zenobius Florentine civitatis indigena non solum carnis origine nobilis - expl. celebratur autem festivitas eius VIII kalendas iunii ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
prol. inc. Hortatui vestre dilectionis, amabillimi fratres - expl. vitam eius enarrare aggredior
Zenobius Florentinus ep.: Vita
data liturgica 25 maggio
note Il prologo è posposto alla narrazione, che è accompagnata a margine da notabilia di mano forse del glossatore consueto. Prima del prologo si rimanda per Petronilla indietro in VIIIo folio.


42. ff. 109-111v - Passio sancti Proculi ep. Bononiae mart. (= BHL 1620 o 6955)
tit. Passio sancti Proculi martyris
inc. Passio atque conversio sancti Anastasii et undecim fratrum - expl. ubi prestantur beneficia usque in hodiernum diem
Carpophorus, Abundius, Anastasius et soc. mart.
Proculus ep. Bononiae mart. (Interamnensis): Passio
data liturgica 1 giugno
note Passione collettiva, spesso intitolata al solo Proculo.


43. ff. 111v-113 - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Passio sanctorum martyrum Marcellini et Petri
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum perseverantia comprobata eo usque processit - expl. et sepelivit sub die quinto nonas iunias in pace
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 3 giugno
note La data è posticipata di un giorno. Tracce di una suddivisione in lezioni.


44. ff. 113-114v - Passio sanctorum Pergentini et Laurentini Aretii mart. (= BHL 6632)
tit. Passio sanctorum martyrum Laurentini et Pergentini
inc. In diebus Decii cesaris urbis Rome multe persecutiones erant - expl. passi sunt autem beatissimi martires Christi Laurentinus et Pergentinus sub Decio imperatore in civitate Aretina tertio nonas iunii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est laus et gloria in saecula saeculorum
Pergentinus et Laurentinus Aretii mart.: Passio
data liturgica 3 giugno
note Al termine si rimanda per S. Bonifacio al martirologio in data 9 giugno, dove si troverà il segno indicato; in corrispondenza dell'inizio del testo successivo si rimanda invece in dialago per Fortunato vescovo (di Todi: il riferimento è ai Dialogi di Gregorio Magno, lib. I cap. 10).


45. ff. 114v-116 - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. Passio sanctorum martyurum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatoribus seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. quorum natalis est sexto idus iunias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno


46. ff. 116-120v - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (= BHL 8714)
prol.
tit. Passio sancti Viti martyris
prol. inc. Magnitudinem Dei atque mansuetudinem veluti considerandam nobis proposuit scriptura sancta - expl. dum Christum in martyre diabolum vicisse perpendit
inc. Igitur beatus Vitus Lucania provincia hortus nobili stirpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perenniter per cuncta saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno
note Il prologo non è distinto dal testo. Si intravede una suddivisione in lezioni. Al termine si rimanda per Marco e Marcelliano alla legenda di S. Sebastiano, indicando l'incipit a loro relativo (Clarissimis igitur).


47. ff. 120v-121 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Gervasii et Protasii
prol. inc. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. de inventione sanctorum corporum ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivis et regnas in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio + inventio
data liturgica 19 giugno
note Prologo non distinto dal testo.


48. ff. 121v-123
tit. Due sermoni (il primo attribuito ad Agostino) per la natività del Battista


49. ff. 123-124 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Natale sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Ostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


50. ff. 124-125 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3239 / S 3242 d)
tit. Item de triumpho eorum
inc. Postquam Constantinus migravit ad celos et secuta est filia Constantia - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


51. ff. 125-129v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6657)
tit. Passio sanctorum apostolorum Petri et Pauli
inc. Cum pervenisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudei - expl. ubi prestantur beneficia eorum assidue fideliter poscentibus, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno


52. ff. 129v-133 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6572 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Passio sancti Pauli
prol. inc. Paulus hebraice admirabilis vel mitis apud latinos interpretatur - expl. bonum est illis si sic permaneant sicut et ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. sicque ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre in unitate Spiritus Sancti est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 30 giugno


53. ff. 133-134 - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. Natale sanctorum martyrum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi prestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino Deo atque Salvatore nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio
note All'interno della narrazione è annotato a margine un rimando per S. Romolo alla fine del codice in Vo quaterno et in fine predicti quaterni in IIIo folio.


54. f. 134r-v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sanctorum septem fratrum
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. et verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna caelorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio


55. ff. 134v-136 - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix quinto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 12 luglio
note In realtà la titolatura riporta la data IV non. iulii, ma si tratta certamente di una svista per idus.


56. f. 136r-v - Vita sancti Alexii Edessae et Romae conf. (= BHL 286)
tit. Vita sancti Alexii confessoris
inc. Fuit Romae vir magnus et nobilissimus Eufemianus nomine - expl. petitionis effectum sine dubio consequi valeat, per Dominum nostrum Iesum Christum filium tuum qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Alexius Edessae et Romae confessor saec. V: Vita
data liturgica 16 luglio
note La data è anticipata di un giorno. Il testo è suddiviso in nove lezioni.


57. ff. 136v-137 - Vita sanctae Praxedis v. Romanae (= BHL 6920)
tit. Natale sancte Praxedis
inc. Virgo venerabilis Praxedis habitavit in titulo supradicto - expl. sepelivi iuxta patrem suum in cimiterio Priscille via Salaria, ubi hodie florent orationes sanctorum in saecula saeculorum
Praxedis Romana virgo: Vita
data liturgica 21 luglio


58. f. 137r-v - Vita beatae Mariae Magdalenae paenitentis (= BHL 5456)
tit. Sancte Marie Magdalene
inc. Iosephus narrat de Maria Magdalena quod post ascensionem Domini virum amplius non voluit - expl. et repleantur virtute unguentis, ipso adiuvante qui cum aeterno Patre et Sancto Spiritu idem eternus vivit et gloriatur et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Maria Magdalena paenitens: Vita
data liturgica 22 luglio


59. ff. 137v-142 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolenaris martyris
inc. In diebus Claudii Caesaris venit Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano Caesare die decimo kalendarum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio


60. ff. 142-143v - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4057)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio
note Suddivisa in nove lezioni.


61. ff. 144-145v - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Natale sanctorum martyrum Nazarii et Celsi
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. liberati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio
note Divisa in nove lezioni.


62. ff. 145v-146 - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Christianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesiis Christi, quod factum est Domino nostro Iesu Christo auxiliante cui est honor et gloria et potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio


63. f. 146r-v - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis martyris
inc. Fuit temporibus Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natale celebratur IIII kalendarum augusti ad laudem et gloriam nominis Dei usque in presentem diem
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio


64. ff. 146v-147 - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum martyrum Abdon et Sennen
inc. Orta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decima kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Come spesso accade nei codici qui censiti, vengono copiate di seguito, sotto un'unica titolatura, due parti consecutive della medesima passione ciclica: quella incentrata su Policronio e quella che riguarda propriamente i due santi menzionati (ricordati nella data liturgica indicata, mentre Policronio è venerato il 17 febbraio). Questo complesso è suddiviso in nove lezioni.


65. ff. 147-148 - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius curiose querere Christianos - expl. iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari noctu intra civitatem in tellure
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio


66. ff. 148-151 - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pape et martyris
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Sixtum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano ter et Gallieno bis consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto
note Suddivisa in nove lezioni. La data indicata è in realtà III non. aug., ovvero il giorno dopo: ma il fatto che il testo che segue abbia la stessa data per esteso (invece di eodem die) conferma il sospetto che si tratti di una semplice svista, l'omissione di uno dei quattro I necessari.


67. ff. 151-152v - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio sancti Stephani protomartyris
inc. Lucianus misericordia indigens et omnium hominum minimus que apparuit mee pusillanimitati - expl. in quem periclitans Deo aperire dignatus est in Domino nostro Iesu Christo cum Spiritu Sancto cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto
note Divisa in nove lezioni.


68. ff. 152v-154 - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7809)
tit. Passio sancti Sixti pape
inc. Magnas martyrum preclarasque virtutes humilis adtenuat potius quam explicat sermo - expl. Sanctos vero Felicissimum et Agapitum martyres et diacones sepelierunt in cimiterio Pretextati sub die iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto
note Suddivisa in lezioni, almeno sei visibili.


69. ff. 154-155v - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2289)
tit. Passio sancti Donati episcopi
inc. Erat quidam puer in civitate Romana nomine Donatus - expl. quorum corpora collecta sunt a Christianis et sepulta sunt iuxta civitatem Aritium in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto
note Al termine si rimanda per Ciriaco, Largo e Smaragdo alla legenda di Marcello con indicazione del relativo incipit (Et dum multo tempore); per Romazio (da intendersi Cromazio) a quella di Lorenzo (dal punto ... hora unus de miliabus).


70. ff. 155v-157 - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 f [inc.] - 4758 p [expl.])
tit. Passio sancti Laurentii martyris
inc. Postquam beatus Sixtus urbis Romae episcopus martyrii coronam adeptus consummavit agonem - expl. sepelierunt eum in cripta via Tiburtina in praedio Cyriace vidue in agro Verano quarto iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto
note Divisa in nove lezioni. Al termine si rimanda per Tiburzio al martirologio.


71. ff. 157-158v - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3962)
tit. Passio sancti Yppoliti martyris
inc. Sanctus Yppolitus et Iustinus presbyter cum sepelissent corpus beati Laurentii ieiunaverunt - expl. sicque coronam martyrii percipere meruerunt, regnate Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto
note Rispettivamente lungo la narrazione e al suo termine, si rimanda al martirologio per Eusebio e per Cassiano.


72. ff. 158v-160 - Passio sancti Agapiti Praeneste mart. (= BHL 125)
tit. Passio sancti Agapiti martyris
inc. Sub rege Antiocho pagano erat quidam puer nomine Agapitus - expl. multi paganorum crediderunt eundem per famulum Dei Agapitum et per Christum Dominum nostrum qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Agapetus seu Agapitus Praeneste mart.: Passio
data liturgica 18 agosto


73. ff. 160-162v - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL S 1002)
tit. Passio sancti Bartholomei apostoli
inc. Indiae tres esse ab historiographis referuntur - expl. perfectis plurimis bonis operibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 24 agosto
note Al principio si rimanda per l'omelia relativa all'apostolo all'omeliario quadragesimale (quarta feria della settimana santa).


74. ff. 162v-163v - Passio sancti Genesii mimi mart. (= BHL 3321)
tit. Passio sancti Genesii martyris
inc. Imperante Dioclitiano et Maximiano erat per annos quatuor insecutio ecclesiarum - expl. quam sententiam cum omni gaudio suscepit sanctus Genesius octavo kal. septembris eodem Dioclitiano quater consule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio
data liturgica 25 agosto


75. ff. 163v-165 - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (= BHL 276)
prol.
tit. Passio sancti Alexandri martyris
prol. inc. Cum omnium beatorum Christi martyrum merito bella victricia atque insignes triumphos mentis devotione decentissima veneratione recolimus - expl. cum ad Christi gloriam eius pia certamina noveramus
inc. Tempore itaque Maximiani Caesaris exardescente diabolo contra catholicam fidem facta est persecutio magna - expl. in quo loco semper Dominus meritis beati martyris exoratus ostendit prodigia et vota supplicum complet, qui vivit in Trinitate Deus unus per omnia saecula saeculorum
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio
data liturgica 26 agosto


76. f. 165r-v - Possidius Calamensis, Vita Augustini, adbreviatio (= BHL 785)
prol.
tit. Vita sancti Augustini episcopi
prol. inc. Inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que audivi proposui minime reticere
inc. Ex provincia Africa civitate Tagaste exhortus de numero curialium parentibus honestis et Christianis progenitus erat - expl. ecclesiae bibliothecam et codices tam sui tractatus quam aliorum sanctorum dereliquit, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto
note Stessa abbreviatio presente nel ms. 132 dello stesso fondo, con il prologo interrotto, la copia dal cap. I fino alle parole del cap. II servire statuit e il seguito sostituito dalla frase di raccordo: Post aliquantos vero dies in Ipponiense civitate episcopus ordinatus est. Sed quia longum est per singula eius acta narrare saltem vicino sui obitu que gessit narremus, dopo la quale il testo riprende dal cap. XXVIII (Proximo vero die), in forma molto compendiaria, fino all'explicit corrispondente a grandi linee a un passo del cap. XXXI (si rimanda al ms. citato per gli estremi testuali nelle edizioni). All'inizio si segnala che questa sarebbe la collocazione liturgica di sant'Hermes, la cui leggenda si trova nella passione di Alessandro.


77. ff. 165v-166 - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 m)
tit. Sermo in decollatio sancti Iohannis Baptiste
inc. Quintodecimo anno Tiberii Caesaris in quo quartus erat Pylato procurationis annus - expl. passus est autem beatus Iohannes Baptista et precursor Domini nostri Iesu Christi quarto kal. septembris, ipso Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto
note Al principio si rimanda per Felice e Adautto al martirologio.


78. f. 166r-v - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 r)
tit. Item sermo de quo supra
inc. Beatus igitur Iohannes Baptista dum predicaret Iudeos precipiebat eis bonorum operum studium dare - expl. ei gratias de suis beneficiis multo latius gerant, qui vivit et regnat Deus cum Patre et Spiritu Sancto per omnia saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto


79. ff. 166v-169v - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573 - BHL S 576 d)
prol., additamentum
tit. Apud Appamiam natale sancti Antonini martyris
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatissimorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum adminiculatione Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum idem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum ipso letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
addit., prol. inc. Quoniam quidem vestre caritati miraculorum gesta gloriosissimi martyris Antonini - expl. operari dignatus est Dominus miraculum
inc. Erat enim ibi frater quidam Ademarus - expl. magnificemus ergo Dominum nostrum Iesum Christum salvatorem ac recuperatorem omnium, qui cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus in Trinitate vivit et regnat per saecula cuncta
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 2 settembre
note Il passaggio tra la passione e i miracoli, a f. 167v, è segnato andando a capo; da f. 168v ha inizio l'ultima sezione. Accanto al principio si rimanda al martirologio per i santi Serafina e Marcello.


80. ff. 169v-170 - Passio sancti Cornelii papae mart. (= BHL 1958)
tit. Passio sancti Cornelii pape
inc. Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio orta est Christianis - expl. in cripta iuxta cimiterium Calixti ubi hodieque orationes eorum florent ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cornelius papa mart.: Passio
data liturgica 14 settembre


81. f. 170r-v - Passio sancti Cypriani Carthaginensis ep. (= BHL 2037)
tit. Passio sancti Cypriani
inc. Imperantibus Valeriano quater et Gallieno ter consulibus tertio kal. septembris Carthagine - expl. passus est autem beatissimus Cyprianus martyr die octavodecimo kal. octubris sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cyprianus Carthaginiensis episcopus et martyr n. 210 ca., m. 14-9-258: Acta
data liturgica 14 settembre


82. ff. 171-172 - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. Exaltatio sancte Crucis
inc. Tempore illo quo Constantinus Augustus contra Maxentium tyrannum properavit ad bellum - expl. in sancte crucis signaculo miraculorum plurima incrementa, donante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria cum Patre et Spiritu Sancto omnipotenti Deo per omnia saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre
note Nel margine superiore si rimanda per Proto e Giacinto al quarto quaternione al termine del codice.


83. ff. 172-175v - Passio sanctorum Luciae et Geminiani Romae mart. (= BHL 4988)
tit. Passio sanctorum Lucie et Geminiani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani anno tertiodecimo imperii eorum in urbe Roma saeva persecutio advenit - expl. agitur autem natalis sanctorum Lucie et Geminiani sub die XVI kal. octubris, in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Lucia et Geminianus Romae mart.: Passio
data liturgica 16 settembre


84. ff. 175v-179 - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Mathei apostoli et evangeliste
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine succurrant
inc. Erant itaque duo magi Zaroes et Arfaxar apud Ethiopes - expl. ad confessionem beati apostoli Mathei qui primus hebreo sermone scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Arfazar illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre
note Il prologo e l'epilogo non sono distinti dal testo. Suddivisione in nove lezioni.


85. ff. 179-181v - Eucherius Lugdunensis episcopus, Passio Acaunensium martyrum (= BHL 5744)
tit. Passio sanctorum martyrum Mauricii, Exsuperii, Candidi, Innocentii atque Victoris et sociorum eorum que facta est sub persecutoribus Dioclitiano et Maximiano
inc. Dioclitianus Augustus Romane reipublice princeps cum ad imperium fuisset electus - expl. illic degentes mente et ore Deo debitas incessanter laudes reboant, cui est honor et gloria, imperium et potestas et nunc et per infinita saecula saeculorum
Mauritius et soc. Agaunenses seu Thebaei martyres: Passio
data liturgica 22 settembre
note Divisa in nove lezioni. Al termine si rimanda per S. Tecla e S. Lino papa al martirologio.


86. ff. 181v-183 - Passio sanctorum Cosmae et Damiani cum sociis Aegis in Cilicia mart. (= BHL 1971)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Cosme et Damiani
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. ad eorundem sanctorum venerabiles palmas venire contendat
inc. Denique temporibus Dioclitiani et Maximiani fuit quedam mulier in civitate Egea - expl. in civitate Egea V kal. octubris, agente Lysio preside, imperantibus Dioclitiano atque Maximiano, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Cosmas et Damianus et soc. Aegis in Cilicia martyres: Passio
data liturgica 27 settembre
note Prologo indistinto dal testo. Suddivisione in nove lezioni.


87. ff. 183v-184 - Apparitio sancti Michaelis archangeli in Monte Gargano (= BHL 5948)
prol.
tit. Dedicatio basilice sancti Michaelis
prol. inc. Memoriam beati Michaelis archangeli toto orbe venerandam - expl. in eadem ecclesia positus indicat
inc. Erat in eadem civitate vir predives quidam nomine Garganus - expl. administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capiunt salutis in Christo Iesu Domino nostro
Michael archangelus: Apparitio
data liturgica 29 settembre (non indicata)
note Il testo è diviso in quattro sezioni ciascuna con un suo titolo: dopo il prologo che costituisce la prima, De inventione basilice, De victoria sancti Michaelis e De dedicatione sancti Michaelis. All'inizio si rimanda per l'omelia propria della ricorrenza all'omiliario (XVIII domenica dopo Pentecoste). Un'altra mano glossa sul nome Gargano: Garganus ... mons sed Garganus incola montis.


88. ff. 184v-187v - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta] (= BHL S 3871 b)
tit. Natale sancti Hieronimi presbyteri
inc. Plerosque nimirum illustrium viros non ambigo nosse quo natus - expl. et tanto dehinc studio divina legissem quanto mortalia ante non legeram. Redemptori etenim nostro gloria qui vult omnes salvos facere et ad agnitionem veritatis venire, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre
note Come spesso avviene, la prima parte è isolata come prologo fino a compendiosa brevitate poterunt scire.


89. ff. 188-192v - Hincmarus Remensis archiepiscopus n. 806 ca., m. 21-12-882, Vita sancti Remigii episcopi Remensis (= BHL 7155-7156-7157-7158)
tit. Textus vite et actuum atque obitus beati Remigii Remorum archiepiscopi
vita inc. Post vindictam scelerum que facta est a Domino caede Galliarum prosequente Uuandalorum crudelitatem - expl. et post obitum preclara ostensio
translatio inc. Cum beati Remigii corpus sanctissimum deferreretur ad sepulturam - expl. et universa sancta civitate Hierusalem
cap. 29 inc. Anno incarnationis dominice octingesimo quinquagesimo secundo - expl. omisimus ponere
cap. 30 inc. Quia ex digestis virtutibus abundantissime claret - expl. cum omni gaudio celebremus diei solemnitatem, auxiliante Domino qui vivit et regnat in Trinitate per inmortalia saecula
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532: Vita + translatio
data liturgica 1 ottobre
note Le prime due e parti dell'opera sono distinte nel codice andando a capo (f. 191), mentre al f. 192 il cap. 29 segue senza distinzione; di nuovo a capo va invece l'ultimo capitolo. Il testo è diviso in nove lezioni.


90. ff. 192v-193v - Passio sanctae Reparatae mart. (= BHL 7184)
tit. Passio sancte Reparate
inc. Sub Decio preside qui fuit persecutor Christianorum illa quedam virgo erat nomine Reparata - expl. et conditum aromatibus sepelierunt. Requievit in Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Reparata mart.: Passio
data liturgica 8 ottobre
note Divisa in nove lectiones.


91. ff. 193v-194 - Passio sancti Domnini in ducatu Parmensi mart. (= BHL 2265)
tit. Passio sancti Domnini martyris
inc. Tempore Maximiani imperatoris facta est persecutio magna super Christianorum genus - expl. sanctus vero Domninus depositus est septimo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Domninus in ducatu Parmensi martyr saec. III: Passio
data liturgica 9 ottobre


92. ff. 194-196v - Passio sanctorum Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2178)
tit. Passio sanctorum Dionisii, Rustici et Eleutherii
inc. Post beatam et gloriosam resurrectionem Domini nostri Iesu Christi - expl. passi sunt autem beatissimi martyres Christi Dionisius, Rusticus et Eleutherius octavo idus octubris sub Domitiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Passio
data liturgica 9 ottobre


93. ff. 196v-198v - Laudatio sancti Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2187)
tit. Item omelia de sancto Dionisio
inc. Sanctam atque gloriosam et omni veneratione colendam beatissimi patris nostri atque pastoris sanctissimi Dionisii - expl. beatorum patrum nostrorum martyrum precibus foveamur, ista ipso concedente aeterni Filio Patris, qui cum ipso et Spiritu Sancto vivit dominatur et regnat nunc et per inmortalia saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Laudatio
data liturgica 9 ottobre


94. ff. 198v-200 - Passio sanctorum Callisti papae, Calepodii presb. et soc. Romae mart. (= BHL 1523)
tit. Passio sancti Calisti pape
inc. Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino concremata est pars Capitolii - expl. sepultum est in eadem civitate sub die XIV kal. novembris in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Callistus papa, Calepodius presbyter et socii Romae martyres m. 222: Passio
data liturgica 14 ottobre
note Divisa in nove lezioni.


95. ff. 200-202 - Laudatio sancti Lucae evangelistae (= BHL 4973)
prol.
tit. Lectio sancti Luce apostoli et evangeliste
prol. inc. Cum in divinis atque sacris voluminibus studiose lectitando perquirerem - expl. noster subsequens sermo declarat
inc. Igitur gloriosissimus apostolus et evangelista Iesu Christi Lucas natione videlicet Syrus Antiochensis - expl. ad fidem ac dilectionem Iesu Christi Domini nostri quem predicavit confluerent, qui cum Deo Patre Sanctoque Spiritu vivit et regnat per inmensa saecula saeculorum
Lucas evangelista: Laudatio
data liturgica 18 ottobre (non indicata)
note La titolatura è opera di una mano più recente, laddove il rubricatore aveva omesso di intervenire. Divisione in nove lezioni. Al termine si rimanda per Grisantius et Darius (da intendersi come Crisanzio e Daria) al terzo foglio del manoscritto.


96. ff. 202-203v - Passio sancti Miniatis Florentiae mart. (= BHL S 5965 b)
tit. Passio sancti Miniatis martyris
inc. In illo tempore imperante impiissimo Decio imperatore qui imperavit Romane reipublice anno uno - expl. reconditum est corpus eius VIII kal. novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor, laus et virtus et potestas et imperium in saecula saeculorum
Minias Florentiae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre
note Divisa in nove lectiones.


97. ff. 203v-207v - Passio sanctorum Simonis et Iudae ap. (= BHL 7750-7751)
additamentum
tit. Passio sanctorum Symonis et Iude
inc. Simon Chananeus et Iudas zelotes apostoli Domini nostri Iesu Christi, cum per revelationem Spiritus Sancti Persidis fuissent regionem ingressi - expl. qui credentes in Dominum Iesum Christum illuc meruerunt pervenire
app. inc. Scripsit autem gesta apostolorum Abdias - expl. ista descripsimus, initia de primo et ultima de decimo, agentes Deo gratias qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Simon et Iudas (Thaddaeus) ap.: Passio
data liturgica 28 ottobre
note Suddivisa in nove lezioni.


98. ff. 207v-209v
tit. Omelia per Ognissanti


99. ff. 209v-211v - Passio sancti Caesarii diac. et Iuliani presb. Terracinae mart. (= BHL 1511)
tit. Passio sancti Cesarii diaconi
inc. Tempore quo Claudius matrem suam necavit furore arreptus - expl. ubi orationes eorum florent usque in hodiernum diem, regnante Iesu Christo Domino nostro in saecula saeculorum
Caesarius diaconus et Iulianus presbyter Terracinae martyres saec. II: Passio
data liturgica 1 novembre


100. ff. 211v-212 - Miraculum et translatio Romam sancti Caesarii diac. Terracinae mart. (= BHL 1517)
tit. Miracula sancti Cesarii
inc. Regnante Dei cultore Valentiniano augusto eodem tempore quo Romane ecclesie Damasus episcopus - expl. qui locus [corr. in quo loco] usque hodie multa mirabilia divine gratie prestantur ad laudem Domini nostri et salvatoris Iesu Christi, cui est honor et imperium et gloria in saecula saeculorum
Caesarius diaconus et Iulianus presbyter Terracinae martyres saec. II: Miracula + translatio
data liturgica 1 novembre


101. ff. 212-213 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctorum Vitalis et Agricolae (= BHL 8691)
tit. Passio sanctorum martyrum Vitalis et Agricole
inc. Ambrosius servus Christi Iesu vocatus episcopus dilectissimis fratribus et universis plebibus suis - expl. in civitate Bononiensi sub Dioclitiano et Maximiano imperatoribus pridie nonas novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Agricola Bononiae mart.: Passio
data liturgica 4 novembre


102. ff. 213-216 - Passio sanctorum quattuor coronatorum (= BHL 1837)
tit. Passio sanctorum quatuor cononatorum
inc. Tempore illo Dioclitianus Augustus perrexit Pannonium ad metalla diversa sua - expl. sub nomina sanctorum Cladii, Nicostrati, Simproniani et Castorii et Simplicii anniversaria recolatur dies eorum, regnante Domino et Salvatore nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Claudius, Nicostratus, Symphorianus, Castorius et Simplicius in Pannonia mart.: Passio
data liturgica 8 novembre


103. ff. 216-217v - Passio sancti Theodori tironis Amaseae mart. (= BHL 8077)
tit. Passio sancti Theodori martyris
inc. Temporibus suis Maximianus et Maximinus imperatores miserunt per omnem terram regni sui edictum - expl. variis infirmitatibus liberantur usque in presentem diem, ad laudem et gloriam Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti qui vivit et regnat nunc et semper in saecula saeculorum
Theodorus tiro Amaseae in Ponto mart.: Passio
data liturgica 9 novembre


104. ff. 217v-223v - Sulpicius Severus, Vita Martini Turonensis (= BHL 5610)
prol.
tit. Vita sancti Martini episcopi
prol. inc. Plerique mortale studio et glorie saeculari inaniter dediti - expl. alioquin tacere quam falsa dicere maluissem
inc. Igitur Martinus Sabariae Pannoniarum oppido oriundus fuit - expl. non quicumque hec legerit sed quicumque crediderit
Martinus Turonensis episcopus: Vita
data liturgica 11 novembre


105. ff. 223v-224v - Sulpicius Severus, Epistola III ad Bassulam (= BHL S 5616 e)
inc. Martinus igitur obitum suum longe ante prescivit - expl. Martinus hic pauper et modicus celum dives ingrditur
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
note Il testo è distinto dal precedente solo andando a capo.


106. ff. 224v-225 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, I 48 (miracoli di Martino) (= BHL 5619)
inc. Arcadio vero et Honorio sanctus Martinus Turonicorum episcopus - expl. cum magna confusione ad propria sunt reversi
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
note Distinto dal testo precedente solo andando a capo.


107. f. 225r-v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, II 1 (Vita di Brizio) (= BHL 1452)
tit. Vita sancti Bricii episcopi et confessoris
inc. Igitur post excessum beati Martini Turonicae civitatis episcopi - expl. sanctus Eustochius successit magnifice sanctitatis, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et imperium una cum eterno Patre et Sancto Spiritu in saecula saeculorum
Briccius Turonensis ep.: Vita
data liturgica 13 novembre


108. ff. 225v-231 - Passio sanctae Caeciliae Romae v. mart. (= BHL 1495)
prol.
tit. Passio sancte Cecilie virginis
prol. inc. Humanas laudes et mortalium infulas videmus - expl. et ego vos requiescere faciam
inc. Huius vocem audiens Cecilia virgo clarissima absconditum semper evangelium Christi gerebat in pectore - expl. in qua beneficia Domini exuberant ad memoriam beate Caecilie usque in hodiernum diem
Caecilia Romae virgo martyr: Passio
data liturgica 22 novembre


109. ff. 231v-233v - Passio sancti Clementis I papae (= BHL 1848)
tit. Passio sancti Clementis martyris Romane ecclesie
inc. Tertius Romane ecclesie prefuit episcopus Clemens - expl. et ibi est pax Dei et laus Domini cum gaudio et benedicitur Christus Filius Dei vivi, qui cum Patre regnat in unitate Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Passio
data liturgica 23 novembre


110. ff. 233v-234 - Miracula sancti Clementis I papae (= BHL 1855)
prol.
tit. Item de miraculis beati Clementis episcopi et martyris
prol. inc. In divinis voluminibus refertur quod secretum regis abscondere bonum est - expl. nunc incipiam de mirabilibus beati Clementis enarrare
inc. Credo enim vos non latere fratres quod Clemens martyr - expl. per beatum Clementem martyrem atque pontificem huius alme Rome, cui est honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Miracula
data liturgica 23 novembre
note Prologo indistinto dal testo.


111. ff. 234-235v - Passio sancti Chrysogoni Aquileiae mart. (= BHL S 1795-1795 a)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Chrisogoni martyris
prol. inc. Omnia que a sanctis gesta sunt vel geruntur siquis voluerit studiose perquirere - expl. ut hostis incipiat te timere
inc. Pretextati illustris viri filiam Anastasiam legimus a Chrisogono viro Christianissimo eruditam - expl. conditus in loculo a sancto Zoilo presbytero V kal. easdem
epil. inc. Ceteras sanctorum actiones prolixitatis nimietate pretereo et carptim per amicas Anastasie ad ipsius Anastasie finem attingo
Chrysogonus Aquileiae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre
note Al normale explicit si aggiunge la frase di collegamento alla parte seguente della passione ciclica (come registrato anche in BHL S 401 b).


112. ff. 235v-237 - Passio sanctarum Agapes, Chioniae et Irenes Thessalonicae v. mart. (= BHL 118)
inc. Sanctarum itaque Cyonie, Irene et Agapes Dioclitianus rumore comperto - expl. passe sunt autem Agape et Cionia quarto nonarum aprelis et in ipsis nonis Herene apud Saloniam Maximino ter consule
Agape, Chionia et Irene virgines Thessalonicae martyres m. 304: Passio
data liturgica 24 novembre (non indicata)
note Il testo segue anepigrafo il precedente.


113. ff. 237-239v - Passio sanctae Theodotae cum tribus filiis mart. Niceae (= BHL 8093)
tit. Item al. sancte Anastasie
inc. Revertente autem imperatore Dioclitiano apud Syrmium a Macedonia - expl. passa est autem in provincia Bithinie apud urbem Niceniam cum tribus filiis suis sancta Theodote sub die quarto nonas augustarum
Theodota cum tribus filiis Niceae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre
note Come sempre, sotto un'unica titolatura riferita ad Anastasia si trovano accorpate le passiones delle due sante, distinte qui andando a capo.


114. ff. 239v-240 - Epistolae et acta sanctae Anastasiae in insula Palmaria mart. (= BHL 401)
inc. Igitur ut supra dictum est tradita sancta Anastasia prefecto Illirici - expl. posteaquam basilica fabricata est in domo Apollonie septimo idus septembris in eadem basilica in qua operatur beneficia sua Dominus ad laudem nominis sui usque in finem saeculi
Anastasia in insula Palmaria martyr: Passio
data liturgica 24 novembre


115. ff. 240-242v - Homilia de vita sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia (= BHL 6962)
prol.
tit. Vita sancti Prosperi episcopi et confessoris
prol. inc. Cunctis liquet fidelibus, dilectissimi fratres, quod divina munera - expl. nostri cordis precordia irradiare dignetur
inc. Licet autem, karissimi fratres, omnium sanctorum solemniter ac miro opere celebranda sit festivitas - expl. ipse olim in honorem sancti Apolenaris Christi confessoris et martyris Deo sacraverat, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus: Sermo
data liturgica 25 novembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


116. ff. 242v-245v - Vita sancti Gaudentii Novariensis ep. (= BHL 3278)
tit. Vita sancti Gaudentii episcopi et confessoris
inc. Beatus igitur Gaudentius Yporediensis urbis regionis Hispiriae - expl. postulemur ut suis meritis adiuvemur, cuius natalitia celebramus et opitulante qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gaudentius Novariensis episcopus n. 337, m. 22-1-418: Vita
data liturgica 26 novembre
note La consueta data del santo sarebbe il 22 gennaio, ma come in altri manoscritti qui censiti avviene una sovrapposizione con l'omonimo santo venerato a Fiesole.


117. ff. 245v-248 - Passio sancti Iacobi Intercisi mart. in Perside (= BHL 4100)
tit. Passio sancti Iacobi Intercisi
inc. Temporibus Hisdegerni principis Persarum erat in regione Eluzza in civitate Bilape vir quidam Iacobus nomine - expl. cantantes et psallentes Domino qui coronam victorie suis tribuit martyribus, cui est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Iacobus Intercisus in Perside mart.: Passio
data liturgica 27 novembre


118. ff. 248-251v - Petrus Neapolitanus subdiaconus fl. 940-970, Passio sancti Georgii (= BHL S 3393 b)
tit. Passio sancti Georgii martyris
prol. inc. Postquam Dominus et salvator noster sua sancta presentia et gloriosa incarnatione mundum visitare atque inluminare dignatus est - expl. ceperunt crudeliter exercere quod inchoatum habuerant
inc. Anno igitur ab incarnatione Domini fere ducentesimo nonagesimo - expl. migravit ad Dominum vigesimatertia die mensis aprelis, qui inscribitur VIII kalendas maias, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Georgius Cappadox martyr saec. III: Passio
data liturgica 24 aprile
note La data è posticipata di un giorno, secondo l'uso dell'Italia Settentrionale. A margine sono annotati un rimando per Eugenio (ora non del tutto leggibile) e uno per Saturnino al martirologio.


119. ff. 251v-253v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL 4170)
tit. De inventione sancte Crucis
inc. Perrexit autem Helena ad Hierosolimam et quesivit diligenter locum - expl. accipiant partem cum Dei genetrice sancta Maria per infinita saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio (non indicata)


120. ff. 253v-254 - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4321)
tit. Sancti Iohannis evangeliste ante Portam Latinam
inc. Secundam post Neronem Domitianus persecutionem in Christianos exercuit - expl. omnes pariter exultantes: benedictus qui venit in nomine Domini
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 6 maggio
note Estratto che si conclude in corrispondenza dell'edizione del Mombritius I, p. 56 ll. 2-3. Parte della colonna destra del f. 254 resta bianca.


121. ff. 254v-256v - Passio sancti Romuli Faesulani ep. (= BHL 7331)
tit. In octava apostolorum sancti Romuli
inc. Erat autem in civitate Sutria vidua quedam nomine Karistia - expl. et cum aromatibus condientes simul ad radicem montis sepelierunt miliario minus ab urbe uno
Romulus Faesulanus ep.: Passio
data liturgica 6 luglio (non indicata)
note La titolatura è in parte vergata a margine: in origine era indicato solo in octava. La voce BHL è basata proprio su questo manoscritto.


122. ff. 256v-258 - Passio sanctae Margaritae v. mart. (cfr. BHL S 5306 b)
prol.
tit. Passio sancte Margarite
prol. inc. Quia auxiliante atque largiente Domino - expl. ad passionis ipsius ordinem conscribendi mentis gressus ponamus
inc. Quodam vero tempore postquam Christus pro redemptione humani generis ex mortuis resurrexit - expl. in te enim est Christe spes mea quia tu es benedictus in saecula saeculorum
Margarita seu Marina Antiochiae virgo martyr: Passio
data liturgica 20 luglio
note Prologo indistinto dal testo; l'explicit non corrisponde ad alcuna voce BHL.


123. ff. 258-261 - Passio sanctorum Eugeniae, Prothi et Hyacinthi Romae mart. (= BHL S 2667 a)
tit. Passio beate Eugenie martyris et sanctorum maryrum Proti et Iacincti
inc. Imperator Commodus septimo consulatu suo illustrem virum Philippum direxit ad Egyptum - expl. cum bono vite profectu ad siderea regna migraverunt, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eugenia, Prothus et Hyacinthus Romae martyres saec. III: Passio
data liturgica 11 settembre


124. ff. 261-263v - Hieronymus Stridonius, Vita sancti Pauli (= BHL S 3177 b)
prol.
tit. Vita beati Pauli primi heremite
prol. inc. Inter multos sepe dubitatum est a quo potissimum monachorum heremus habitari cepta sit - expl. nulli hominum compertum habetur
inc. Sub Decio et Valeriano persecutoribus - expl. multo magis eligeret tunicam Pauli cum meritis eius quam regum purpuras cum regnis suis
tit. finale Explicit vita beati Pauli monachi qui fuit ante sanctum Antonium quem ipse sepelivit in heremo. Hic numquam fuit in civitatibus postquam in solitudine demoratus est
Paulus Thebaeus primus erem.: Vita
data liturgica 2 gennaio
note Prologo non distinto dal testo.


125. ff. 263v-280v - Evagrius Antiochenus, Vita Antonii abbatis in Thebaide [opus Athanasii Alexandrini ep.; translatio ex graeco] (= BHL 609)
prol., epilogo , ep.ded.
tit. Vita beati Antonii
ep. ded. inc. Presbyter Evagrius carino filio salutem - expl. alii sillabas aucupentur et litteras, tu quere sententiam
prol. inc. Optimum, fratres, iniistis certamen - expl. non putet dignum esse miraculo pro tanti nominis viro
inc. Igitur Antonius nobilibus religiosisque parentibus Egipto oriundus fuit - expl. per vestimentum recordatur imaginem sanctitatis
epil. inc. Hic Antonio vite terminus fuit - expl. deceptores [[...]] et totius corrupti[[...]]
Antonius in Thebaide abbas n. 250 ca., m. 17-1-356: Vita
data liturgica 22 gennaio
note L'epistola e il prologo sono accorpati e l'epilogo non è distinto dal testo. A partire dal f. 276 il codice è danneggiato, cosicché è perduta più della metà della colonna esterna di tutti questi fogli finali.


126. ff. 280v-287v - Hieronymus Stridonius, Vita sancti Hilarionis (= BHL 3879)
prol.
tit. De nativitate et vita beati Hylarionis heremite
prol. inc. Scripturus vitam beati Hilarionis habitatorem eius invoco Spiritum Sanctum - expl. et scylleos canes obturata aure transibo
inc. Hilarion ortus est vico Tabatha qui circiter quinque milia a Gaza urbe Palestine ad austrum situs est - expl. forsitan quia plus illum locum dilexerat
Hilarion in Palaestina abb.
data liturgica 21 ottobre (non indicata)

bibliografia Diventare Santo, 212; Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xvi; Bandini, Leopoldina, I, 364-75; Berg, Studies, 268; Castaldi, Nuovi testimoni, 105-6



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Mugellano 13

Leggendario per l'intero anno di origine fiorentina, cui si aggregano altri materiali agiografici
prov. Firenze, S. Maria degli Angeli, monastero OSBCam; S. Piero a Sieve (Firenze), Bosco ai Frati, convento OFM; Cosimo de' Medici (1389-1464); Lorenzo de' Medici
L'assemblaggio delle sezioni è avvenuto precocemente, poiché il codice era già di questa consistenza quando fu donato a S. Francesco del Bosco di Mugello dai fratelli Cosimo e Lorenzo de' Medici, come si ricorda al f. 283: MCCCCXXXVIII hunc librum Cosma et Laurentius Iohannis de Medicis dedicaverunt ecclesie sancti Francisci del Bosco de Mugello Florentine diocesis (...); si aggiunge sotto, in scrittura più piccola della seconda metà del XV secolo, De la P. de Castello Firentino, segno di un temporaneo spostamento nella pieve appunto di Castefiorentino prima del ritorno al Convento del Bosco. Al f. 1 sopravvive, in parte rovinata, la precedente nota di possesso relativa alla prima unità codicologica: Iste liber est monasterii sancte Marie de Angelis de Florentia ad usum domini Thome magistri plebani sancte Marie Imprunetane presbiteri Florentini.

I. ff. 1-279v
Leggendario (30 novembre - 27 novembre)
ordinamento Per circulum anni
segni d'uso Almeno due mani operano sistematicamente sulla raccolta. Una crea una rete di rimandi interni, segnalando nella posizione liturgica opportuna i santi dei quali non compare una vita/passione propria perché la narrazione che li riguarda è compresa all'interno dei testi relativi ad altri; e rinvia a questi ultimi, indicando con segni sempre diversi il punto di inizio delle sezioni che interessano. L'altro glossatore, meno presente, rimanda invece a volumi liturgici o alla Bibbia, che dovevano essere a disposizione dei lettori, per lectiones e omelie da leggersi per determinati santi.
note Il leggendario è composto da due unità codicologiche, la seconda delle quali, dal f. 230, prosegue la prima (a differenza della terza, gustapposta al corpus coerente formato dalle prime due).


U.C. I, ff. 1-229
1. ff. 1-3 - Passio sancti Andreae ap. (= BHL 428)
prol.
tit. Passio sancti Andree apostoli
prol. inc. Passionem sancti Andree apostoli quam oculis nostris vidimus - expl. prout possumus explicamus
inc. Proconsul itaque Egeas Patras civitatem ingressus - expl. Martyrizatus est autem venerabilis Dei Andreas apostolus apud Achaiam in civitate Patras die pridie kalendarum decembrium sub Egea proconsule, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Andreas apostolus: Passio
data liturgica 30 novembre
note Prologo e testo non sono distinti.


2. ff. 3-8v - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6104-6105-6106-6107-6108)
prol.
tit. Natale sancti Nicholai episcopi et confessoris
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustris prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. letantes illos homines Iesu Christi Domini nostri famulos remisit ad propria
item III inc. Preterea in Frigie partibus quedam gens cognomine Aytacifala - expl. remearunt ad propria
item IV inc. Hucusque de Argolicorum doctorum editione trahentes - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo karissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesu Christo Domino servire mereamur, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre
note La copia segna andando a capo (f. 6) il passaggio dall'item 6106 al 6107, mentre va normalmente di seguito negli altri casi (ff. 7 e 7v). A margine del prologo si annota: Iohannes Diaconus sancti ianuarii scriptor fuit Athanasio - Methodius patriarcha scripsi primus Theodoro primicerio.


3. ff. 8v-9v - Narrationes de miraculis in vita et de morte sancti Nicolai Myrensis ep. (= BHL 6150-6151-6152-6153-6154-6155-6156)
tit. Libellus preclari magnique sacerdotis Nicholai item miracula
item XXI inc. Quodam autem tempore advenit quedam mulier de vico qui dicitur Ciparsus
item XXII inc. Rursus alio tempore alia mulier de vico Neapoleos
item XXIII inc. Venit quidam homo ad sanctam Sion
item XXIV inc. Nec multo post quidam
item XXV inc. Cum igitur his miraculis ac multis virtutibus beatissimus floreret Nicolaus - expl. qui in sanctis suis semper est mirabilis
item XXVI, pars I inc. Cernens itaque servus Dei Nicolaus mortem inexcusabilem adesse presentem - expl. sanctissimo et beatissimo patriarcha nostro Macario
pars II inc. Et positum est sacratissimum corpus eius - expl. usque ad tempora Iustiniani imperatoris
Nicolaus Myrensis episcopus: Miracula
data liturgica 6 dicembre (non indicata)
note L'item XXVI è distinto da una propria titolatura, De obitu beati viri; le sue due parti si legano senza distinzione. La sezione che segue va semplicemente a capo.


4. ff. 9v-13v - Narrationes de miraculis post mortem sancti Nicolai Myrensis ep. (= BHL 6160-6161-6172-6174-6163-6167-6164-6165)
epilogo
item I, pars I inc. Igitur postquam beatissimus Nicolaus ex hoc mundo migravit - expl. qui dicitur Adriaticum
pars II inc. Quodam itaque tempore episcopus Miree civitatis - expl. semper accipiat incrementum
item V inc. Igitur opere pretium remur - expl. in exemplum sanctorum suorum facta manifestat
item VI a inc. Extitit preteria alius vir qui mercimoniis intentus - expl. qui super omnia vivit et regnat in solio regni celestis
item II, prol. inc. Restat autem adhuc quod de eo iocundum scribere miraculum dignum iudicavimus
item III a inc. Sed si vestre caritati durius non est - expl. antequam me vocares de hoc seculo, adiuvante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
item II inc. Cum de Africe partibus Uuandalorum exercitus applicuisset - expl. glorificantes Dominum et sanctum eius Nicolaum
epil. inc. Hec fuit prima occasio qua apud Africanas regiones beatus est agnitus Nicolaus - expl. quatenus hic eum patronum et advocatum in futuro apud ipsum mundi conditorem intercessorem habeant
Nicolaus Myrensis episcopus: Miracula
data liturgica 6 dicembre (non indicata)
note Le diverse parti sono distinte andando a capo, salvo il brevissimo prologo 6163; dopo di esso sono lasciate in bianco 14 righe prima di riprendere con il seguito.


5. ff. 13v-19 - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Natale sancti Ambrosii episcopi - Vita sancti Ambrosii presbyteri
prol. inc. Ortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri ab incunabulis que fuerit agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio - expl. sit mihi premium fugisse supplicium
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre


6. ff. 19-20 - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9006)
prol.
tit. Natale sancti Zenonis
prol. inc. Beati Zenonis Veronensis presulis licet omnia miracula quibus claruerit idonei non inveniamur - expl. populum intellectui facta eius scripta fuerunt que debeant recitari
inc. Temporibus itaque Gallieni cum iste vir sanctus in civitate Verona sancta conversatione fulgeret - expl. quod tamen fulget in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre
note Prologo indistinto dal testo.


7. ff. 20-23 - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Natale sancti Syri episcopi et confessoris
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. debito honore et summa diligentia condiderunt
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre
note Assente l'ultimo periodo indicato nella voce BHL.


8. ff. 23-24 - Passio sanctae Luciae Syracusis v. mart. (= BHL 4992)
tit. Natale sancte Lucie virginis
inc. Cum per universam provinciam Sicilie beatissime Agathe fama crevisset - expl. in qua orationes eius florent nunc et semper et quousque mundus iste steterit
Lucia virgo Syracusis mart.: Passio
data liturgica 13 dicembre


9. ff. 24-28v - Passio sancti Thomae ap. (= BHL 8138)
tit. Passio sancti Thome apostoli
inc. Cum apostolus Thomas, qui et Didimus, esset apud Cesaream apparuit ei Dominus Iesus Christus - expl. indulgentiam consequi peccatorum. Martyrizatus est autem beatus Thomas apostolus in India provincia duodecima kalendas ianuarias, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Thomas apostolus: Passio
data liturgica 21 dicembre


10. ff. 28v-31v - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
prol.
tit. Natale sancti Iohannis apostoli et evangeliste
prol. inc. Melitus servus Christi episcopus Laudacie episcopis et ecclesiis catholicorum in Deo salutem - expl. et ad Dominum qualiter de hac luce migravit explicemus
inc. Secundam post Neronem persecutioem Christianorum Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consecuntur effectum, per Dominum nostrum Iesum Christum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre
note Prologo indistinto dal testo, anche se una nota marginale segnala il punto di passaggio.


11. ff. 31v-45v - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731-7732 [claus.])
prol.
tit. Natale sancti Silvestri pape
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accipit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. I inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
claus. II inc. Tuam ergo beatitudinem deprecamur - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnante cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre
note I primi due libri si susseguono senza stacchi ma con una nota marginale a segnare il passaggio, mentre si va a capo con la prima clausola, cui segue solo la parte finale di quella che è normalmente la seconda. Nel corso del II libro sono anche indicate a margine le quaestiones via via disputate da Silvestro.


12. ff. 45v-46v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, VII 1 (vita di Salvio) (= BHL 7469)
tit. Vita sancti Salvii episcopi et confessoris
inc. Licet sit studium historiarum seriem prosequi - expl. nam post dies viginti duo filii regis superius nominati obierunt, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Salvius ep. Albigensis: Vita
data liturgica 11 gennaio
note La data propria del santo sarebbe il 10 settembre, ma il trasferimento si può spiegare con la confusione con un altro Salvio, il vescovo di Amiens.


13. ff. 46v-47v - Passio sancti Felicis Romani presb. (= BHL 2885)
tit. Passio sancti Felicis
inc. Factum est autem ut post completionem beatissimi presbyteri alius Felix germanus eius - expl. proiiciens se in pavimento in orationem perrexit ad Dominum Iesum Christum, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Felix Romanus presbyter saec. III: Passio
data liturgica 14 gennaio
note In realtà la data indicata è VIIII kal. feb., ma è evidente che si tratta solo dell'omissione della X iniziale.


14. ff. 47v-55v - Odo Glannafoliensis abbas fl. 862-869, Vita sancti Mauri Adelmodo Cenomanensi dicata (= BHL 5773)
tit. Vita vel actus sancti Mauri monachi
inc. Beatissimus igitur Maurus clarissimo senatorum genere patre Equitio - expl. qui simul fiunt anni septuaginta duo dies quattuordecim. Per omnia benedictus Deus in saecula saeculorum
Maurus sancti Benedicti discipulus (Glannafoliensis abbas) fl. saec. VI: Vita
data liturgica 15 gennaio


15. ff. 55v-57v - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5235)
tit. Passio sancti Marcelli pape
inc. Tempore quo Maximianus augustus rediens de partibus Africe ad urbem Romam - expl. ubi orationes eorum florent nunc et semper et quousque mundus steterit, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 16 gennaio
note A margine della narrazione si rileva la parte dedicata a Papia e Mauro, poi si delimita la Passio sancti Cyriaci.


16. ff. 57v-66 - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Passio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium partium civis - expl. fecit ipsam ecclesiam heredem in Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio


17. ff. 66-68v - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL S 156 a)
tit. Passio sancte Agnetis virginis
inc. Servus Christi Ambrosius episcopus virginibus sacris - expl. valeat invenire. Passa est beatissima martira Agnes die duodecima kalendarum februariarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio


18. ff. 68v-70v - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Passio sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam beatissimi Vincentii martyris - expl. auferre de medio testimonio probitatis
inc. In illis diebus cum apud Cesaraugustanam civitatem, ut multorum sinceritas et signata verbi veritas testantur - expl. cumulatius consecratus est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Deo Patre et Spiritus Sanctus trinus in unitate manet et regnat Deus in saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio


19. ff. 70v-73 - Vita sancti Geminiani Mutinensis ep. (= BHL 3296)
prol.
tit. Vita sancti Geminiani episcopi et confessoris
prol. inc. Post passionem Domini et sanctam eius resurrectionem - expl. et pretiosa est in conspectu Domini mors sanctorum eius
inc. Inter plurimos Dei famulos qui ad exemplum fidelium in hoc mundo fuerunt - expl. et ad regnum post transitum huius vite perducit et collocat inter choros angelorum. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Geminianus Mutinensis episcopus: Vita
data liturgica 31 gennaio
note Il prologo è indistinto dal testo.


20. ff. 73-78 - Sermo de vita sancti Severi Ravennatis ep. (= BHL 7684)
tit. Vita vel acta sancti Severi archiepiscopi
inc. Quotienscumque virorum gesta fortium eorumque laudabiles provectus in ecclesiis recitantur - expl. quem si placet valet in oleum demutare
Severus Ravennas ep.: Sermo
data liturgica 1 febbraio


21. ff. 78-82 - Vita metrica sanctae Brigidae Kildariae v. [Chilieno mon. adscripta] (= BHL 1459 [prol. Donati] - 1458)
prol.
tit. Natale sancte Brigide virginis
prol. Donati inc. As ego Donatus virtute sanguine Scottus - expl. iudice te facto nostra faveto rogo
prol. I inc. Christe Dei virtus, splendor, sapientia Patris - expl. Spiritus Sanctus partem Deus impare gaudet
prol. II inc. Quisquis in hoc hominum fragili concluditur antro - expl. cernere post obitum mereamur pace futura
prol. III inc. Finibus occiduis describitur optima tellus - expl. in qua perpetuus manserat ipse Deus
inc. Quadam namque die genetrix dum forte sedebat - expl. omne quod ille malus lucrum sperabat habere
(Textus metricus)
Brigida Kildariae in Hibernia virgo: Vita
data liturgica 1 febbraio
note La copia è interrotta: più di metà dello spazio nella pagina finale è lasciato in bianco, e la titolatura per la passione seguente si colloca in fondo.


22. ff. 82-85 - Passio sancti Blasii Sebasteni ep. mart. (= BHL 1379)
tit. Passio sancti Blasii episcopi et martyris
inc. Igitur cum Romani imperii Diocletianus gubernaret habenas - expl. ob cuius devotionem nos illos devotissime veneramur, cui est cum Patre ac cum Flamine Sancto par gloria eadem maiestas una deitas una potestas equa virtus una omnipotentia nunc et semper et per immortalia saecula saeculorum
Blasius Sebastenus ep. mart.: Passio
data liturgica 3 febbraio


23. ff. 85-87 - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (= BHL S 136 b)
tit. Passio sancte virginis et martyris Agathe
inc. Sancta Agatha passa est in civitate Cathanensium Sicolie sub Decio imperatore - expl. a periculo mortis et incendio eos meritis sancte Agathe et orationibus liberaret, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio


24. ff. 87-88 - Vita sancti Iventii Ticinensis ep. (= BHL 4619)
tit. Vita sancti Yventii episcopi
inc. Post felicem obitum egregii Syri Ticinensis episcopi beatus Yventius - expl. et nunc usque sancta ossa eius quiescentia virtutibus florent atque miraculis, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Iventius Ticinensis ep.: Vita
data liturgica 8 febbraio
note Al f. 87v una mano differente da quella abituale annota nel margine inferiore di cercare la vita di Scolastica all'interno di quella di Benedetto, in corrispondenza del segno tracciato.


25. ff. 88-89v - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini martyris
inc. Propheta loquitur ad Deum: secundum multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto in inmortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


26. ff. 89v-92v - Passio sanctorum Faustini et Iovitae (= BHL 2838)
prol.
tit. Passio sanctorum Faustini et Iovitte
prol. inc. Dum crebra sanctorum martyrum acta revolvimus - expl. ortus tempus finisque eorum indagandus est
inc. Eodem quoque tempore quo perfidus Adrianus imperator totum quadrato cardine mundum cepit magis perturbare - expl. quintodecimo kalendarum martiarum angelicis provecti manibus a Domino sunt suscepti in gloria eterna, cui est honor et imperium, virtus et gloria in cuncta saecula saeculorum
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio
data liturgica 15 febbraio
note Il prologo è indistinto dal testo. In calce si rimanda per Costanza (18 febbraio) all'interno della leggenda di Agnese, di nuovo con un segno identificativo.


27. ff. 92v-95v - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. Vita sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo
note L'epilogo non è distinto dal resto del testo.


28. ff. 95v-104v - Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604, Dialogorum libri IV, lib. II (vita di Benedetto) (= BHL 1102)
tit. Vita sancti Benedicti abbatis
inc. Fuit vir virtute venerabilis gratia Benedictus et nomine - expl. sanctissimi sui obitus denuntiavit diem, presentibus
Benedictus Casinensis abbas m. 543: Vita
data liturgica 21 marzo
note Il testo è diviso in capitoli e corredato dalle didascalie Petrus e Gregorius e rimane mutilo per la perdita del fascicolo seguente, tra gli attuali ff. 104v e 105: l'explicit cade nel cap. 37 (ed. Moricca, p. 132 l. 7). In calce all'ultima pagina si rimanda per Tiburzio, Valeriano e Massimo (26 aprile) alla passione di Cecilia, con il consueto uso di un segno identificativo.


29. ff. 105-106 - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli toto orbe terrarum - expl. iuxta Hebreos autem octavodecimo, imperante Gaio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile


30. f. 106r-v - Passio sanctorum Vitalis Ravennae et Valeriae Mediolani mart. (= BHL 8699)
tit. Passio sancti Vitalis martyris
inc. Sanctus Vitalis militans consulari Paulino cum fuisset cum eodem iudice suo Ravennam ingressus - expl. martyrizatus est autem sanctus Vitalis in civitate Ravennatium sub Paulino consulari die quarto kalendarum maiarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Valeria, alter Ravennae mart., altera Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 aprile


31. ff. 106v-107 - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6817)
prol.
tit. Passio sancti Phylippi apostoli
prol. inc. Cum in ipsis initiis absque ullo obstaculo evangelii sermo usquequaque percurreret - expl. cum confessione veniebant
inc. Cum igitur sancti apostoli Domini et salvatoris nostri - expl. ubi prestantur beneficia Dei orante apostolo Phylippo omnibus qui credunt regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti qui regnat in saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Il prologo è indistinto dal testo.


32. f. 107r-v - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4092)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. In illis diebus cum beatus Paulus apostolus persequentibus Iudeis a Festo teneretur in vinculis - expl. qui extitit veritatis testis Iudeis et gentibus quia Dominus noster Iesus Christus est filius Dei, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio


33. ff. 107v-108v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4177 f)
tit. Inventio sancte Crucis
inc. Postquam Constantinus augustus imperator sacro per beatum Silvestrum lotus est baptismate - expl. in hoc loco translationis nostre finem imponit
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio
data liturgica 3 maggio


34. ff. 108v-110v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL 4169)
tit. Inventio sancte Crucis
inc. Anno ducentesimo tertiodecimo regnante venerabile magno cultore Constantino - expl. accipiant partem cum Dei genetrice Maria, per infinita saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio


35. ff. 110v-113 - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart. (cfr. BHL 266)
tit. Passio sanctorum martyrum Alexandri, Eventii et Theoduli
inc. Quinto loco a beato Petro apostolo Romane urbis ecclesie cathedram sedit Alexander - expl. ideoque locus ipse haberet proprius sacerdotem usque in hodiernum diem, prestante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio
note In sede finale il testo corrisponde solo in parte alla voce BHL, ossia fino al periodo Severina uxor ma non per l'ultima frase.


36. f. 113r-v - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4321)
tit. De passione sive obitu sancti Iohannis apostoli et evangeliste
inc. Secundam post Neronem Domitianus persecutionem in Christianos exercuit - expl. omnes pariter exultantes: benedictus qui venit in nomine Domini
Iohannes apostolus sec. I: Passio
data liturgica 6 maggio (non indicata)
note La narrazione si interrompe in corrispondenza dell'edizione del Mombritius I, p. 56 ll. 2-3.


37. ff. 113v-114v - Passio sanctorum Gordiani et Epimachi mart. (= BHL 3612)
tit. Passio sanctorum martyrum Gordiani et Epimachi
inc. Temporibus Iuliani impiissimi imperatoris devulgati sunt multi Christiani - expl. beneficia eorum ac virtutes florent usque in hodiernum diem, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria simul cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Gordianus et Epimachus mart.: Passio
data liturgica 10 maggio


38. ff. 114v-116v - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058-6060)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Nerei et Achilei - Item scripta Marcelli pape
prol. inc. Nisi studia catholicorum securitatis sue somno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Prima itaque ad edificationem omnium quorum est studium placendi Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum
rescr. inc. Marcellus Christi servus sanctis confessoribus Nereo et Achilleo - expl. sollicite breviterque intimabo
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


39. f. 117 - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
tit. Item de obitu
inc. Petronillam itaque bene nostis voluntatem Petri apostoli clenicam factam - expl. et precipitata est in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 12 maggio


40. f. 117r-v - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nicomedes presbyter in speculis positus occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio (non indicata)
note Il testo, come sempre si riscontra nei codici laurenziani, segue senza soluzione di continuità il precedente (appartengono infatti alla stessa passio ciclica che ha inizio con Nereo e Achilleo).


41. ff. 117v-118 - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Panchratii martyris
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die quarto iduum maiarum sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


42. f. 118 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6063)
tit. Passio sancti Victorini
inc. Eutices, Victorinus et Maro servi Domini nostri Iesu Christi Marcello - expl. dies natalis eorum IV idus maias
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 14 maggio


43. f. 118r-v - Passio sanctorum Maronis, Eutychetis et Victorini mart. (= BHL 6064)
inc. Accepta hec scripta Marcellus germanum suum misit - expl. in qua prestantur beneficia Domini usque in hodiernum diem
Maro, Eutyches et Victorinus mart.: Passio
data liturgica 14 maggio
note Il testo segue il precedente senza distinzione.


44. ff. 118v-122v - Laurentius Casinensis monachus OSB m. 1048/1049, Vita sancti Zenobii episcopi (= BHL 9014)
prol.
tit. Vita sancti Zenobii episcopi
prol. inc. Hortatui vestre dilectionis, amabillimi fratres - expl. vitam eius enarrare aggredior
inc. Zenobius Florentine civitatis indigena non solum carnis origine nobilis - expl. celebratur autem festivitas eius VIII kalendas iunii ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Zenobius Florentinus ep.: Vita
data liturgica 25 maggio


45. ff. 122v-123v - Vita sanctorum Iusti et Clementis afrorum (= BHL 4607)
prol.
tit. Vita sanctorum Iusti et Clementis
prol. inc. Multi gesta sanctorum, vitam vel actus lucido stilo et dulci composuerunt modulatione - expl. impedire spatium constantie eorum
inc. Igitur tempore cum Arriana faece Tuscie rura suffocata mergerentur - expl. sanctorum beati Iusti et Clementis meritis in eodem loco operantur, largiente Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et imperium cum Patre et Spiritu Sancto una potestas in saecula saeculorum
Iustus et Clemens Afri, Volaterris culti saec. V: Vita
data liturgica 5 giugno (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo. In calce si rimanda indietro per Petronilla al VII folio, con il relativo segno.


46. ff. 123v-126v - Passio sancti Proculi ep. Bononiae mart. (= BHL 1620 o 6955)
tit. Passio sancti Proculi
inc. Passio atque conversatio sancti Anastasii et undecim fratrum - expl. ubi prestantur beneficia usque in hodiernum diem
Carpophorus, Abundius, Anastasius et soc. mart.
Proculus ep. Bononiae mart. (Interamnensis): Passio
data liturgica 1 giugno
note Come sovente, la passione collettiva è intitolata al solo Proculo.


47. ff. 126v-128 - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Passio sanctorum martyrum Marcellini et Petri
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum perseverantia comprobata eo usque processit - expl. et sepelivit sub die quinto nonas iunias in pace
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 2 giugno


48. ff. 128-129 - Passio sanctorum Pergentini et Laurentini Aretii mart. (= BHL 6632)
tit. Passio sanctorum Laurentini et Pergentini
inc. In diebus Decii cesaris urbis Rome multe persecutiones erant - expl. passi sunt autem beatissimi martires Christi Laurentinus et Pergentinus sub Decio imperatore in civitate Aretina tertio nonas iunii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est laus et gloria in saecula saeculorum
Pergentinus et Laurentinus Aretii mart.: Passio
data liturgica 3 giugno


49. ff. 129-131 - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. Passio sanctorum martyrum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatorum seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. quorum natalis est quinto idus iunias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno


50. ff. 131-135 - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (= BHL 8714)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Viti et Modesti
prol. expl. Magnitudinem Dei atque mansuetudinem veluti considerandam nobis proposuit scriptura sancta - expl. dum Christum in martyre diabolum vicisse perpendit
inc. Igitur beatus Vitus Lucania provincia hortus nobili stirpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perhenniter per cuncta saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno
note Prologo indistinto dal testo. In calce al f. 134v si rimanda per Marco e Marcelliano all'interno della passione di Sebastiano, con segno identificativo.


U.C. I, ff. 1-229
51. ff. 135-136 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Gervasii et Protasii
prol. inc. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. de inventione sanctorum corporum ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio
data liturgica 19 giugno
note Prologo indistinto dal testo.


52. ff. 136-138v
tit. Tre sermoni per la natività del Battista, il secondo attribuito a AgostinoPassio


53. ff. 138v-140 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Ostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


54. f. 140r-v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL S 3242 d [inc.] e BHL 3239 [expl.])
inc. Igitur postquam Constantinus migravit ad celos et secuta filia Constantia - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno
note Il testo segue il precedente con un semplice a capo, senza una propria titolatura.


55. ff. 140v-144v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6657)
tit. Passio sanctorum apostolorum Petri et Pauli
inc. Cum pervenisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudei - expl. in via Ostiensi miliario secundo, ubi prestantur beneficia eorum assidue fideliter poscentibus, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno


56. ff. 144v-149 - Linus papa pseudo, Martyrium beati Petri apostoli (= BHL 6664)
prol.
tit. Vita vel actus sive passio beatissimi Petri apostolorum principis feliciter edita a beato Lino episcopo Romano
prol. inc. Licet plurima de apostolicis signis - expl. ab ipso principe Petro sumamus exordium
inc. Igitur post corporeum dominice nativitatis adventum - expl. ex omni parte confirmata est in nomine Dei Patris omnipotentis et in nomine Iesu Christi Filii eius Domini nostri et sanctificatione Spiritus Sancti cui est honor et gloria et imperium per infinita et inmortalia saecula saeculorum
Petrus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno
note La perdita di un foglio tra gli attuali ff. 144v e 145 determina una lacuna nel testo (corrispondente nell'ed. Mombritius II alla sezione da p. 357 l. 47 a p. 359 l. 27).


57. f. 149 - Petrus Damiani n. 1007, m. 22/23-2-1072, Carmina sacra et preces, carme 94 (Apostoli) (= BHL S 654 b)
tit. Item versus in laude sanctorum apostolorum
inc. Spiritus alme veni perflando dindima nostra - expl. in celo merear te sine fine frui
Apostoli et evangelistae: Versus
data liturgica 29 giugno


58. ff. 149-152v - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6572 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Prologus de passione sancti Pauli
prol. inc. Paulus hebraice admirabilis vel mitis apud latinos interpretatur - expl. bonum est illis si sic permaneant sicut et ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre et in unitate Spiritus Sancti est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno


59. ff. 152v-153v - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. Passio sanctorum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi praestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino Deo atque Salvatore nostro Iesu Christo qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio


60. ff. 153v-154v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sanctorum VII fratrum
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. et verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna caelorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio


61. ff. 154v-155v - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix quinto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 11 luglio
note La data è anticipata di un giorno, come in altre occasioni nei codici qui descritti.


62. ff. 155v-157v - Vita sancti Alexii Edessae et Romae conf. (= BHL 286)
tit. Vita sancti Alesii confessoris
inc. Fuit Romae vir magnus et nobilis Euphemianus nomine - expl. petitionis effectum sine dubio ab eo consequi valet, per Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Alexius Edessae et Romae confessor saec. V: Vita
data liturgica 17 luglio


63. ff. 157v-161v - Passio sanctae Margaritae v. mart. (= BHL S 5306 b)
prol.
tit. Passio sancte Margarite
prol. inc. Quia auxiliante atque largiente Domino - expl. ad passionis ipsius ordinem conscribendi mentis gressum ponamus
inc. Quodam vero tempore postquam Christus pro redemptione humani generis ex mortuis resurrexit - expl. sub die XX mensis iulii, idest XIII kal. aug. per indictionem tertiamdecimam feliciter, regnante piissimo Domino nostro Iesu Christo qui glorificat sanctos suos quique regnat in Trinitate perfecta et nunc et per infinita saecula saeculorum
Margarita seu Marina Antiochiae virgo martyr: Passio
data liturgica 20 luglio
note Il testo termina nella prima colonna del f. 161v, occupata per il resto dall'inizio della passione di Apollinare, interrotta e poi regolarmente trascritta dopo la vita di Prassede: l'iniziale fu realizzata, non la rubrica, e il testo fu parzialmente cancellato per ovviare all'anticipazione (ma è ancora visibile come corrispondesse a quello completo che segue, e come sia stato interrotto con le parole: Tunc ait ad eum ille miles: Hospes).


64. ff. 161v-162 - Vita sanctae Praxedis v. Romanae (= BHL 6920)
tit. Vita sancte Praxedis virginis
inc. Virgo venerabilis Praxedis habitavit in titulo supradicto - expl. sepelivit iuxta patrem suum in cimiterio Priscille via Salaria, ubi hodie florent orationes sanctorum in saecula saeculorum
Praxedis Romana virgo: Passio
data liturgica 21 luglio


65. ff. 162-165 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolinaris martyris
inc. In diebus Claudii Caesaris venit beatus Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano cesare die decimo kalendarum augustarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio
note Al termine si annota che la legenda per la festa della Maddalena si trova nel sermonale.


66. ff. 165-167 - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4057)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. cum apostolo una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum, cui est gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio


67. ff. 167-168v - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sanctorum Nazarii et Celsi
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. mundati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio


68. ff. 168v-169 - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sancte Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Chrstianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesiis Dei, quod factum est auxiliante cui est honor et gloria, potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio


69. f. 169r-v - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis episcopi
inc. Fuit temporibus Constantini Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natalis celebratur IIII kal. augusti ad laudem et gloriam nominis Dei usque in presentem diem
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio


70. ff. 169v-170 - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum Abdon et Senen
inc. Horta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decima kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio


71. ff. 170-171 - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius querere Christianos curiose - expl. iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari noctu intra civitatem in tellure
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Come abituale nei codici qui censiti, si susseguono sotto un'unica titolatura le due parti della medesima passione ciclica riguardanti Policronio e i due santi menzionati e propri della data liturgica indicata (mentre Policronio è venerato il 17 febbraio). Questa seconda sezione prosegue oltre l'explicit riportato in BHL, comprendendo la prima frase della parte incentrata su Sisto.


72. ff. 171-174v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL S 2855 a)
prol.
tit. Passio sancte Felicitatis et VII filiorum eius
prol. inc. Sciendum est, dilectissimi fratres, quoniam de sancte Felicitatis martyrio - expl. hanc ebitudinem in lucis perducere claritatem
inc. A Cesare Augusto cuius in tempore Christus humanum redimendum genus veram ex virgine carnem assumpsit - expl. Christo Iesu omnium redemptori gratias referendo, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et per immensa saecula regnat
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 1 agosto
note Posizione condivisa da altre occorrenze nei codici, benché la santa sia venerata al 10 luglio; un'altra sua passione intitolata ai suoi figli era trascritta infatti a tale data.


73. ff. 174v-177v - Passio sancti Stephani I papae mart. (cfr. BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pontificis
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Sixtum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano ter et Gallieno bis consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto


74. ff. 177v-179 - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio corporis sancti Stephani martyris
inc. Lucianus misericordia indigens et omnium hominum minimus que apparuit mee pusillanimitati - expl. quem periclitanti mundo aperire dignatus est in Domino nostro Iesu Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto


75. ff. 179-180v - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7809)
tit. Passio sancti Sixti episcopi
inc. Magnas martyrum preclarasque virtutes humilis adtenuat potius quam explicat sermo - expl. sanctos vero Felicissimum et Agapitum martyres et diacones sepelierunt in cimeterio Pretextati sub die yduum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto


76. ff. 180v-181v - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2289)
tit. Passio sanctorum Donati episcopi et Ylariani monachi
inc. Erat quidam puer in civitate Romana nomine Donatus - expl. quorum corpora collecta sunt a Christianis et sepulta sunt iuxta civitatem Aritium in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto


77. ff. 181v-183 - Passio sancti Donati Euroeae in Epiro ep. (= BHL 2304)
tit. Item alia
inc. Temporibus Theodosii principis in provincia Ephirum et a veteris civitatem - expl. ubi draconem occiderat designavit oratorii domum sibi ad sepulturam
Donatus Euroeae in Epiro ep.: Vita
data liturgica 7 agosto
note Omessa l'ultima frase del testo. Al f. 182v si rimanda in calce per Ciriaco, Largo e Smaragdo all'interno della passione di Marcello, indicando come sempre un segno di riconoscimento. A margine delle ultime parole si prescrive di leggere per Romano la terza lectio dalla passione di Lorenzo, sempre riferendosi a un segno dato (quest'ultima nota rimane semicoperta dall'iniziale dipinta in seguito).


78. ff. 183-184v - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 f [inc.] e 4758 p [expl.])
tit. Passio sancti Laurentii martyris et levite
inc. Postquam beatus Sixtus urbis Rome episcopus martyrii coronam adeptus consummavit agonem - expl. sepelierunt eum in cripta via Tiburtina in predio Ciriace vidue in agro Verano quarto iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto
note A margine è segnalata la fine della sezione con la passione di Romano, mentre in calce si rimanda per Tiburzio all'interno della leggenda di Sebastiano, con segno identificativo.


79. ff. 184v-186 - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3961)
tit. Passio sancti Hyppoliti
inc. Reversus itaque Ypolitus post tertiam diem venit in domum suam - expl. cum intentione fermentissime mori leti quam vivere malle et perrexerunt ad Dominum Iesum Christum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto


80. f. 186r-v - Passio sancti Cassiani ludimagistri apud Forum Cornelii mart. (= BHL 1626)
tit. Passio sancti Cassiani
inc. Prudentius sicut notum est fidei vir et religiosa dogmata preamans etiam iocunditatem commendans - expl. piam animam creatori suo cum gratia reddit ad coronam
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto


U.C. I, ff. 1-229
81. f. 186v - Prudentius, Peristephanon, carme IX (passione di Cassiano), mutilo (= BHL 1625)
inc. Silla forum statuit Cornelius, hoc Itali urbem vocant ab ipso - expl. si vis et solis sit dolor spiculis hic quando
(Textus metricus)
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Versus
data liturgica 13 agosto
note Il testo segue senza distinzione la passione, e rimane mutilo a causa della perdita del bifolio centrale del fascicolo, dopo l'attuale f. 186 (l'ultimo verso parzialmente superstite è il v. 63: cfr. l'edizione dei Carmina a cura di Cunningham, p. 328).


82. f. 187r-v - Passio sancti Agapiti Praeneste mart., acefala (= BHL 125)
inc. prune. Agapitus dixit: gloria tibi Deus qui regnas in saecula - expl. multi paganorum crediderunt Christum per famulum Dei Agapitum et per eundem Christum Dominum nostrum qui vivit et regnat cum Deo Patre et cum Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Agapetus seu Agapitus Praeneste mart.: Passio
data liturgica 18 agosto (non indicata)
note Il testo ha inizio acefalo per la detta perdita di fogli (l'incipit corrisponde all'edizione Mombritius I, p. 36 ll. 3-4).


83. ff. 187v-190 - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL 1002)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Bartholemei apostoli
inc. Indiae tres esse ab historiographis asseruntur - expl. et perfectis pluribus bonis operibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 25 agosto


84. f. 190r-v - Passio sancti Genesii mimi mart. (= BHL 3320)
tit. Passio sancti Genesii martyris
inc. Imperante Dioclitiano cum cessassent per annos quattuor ecclesiarum omnes episcopos et sacerdotes - expl. quam sententiam cum omni gaudio suscepit sanctus Genesius octavo kal. septembris eodem Dioclitiano quater consule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio
data liturgica 25 agosto


85. ff. 190v-192 - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (= BHL 276)
prol.
tit. Passio sancti Alexandri
prol. inc. Cum omnium beatorum Christi martyrum merito bella victricia atque insignes triumphos mentis devotione dicentes imaque veneratione recolimus - expl. cum ad Christi gloriam eius pia certamina noverimus
inc. Tempore itaque Maximiani Caesaris exardescente diabolo contra catholicam fidem facta est persecutio magna - expl. in quo loco semper Dominus meritis beati martyris exoratus ostendit prodigia et vota supplicum complet, qui vivit in Trinitate Deus unus per omnia saecula saeculorum
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio
data liturgica 26 agosto


86. ff. 192-196v - Vita et translationes sancti Augustini Hipponensis ep. [ex opere Possidii interpolato], adbreviatio (= BHL 792)
prol.
tit. Vita sancti Augustini episcopi
prol. inc. Beatissimus Augustinus ex provincia Affrica, inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que audivi proposui minime reticere
inc. Ex provincia Affrica civitate Thacastendi exortus de numero curialium parentibus honestis et Christianis progenitus erat - expl. diabolicas hereticorum fraudes patefaciendo disperdidit, adiuvante Iesu Christo fidei nostre auctore qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per cuncta saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto
note Come in altri manoscritti qui censiti, si tratta di un'adbreviatio dalla curiosa formulazione del prologo, che anticipa e ripete parte dell'incipit.


87. ff. 196v-197 - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 m)
tit. Decollatio sancti Iohannis Baptiste
inc. Quintodecimo anno Tiberii Caesaris in quo quartus erat Pylati procurationis annus - expl. passus est autem beatus Iohannes Baptista et precursor Domini nostri Iesu Christi quarto kal. septembris, ipso Domino nostro Iesu Christo adiuvante cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto


88. ff. 197-199v - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573 - BHL S 576 d)
prol., additamentum
tit. Passio sancti Antonini
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatissimorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum adminiculatione Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum idem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum Christo letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
addit., prol. inc. Quoniam quidem vestre caritati miraculorum gesta gloriosissimi martyris Antonini - expl. operari dignatus est Dominus miraculum
inc. Erat enim ibi frater quidam Ademarus nomine - expl. cum inter nos famuli domus somno indulgerent ullatenus repperiunt
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 2 settembre
note La sezione sui miracoli ha inizio, indistinta dal resto, al f. 198; dal f. 199 è aggiunto un ulteriore miracolo.


89. ff. 199v-200 - Passio sancti Cornelii papae mart. (= BHL 1958)
tit. Passio sancti Cornelii
inc. Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio orta est Christianis - expl. in cripta iuxta cimiterium Calixti ubi usque hodie orationes eorum florent ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cornelius papa mart.: Passio
data liturgica 14 settembre


90. f. 200r-v - Passio sancti Cypriani Carthaginensis ep. (= BHL 2037)
tit. Passio sancti Cypriani
inc. Imperantibus Valeriano quater et Gallieno ter consulibus tertio kal. septembris Carthagine - expl. passus est autem beatissimus Cyprianus martyr die octavodecimo kal. octobris sub Valeriano et Gallieno consulibus, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Cyprianus Carthaginiensis episcopus et martyr n. 210 ca., m. 14-9-258: Passio
data liturgica 14 settembre


91. ff. 200v-201v - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. Exaltatio sancte Crucis
inc. Tempore illo postquam Constantino Augusto contra Maxentium tyrannum properanti ad bellum - expl. in sancte crucis signaculo miraculorum plurima incrementa, donante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre
note Al termine si rimanda per Nicomede alla leggenda di Petronilla, con relativo segno.


92. ff. 201v-204v - Passio sanctorum Luciae et Geminiani Romae mart. (= BHL 4985)
tit. Passio sancte Lucie et sancti Geminiani
inc. Imperante Dioclitiano octies et Maximiano septies in urbem Romanam - expl. agitur autem natalis sanctorum Lucie et Geminiani XVI kal. octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Lucia et Geminianus Romae mart.: Passio
data liturgica 16 settembre
note Al termine, si rimanda per Geminiano (19 settembre) alla passione di Gordiano, sempre con segno identificativo.


U.C. I, ff. 1-229
93. ff. 204v-208 - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Mathei apostoli et evangeliste
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine succurrant
inc. Erant itaque duo magi Zaroes et Arfaxar apud Ethiopas - expl. ad confessionem beati Mathei apostoli qui prius sermone hebreo scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Arfaxar illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre
note Il prologo è indistinto dal testo.


94. ff. 208-210 - Eucherius Lugdunensis episcopus, Passio Acaunensium martyrum (= BHL 5744)
carmen
tit. Passio sancti Mauricii cum sociis suis
inc. Dioclitianus Augustus Romane reipublice princeps cum ad imperium fuisset electus - expl. illic degentes mente et ore Deo debitas incessanter laudes reboant, cui est honor et gloria, imperium et potestas et nunc et per infinita saecula saeculorum
Mauritius et soc. Agaunenses seu Thebaei martyres: Passio
data liturgica 22 settembre


95. ff. 210-211v - Passio sanctorum Cosmae et Damiani cum sociis Aegis in Cilicia mart. (= BHL 1971)
prol.
tit. Passio sanctorum Cosme et Damiani
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. ad eorundem sanctorum venerabiles palmas venire contendat
inc. Denique temporibus Dioclitiani et Maximiani fuit quedam mulier in civitate Egea - expl. in civitate Egea V kal. octobris, agente Lisio preside, imperantibus Dioclitiano et Maximiano, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Cosmas et Damianus et soc. Aegis in Cilicia martyres: Passio
data liturgica 27 settembre


96. ff. 211v-214v - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta] (= BHL S 3871 b)
tit. Vita beati Iheronimi presbyteri
inc. Plerosque nimirum illustrium virorum non ambigo nosse quo natus - expl. et tanto dehinc studio divina legissem quanto mortalia ante non legeram. Redemptori etenim nostro gloria qui vult omnes salvos facere et ad agnitionem veritatis venire, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre


97. ff. 214v-219 - Hincmarus Remensis archiepiscopus n. 806 ca., m. 21-12-882, Vita sancti Remigii episcopi Remensis (= BHL 7155-7156-7157-7158)
tit. Vita sancti Remigii episcopi et confessoris
vita inc. Post vindictam scelerum que facta est a Domino caede Galliarum prosequente Uuandalorum crudelitate - expl. et post obitum preclara ostensio
translatio inc. Cum beati Remigii corpus sanctissimum deferetur ad sepolturam - expl. et pro universa sancta civitate Ierusalem
cap. 29 inc. Anno incarnationis dominice octingentesimo quinquagesimo secundo - expl. omisimus ponere
cap. 30 inc. Quia ex digestis virtutibus habundantissime claret - expl. cum omni gaudio celebremus diei solemnitatem, auxiliante Domino qui vivit et regnat in Trinitate per inmortalia saecula saeculorum
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532: Vita + translatio
data liturgica 1 ottobre
note Tra ciascuna delle parti si va a capo (rispettivamente ai ff. 217v, 218v, ibid.).


98. f. 219r-v - Passio sanctae Reparatae mart. (= BHL 7184)
tit. Passio sancte Reparate virginis
inc. Sub Decio preside qui fuit persecutor Christianorum illa quedam virgo erat nomine Reparata - expl. et conditum aromatibus sepelierunt. Requievit in Domino octavo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Reparata mart.: Passio
data liturgica 8 ottobre


99. ff. 219v-220v - Passio sancti Domnini in ducatu Parmensi mart. (= BHL 2265)
tit. Passio sancti Domnini martyris
inc. Tempore Maximiani imperatoris facta est persecutio magna super Christianorum genus - expl. sanctus vero Domninus depositus est septimo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Domninus in ducatu Parmensi martyr saec. III: Passio
data liturgica 9 ottobre
note Nella titolatura il nome è corretto sul precedente Dionisii, evidente anticipazione del santo del testo seguente.


100. ff. 220v-222v - Passio sanctorum Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2178)
tit. Passio Dionisii, Rustici et Leutherii
inc. Post beatam et gloriosam resurrectionem Domini nostri Iesu Christi - expl. octavo kal. [corr. idus] octobris sub Domitiano imperatore apud Gallias Parisius civitate, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto in Trinitate perfecta vivit et regnat in saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Passio
data liturgica 9 ottobre


101. ff. 222v-224v - Laudatio sancti Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2187)
tit. Omelia eiusdem
inc. Sanctam atque gloriosam et omni veneratione colendam beatissimi patris nostri atque pastoris sanctissimi Dionysii - expl. beatorum patrum nostrorum martyrum precibus foveamur, ista ipso concedente aeterni Filio Patris, qui cum ipso et Spiritu Sancto vivit et regnat nunc et per inmortalia saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Laudatio
data liturgica 9 ottobre


102. ff. 224v-227 - Vita sancti Cerbonii Populonii ep. (= BHL 1728)
prol.
tit. Vita sancti Cerbonii episcopi
prol. inc. In divinis historiis sanctorum sacra digesta excolitur - expl. et soli Deo mente et spiritu adheserunt
inc. Beatus namque Cerbonius, sicut prisci catholici viri tradiderunt - expl. conversi sunt ad viam rectam quae est Christus, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Cerbonius Populonii ep.: Vita
data liturgica 10 ottobre
note Prologo indistinto dal testo.


103. ff. 227-228v - Passio sanctorum Callisti papae, Calepodii presb. et soc. Romae mart. (= BHL 1523)
tit. Passio sancti Calixti pape
inc. Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino concremata est pars Capitolii - expl. sepultum in eadem civitate sub die XIV kal. novembris in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Callistus papa, Calepodius presbyter et socii Romae martyres m. 222: Passio
data liturgica 14 ottobre


104. ff. 228v-231 - Walahfridus Strabo n. 808/809, m. 18-8-849, Vita et miracula sancti Galli (= BHL 3247)
tit. Vita sancti Galli confessoris
inc. Cumque perclara sanctissimi viri Columbani conversatio per omnem Yberniam celebris haberetur - expl. cave ne omnino alicui dixeris donec videas gloriam Dei
Gallus in Alamannia abbas m. 630 ca.: Vita
data liturgica 16 ottobre
note Testo incompleto: l'explicit corrisponde al cap. XI (= PL 114,988A), come nel ms. Edili 132. La data indicata è in realtà XVIII kal. oct., ma si tratta sicuramente di una svista per nov., come è chiaro dalla posizione nel passionale. Nel corso del testo, precisamente dal f. 230, ha inizio la seconda unità codicologica, in perfetta continuità.


U.C. II, ff. 230-279
105. ff. 231-233v - Laudatio sancti Lucae evangelistae (= BHL 4973)
prol.
tit. Passio sancti Luce evangeliste
prol. inc. Cum in divinis atque sacris voluminibus studiose lectitando perquirerem - expl. noster subsequens sermo declarat
inc. Igitur gloriosissimus apostolus et evangelista Iesu Christi Lucas natione videlicet Syrus Antiochensis - expl. ad fidem ac dilectionem Iesu Christi Domini nostri quem predicavit confluerent, qui cum Deo Patre Sanctoque Spiritu vivens regnat per inmensa saecula saeculorum
Lucas evangelista: Laudatio
data liturgica 18 ottobre


U.C. II, ff. 230-279
106. ff. 233v-236 - Drugo Sancti Miniatis abbas v. 1008-1024, Passio sancti Miniatis martyris (= BHL 5967)
ep.ded.
tit. Passio sancti Miniatis martyris
ep. ded. inc. Leono Ildebrando reverentissimo atque sanctissimo presuli Drugo suus atque omnium servorum Dei servus - expl. ut vestra roborata iussione laude confirmetur
inc. Seviente per universum pene orbem rabie Deciana - expl. cuncta ergo que postulant ab ipso impetrabunt pro quo strenue certando gloriosum sanguine fuderunt, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Minias Florentiae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre
note La salutatio è copiata prima della titolatura. La voce BHL è basata proprio su questo manoscritto.


107. ff. 236-240 - Passio sanctorum Simonis et Iudae ap. (= BHL 7750-7751)
additamentum
tit. Sanctorum apostolorum Symonys et Iude
inc. Simon itaque Chananeus et Iudas zelotes apostoli Domini nostri Iesu Christi cum per revelationem Spiritus Sancti Persidis fuissent regionem ingressi - expl. credentes in Dominum Iesum Christum illuc meruerunt pervenire
app. inc. Scripsit autem Abdias episcopus Babilonie - expl. ista descripsimus, initia de primo et ultima de decimo habentis, agentes Deo gratias qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Simon et Iudas (Thaddaeus) ap.: Passio
data liturgica 28 ottobre
note L'appendice non è distinta dal testo. Al termine, si rimanda per Gimignano di Capua (30 ottobre) alla vita di Benedetto, con relativo segno.


108. f. 240r-v - Passio sancti Caesarii diac. et Iuliani presb. Terracinae mart. (= BHL 1515)
tit. Sancti Cesarii martyris
inc. Sanctum itaque Cesarium diaconem Luxurius tradidit consulari Leontio - expl. sepultus est iuxta Terracinam in quo loco merita eius bene de se credentibus beneficia prestant, in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti cui est honot et gloria in saecula saeculorum
Caesarius diaconus et Iulianus presbyter Terracinae martyres saec. II: Passio
data liturgica 1 novembre
note La data è erasa.


109. ff. 240v-241 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctorum Vitalis et Agricolae (= BHL 8691)
tit. Natale sanctorum Vitalis et Agricole
inc. Ambrosius servus Christi vocatus episcopus dilectissimis fratribus et universis plebibus suis - expl. in civitate Bononiensi sub Dioclitiano et Maximiano imperatoribus pridie nonas novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Agricola Bononiae mart.: Passio
data liturgica 4 novembre


110. ff. 241-242 - Passio sanctae Domitillae (= BHL 2257)
tit. Passio sancte Domitille Eufrosine
inc. Factum est autem postquam omnes sanctos tulit a solatio Domitille Aurelianus - expl. quarum corpora sanctus Cesarius in sarcofago novo simul condiens in profundo terre infodiens sepelivit
Domitilla (Flavia): Passio
data liturgica 2 novembre
note La data appare anomala, anche in rapporto alla successione dei testi nel codice. Normalmente la santa è ricordata il 12 maggio, ma una collocazione nei primi giorni di novembre si riscontra anche nei mss. Aed. 132, Pl. 20.1 e Pl. 30 sin. 4.


111. ff. 242-245 - Petrus Neapolitanus subdiaconus fl. 940-970, Passio sanctorum quattuor coronatorum (= BHL 1838)
ep.ded.
tit. Natale IIII cononatorum
ep. ded. inc. Preclaro patri domino Petro sancte Parthenopensis ecclesie optimo pastori Petrus - expl. et cum martyribus societ in sede polorum
inc. Dioclitianus cesar qui super omnes cesares contra Christianam religionem exarsit - expl. quidam philosophus censualis Porphyrius nomine seriatim animadvertens stusiose scribere procuravit ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Claudius, Nicostratus, Symphorianus, Castorius et Simplicius in Pannonia mart.: Passio
data liturgica 8 novembre
note A margine dell'ultima colonna sono elencati i quattro nomi dei protagonisti.


112. ff. 245-248v - Passio sancti Theodori ducis, Heracleae mart. (= BHL 8085)
tit. Passio sancti Pheodori martyris
inc. Sicut apparet sol ad eos qui eum conspiciunt sic et verba martyrum - expl. ut osculentur sanctum sepulcrum eius, statim suscipiunt beneficia eius glorificantes laudabilem Deum, cui est honor et gloria et potestas in saecula saeculorum
Theodorus dux Heracleae mart.: Passio
data liturgica 9 novembre
note La voce BHL è basata proprio su questo manoscritto.


U.C. II, ff. 230-279
113. ff. 248v-251v - Athanasius Alexandrinus episcopus pseudo, Sermo in imagine Berytensi Christi crucifixi (cfr. BHL 4228)
prol.
tit. Sermo sancti Salvatoris
preamb. inc. Apud Caesaream Cappadocie urbem maximam convenientes de plurimis Asie urbibus - expl. temporibus Constantini iunioris et Hyrene uxoris eius
prol. inc. Dilectissimi cuncti ecclesie filii mentis vestre oculos simul et aures erigite - expl. est autem huiusmodi series narrationis illius
inc. Quedam civitas est in Sirie partibus infra terminos Tyri et Sidonis posita Berintus vocata - expl. et qui aliter crediderit vel senserit a liminibus ipsius sancte procul pellatur ecclesie. Christo itaque Domino Salvatori cum Patre Sanctoque Spiritu (...) absque fine et initio optinet imperium
Iesus Christus (miracula in imaginibus Christi): Miracula
data liturgica 9 novembre
note Come quasi sempre nei manoscritti qui censiti, il preambolo e il prologo sono copiati di seguito come unico testo e la parte finale presenta differenze rispetto agli estremi della BHL: Hec ergo sciens, amantissimi fratres, festinavi scripture tradere et vobis declarare... Idcirco date ei gloria cum letitia et exultatione; ma soprattutto l'aggiunta di un intero segmento, dall'inizio: Finitis his sermonibus a Petro Nicomedie episcopo de sancti Athanasii libello sancta et magna synodus in Dei proruens laudes ait...


114. ff. 251v-258v - Sulpicius Severus, Vita Martini Turonensis (= BHL 5610)
prol.
tit. Vita sancti Martini episcopi
prol. inc. Plerique mortales studio et glorie seculari inaniter dediti - expl. alioquin tacere quam falsa dicere maluissem
inc. Igitur Martinus Sabarie Pannoniorum oppido oriundus fuit - expl. non quicumque legerit sed quicumque crediderit
Martinus Turonensis episcopus: Vita
data liturgica 11 novembre


115. ff. 258v-259v - Sulpicius Severus, Epistola III ad Bassulam (= BHL 5613)
inc. Martinus igitur obitum suum longe ante presivit - expl. me hec scribentem respicit, te legentem
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre
note Segue priva di prologo la vita, distinta solo andando a capo.


116. f. 259v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, I 48 (miracoli di Martino) (= BHL 5619-5620)
pars I inc. Arcadio vero et Honorio sanctus Martinus Turonicorum episcopus - expl. cum magna confusione ad propria sunt reversi
pars II inc. Igitur si quis requirit cur post transitum Glaciani episcopi - expl. anno CCCCXII computantur
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre
note Tra le due parti si va a capo, così come per distinguere dai testi precedente e seguente.


117. ff. 259v-260 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Libri VIII miraculorum comprehenduntur: Liber in gloria martyrum, Liber de passione et virtutibus sancti Iuliani martyris, Libri I-IV de virtutibus sancti Martini episcopi, Liber vitae patrum, Liber in gloria confessorum, De virtutibus sancti Martini libri IV (= BHL 5621-5622)
item II inc. Beatus autem Severinus Coloniensis civitatis episcopus - expl. quo sanctus Severinus audivit psallentium chorum
item III inc. Eo namque tempore beatus Ambrosius - expl. paradisus tenet letus cum sanctis
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre
note Di nuovo, la distinzione è segnata andando a capo. La seconda parte, ossia il capitolo 5 dell'opera, si interrompe poche righe prima del termine (= MGH Scriptores rerum Merovingicarum I 2, p. 141 l. 19).


118. ff. 260-261 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, II 1 (vita di Brizio) (= BHL 1452)
tit. Vita sancti Britii episcopi
inc. Igitur post excessum beati Martini Turonicae civitatis episcopi - expl. sanctus Eustochius successit magnifice sanctitatis, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et imperium una cum eterno Patre et Sancto Spiritu in saecula saeculorum
Briccius Turonensis ep.: Vita
data liturgica 13 novembre


119. f. 261r-v - Vita sancti Frigdiani Lucensis ep. (= BHL S 3177 b)
tit. Vita sancti Frigiani confessoris
inc. Sanctus igitur et beatissimus Fridianus Dei sapientia repletus - expl. pollent eius miracula ad laudem et gloriam sui nominis que Dominus per eum ostendere dignatus est, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et potestas in saecula saeculorum
Frigdianus (al. Fridianus, Frigidianus, Frigianus) Lucensis episcopus m. 18-3-588: Vita
data liturgica 18 novembre


120. ff. 261v-267v - Passio sanctae Caeciliae Romae v. mart. (= BHL 1495)
prol.
tit. Passio sancte Cecilie virginis
prol. inc. Humanas laudes et mortalium infulas videmus - expl. et ego vos requiescere faciam
inc. Huius vocem audiens Cecilia virgo clarissima absconditum semper evangelium Christi gerebat in pectore - expl. in qua beneficia Domini exuberant ad memoriam beate Caecilie usque in hodiernum diem, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et cum Spiritu Sancto vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Caecilia Romae virgo martyr: Passio
data liturgica 22 novembre


121. ff. 267v-269v - Passio sancti Clementis I papae (= BHL 1848)
tit. Passio sancti Clementis martyris
inc. Tertius Romane ecclesie prefuit episcopus Clemens - expl. et benedicitur Christus filius Dei vivi, qui cum Patre regnat in unitate Spiritus Sancti in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Passio
data liturgica 23 novembre


122. ff. 269v-270v - Miracula sancti Clementis I papae (= BHL 1855)
prol. inc. In divinis voluminibus refertur quod secretum regis abscondere bonum est - expl. tum incipiam de mirabilibus beati Clementis enarrare
inc. Credo enim vos non latere Deo fratres quod Clemens martyr - expl. per beatum Clementem martyrem atque pontificem urbis Rome, cui est honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Miracula
data liturgica 23 novembre
note Il testo è copiato di seguito al precedente, andando a capo come se si trattasse di un capitolo ad esso interno.


123. ff. 270v-272 - Passio sancti Chrysogoni Aquileiae mart. (= BHL S 1795-1795 a)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Grisoconi martyris
prol. inc. Omnia que a sanctis gesta sunt vel geruntur siquis voluerit studiose perquirere - expl. ut hostis incipiat te timere
inc. Pretextati illustris viri filiam Anastasiam legimus a Grisogono viro Christianissimo eruditam - expl. a sancto Zoilo presbytero V kal. easdem
epil. inc. Ceteras sanctorum actiones prolixitatis nimietate pretereo et carptim per amicas Anastasie ad ipsius Anastasie finem attingo
Chrysogonus Aquileiae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre
note Al normale explicit si aggiunge la frase di collegamento alla parte seguente del ciclo di passioni (come registrato anche al n° 401 b), distinta da questa solo andando a capo; allo stesso modo saranno separate le parti successive, relative a Teodota e Anastasia.


124. ff. 272-273v - Passio sanctarum Agapes, Chioniae et Irenes Thessalonicae v. mart. (= BHL 118)
inc. Sanctarum itaque Cyonie, Hierene et Agapes Dioclitianus rumore comperto - expl. passe sunt autem Agape et Cyonia quarto nonas aprelis et ipsis nonis Herene apud Salonicum Maximiano ter consule
Agape, Chionia et Irene virgines Thessalonicae martyres m. 304: Passio
data liturgica 24 novembre


125. ff. 273v-276 - Passio sanctae Theodotae cum tribus filiis mart. Niceae (= BHL 8093)
inc. Revertente autem imperatore Dioclitiano apud Sisinnium a Macedonia - expl. passa est autem in provincia Bithinie apud urbem Niceniam cum tribus filiis suis sancta Theodote sub die IIII nonarum augustarum
Theodota cum tribus filiis Niceae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre


126. ff. 276-277 - Epistolae et acta sanctae Anastasiae in insula Palmaria mart. (= BHL 401)
inc. Igitur ut supra dictum est tradita sancta Anastasia prefecto Illirici - expl. passa est autem in domo Apollonie septimo idus septembris in eadem basilica in qua operatur beneficia sua Dominus ad laudem nominis sui usque in finem saeculi
Anastasia in insula Palmaria martyr: Acta
data liturgica 24 novembre


127. ff. 277-278v - Homilia de vita sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia, mutila (= BHL 6962)
prol.
tit. Vita sancti Prosperi confessoris
prol. inc. Cunctis liquet fidelibus, dilectissimi fratres, quod divina munera - expl. nostri cordis precordia irradiare dignetur
inc. Licet autem, karissimi fratres, omnium sanctorum solemniter ac miro opere celebranda sit festivitas - expl. compellimur, sanctissimi fratres, ut unusquisque nostrum ex corde penitens
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus: Sermo
data liturgica 25 novembre
note Il testo rimane mutilo a causa della perdita dei tre bifoli interni del fascicolo, tra gli attuali 278v e 279; l'explicit corrisponde all'ed. Mombritius II, p. 407 ll. 8-9.


128. f. 279r-v - Passio sancti Iacobi Intercisi mart. in Perside, acefala (= BHL 4100)
inc. fecit socius servis suis. Tunc adcedentes ad sinistrum pedem - expl. cantantes et psallentes Domino qui coronam victorie suis martyribus tribuit, cui est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Iacobus Intercisus in Perside mart.: Passio
data liturgica 27 novembre (non indicata)
note L'attuale incipit, rimasto dopo la citata perdita, corrisponde a Mombritius II, p. 43 l. 19. In calce si rimanda per Saturnino all'interno della passione di Marcello, con relativo segno; la nota è ripetuta da due diverse mani. L'ultima colonna resta per due terzi vuota.

II. ff. 280-281v - Venantius Fortunatus n. 530, m. 601, Vita sancti Albini (= BHL 234)
In natale sancti Albini
inc. Religiosorum vita virorum quantum est meritis clarior tantum voce crebior populorum - expl. animam Deo carissimam ereptam de seculo mansuram cum Christo angelis plaudentibus kalendis maii emisit ad celos, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et imperium in saecula saeculorum
Albinus Andegavensis ep.: Vita
data liturgica 1 marzo (non indicata)
note Ha inizio con questo testo un binione estraneo al corpus.

III. f. 281v - Vita beatae Mariae Magdalenae paenitentis (= BHL 5454)
inc. Narrat Iosephus quia Maria Magdalena post ascensionem Domini salvatoris pro ardenti karitate et tedio eius - expl. et ibi fiunt mirabilia magna iuxta sepulcrum eius pro sanctis meritis eius, qui vivit et regnat per infinita saecula saeculorum
Maria Magdalena paenitens: Vita
data liturgica 22 luglio (non indicata)

IV. ff. 282-283v
Due sermoni anonimi sulla Trinità

bibliografia Diventare Santo, 212; Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xvii; Santa Maria degli Angeli. Corali, 88, 97; Bandini, Leopoldina, I, 565-78; Berg, Studies, 273-4; Castaldi, Nuovi testimoni, 117-22



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Pl. 20.2

Leggendario per l'intero anno, di origine fiorentina

L'ultimo foglio reca l'ex libris, eraso: Homelie volume secondo di Bartol. d'Antonio di Bartolello Canacci (nelle cui mani dunque il volume era già completato dalla sezione finale di restauro).

I. ff. 260
Leggendario (30 novembre - 27 novembre)
ordinamento Per circulum anni . Dopo il completamento dell'anno liturgico sono aggiunti testi supplementari in ordine cronologico, dal 4 dicembre all'11 giugno (gli ultimi due reintegrati in un fascicolo di restauro più recente, ff. 257-260).
suddivisione lectiones Alcuni testi sono suddivisi in lectiones (generalmente nove) da una diversa mano che al f. 1, nel margine superiore, annota in proposito anche un rimando al breviario. In ogni caso la destinazione liturgica del codice è dichiarata dalla suddivisione originaria di alcune passiones in sezioni e dalla presenza al f. 67 di indicazioni sulle letture per determinate ricorrenze da cercarsi all'interno del corpus e in altri libri.


U.C. I
1. ff. 1-3 - Passio sancti Andreae ap. (= BHL 428)
prol.
tit. Passio sancti Andree apostoli
prol. inc. Passionem sancti Andree apostoli quam oculis nostris vidimus - expl. prout possumus explicamus
inc. Proconsul itaque Egeas Patras civitatem ingressus - expl. martyrizatus est autem venerabilis Dei Andreas apostolus apud Achaiam in civitate Patras die pridie kalendarum decembris sub Egea proconsule, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Andreas apostolus: Passio
data liturgica 30 novembre
note Il prologo non è distinto dal testo.


2. ff. 3-7v - Passio sanctorum Chrysanthi et Dariae Romae mart. (= BHL 1787)
prol.
tit. Natale sanctorum Crisanti et Darie
prol. inc. Hystoriam priorum sanctorum ad edificationem nostram Deus voluit pervenire - expl. omnibus qui in Christo credituri sunt profuturam
inc. Polemius vir illustrissimus Alexandrie urbis honoratus et primus - expl. cum multis filiis in triumpho martyrii et glorie perpetue corone suscepit
Chrysanthus et Daria Romae mart.: Passio
data liturgica 1 dicembre
note Di norma il giorno dei due santi è il 25 ottobre, ma la connessione con i testi che seguono porta ad estendere a tutti la data propria di Diodoro.


3. ff. 7v-8v - Passio et translatio sanctorum Diodori, Mariani et soc. Romae mart. (= BHL S 2164 a)
prol.
prol. inc. Gloriosissimorum martyrum triumphos venerari pie devotionis est - expl. ad laudem ipsius preconari laudabile est
inc. Eo itaque tempore quo beatus Stephanus Romane preerat ecclesie - expl. ut celica demum gaudia eorum suffragium cum supernis civibus percipere mereamur, per Dominum nostrum Iesum Christum qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Diodorus, Marianus (Marinianus) et soc. Romae mart.: Passio + translatio
data liturgica 1 dicembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


4. f. 8v - Miracula sanctorum Diodori, Mariani et soc. Romae mart. (= BHL 2165)
tit. Item aliud miraculum
inc. Sanctorum Diodori et Mariniani sociorumque eorum revelationis tempore sue Deus dignatus est miracula ostendere - expl. et post paucos dies pristine est sanitati redditus
Diodorus, Marianus (Marinianus) et soc. Romae mart.: Miracula
data liturgica 1 dicembre
note La copia si arresta prima dell'explicit indicato in BHL, come nel ms. Edili 139.


5. f. 8v - Carmen de inventione sanctorum Chrysanthi et Dariae (= BHL 1794)
inc. Stephane sancte papa, mea carmina suscipe letus - expl. laudemus numen, Spiritus alme, tuum
(Textus metricus)
Chrysanthus et Daria Romae mart.: Versus
data liturgica 1 dicembre


6. ff. 9-16 - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6104-6105-6106-6112-6108)
prol.
tit. Vita sancti Nicolai episcopi
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustri prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. letantes illos homines Iesu Christi Domini nostri famulus remisit ad propria
item III inc. Preterea cum in Frigie partibus quedam gens cognomine Aitaifala - expl. remearunt ad propria magnificantes Dominum Iesum Christum, qui regnat cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus equali maiestate equali potestate per omnia saecula saeculorum
item IV inc. Nunc igitur, fratres karissimi, si vobis placuerit de solempnitate huius diei beati Nicolai - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo karissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesu Christo Domino nostro servire mereamur, qui cum Patre et cum Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre
note Le parti sono copiate di seguito, tranne il prologo distinto come tale.


7. ff. 16-22 - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Vita sancti Ambrosii episcopi
prol. inc. Hortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri a cunabulis que fuerat agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio - expl. sit mihi premium evasisse supplicium
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre


8. ff. 22-23v - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9002)
prol.
tit. Vita sancti Zenonis episcopi
prol. inc. In provincia Italie in civitate Verona quia beati Zenonis acta claruerunt - expl. audiant populi omnes qui cupiunt miracula
inc. Erat enim sedens in monasterio in secretiori parte oppidi Veronensis - expl. quod tamen fulget in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre


9. ff. 23v-26v - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Vita sancti Syri episcopi
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. quique paucos atque pacificos agens annos migravit ad Dominum, cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre (non indicata)
note Al f. 26 a margine si rimanda per Damaso alle lectiones del breviario.


10. ff. 26v-27v - Passio sanctae Luciae Syracusis v. mart. (= BHL 4992)
tit. Passio sancte Lucie virginis
inc. Cum per universam provinciam Sicilie beatissime Agathe fama crevisset - expl. in qua orationes eius florent et nunc et semper et quousque mundus steterit
Lucia virgo Syracusis mart.: Passio
data liturgica 13 dicembre


11. ff. 27v-32v - Passio sancti Thomae ap. (= BHL 8138)
tit. Passio sancti Thome apostoli
inc. Cum apostolus Thomas, qui et Didimus, esset apud Cesaream apparuit ei Dominus Iesus Christus - expl. indulgentiam consequi peccatorum. Martyrizatus est autem beatus Thomas apostolus in India provincia duodecima kalendas ianuarias, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Thomas apostolus: Passio
data liturgica 21 dicembre


12. ff. 32v-35v - Vita sancti Iohannis ap. [auctore pseudo Mellito] (= BHL 4320)
prol.
tit. In natale sancti Iohannis apostoli et evangeliste
prol. inc. Mellitus servus Christi episcopus Laudocie universis episcopis et ecclesiis catholicorum in Domino eternam salutem - expl. et ad Dominum qualiter de hac luce migravit explicemus
inc. Secundam post Neronem persecutionem in Christianos Domitianus exercuit - expl. et precum suarum consecuntur effectum, per Dominum nostrum Iesum Christum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iohannes apostolus sec. I: Vita
data liturgica 27 dicembre
note Il passaggio tra prologo e testo, non rilevato in origine, è segnalato con una croce marginale.


13. ff. 35v-50v - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731 e 7736 [claus.])
prol.
tit. Vita sancti Silvestri
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accipit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. I inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
claus. II inc. Sed quia omnipotenti Deo toto herentes conamine - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnantem cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
Silvester I papa: Vita + miracula
data liturgica 31 dicembre
note Le parti si susseguono senza stacchi.


14. ff. 50v-51 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 14 gennaio (Felice) (= BHL 2875)
tit. Natale sancti Felicis presbyteri
inc. Apud Nolam Campanie beati Felicis presbyteri - expl. in loco qui dicitur Pincis ab Elpidio venerabili sancto presbytero
Felix Nolanus presbyter et martyr: Passio
data liturgica 14 gennaio


15. ff. 51-53v - Passio sancti Marcelli papae et soc. mart. (= BHL 5235)
tit. Passio sancti Marcelli pape et sancti Cyriaci martyris
inc. Tempore quo Maximianus augustus rediens de partibus Africe ad urbem Romam - expl. ubi orationes eorum florent nunc et semper et quousque mundus steterit, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcellus papa et soc. mart.: Passio
data liturgica 16 gennaio


16. ff. 53v-62v - Passio sancti Sebastiani Romae mart. [perperam Ambrosio Mediolanensi adscripta] (= BHL 7543)
tit. Passio sancti Sebastiani martyris
inc. Sebastianus vir Christianissimus Mediolanensium partium civis - expl. fecit ipsam ecclesiam heredem in Christo, cui honor et gloria est in saecula saeculorum
Marcus et Marcellianus Romae mart.
Sebastianus Romae mart.: Passio
data liturgica 20 gennaio
note Suddivisa in dodici sezioni. Da f. 61 la parte relativa a Marcelliano e Marco è distinta attraverso una propria titolatura: In natale sanctorum Marcellini et Marci (con incipit dalle parole Post hec autem Torquatus egit, = Mombritius II, p. 475 ll. 56-7).


17. ff. 62v-65 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctae Agnetis (= BHL 156 e 2527)
tit. Natale sancte Agnes virginis
inc. Ambrosius servus Christi virginibus sacris - expl. valeat invenire. Passa est autem beatissima martyra Agnes die XII kal. februarius, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Agnes Romae virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 21 gennaio
note La sezione relativa a Emerenziana è distinta attraverso una titolatura propria: In natale sancte Emerentiane virginis, con incipit: Emerentiana autem que fuerat collectanea... (come riportato alla voce BHL 2527).


18. ff. 65-67 - Passio sancti Vincentii Caesaraugustani diac. (= BHL 8628 [preamb. II] - 8631)
prol.
tit. Natale sancti Vincentii martyris
prol. inc. Probabile satis est ad gloriam Vincentii martyris - expl. auferre de medio testimonia probitatis
inc. In illis diebus cum apud Cesaraugustanam civitatem - expl. cumulatius consecratus est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Vincentius Caesaraugustanus diaconus, Valentiae martyr: Passio
data liturgica 22 gennaio
note Tra il testo e il successivo sono riportati dal copista tre rimandi per le letture canoniche, distinti andando a capo: In natale sancte Emerentiane virginis: Emerentiana autem que fuerat collectanea sancte Agnes usque igitur dum require in passione sancte Agnes martyris; In conversione sancti Pauli apostoli: Paulus adhuc spirans minarum et cedis in discipulos Domini require in actuum apostolorum sive in lib. messale; In natale sancte Agnes virginis: Igitur dum parentes sancte Agnes pernoctantes vigilarent ad tumulum eius usque in hodiernum diem require in passione eiusdem.


19. ff. 67-69v - Vita sancti Geminiani Mutinensis ep. (= BHL 3296)
tit. Natale sancti Geminiani confessoris
inc. Inter plurimos Dei famulos qui ad exemplum fidelium in hoc mundo fuerunt - expl. et ad regnum post transitum huius vite perducit et collocat inter choros angelorum. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Geminianus Mutinensis episcopus: Vita
data liturgica 31 gennaio
note Assente il prologo.


20. ff. 69v-70v - Vita sancti Severi Ravennatis ep. (= BHL 7680)
tit. Vita sancti Severi episcopi et confessoris
inc. Post excessum beatissimi Apolenaris beatus Severus tertiudecimus Ravennatem cathedram suscepit - expl. immensas Deo gratias agatis, qui est benedictus in saecula saeculorum
Severus Ravennas ep.: Vita
data liturgica 1 febbraio (non indicata)


21. ff. 70v-73v - Passio sancti Blasii Sebasteni ep. mart. (= BHL 1379)
tit. Passio sancti Blasii martyris
inc. Igitur cum presens Agricolaus metropolis Selustie presideret - expl. ob cuius devotionem nos illos devotissime veneramur, cui est cum Patre ac cum Flamine Sancto compar gloria eadem maiestas una Deitas una potestas equa virtus una omnipotentia nunc et semper et per immortalia saecula saeculorum
Blasius Sebastenus ep. mart.: Passio
data liturgica 3 febbraio (non indicata)
note La prima parte del testo fino a sollerti ingenio enucleare curemus, in altre copie (come il ms. Edili 139 o il Pluteo precedente) isolata come prologo, è qui assente: il testo ha inizio con il par. 6 dell'edizione negli AASS Feb. I, col. 349E.


22. ff. 73v-75v - Passio sanctae Agathae Catanae v. mart. (= BHL S 136 a)
tit. Passio sancte Agathe martyris
inc. Beatissime martyris Agathe que passa est in provincia Sicilie in urbe Catanensium - expl. a periculo incendii sancte Agathe orationibus
Agatha Catanae virgo mart.: Passio
data liturgica 5 febbraio


23. ff. 75v-77 - Vita sancti Iventii Ticinensis ep. (= BHL 4619)
tit. Vita sancti Iventii
inc. Post felicem obitum egregii Syri Tycinensis episcopi beatus Yventius - expl. ubi et nunc usque sancta ossa eius quiescentia virtutibus florent atque miraculis, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Iventius Ticinensis ep.: Vita
data liturgica 8 febbraio (non indicata)


24. ff. 77-78v - Passio sancti Valentini Interamnensis ep. (= BHL 8460)
tit. Passio sancti Valentini martyris
inc. Propheta loquitur ad Deum: secundum multitudinem tuam multiplicasti filios hominum - expl. non longe a corpore sunt sancti Valentini sepulti, collaudantes Dominum Iesum Christum qui vivit et regnat cum Deo Patre una cum Spiritu Sancto per inmortalia saecula saeculorum
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio
data liturgica 14 febbraio


25. ff. 78v-82 - Passio sanctorum Faustini et Iovitae (= BHL 2838)
prol.
tit. Passio sanctorum Faustini et Iovite
prol. inc. Dum crebra sanctorum martyrum acta revolvimus - expl. ortus tempus finisque eorum indagandus est
inc. Eodem quoque tempore quo perfidus Adrianus imperator totum quadrato cardine mundum cepit magis perturbare - expl. quintodecimo kalendarum angelicis provecti manibus a Domino sunt in gloria suscepti eterna, cui est honor et imperium, virtus et gloria in saecula saeculorum
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio
data liturgica 15 febbraio
note Il prologo è indistinto dal testo.


26. ff. 82-85 - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. Vita sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo
note L'epilogo non è distinto dal testo.


27. ff. 85-86 - Passio sancti Georgii Cappadocis mart.
tit. Passio sancti Georgii martyris
inc. In illis diebus regnante Datiano imperatore facta est persecutio in gentem Christianorum - expl. coronatus est autem sanctus Georgius VIII kal. maias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Georgius Cappadox martyr saec. III: Passio
data liturgica 24 aprile
note Testo non identificabile con alcuna voce BHL, né con le versioni studiate e edite da Haubrichs in Georgslied und Georgslegende. La data è posticipata di un giorno, secondo l'uso settentrionale già più volte incontrato.


28. ff. 86-87 - Passio sancti Marci evangelistae (= BHL 5276)
tit. Passio sancti Marci evangeliste
inc. Per idem tempus quo dispersi erant apostoli per totum orbem terrarum - expl. iuxta Hebreos autem sextodecimo, imperante Gaio et Iulio, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Marcus evangelista: Passio
data liturgica 25 aprile
note Suddivisa in nove lezioni.


29. f. 87r-v - Passio sanctorum Vitalis Ravennae et Valeriae Mediolani mart. (= BHL 8699)
tit. Passio sancti Vitalis
inc. Sanctus Vitalis militans consulari Paulino cum fuisset cum iudice suo Ravennam ingressus - expl. martyrizatus est autem sanctus Vitalis in civitate Ravennatium sub Paulino consulari die quarto kalendarum maiarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Valeria, alter Ravennae mart., altera Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 aprile
note Divisa in sei lectiones.


30. ff. 87v-88 - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6817)
prol.
tit. Passio sancti Philippi
prol. inc. Cum in ipsis initiis absque ullo obstaculo evangelii sermo usquequaque percurreret - expl. fideli cum festinatione veniebant
inc. Cum igitur sancti apostoli Domini et salvatoris nostri - expl. ubi prestantur beneficia Dei orante apostolo Phylippo omnibus qui credunt regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti qui regnat in saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Il prologo non è distinto dal testo. Divisione in tre lezioni.


31. f. 88r-v - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4092)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. In illis diebus cum beatus Paulus apostolus persequentibus Iudeis a Festo teneretur in vinculis - expl. qui extitit veritatis testis Iudeis et gentibus quia Dominus noster Iesus Christus est filius Dei, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio
note Suddivisa in tre lezioni numerate dalla quarta alla sesta, a continuazione delle tre di Filippo.


32. ff. 88v-89v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4177 f)
tit. Inventione sancte Crucis
inc. Postquam Constantinus augustus imperator sacro per beatum Silvestrum lotus est baptismate - expl. in hoc loco translationis nostre finem imponat
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio


33. ff. 89v-91v - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL 4170)
inc. Perrexit autem Helena ad Hierosolimam et quesivit diligenter locum - expl. accipiant partem cum genetrice matre Domini Maria ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio (non indicata)
note Il testo era preceduto da una titolatura poi erasa: In sancti Quiriaci episcopi et martyris.


34. ff. 91v-94 - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart. (= BHL 266)
tit. Passio sanctorum Alexandri, Eventi et Theodoli
inc. Quinto loco a beato Petro apostolo Romane urbis ecclesie cathedra sedit Alexander - expl. sanctorum autem ipsorum natalis est quinto nonas maias. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio


35. ff. 94-95v - Passio sanctorum Gordiani et Epimachi mart. (= BHL 3612)
tit. Natale sacntorum Gordiani et Epymachi
inc. Temporibus Iuliani impiissimi imperatoris devulgati sunt multi Christiani - expl. beneficia eorum ac virtutes florent usque in hodiernum diem, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Gordianus et Epimachus mart.: Passio
data liturgica 10 maggio


36. ff. 95v-98 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058-6060)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Nerei et Achillei - Scripta sancti Marcellini pape
prol. inc. Nisi studia catholicorum securitatis sue somno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Primum itaque ad edificationem hominum quorum est studium placendi Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum. Finiunt rescripta Nerei et Achillei
rescr. inc. Marcellus servus Christi sanctis confessoribus Nereo et Achilleo - expl. quia interrogastis sollicite breviterque intimabo
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Il passaggio fra le due parti avviene al f. 97, con la nuova titolatura sopra indicata.


37. f. 98r-v - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
tit. Passio sanctarum virginum Petronille et Felicule
inc. Petronillam itaque bene nostis voluntate Petri apostoli clenicam factam - expl. et precipitata est in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 12 maggio (non indicata)
note Benché la data manchi, certamente il testo si attribuiva alla stessa delle altre sezioni dalla passione ciclica di Nereo e Achilleo; esso è d'altronde replicato (insieme alla seguente sezione su Nicomede, come sempre si riscontra nei codici laurenziani copiata di seguito senza distinzione) nella sede liturgica propria, al 31 maggio.


38. f. 98v - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nicomedis presbyter in speculis positus occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio (non indicata)


39. ff. 98v-99 - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Panchratii martyris
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die quarto iduum maiarum sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


40. ff. 99-102v - Laurentius Casinensis monachus OSB m. 1048/1049, Vita sancti Zenobii episcopi (= BHL 9014)
tit. Vita sancti Zenobii confessoris
inc. Zenobius Florentine civitatis indigena non solum carnis origine nobilis - expl. celebratur autem festivitas eius VIII kalendas iunii ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Zenobius Florentinus ep.: Vita
data liturgica 25 maggio
note Assente il prologo.


41. ff. 102v-103 - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
tit. Natale sancte Petronille virginis
inc. Petronillam itaque bene nostis voluntate Petri apostoli clenicam factam - expl. et precipitata est in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 31 maggio
note Come rilevato in quella sede, la stessa coppia di passioni di Petronilla e Nicomede era già presente per il 12 maggio, insieme alle altre del ciclo di Nereo e Achilleo.


42. f. 103 - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nicomedes presbyter in speculis positus occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 31 maggio


43. ff. 103-104 - Passio sancti Proculi ep. Bononiae mart. (= BHL 1620 o 6955)
tit. Natale sancti Proculi martyris [et sociorum eius add. a. m.]
inc. Passio atque conversio sancti Anastasii et undecim fratrum - expl. non longe ab urbe capite sunt truncati sub die quarto iduum decembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Carpophorus, Abundius, Anastasius et soc. mart.
Proculus ep. Bononiae mart. (Interamnensis): Passio
data liturgica 1 giugno
note La passione collettiva è, come sempre nei leggendari qui descritti, intitolata al solo Proculo, con la correzione di una mano successiva.


44. ff. 104-106v - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Natale sancti Marcellini presbyteri [Petri atque Erasmi add. a. m.]
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum perseverantia comprobata eo usque processit - expl. et sepelivit sub die quarto nonas iunias in pace
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 2 giugno


45. ff. 106v-108 - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. In natale sanctorum martyrum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatoribus seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. quorum natalis est quinto idus iunias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno (non indicata)


46. ff. 108-112 - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (= BHL 8714)
tit. Passio sanctorum martyrum Viti et Modesti
inc. Igitur beatus Vitus Lucania provincia hortus nobili styrpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perenniter per cuncta saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno (non indicata)


47. f. 112r-v - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol.
tit. Passio sanctorum Gervasii et Protasii
prol. inc. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. de inventione sanctorum corporum ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivis et regnas in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio + inventio
data liturgica 19 giugno
note Prologo non distinto dal testo.


48. ff. 112v-113v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Passio sanctorum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Ostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


49. ff. 113v-114v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL S 3242 d [inc.] - BHL 3239 [expl.])
inc. Igitur postquam Constantinus migravit ad celos et secuta est filia eius Constantia - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno
note Il testo va a capo rispetto al precedente, ma senza un titolo proprio.


50. ff. 114v-119 - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6657)
tit. In natale apostolorum Petri et Pauli
inc. Cum venisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudei - expl. ubi prestantur beneficia eorum assidue fideliter poscentibus, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno


51. ff. 119-121v
tit. Quattro sermoni (il primo e il terzo attribuiti ad Agostino) per la stessa ricorrenza e per la Cattedra di Pietro e il natale di Paolo


52. ff. 121v-125 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6572 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Sermo in celebratione sancti Pauli apostoli
prol. inc. Paulus hebraice admirabilis vel mitis apud latinos interpretatur - expl. bonum est illis si sic permaneant sicut et ego
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. sicque ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre in unitate Spiritus Sancti est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 3 luglio
note Il prologo presenta titolo proprio (identico a quello della passione, tranne per la parola sermo). Data anomala, anche in rapporto all'ordine cronologico dei testi.


53. ff. 125-126 - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. In natale sanctorum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi prestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino Deo atque Salvatore nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio
note Suddivisa in nove lezioni.


54. ff. 126-129 - Passio sancti Romuli Faesulani ep. (= BHL 7332)
tit. Passio sanctorum Romuli, Marchitiani, Karissimi et Crescentiani martyrum
inc. Cum beatus Petrus apostolorum princeps ecclesiam sibi a Christo commissam cupiens augere - expl. simul ad radicem montis sepelierunt miliario plus minus ab urbe uno
Romulus Faesulanus ep.: Passio
data liturgica 6 luglio
note Al termine il glossatore che altrove segna le lectiones annota che per i giorni dei sette fratelli e delle sante Rufina e Seconda si leggono rispettivamente sei lezioni dal testo che segue, e tre lezioni da cercarsi nel martirologio ad cartas LVIII (con riferimento dunque a un preciso volume della stessa biblioteca).


55. f. 129r-v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Passio sanctorum septem fratrum
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. verbera contempnentes Christi amici facti sunt in regna caelorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio
note Divisa in sei lectiones.


56. ff. 129v-131 - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix quinto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 12 luglio


57. ff. 131-132v - Vita sancti Alexii Edessae et Romae conf. (= BHL 286)
tit. Vita sancti Alexii confessoris
inc. Fuit vir magnus et nobilis Eufemianus nomine dives valde - expl. petitionis effectum sine dubio consequi valeat, per Dominum nostrum Iesum Christum filium tuum qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Alexius Edessae et Romae confessor saec. V: Vita
data liturgica 17 luglio (non indicata)


58. ff. 132v-133 - Vita sanctae Praxedis v. Romanae (= BHL 6920)
tit. In natale sancte Praxedis
inc. Virgo venerabilis Praxedis habitavit in titulo supradicto - expl. sepelivi iuxta patrem suum in cimiterio Priscille via Salaria, ubi hodie florent orationes sanctorum in saecula saeculorum
Praxedis Romana virgo: Vita
data liturgica 21 luglio


59. f. 133r-v - Vita beatae Mariae Magdalenae paenitentis (= BHL 5456)
tit. In natale sancte Marie Magdalene
inc. Iosephus narrat de Maria Magdalena quod post ascensionem Domini virum amplius videre non voluit - expl. et repleantur virtutum unguentis, ipso adiuvante qui cum aeterno Patre et Sancto Spiritu idem eternus vivit et gloriatur et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Maria Magdalena paenitens: Vita
data liturgica 22 luglio


60. ff. 133v-137 - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apolenaris [martyris add. a. m.]
inc. In diebus Claudii Caesaris venit Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano Caesare die decimo kalendarum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio


61. ff. 137-138v - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4057)
tit. Passio sancti Iacobi apostoli
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio


62. ff. 138v-140 - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sanctorum Nazarii et Celsi
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. mundati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio (non indicata)


63. f. 140r-v - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Christianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesiis Christi, quod factum est Domino nostro Iesu Christo auxiliante cui est honor et gloria et potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio (non indicata)


64. ff. 140v-141 - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis martyris
inc. Fuit autem temporibus Constantini filii Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natale celebratur IIII kalendarum augusti ad laudem et gloriam Dei usque in presentem diem
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio (non indicata)


65. f. 141r-v - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum [Polocronii episcopi et sociorum eius add. a. m.]
inc. Orta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam decima kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio (non indicata)
note Come spesso accade nei codici laurenziani, le due parti della passione ciclica relative a Policronio e ad Abdon e Sennen sono accorpate; tuttavia il glossatore, oltre ad aggiungere la precisazione al titolo, suddivide il complesso in due cicli di nove lectiones, corrispondenti proprio alle due parti. Una mano diversa più recente aggiunge anche la data decimus kal. mart., esatta in rapporto a Policronio, ma non evidentemente in questa sede dove il santo è incluso nell'insieme destinato al 30 luglio.


66. ff. 141v-143 - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius curiose querere Christianos - expl. iusserunt sibi Sixtum episcopum cum clero suo presentari noctu intra civitatem in tellure
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note All'explicit indicato in BHL si aggiunge anche la prima frase della sezione della passio riguardante Sisto.


67. ff. 143-145 - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
tit. Passio sanctorum Neemesii et sociorum eius [in ras. a. m.]
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. ordinaverunt in locum beati Stephani episcopi et martyris Sixtum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano tertio et Gallieno secundo consulibus
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto (non indicata)
note La titolatura apposta dal consueto glossatore si riferisce al diacono di papa Stefano I, personaggio della stessa passione.


68. ff. 145-146 - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
inc. Post multos enim dies factum est ut Valerianus et Gallienus nefandissimi persecutores - expl. ordinaverunt in locum beati Stephani episcopi et martyris Sixtum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano ter et Gallieno bis consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto (non indicata)
note Il testo, che è copiato a capo senza un titolo proprio, replica il precedente, omettendo però la prima parte: l'inizio cade in corrispondenza dell'edizione di Mombritius II, p. 498 l. 58.


69. ff. 146-147v - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio sancti Stephani protomartyris
inc. Lucianus misericordia indigens et omnium hominum minimus que apparuit mee pusillanimitati - expl. in quem periclitans Deo aperire dignatus est in Domino nostro Iesu Christo cum Spiritu Sancto cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto


70. ff. 147v-148v - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL 7809)
tit. Passio sancti Xisti episcopi
inc. Magnas martyrum preclarasque virtutes humilis adtenuat potius quam explicat sermo - expl. Sanctos vero Felicissimum et Agapitum martyres et diacones sepelierunt in cimiterio Pretextati sub die iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto


71. ff. 148v-150 - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2289)
tit. Passio sancti Donati episcopi
inc. Erat quidam puer in civitate Romana nomine Donatus - expl. quorum corpora collecta sunt a Christianis et sepulta sunt iuxta civitatem Aritium in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo cuius honor est et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto (non indicata)


72. ff. 150-151 - Passio sancti Donati Euroeae in Epiro ep. (= BHL 2304)
tit. Item alia
inc. Temporibus Theodosii principis in provincia Ephirum et a veteris civitatem - expl. et designavit oratorii domum sibi ad sepulturam
Donatus Euroeae in Epiro ep.: Passio
data liturgica 7 agosto (non indicata)


73. ff. 151-153 - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL S 4758 f [inc.] - 4758 p [expl.])
tit. Passio sancti Laurentii martyris
inc. Postquam beatus Sixtus urbis Romae episcopus martyrii coronam adeptus consummavit agonem - expl. sepelierunt eum in cripta via Tiburtina in praedio Cyriace vidue in agro Verano quarto iduum Augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto


74. ff. 153-154v - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3962)
tit. Passio sancti Hippoliti [et Cassiani et sociorum eius add. a. m.]
inc. Sanctus Yppolitus et Iustinus presbyter cum sepelissent corpus beati Laurentii ieiunaverunt - expl. sicque coronam martyrii percipere meruerunt, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto


75. ff- 154v-155 - Laudatio sancti Eusebii Vercellensis ep. [perperam Maximo Taurinensi adscripta] (cfr. BHL S 2752 c)
tit. Passio sancti Eusebii pape
inc. Igitur evolutis multorum temporum metis Arianorum detestanda perfidia totam cum universo mundo Italiam perturbasset - expl. martyrizati sunt autem simul admirabiles Christi triumphatores nono kalendarum augustarum sub Antiocho rege et Constantino principe, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eusebius Vercellensis episcopus m. 1-8-371: Laudatio
data liturgica 14 agosto (non indicata)
note Il testo, apparentemente una versione variante della voce indicata, non è attribuito a una data: il santo vercellese sarebbe venerato il 1° agosto, ma con ogni probabilità si intende riferito al 14, come l'omonimo romano.


76. ff. 155-156 - Passio sancti Agapiti Praeneste mart. (= BHL 125)
tit. Passio sancti Agapiti martyris
inc. Sub rege Antiocho pagano erat quidam puer nomine Agapitus - expl. multi paganorum crediderunt Christum per famulum Dei Acapitum et per Christum Dominum nostrum qui vivit et regnat cum Deo Patre et cum Sancto Spiritu in saecula saeculorum
Agapetus seu Agapitus Praeneste mart.: Passio
data liturgica 18 agosto (non indicata)


77. ff. 156-158v - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL S 1002)
tit. Passio sancti Bartholomei apostoli
inc. Indiae tres esse ab historiographis asseruntur - expl. perfectis omnibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 24 agosto (non indicata)


78. ff. 158v-159v - Passio sancti Genesii mimi mart. (= BHL 3321)
tit. Passio sancti Genesii martyris
inc. Imperante Diocletiano erat per annos quatuor insecutio ecclesiarum - expl. quam sententiam cum omni gaudio suscepit sanctus Genesius octavo kal. septembris eodem Dioclitiano quater consule, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio
data liturgica 25 agosto (non indicata)


79. ff. 159v-161 - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (= BHL 276)
prol.
tit. Passio sancti Alexandri martyris
prol. inc. Cum omnium beatorum Christi martyrum merito bella victricia atque insignes triumphos mentis devotione decentissima veneratione recolimus - expl. cum ad Christi gloriam eius pia certamina noveramus
inc. Tempore itaque Maximiani Caesaris exardescente diabolo contra catholicam fidem facta est persecutio magna - expl. in quo loco semper Dominus meritis beati martyris exoratus ostendit prodigia et vota supplicum complet, qui vivit in Trinitate Deus per omnia saecula saeculorum
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio
data liturgica 26 agosto


80. f. 161r-v - Possidius Calamensis, Vita Augustini, adbreviatio (= BHL 785)
prol.
tit. Vita sancti Augustini episcopi
prol. inc. Inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que audivi proposui minime reticere
inc. Ex provincia Africa civitate Tagastensi exhortus de numero curialium parentibus honestis et Christianis progenitus erat - expl. ecclesiae bibliothecam et codices tam sui tractatus quam aliorum sanctorum dereliquit, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto
note Stessa abbreviatio presente in vari manoscritti qui censiti (si veda il ms. Edili 132 per gli estremi testuali interni); la frase di raccordo recita qui: Post aliquantos vero dies in Ipponiensi civitate episcopus ordinatus est. Sed quia longum est per singula eius acta narrare saltem vicino sui obitu que gesserit narremus. Il testo viene suddiviso in tre lezioni.


81. ff. 161v-162 - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 m)
tit. Sermo in decollationem sancti Iohannis Baptiste
inc. Quintodecimo anno Tiberii Caesaris in quo quartus erat Pylato procurationis annus - expl. passus est autem beatus Iohannes Baptista et precursor Domini nostri Iesu Christi quarto kal. septembris, ipso Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto


82. f. 162 - Decollatio sancti Iohannis Baptistae (= BHL S 4289 r)
tit. Item sermo de quo super
inc. Beatus igitur Iohannes Baptista dum predicaret Iudeis - expl. Domino gratias de suis beneficiis multo latius agerent, qui vivit et regnat Deus cum Patre et Spiritu Sancto per omnia saecula saeculorum
Iohannes Baptista: Passio
data liturgica 29 agosto


83. ff. 162-165 - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (= BHL 572-573 - BHL S 576 d)
prol., additamentum
tit. Natale sancti Antonini martyris
passio, prol. inc. Quecumque de sanctorum ac beatissimorum martyrum mirabilibus recitanda sunt - expl. cum adminiculatione Domini despectivum flectimus articulum
inc. Igitur reverentissimus puer Antoninus Appamie oppido extitit oriundus - expl. qui talem ac tantum martyribus suis prestat triumphum
miracula inc. Denique cum idem beatissimus martyr Antoninus suum, ut supra taxatum est, pretiosum complevisset martyrium - expl. innumera prebet miracula devote presentibus et anima in celo suscepta cum ipso letatur in gloria, cuius regnum et potestas permanet in saecula saeculorum
addit., prol. inc. Quoniam quidem vestre caritati miraculorum gesta gloriosissimi martyris Antonini - expl. operari dignatus est Dominus miraculum
inc. Erat enim ibi frater quidam Ademarus - expl. magnificemus ergo Dominum nostrum Iesum Christum salvatorem ac recuperatorem omnium, qui cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus in Trinitate vivit et regnat per saecula cuncta
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
data liturgica 2 settembre
note Tra la passione e i miracoli non vi è stacco, mentre si va a capo con l'ultima sezione.


84. ff. 165-168v - Passio sanctorum Eugeniae, Prothi et Hyacinthi Romae mart. (= BHL S 2667 a)
tit. Passio beate Eugenie martyris et sanctorum maryrum Proti et Iacincti
inc. Imperator Commodus septimo consulatu suo illustrem virum Philippum direxit ad Egyptum - expl. cum bono vite profectu ad siderea regna migraverunt, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eugenia, Prothus et Hyacinthus Romae martyres saec. III: Passio
data liturgica 11 settembre


85. ff. 168v-169 - Passio sancti Cornelii papae mart. (= BHL 1958)
tit. Passio sancti Cornelii pape
inc. Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio orta est Christianis - expl. in cripta iuxta cimiterium Calixti ubi hodieque orationes eorum florent ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cornelius papa mart.: Passio
data liturgica 14 settembre (non indicata)


86. f. 169r-v - Passio sancti Cypriani Carthaginensis ep. (= BHL 2037)
tit. Passio sancti Cypriani episcopi et martyris
inc. Imperantibus Valeriano quater et Gallieno ter consulibus tertio kal. septembris Carthagine - expl. passus est autem beatissimus Cyprianus martyr die XVIII kal. octobris sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Cyprianus Carthaginiensis episcopus et martyr n. 210 ca., m. 14-9-258: Acta
data liturgica 14 settembre (non indicata)


87. ff. 169v-170v - Exaltatio sanctae Crucis (= BHL 4178)
tit. Exaltatio sancte Crucis
inc. Tempore illo quo Constantinus contra Maxentium tyrannum properavit ad bellum - expl. in sancte crucis signaculo suscepit miraculorum plurima incrementa, donante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria cum Patre et Spiritu Sancto omnipotenti Deo per omnia saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 14 settembre (non indicata)


88. ff. 170v-171v - Passio sanctae Euphemiae Chalcedone v. mart. (cfr. BHL 2708)
tit. Passio sancte Eufemie martyris et virginis
inc. Que passa est sub Diocletiano imperatore, proconsule autem Prisco; in Europa erat congregatio magna Christianorum in civitate Calcedonia - expl. corpus eius sepelierunt quasi mille passus a civitate Calcedonia. Completum est autem martyrium eius XVI kal. oct. sub Diocletiano imperatore proconsule autem Prisco, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Euphemia Chalcedone virgo martyr m. 16-9-303: Passio
data liturgica 16 settembre (non indicata)
note Le prime parole appaiono sintatticamente la continuazione del titolo, ma sono tracciate formalmente come testo, con la Q iniziale decorata. Si tratta di una versione abbreviata rispetto a quelle registrate nella BHL e nel Supplemento (sono occupate tre colonne in tutto).


89. ff. 171v-172 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 16 settembre (Lucia e Gimignano) (= BHL 4989)
tit. Natale sanctorum Lucie et Geminiani
inc. Imperatore Diocletiano iudicibus Abofrasio et Megasio manserat autem beata Lucia in viduitate - expl. quorum corpora rapuit quedam mulier Christiana nomine Maxima et ut decuit martyres sepelivit
Lucia et Geminianus Romae mart.: Passio
data liturgica 16 settembre
note L'inizio del testo del martirologio è assunto come titolatura.


90. ff. 172-175v - Passio sancti Matthaei ap. (= BHL 5690)
prol., epilogo
tit. Passio sancti Matthei apostoli et evangeliste
prol. inc. Quoniam Deo cura est de hominibus - expl. maiora genera medicine succurrunt
inc. Erant itaque duo magi Zaroes et Artafax apud Ethiopas - expl. ad confessionem beati apostoli Mathei qui primus hebreo sermone scripsit evangelium Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
epil. inc. Zaroes autem et Artafax illi duo magi - expl. in Dei nomine sequens libellus ostendit
Matthaeus apostolus: Passio
data liturgica 21 settembre (non indicata)
note Il prologo e l'epilogo non sono distinti dal testo.


91. ff. 175v-177v - Eucherius Lugdunensis episcopus, Passio Acaunensium martyrum (= BHL 5744)
tit. Passio sanctorum Mauritii, Exsuperii, Candidi, Innocentii atque Victoris et sociorum eorum que facta est sub persecutoribus Dioclitiano et Maximiano
inc. Dioclitianus Augustus Romane reipublice princeps cum ad imperium fuisset electus - expl. illic degentes mente et ore Deo debitas incessanter laudes reboant, cui est honor et gloria, imperium et potestas et nunc et per infinita saecula saeculorum
Mauritius et soc. Agaunenses seu Thebaei martyres: Passio
data liturgica 22 settembre (non indicata)


92. ff. 177v-179 - Passio sanctorum Cosmae et Damiani cum sociis Aegis in Cilicia mart. (= BHL 1971)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Cosme et Damiani
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. ad eorum diem sanctorum venerabiles palmas venire contendat
inc. Denique temporibus Dioclitiani et Maximiani fuit quedam mulier in civitate Egea - expl. in civitate Egea V kal. octubris, agente Lysio preside, imperantibus Dioclitiano atque Maximiano, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Cosmas et Damianus et soc. Aegis in Cilicia martyres: Passio
data liturgica 27 settembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


93. ff. 179-180 - Apparitio sancti Michaelis archangeli in Monte Gargano (= BHL 5948)
prol.
tit. In dedicatione beati Michaelis archangeli
prol. inc. Memoriam beati Michaelis archangeli toto orbe venerandam - expl. libellus in eadem ecclesia positus indicat
inc. Erat in eadem civitate vir predives quidam nomine Garganus - expl. administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capiunt salutis in Christo Iesu Domino nostro
Michael archangelus: Apparitio
data liturgica 29 settembre (non indicata)
note Il testo era predisposto per la divisione in quattro sezioni come si trova nel Pluteo precedente, ma gli spazi per i titoli interni sono rimasti vuoti. A margine è annotato un rimando al vangelo di Luca.


94. ff. 180-183 - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta] (= BHL S 3871 b)
tit. Vita sancti Hieronimi presbyteri
inc. Plerosque nimirum illustrium viros non ambigo nosse quo natus - expl. et tanto dehinc studio divina legissem quanto mortalia ante non legeram. Redemptori etenim nostro gloria qui vult omnes salvos facere et ad agnitionem veritatis venire, qui cum Patre et Spiritu vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre
note Come spesso avviene, la prima parte è isolata come prologo fino a compendiosa brevitate poterunt scire.


95. ff. 183v-187 - Hincmarus Remensis archiepiscopus n. 806 ca., m. 21-12-882, Vita sancti Remigii episcopi Remensis (= BHL 7155-7156-7157-7158)
tit. Textus vite et actuum atque obitus beati Remigii Rhemorum archiepiscopi
vita inc. Post vindictam scelerum que facta est a Domino caede Galliarum prosequente Uuandalorum crudelitatem - expl. et post obitum preclara ostensio
translatio inc. Cum beati Remigii corpus sanctissimum deferreretur ad sepulturam - expl. et universa sancta civitate Hierusalem
cap. 29 inc. Anno incarnationis dominice octingesimo quinquagesimo secundo - expl. omisimus ponere
cap. 30 inc. Quia ex digestis virtutibus abundantissime claret - expl. cum omni gaudio celebremus diei solemnitatem, auxiliante Domino qui vivit et regnat in Trinitate per inmortalia saecula
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532: Vita + translatio
data liturgica 1 ottobre
note Le prime due parti dell'opera e il passaggio dal cap. 29 al cap. 30 sono distinti andando a capo (rispettivamente ai ff. 186 e 187).


96. ff. 187v-188 - Passio sanctae Reparatae mart. (= BHL 7184)
tit. Passio sancte Reparate virginis et martyris
inc. Sub Decio preside qui fuit persecutor Christianorum illa quedam virgo erat nomine Reparata - expl. et conditum aromatibus sepelierunt. Requievit in Domino octavo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Reparata mart.: Passio
data liturgica 8 ottobre (non indicata)


97. ff. 188-189 - Passio sancti Domnini in ducatu Parmensi mart. (= BHL 2265)
tit. Passio sancti Domnini martyris
inc. Tempore Maximiani imperatoris facta est persecutio magna super Christianorum genus - expl. sanctus vero Domninus depositus est septimo idus octobris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Domninus in ducatu Parmensi martyr saec. III: Passio
data liturgica 9 ottobre (non indicata)


98. ff. 189-191 - Passio sanctorum Dionysii Parisiensis ep., Rustici et Eleutherii mart. (= BHL 2178)
tit. Passio sanctorum Dionisii, Rustici et Eleutherii
inc. Post beatam et gloriosam resurrectionem Domini nostri Iesu Christi - expl. passi sunt autem beatissimi martyres Christi Dionisius, Rusticus et Eleutherius octavo idus octubris sub Domitiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Dionysius Parisiensis episcopus, Rusticus et Eleutherius martyres saec. I/III: Passio
data liturgica 9 ottobre (non indicata)


99. ff. 191-192 - Passio sanctorum Callisti papae, Calepodii presb. et soc. Romae mart. (= BHL 1523)
tit. Passio sancti Callixti pape et martyris
inc. Temporibus Macrini et Alexandri incendio divino concremata est pars Capitolii - expl. sepultum est in eadem civitate sub die XIV kal. novembris in pace, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Callistus papa, Calepodius presbyter et socii Romae martyres m. 222: Passio
data liturgica 14 ottobre (non indicata)


100. ff. 192v-194 - Laudatio sancti Lucae evangelistae (= BHL 4973)
prol.
tit. Passio [eras.] sancti Luce evangeliste
prol. inc. Cum in divinis atque sacris voluminibus studiose lectitando perquirerem - expl. noster subsequens sermo declarat
inc. Igitur gloriosissimus apostolus et evangelista Iesu Christi Lucas natione videlicet Syrus Antiochensis - expl. ad fidem ac dilectionem Iesu Christi Domini nostri quem predicavit confluerent, qui cum Deo Patre Sanctoque Spiritu vivit et regnat per inmensa saecula saeculorum
Lucas evangelista: Laudatio
data liturgica 18 ottobre (non indicata)


101. ff. 194-195v - Passio sancti Miniatis Florentiae mart. (= BHL S 5965 b)
tit. Passio sancti Miniatis martyris
inc. In illo tempore imperante impiissimo Decio imperatore qui imperavit Romane reipublice anno uno - expl. reconditum est corpus eius VIII kal. novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor, laus et virtus et potestas et imperium in saecula saeculorum
Minias Florentiae mart.: Passio
data liturgica 25 ottobre (non indicata)


102. ff. 195v-198v - Passio sanctorum Simonis et Iudae ap. (= BHL 7750-7751)
additamentum
tit. Passio sanctorum apostolorum Symonis et Iude
inc. Symon Chananeus et Iudas zelotes apostoli Domini nostri Iesu Christi, cum per revelationem Spiritus Sancti Persidis fuissent regionem ingressi - expl. qui credentes in Dominum Iesum Christum illuc meruerunt pervenire
app. inc. Scripsit autem gesta apostolorum Abdias - expl. ista descripsimus, initia de primo et ultima de decimo, agentes Deo gratias qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Simon et Iudas (Thaddaeus) ap.: Passio
data liturgica 28 ottobre (non indicata)


103. ff. 198v-200v
tit. Omelia per Ognissanti


104. ff. 200v-201v - Passio sancti Caesarii diac. et Iuliani presb. Terracinae mart. (cfr. BHL S 1511 b)
tit. Passio sancti Cesarii martyris
inc. Tempore quo Claudius matrem suam necavit furore arreptus - expl. et sepelivit iuxta Terracinam civitatem sub die kalendarum novembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo in saecula saeculorum
Caesarius diaconus et Iulianus presbyter Terracinae martyres saec. II: Passio
data liturgica 1 novembre
note Per explicit il testo si avvicina molto alla versione della voce BHL indicata.


105. ff. 201v-202 - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Passio sanctorum Vitalis et Agricolae (= BHL 8691)
tit. Revelatio beatorum martyrum Vitalis et Agricole
inc. Ambrosius servus Christi Iesu vocatus episcopus dilectissimis fratribus et universis plebibus suis - expl. in civitate Bononiensi sub Dioclitiano et Maximiano imperatoribus pridie nonas novembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Vitalis et Agricola Bononiae mart.: Passio
data liturgica 4 novembre (non indicata)
note Suddivisione in nove lectiones.


106. ff. 202-205 - Passio sanctorum quattuor coronatorum (= BHL 1837)
tit. Passio sanctorum martyrum Claudii, Nicostrati, Castorii, Simphroniani atque Simplicii
inc. Tempore illo Dioclitianus Augustus perrexit Pannoniis ad metalla diversa sua - expl. anniversaria recolatur dies eorum, regnante Domino et Salvatore nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Claudius, Nicostratus, Symphorianus, Castorius et Simplicius in Pannonia mart.: Passio
data liturgica 8 novembre (non indicata)


107. ff. 205-207v - Athanasius Alexandrinus episcopus pseudo, Sermo in imagine Berytensi Christi crucifixi (cfr. BHL 4228)
prol.
tit. Passio ycone Domini nostri Iesu Christi
preamb. inc. Apud Cesaream Cappadocie urbem maximam convenientes de plurimis Asie urbibus - expl. temporibus Constantini iunioris et Hyrene uxoris eius
prol. inc. Dilectissimi cuncti sancte ecclesie filii mentis vestre oculos simul et aures erigite - expl. est autem huiusmodi series narrationis illius
inc. Quedam civitas est infra terminos Tyri et Sidonis posita Berintus vocata - expl. et qui aliter crediderit vel senserit a liminibus ipsius sancte procul pellatur ecclesie. Christo itaque Domino Salvatori cum Patre Sanctoque Spiritu (...) absque fine et initio optinet imperium
Iesus Christus (miracula in imaginibus Christi): Miracula
data liturgica 9 novembre (non indicata)
note Il preambolo e il prologo sono accorpati. Come in altri manoscritti laurenziani, la parte finale si discosta dagli estremi della BHL, presentando questa successione di frasi: Haec ergo sciens, amantissimi fratres, festinavi scripture tradere et vobis declarare... Idcirco date ei gloriam cum letitia et exultatione; ma soprattutto l'aggiunta di un intero segmento, dall'inizio: Finitis his sermonibus a Petro Nicomedie episcopus sancti Athanasii libello sancta et magna synodus in Dei proruens laudes ait..., con l'explicit riportato.


108. ff. 207v-209 - Passio sancti Theodori tironis Amaseae mart. (= BHL 8077)
tit. Passio sancti Theodori martyris
inc. Temporibus suis Maximianus et Maximinus imperatores miserunt per omnem terram regni sui edictum - expl. variis infirmitatibus liberantur usque in presentem diem, ad laudem et gloriam Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti qui vivit et regnat nunc et semper in saecula saeculorum
Theodorus tiro Amaseae in Ponto mart.: Passio
data liturgica 9 novembre (non indicata)


109. ff. 209-214 - Sulpicius Severus, Vita Martini Turonensis (= BHL 5610)
prol.
tit. Vita sancti Martini
prol. inc. Plerique mortale studio et glorie saeculari inaniter dediti - expl. alioquin tacere quam falsa dicere maluissem
inc. Igitur Martinus Sabariae Pannoniarum oppido oriundus fuit - expl. non quicumque hec legerit sed quicumque crediderit
Martinus Turonensis episcopus: Vita
data liturgica 11 novembre (non indicata)


110. ff. 214-215 - Sulpicius Severus, Epistola III ad Bassulam (= BHL S 5616 e)
inc. Martinus igitur obitum suum longe ante prescivit - expl. Martinus hic pauper et modicus celum dives ingreditur
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Il testo è distinto dal precedente solo andando a capo.


111. f. 215 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, I 48 (miracoli di Martino) (= BHL 5619-5620)
pars I inc. Arcadio vero et Honorio sanctus Martinus Turonicorum episcopus - expl. cum magna confusione ad propria sunt reversi
pars II inc. Quod si quis requirit cur post transitum Glaciani episcopi - expl. usque ad transitum sancti Martini anni CCCCXII computantur
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Distinto dal testo precedente solo andando a capo e privo di cesura tra le due parti.


112. ff. 215-216 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Libri VIII miraculorum comprehenduntur: Liber in gloria martyrum, Liber de passione et virtutibus sancti Iuliani martyris, Libri I-IV de virtutibus sancti Martini episcopi, Liber vitae patrum, Liber in gloria confessorum, De virtutibus sancti Martini libri IV (= BHL 5621-5622)
tit. Epistola de transitu sancti Martini
item II inc. Beatus autem Severinus Coloniensis civitatis episcopus - expl. cum libro vite sue fuisse revelatum
item III inc. Eo namque tempore beatus Ambrosius - expl. utinam vel simplicem possimus historiam explicare
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre
note Le due parti sono distinte andando a capo.


113. ff. 215v-216 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, II 1 (vita di Brizio) (= BHL 1452)
tit. Vita sancti Britii episcopi et confessoris
inc. Igitur post excessum beati Martini Turonicae civitatis episcopi - expl. sanctus Eustochius successit magnifice sanctitatis, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et imperium una cum eterno Patre et Sancto Spiritu in saecula saeculorum
Briccius Turonensis ep.: Vita
data liturgica 13 novembre (non indicata)


114. ff. 216-217v - Passio sancti Eugenii Carthaginensis ep. (= BHL 2680 - BHL S 2681 a [app. I] - 2681 c [app. II])
additamentum
tit. Vita sancti Eugenii episcopi et confessoris
inc. Cum orta fuisset persecutio in Christianos ab impiissimo Honorio rege - expl. in insula maris ubi florent eius beneficia temporibus Uuandalorum, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
app. I inc. Post hec autem cum audisset in loco in quo sanctum eius corpus quiesceret - expl. ego rem officii mei implere studui
app. II inc. In insula que vocatur Naute Domum - expl. sanctus Eugenius placeat memorato nomine dici ipse super maria residens vicus Vadensis Ligurie in saecula saeculorum
Eugenius Carthaginiensis episcopus m. 505: Passio
data liturgica 17 novembre
note Non vi è stacco tra le diverse parti.


115. ff. 217v-219v - Vita sancti Frigdiani Lucensis ep. (= BHL 3175)
prol.
tit. Vita sancti Fridiani episcopi et confessoris
prol. inc. Summe Trinitati, Patri Filioque Spiritui Sancto omnis creatura laudes debitas reddat - expl. sine dubio fore censemus arbitrandum
inc. Beatus vero Frigdianus, sicut prisci catholici tradiderunt, ex Hibernia Scotie insula oriundus extitit - expl. feretrum quo puella iacebat in alium locum transtulerunt
Frigdianus (al. Fridianus, Frigidianus, Frigianus) Lucensis episcopus m. 18-3-588: Vita + miracula
data liturgica 18 novembre (non indicata)
note La narrazione si interrompe nella sezione dei miracoli, prima dell'explicit riportato in BHL.


116. ff. 219v-221 - Ionas Bobiensis fl. 618-659, m. post 659, Vita sancti Columbani (= BHL 1898)
tit. Vita sancti Columbani abbatis
inc. Columbanus etenim qui Columba, ortus Hibernia insula extremo oceano sita; hanc Scotorum gens incolit - expl. quam qui sumpserit esuriem nesciat in evum
Columbanus (al. Columba) Luxoviensis et Bobiensis abbas n. 543 ca., m. 23-11-615: Vita
data liturgica 23 novembre (non indicata)
note Come nelle altre copie qui descritte, l'incipit risulta abbreviato, con la soppressione di quasi tutta la parte di introduzione geografica; l'explicit è invece anticipato all'interno del cap. 12 dell'opera (= PL 87,1019B).


117. ff. 221-226v - Passio sanctae Caeciliae Romae v. mart. (= BHL 1495)
prol., additamentum
tit. Passio sancte Cecilie virginis et martyris
prol. inc. Humanas laudes et mortalium infulas videmus - expl. et ego vos requiescere faciam
inc. Huius vocem audiens Cecilia virgo clarissima absconditum semper evangelium Christi gerebat in pectore - expl. in qua beneficia Domini exuberant ad memoriam beate Caecilie usque in hodiernum diem
addit. inc. Martyrizata est autem beatissima Cecilia - expl. temporibus Marci Aurelii et Commodi imperatorum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Caecilia Romae virgo martyr: Passio
data liturgica 22 novembre
note Il testo è seguito da una breve clausola sul martirio. Ai ff. 223v e 225 sono segnalati dal glossatore gli estremi della parte relativa a Tiburzio, Valeriano e Massimo, da lui suddivisa in nove lectiones.


118. ff. 226v-228v - Passio sancti Clementis I papae (= BHL 1848)
tit. Passio sancti Clementis episcopi et martyris
inc. Tertius Romane ecclesie prefuit episcopus Clemens - expl. martyrizatus est autem venerabilis Dei Clemens episcopus urbis Rome in civitate Chersona provincie Licie die nona kalendarum decembrium, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Passio
data liturgica 23 novembre
note Al principio il glossatore annota: Clementis pape et martyris lectiones leguntur.


119. ff. 228v-229 - Miracula sancti Clementis I papae (= BHL 1855)
prol.
tit. De miraculo pueri conservato a sancti Clementis
prol. inc. In divinis voluminibus refertur quod secretum regis abscondere bonum est - expl. nunc incipiam de mirabilibus beati Clementis enarrare
inc. Credo enim vos non latere fratres quod Clemens martyr - expl. per beatum Clementem martyrem atque pontificem huius alme Rome, cui est honor et gloria, potestas et imperium in saecula saeculorum
Clemens I papa saec. I: Miracula
data liturgica 23 novembre
note Prologo indistinto dal testo.


120. ff. 229-230v - Passio sancti Chrysogoni Aquileiae mart. (= BHL S 1795-1795 a)
prol., epilogo
tit. Passio [sancti Chrisogoni martyris add. a. m.]
inc. Pretextati illustris viri filiam Anastasiam legimus a Chrisogono viro Christianissimo eruditam - expl. conditus in loculo a sancto Zoilo presbytero V kal. eiusdem
epil. inc. Ceteras sanctorum actiones prolixitatis nimietate pretereo et carptim per amicam Anastasie ad ipsius Anastasie finem attingo
Chrysogonus Aquileiae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre


121. ff. 230v-232 - Passio sanctarum Agapes, Chioniae et Irenes Thessalonicae v. mart. (= BHL 118)
inc. Sanctarum itaque Cyonie, Irene et Agapes Dioclitianus rumore comperto - expl. passe sunt autem Agape et Cionia quarto nonarum aprilis et in ipsis nonis Herene apud Saloniam Maximo ter consule
Agape, Chionia et Irene virgines Thessalonicae martyres m. 304: Passio
data liturgica 24 novembre
note Il testo segue il precedente senza distinzione, così come i successivi segmenti della passio ciclica che ha per protagonista Anastasia.


122. ff. 232-234 - Passio sanctae Theodotae cum tribus filiis mart. Niceae (= BHL 8093)
inc. Revertente autem imperatore Dioclitiano apud Syrmium a Macedonia - expl. passa est autem in provincia Bithinie apud urbem Niceniam cum tribus filiis suis sancta Theodote sub die quarto nonas augustarum
Theodota cum tribus filiis Niceae mart.: Passio
data liturgica 24 novembre


123. ff. 234-235 - Epistolae et acta sanctae Anastasiae in insula Palmaria mart. (= BHL 401)
inc. Igitur ut supra dictum est tradita sancta Anastasia prefecto Illirici - expl. posteaquam basilica fabricata est in domo Apollonie septimo idus septembris in eadem basilica in qua operatur beneficia sua Dominus ad laudem nominis sui usque in finem saeculi
Anastasia in insula Palmaria martyr: Passio
data liturgica 24 novembre


124. ff. 235-237v - Homilia de vita sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia (= BHL 6962)
prol.
tit. Vita sancti Prosperi episcopi et confessoris
prol. inc. Cunctis liquet fidelibus, dilectissimi fratres, quod divina munera - expl. nostri cordis precordia irradiare dignetur
inc. Licet autem, karissimi fratres, omnium sanctorum solemniter ac miro opere celebranda sit festivitas - expl. ipse olim in honorem sancti Apolenaris Christi confessoris et martyris Deo sacraverat, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus: Sermo
data liturgica 25 novembre (non indicata)
note Prologo indistinto dal testo.


125. ff. 237v-240v - Vita sancti Gaudentii Novariensis ep. (= BHL 3278)
tit. Vita sancti Gaudentii
inc. Beatus igitur Gaudentius Yporediensis urbis regionis Hispiriae - expl. postulemur ut suis meritis adiuvemur cuius natalitia celebramus, eo opitulante qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gaudentius Novariensis episcopus n. 337, m. 22-1-418: Vita
data liturgica 26 novembre (non indicata)


126. ff. 240v-243 - Passio sancti Iacobi Intercisi mart. in Perside (= BHL 4100)
tit. Passio sancti Iacobi Intercisi
inc. Temporibus Hisdegerni principis Persarum erat in regione Eluzza in civitate Bilape vir quidam Iacobus nomine - expl. cantantes et psallentes Domino qui coronam victorie suis tribuit martyribus, cui est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Iacobus Intercisus in Perside mart.: Passio
data liturgica 27 novembre (non indicata)


127. ff. 243-244 - Passio sanctae Barbarae Nicomediae v. mart. (cfr. BHL S 917 g)
prol.
tit. Passio sancte Barbare virginis et martyris
inc. In diebus illis sub imperatore Maximiano preside autem Martiano erat quidam vir magus nomine Dioscorus - expl. martyrizata est autem beatissima Christi Barbara sub imperatore Maximiano agente Martiano preside in civitate Nicomedia die IV mensis decembris, regnante vero Domino nostro Iesu Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Barbara virgo Nicomediae martyr: Passio
data liturgica 4 dicembre (non indicata)
note Divisa in nove lectiones.


128. ff. 244-246v - Vita sancti Dalmatii in Pedemonte mart. (= BHL 2082)
prol.
tit. Vita sancti Dalmatii episcopi et confessoris
prol. inc. Cum sancta Domini pietas et celeste auxilium beatissimorum apostolorum martyrum et confessorum - expl. et credentes baptizate in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti
inc. Ista vero audiens atque impleta fuisse intellegens - expl. et mihi presumptio tribuat veniam, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Dalmatius in Pedemonte mart.: Vita
data liturgica 5 dicembre (non indicata)


129. ff. 246v-247 - Passio sanctae Eulaliae Barcinone v. mart. (= BHL S 2696)
tit. Passio sancte Eulalie virginis
inc. In Barchilona civitate provincie Spanie sub Datiano preside seva fuerat Christianis horta tempestas - expl. martyrizata est autem beatissima Eulalia in Barchilona civitate idus februarii [in ras.] sub Datiano preside, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eulalia Barcinone virgo mart.: Passio
data liturgica 10 dicembre (non indicata)
note La data non è indicata, e normalmente sarebbe il 12 febbraio (cui si avvicina quella nell'explicit, vergata su rasura da un correttore dove era scritto probabilmente quarto idus decembris come altrove, p. e. nel ms. Strozzi 1): ma certamente il testo si voleva riferito al 10 dicembre, data dell'omonima santa di Merida, come appunto nel manoscritto citato e in accordo con la successione in questa sezione integrativa del leggendario. La narrazione è divisa in nove lectiones.


130. ff. 247-251 - Venantius Fortunatus n. 530, m. 601, Vita et virtutes sancti Hilarii (= BHL 3885-3887)
ep.ded.
tit. Vita sancti Ylarii episcopi et confessoris
ep. ded. inc. Domino sancto et meritis beatissimo patri Pascentio pape Fortunatus - expl. nunc de eius vita proponimus
vita inc. Igitur beatus Hilarius Pictavorum urbis episcopus regionis Aquitanie oriundus fuit - expl. cum gloria migravit ad Christum, terra plorante, celo gaudente
miracula, prol. inc. Gaudet plane et sublimiter terra exultat quia quamvis plura vivens in corpore miracula fecerit - expl. similia fieri virtute confessoris in futurum confidat
inc. Igitur Probianus cum dubio iam vite penderet in fine - expl. ut de te legere populum brevitas plus invitet
Hilarius Pictavensis episcopus: Vita + miracula
data liturgica 13 gennaio (non indicata)
note Per la variante al principio della sezione sui miracoli, cfr. il ms. Aed. 134 (item 9). Come in quella sede, nella narrazione è inoltre inclusa la lettera alla figlia di Abramo, registrata nel Supplemento BHL come 3887 a.


131. ff. 251-252v - Passio sanctorum Marii, Marthae, Audifacis et Abacuc Persae et Valentini presb. Romae mart. (= BHL 5543)
tit. Passio sanctorum Marii et Marthe, Audifacis et Abacum
inc. Temporibus Claudii imperatoris venit quidam vir de Perside partibus - expl. ubi prestantur beneficia Domini nostri Iesu Christi usque in hodiernum diem, regnante eodem Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Marius, Martha, Audifax et Abacuc Persae et Valentinus presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 19 gennaio (non indicata)
note Al f. 251v il glossatore segnala l'inizio della sezione su Valentino, che divide in nove lectiones (nel Supplemento BHL essa è numerata a parte come 5543 a).


132. ff. 252v-255v - Bertarius Casinensis abbas sedit 856-883, m. 22-10-883, Sermo de sancto Mathia (= BHL 5695)
prol.
tit. Vita sancti Matthie apostoli
prol. inc. Matthias hebraice latine dicitur Donatus - expl. fuit enim de septuaginta discipulis unus
inc. Inclitam et gloriosam festivitatem beati Mathie apostoli Domini nostri Iesu Christi - expl. migravit ad Dominum Iesum Christum VI kalendas martii, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Mathias apostolus: Sermo
data liturgica 24 febbraio (non indicata)


133. ff. 255v-256v - Passio sanctorum Pergentini et Laurentini Aretii mart. (= BHL 6632)
tit. Passio sanctorum martyrum Laurentini et Pergentini
inc. In diebus Decii cesaris urbis Rome multe persecutiones erant - expl. passi sunt autem beatissimi martires Christi Laurentinus et Pergentinus sub Decio imperatore in civitate Aretina tertio nonas iunii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est laus et gloria in saecula saeculorum
Pergentinus et Laurentinus Aretii mart.: Passio
data liturgica 3 giugno (non indicata)


U.C. II
134. ff. 256v-258v - Vita et passio sancti Barnabae ap. (= BHL S 986 d)
prol.
tit. Vita beati Barnabe apostoli
prol. I inc. Barnabas hebraice latine interpretatur filius prophete - expl. cuius nativitas celebratur III idus iunias
prol. II inc. Redemptor et salvator Dominus noster Iesus Christus - expl. fida relatione pandere curamus
pars I inc. Denique iste est ille Barnabas sanctissimus qui et Ioseph unus ex septuaginta duobus discipulis - expl. sensum magis quam verba sequentes fideliter declaremus
Barnabas apostolus: Vita + passio
data liturgica 11 giugno (non indicata)
note Il secondo prologo non è distinto dalla narrazione. A partire dal f. 257, dopo poche righe dall'inizio del testo, comincia un fascicolo di restauro più recente, che reintegra quanto doveva essersi perduto per un incidente occorso al codice (precisamente un binione, che contiene questo testo e il successivo). In calce al f. 256v è anche apposto il richiamo testuale corrispondente, mai usato prima nel manoscritto.


135. ff. 258v-260v - Vita sancti Barnabae ap. (= BHL S 986 b)
tit. Passio beatissimi Barnabe apostoli quam de greco in latino translatum est per Iohannem qui et Marcus vocatur
inc. Iohannes igitur qui et Marcus dicitur, famulus Domini Iesu Christi - expl. cum hymnis et laudibus mirifice collocatum est ad honorem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Barnabas apostolus: Vita
data liturgica 11 giugno (non indicata)
note Il testo è registrato indipendentemente in BHL 983; in questo caso segue il precedente, come nella voce 986, ma ne viene esplicitamente distinto.

bibliografia Diventare Santo, 212; Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xvii; Bandini, Catalogus, I, 596-604; Berg, Studies, 242



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Pl. 35 sin. 9

Leggendario abbreviato, forse da attribuirsi a Jacopo da Tresanti, con diversi complementi
orig. Firenze; prov. Firenze, S. Croce, convento OFM; Guido de Leonardis frate OFM; Tedaldo della Casa da Pulicciano frate OFM
Il codice è il risultato dell'unione di nove diverse sezioni, avvenuta almeno in parte prima che esso giungesse in possesso di Tedaldo della Casa: oltre a un indice più recente e sommario dell'intero contenuto, stilato sul secondo foglio di guardia dopo l'ex libris Iste liber est conventus sancte Crucis de Florentia Ordinis Minorum, sullo stesso foglio (che era in origine capovolto) sopravvive anche la tabula della raccolta di base (il leggendario con il suo complemento, salvo i testi del fascicolo sostituito: cfr. infra) in ordine alfabetico, che Tedaldo ha poi integrato con i testi delle unità IV-IX. Inoltre al f. 204, entro l'unità VIII, è vergata sul margine superiore la nota di possesso di un altro confratello: fratris Guidonis de Leonardis Ordinis Minorum.

I. ff. 1-64v
Leggendario abbreviato
ordinamento Alfabetico
note Sono raccolte, in ordine alfabetico, leggende per lo più abbreviate o talvolta le voci del Martirologio relative al santo in questione: si indicheranno di volta in volta le voci BHL che appaiono più vicine alle versioni qui presenti, verosimilmente come testi di partenza per la riscrittura. Gamboso (cfr. bibliografia) avanza l'ipotesi che autore del leggendario sia Jacopo da Tresanti, frate nel convento di Castelfiorentino; in ogni caso l'area di origine è quella fiorentina e l'ambiente francescano, come mostra la composizione del santorale. Sulla base dei contenuti e della scelta dei santi, Antonella Del'Innocenti conferma l'origine della raccolta, mentre dalla menzione di un miracolo di Zenobi del 1294 ricava la datazione al XIV secolo. Questo primo nucleo (cui si aggiungono i complementi della seconda unità codicologica) constava di cinque sesterni, il secondo dei quali fu sostituito da un sesterno più un duerno - con conseguente sfasatura della cartulazione attuale rispetto alla precedente - probabilmente in seguito a un incidente che guastò l'originale.


U.C. I, ff. 1-12 e 29-64
1. f. 1r-v - Acta sancti Alexandri Faesulani ep. (cfr. BHL 278)
tit. De sancto Alexandro episcopo Fesulano
inc. Beatus Alexander de civitate Fesulana ex nobili genere oriundus fuit - expl. sed penitens pristine reddidit sanitati, regnante Deo
Alexander Faesulanus episcopus m. 6-6-823: Acta


2. ff. 1v-2v - Acta sancti Antonini Apamiis in Gallia mart. (cfr. BHL 572-573)
tit. De sancto Antonino martyre
inc. Beatus Antoninus Appamie oppido extitit oriundus nobilis quod genere - expl. totum ergo corpus crudeliter discerptum fil[[...]] cum absciso capite demiserunt in flumine
miracula inc. Cum ergo beatissimus martyr et presbiter Antoninus suum, ut supra dictum est, complevisset martirium - expl. per merita huius sancti martiris perfectam obtinent a Christo salutem, qui cum Patre et cetera
Antoninus Apamiis in Gallia martyr: Acta
note Punto di partenza dell'adbreviatio appare il testo delle voci BHL indicate; il passaggio tra la vita e i miracoli è segnato andando a capo, al f. 2.


3. ff. 2v-3 - Passio sanctae Apolloniae Alexandriae v. mart.
inno , oratio
tit. De sancta Apollonia virgine et martyre
inc. Apud Alexandriam passio sancte Appollonie cui persecutores primum dentes excusserunt - expl. passa est autem quinto idus februarias ad laudem Christi
Apollonia virgo Alexandriae mart.: Passio
note Testo in parte rielaborato dal Martirologio (9 febbraio), seguito da un inno e da una preghiera alla santa.


4. ff. 3-4v - Miraculum sancti Anastasii Persae Romae ad Aquas Salvias (cfr. BHL 412)
tit. De sancto Anastasio martyre
inc. Beatus Anastasius de Zareth regione Persarum oriundus filius fuit unius magi - expl. liberata est potenter et evidenter per merita gloriosi martyris Anastasii ad gloriam Christi Iesu qui est benedictus in saecula
Anastasius Persa et soc. in Assyria martyres: Miracula


5. ff. 4v-5v - Passio sanctorum Carpophori, Abundii, Anastasii et soc. mart. (cfr. BHL 1622)
tit. De alio sancto Anastasio martyre cum pluribus sociis
inc. Temporibus Iuliani imperatoris venit de partibus Syrie beatus Anastasius cum filiis et nepotibus - expl. sepultus ibidem ubi prestantur beneficia eius ad laudem Christi, cui est honor et cetera
Carpophorus, Abundius, Anastasius et soc. mart.: Passio


6. ff. 5v-6 - Passio sancti Alexandri Romae ep. mart.
tit. De sancto Alexandro episcopo et martyre
inc. Temporibus Antonini imperatoris Rome passio beati Alexandri episcopi et martyris cui beato episcopo cum esset famosissimus - expl. et vere martirem Alexandrum esse prefitens Christo crediderunt, cui est honor et cetera
Alexander Baccanis via Cassia episcopus et martyr saec. III: Passio
note Testo non identificabile con quelli repertoriati.


7. f. 6 - De sepultura sancti Ambrosii Mediolanensis ep.
tit. De sepultura sancti Ambrosii episcopi
inc. Apud Mediolanum natale sancti Ambrosii episcopi et confessoris quem certum est extitisse in Ytalia defensorem - expl. ubi sepultus est gloriose plurimis miraculis corruscando, ad laudem et gloriam omnipotentis Dei et cetera
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397


8. f. 6 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 3 aprile (Agape e Chionia)
tit. De sanctis virginibus Agape et Cionia
inc. Thesalonice sanctarum virginum Agapes et Cionie - expl. Christo animas reddiderunt, ad laudem Christi amen; cuius festum agitur vel quarum tertio non. apr.
Agape, Chionia et Irene virgines Thessalonicae martyres m. 304


U.C. I, ff. 1-12 e 29-64
9. f. 6r-v - Passio sanctorum Albani, Amphibali et soc. Verulamii mart. (cfr. BHL 206)
tit. De sancto Albano martyre
inc. Anno dominice incarnationis 289 sub persecutione Maximiani beatus Albanus in Brittania adhuc paganus - expl. et protinus ceciderunt propter quod multi ad Christum missi sunt, cui est honor et cetera
Albanus, Amphibalus et soc. Verulamii mart.: Passio


10. ff. 6v-7 - Passio sancti Albani Hungariae regis ficticii mart. (cfr. BHL 201)
tit. De altero Albano imperatoris filio martyre
inc. In partibus Aquilonis vir nobilis quidam imperium tenens - expl. ibique ei exhibent celeberrimam sepulturam ubi beneficia Dei exuberant, cui est honor et cetera
Albanus Hungariae rex ficticius mart.: Passio


11. f. 7r-v - Passio sancti Anthimi presb. mart. (cfr. BHL 561)
tit. De sancto Antimo martyre
inc. Dum vario penarum genere Cerimon consiliarius Maximiani et Dioclitiani Christianos affligeret - expl. de quorum martyrio gaudens Pinianus illustriter cum bona fide perrexit ad Dominum Iesum Christum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Anthimus presb., Sisinnius diac., Pinianus et Lucina et soc. mart.: Passio


12. ff. 7v-8 - Vita sancti Apiani Papiae mon. (cfr. BHL 619)
tit. De sancto Appiano confessore
inc. Appianus a cunabulis fere cepit Christo servire - expl. et cotidie multa Deus per eum operatur miracula, qui est benedictus et cetera
Apianus seu Appianus Papiae mon.: Vita


13. ff. 8-10 - Legenda sancti Antonii de Padua (cfr. BHL S 602 f)
tit. De sancto Antonio confessore fratre minore
inc. Antonius in civitate Ulixbona natus soli Deo servire cupiens - expl. plures convertit ad Christum
Antonius de Padua OFM n. 1195 ca., m. 13-6-1231: Vita
note Il testo è descritto e edito da Palandri nell'articolo citato in bibliografia.


14. f. 10 - Passio sancti Alexandri Bergomi mart. (cfr. BHL 275)
tit. De sancto Alexandro milite et martyre
inc. Tempore Maximiani imperatoris beatus Alexander miles Christianus factus oblatus est Maximiano - expl. sepelivit iuxta murorum urbis Pergami in predio suo septimo kal. sep. ubi prestantur beneficia Dei, cui est honor et cetera
Alexander Bergomi martyr m. 303: Passio


15. f. 10r-v - Legenda sancti Bartholomaei ap.
tit. De nativitate et conversione sancti Bartholomei apostoli
inc. Tempore quo Iohannes Baptista natus est fuit in Syria quedam baro nobilis - expl. factus est unus ex duodecim apostolis Christi; cetera vide in legenda
Bartholomaeus apostolus


16. ff. 10v-11 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 31 marzo (Balbina)
tit. Sancte Balbine virginis
inc. Rome sancta Balbina filia Quirini martyris - expl. sepelitur iuxta patrem suum Quirinum via Appia in cimiterio Pretextati II kal. apr.
Balbina virgo Romae: Passio


17. f. 11 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 24 gennaio (Babila)
tit. Sancti Babille martyris
inc. Apud Antiocchiam sancti Babille episcopi - expl. feruntur cum eo passi tres pueri Urbanus, Prelidanus et Epolonius
Babylas Antiochenus episcopus et martyr m. 250
note Al testo riportato dal Martirologio si aggiunge la frase finale qui trascritta.


18. f. 11 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 20 maggio (Basilla)
tit. Sancte Basille virginis et martyris
inc. Rome via Salaria natale sancte Basille - expl. cius festum agitur XIIII° kal. iunii
Basilla Romae mart.: Passio
note Al testo del Martirologio si aggiunge la frase finale qui trascritta.


19. f. 11 - Passio sancti Boni et soc. marti.
tit. De sanctis martyribus Bono et sociis
inc. Cum Valerianus et Galienus nefandissimi persecutores nominis Christi summo requirerent studio - expl. et multis exhortationibus edocens baptizavit et presbiterum ordinavit
Bonus et soc. mart.: Passio
note Estratto rielaborato dalla passione di papa Stefano I.


20. ff. 11-12 - Legenda sanctae Brigidae Kildariae v.
tit. De sancta Brigida virgine
inc. Beata virgo Brigida gentis Scotorum gloria nobilibus fuit orta parentibus - expl. tandem beatissima virgo Brigida multis plena virtutibus et miraculis kalendarum februariarum migravit ad Christum, cui est honor et cetera
Brigida Kildariae in Hibernia virgo: Vita


21. f. 12r-v - Passio sanctae Barbarae Nicomediae v. mart.
tit. De sancta Barbara virgine et martyre
inc. Erat in partibus orientis in civitate sub tempore Maximiani quidam vir dives nomine Dioscorus - expl. quidam vero nomine Valentius inperiens corpora sepelivit ubi exuberant beneficia Dei, cui est honor et cetera
Barbara virgo Nicomediae martyr: Passio


U.C. II, ff. 13-28
22. ff. 12v-14v - Legenda sanctae Catharinae Alexandriae v. mart.
tit. De conversione beate Chaterine
inc. Cum beata Chaterina virgo pulcherrima Costi ydolatre et infidelis filia unica - expl. pervenit ad sponsum suum sicut in eius abetur legenda
tit. finale Explicit legenda sancte Katerine
Catharina (Ecatherina) Alexandriae virgo martyr saec. III
note I ff. 13-28v sono costituiti da due fascicoli di restauro poco più tardi, il cui copista adopera un modulo sensibilmente maggiore. In questo tratto interviene anche un correttore che erade e riscrive le pagine 17v, 21v e 22 (tranne le ultime righe) e parte di 22v e 23.


U.C. II, ff. 13-28
23. ff. 14v-17v - Legenda sancti Eligii Noviomensis ep.
tit. Legenda sancti Eligii epischopi et confessoris cuius festum fit in crastino sancti Iohannis Baptiste
inc. Sanctus Eligius fuit natus de parentibus Christianis et ingenuis in villa Catalacense iuxta Lemovicam civitatem - expl. sicque sanctus Eligius celo gaudente, terra plorante ex hoc mundo migravit ad Christum
Eligius Noviomensis episcopus n. 588 ca., m. 660: Vita


U.C. II, ff. 13-28
24. ff. 17v-20v - Legenda sancti Euphrosyni Pamphiliae ep.
inc. Tempore quo sancti apostoli Symon Cananeus et Iudas Iacobi revelante Spiritu Sancto predicando Christum in Persida pervenerunt - expl. ad propria sunt reversi, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui vivit et regnat in saecula saeculorum
tit. finale Explicit legenda sancti Eufrosini
Euphrosynus Pamphiliae ep. (?), Panzani in Tuscia cultus


U.C. II, ff. 13-28
25. ff. 20v-28v - Legenda sancti Hieronymi Stridonii
tit. Legenda sancti Ieronomi
inc. Ieronimus ex nobili viro Eusebio de oppido Stridonis puer - expl. et illa die supradictus episcopus omni populo hanc iussionem predicavit
tit. finale Explicit legenda sancti Ieronomi ad laudem Christi Domini nostri
Hieronymus Stridonius: Vita
note Il testo è in buona parte incentrato sui miracoli; a margine sono vergati anche brani aggiuntivi. Rispetto all'ordine alfabetico esso risulta fuori posto ed è per di più di lunghezza anomala: con ogni probabilità non apparteneva alla raccolta originaria.


26. f. 29r-v - Passio sanctorum Eugeniae, Prothi et Hyacinthi Romae mart., acefala
tit. De sancta Basilla [marg. a. m.]
inc. Fuit et in episcopatu anno uno et mensibus tribus - expl. et per multos annos in Christi servitio perdurantes ad regna syderea migraverunt, ad laudem Christi
Eugenia, Prothus et Hyacinthus Romae martyres saec. III
note L'inizio del testo è perduto e non recuperato nel precedente fascicolo di restauro. L'ordine alfabetico suggerisce che l'originaria intitolazione fosse a Eugenia, al cui martirio è legata anche Basilla già presente sopra.


27. ff. 29v-30 - Passio sancti Eleutherii ep., Romae mart.
tit. De sancto Eleuterio martyre et Ancia eius matre
inc. Tempore Adriani imperatoris erat Eleutherius nobilissimus in Apulia - expl. martyrizati sunt autem Rome Eleutherius et Amtia mater eius XII kal. maii ad laudem Christi
Eleutherius episcopus, Antia mater eius et soc. Romae martyres: Passio


28. ff. 30-31 - Vita sanctae Euphrasiae in Thebaide v. (cfr. BHL 2718)
tit. De sancta Euphrasia virgine
inc. Tempore Theodosii imperatoris erat in regia urbe de imperiali progenie vir honestus nomine Antigonus - expl. posuerunt in monumento sancte Eufrasie, ubi multa facta sunt miracula ad laudem et gloriam Christi qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Euphrasia seu Eupraxia in Thebaide virgo v. post 410: Vita


29. f. 31 - Passio sanctae Eulaliae Barcinone v. mart. (cfr. BHL 2695 / 2696)
tit. De sancta Eulalia virgine et martyre
inc. In Yspaniis civitate Barcinona erat quedam virgo nomine Eulalia annorum circiter XIII - expl. celebratur autem eius festivitas IV idus decembris ad laudem Christi
Eulalia Barcinone virgo mart.: Passio


30. ff. 31-32v - Vita sanctae Humilianae de Circulis viduae (cfr. BHL 4044)
tit. De sancta Emiliana de Circulis de Florentia
inc. De Emiliana sancta filia Oliverii de Circulis Florentini civis testes XXVIII - expl. sepulta est igitur in loco sancte Crucis fratrum minorum de Florentia cum gaudio et honore XIV kal. iunii virtutibus et quamplurimis miraculis coruscando, ad gloriam Christi Yesu qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Humiliana (Aemiliana) de Circulis vidua: Vita


31. ff. 32v-34 - Vita sanctae Elisabeth Thuringiae landgraviae
tit. De sancta Helysabeth filia regis Ungharie
inc. Beata Elisabeth filia regis Ungarorum in purpura et delitiis nobiliter educata - expl. et summus pontifex (...) cathalogo sanctorum ascripsit ad laudem Christi, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Elisabeth Thuringiae landgravia m. 1231: Vita
note Il testo è edito da Leonhard Lemmens in «Mitteilungen des historischen Vereins der Diözese Fulda», 4 (1901), pp. 14-9.


32. f. 34 - Passio sanctae Columbae Senonensis v. mart.
tit. Complementum legende sancte Columbe
inc. Oravit dicens: Domine Yesu Christe pater sponsus et dux virginitatis mee - expl. protinus alacriter collum extendit et coronam suscepit et cetera
Columba apud Senones virgo martyr saec. III
note La formulazione del titolo indica che nel fascicolo perduto e sostituito doveva trovarsi un testo dedicato alla stessa santa. La versione qui riportata non si lascia identificare con le relative voci BHL.


33. f. 34r-v - Legenda sancti Frigdiani Lucensis ep.
tit. De sancto Fridiano episcopo Lucano
inc. Fridianus de Scotia oriundus sed relictis omnibus propter Christum venit in partes Thuscie - expl. nam habitum monachalem assumpsit et in cilicio nudis pedibus Deo servivit, cui est honor et cetera
Frigdianus (al. Fridianus, Frigidianus, Frigianus) Lucensis episcopus m. 18-3-588: Vita


34. ff. 34v-35v - Vita sancti Florentii Arausicani ep. (cfr. BHL 3042)
tit. De sancto Florentio episcopo et confessore
inc. Beatus Florentius natione Gallicus civis Turonensis mediocribus parentibus ab adolescentia sua - expl. sicut vita et moribus ita et officio societatis ad laudem Christi
Florentius Arausicanus ep.: Vita


35. f. 35v - Passio sanctorum Faustini et Iovitae
tit. De sanctis Faustino et Iovitta
inc. Tempore Adriani imperatoris in civitate Brixia passio sanctorum martyrum germanorum Faustini et Iovicte - expl. ad palmam martirii pervenerunt XV kal. martii ad laudem Christi
Faustinus presb. et Iovita diac. fratres: Passio


36. f. 36 - Passio sancti Maximi comitis millenarii et soc. mart. Romae (cfr. BHL S 5857 d)
tit. De sanctis Flaviano et CXXIIII martyribus
inc. Post mortem Dioclitiani imperante Constantino orta est persecutio Christianis in urbe Roma - expl. et sepelivit in eodem loco noniis iunii ubi florent orationes eorum et miracula quam plura ad laudem et gloriam Christi Yesu qui vivit et regnat et cetera
Maximus comes millenarius et soc. Romae mart.: Passio


37. f. 36r-v - Passio sanctarum Lucillae, Florae et soc. mart. (cfr. BHL 5017)
tit. De sanctis virginibus Flora et Lucilla
inc. Flora virgo sanctimonialis cum Lucilla capta est a rege barbaro Eugegio - expl. passe sunt autem beate virgines IIII° kal. agosti; harum festum carum fiat alias ad laudem Christi
Lucilla, Flora et soc. Romae mart.: Passio


38. ff. 36v-38 - Legenda sancti Galli in Alamannia abb.
tit. De sancto Gallo abbate
inc. Gallus nobilibus ortus parentibus traditus est ab eis in ipso iuventutis flore beato Columbano abbati - expl. ad propria cum gaudio remeavit. Ora pro nobis domine, miserationis medelam implorare digneris prestante Yesu Christo
Gallus in Alamannia abbas m. 630 ca.: Vita


39. f. 38r-v - Passio sancti Gregorii Spoleti presb. mart. (cfr. BHL 3677)
tit. De sancto Gregorio martyre
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatoris erat quidam iniqus nomine Flaccus - expl. sepelivit iuxta muros civitatis IX kal. ian. cantans mirabilis Deus in sanctis suis, cui est honor et gloria et cetera
Gregorius presbyter Spoleti martyr: Passio


40. f. 38v - Passio sancti Genesii mimi mart. (cfr. BHL 3318)
tit. De sancto Genesio martyre
inc. Tempore Dyoclitiani imperatoris erat in civitate Arelate vir quidam nomine Genesius mimustele artis - expl. iussit eum decollari V kal. septembris, regnante Domino nostro Yesu Christo cui est honor et cetera
Genesius mimus Romae martyr saec. III: Passio


41. ff. 38v-39 - Passio sanctorum Gavini, Proti et Ianuarii in Sardinia mart. (= BHL S 3291 m)
tit. De sancto Gavino martyre
inc. Tempore Dyocletiani et Maximiani erat in insula Sardinee in civitate Turritana - expl. decollatus est autem beatus Gavinus VIII kal. nov., Protus vero et Ianuarius VI kal. eiusdem mensis, regnante Domino nostro Yesu Christo cui est honor et gloria et cetera
Gavinus, Protus et Ianuarius in Sardinia mart.: Passio


42. f. 39r-v - Vita sancti Geminiani Mutinensis ep. (= BHL 3301)
tit. De sancto Geminiano episcopo
inc. Geminianus episcopus Mutinensis vir Deo carus - expl. exivit laudans Deum qui est benedictus in saecula
Geminianus Mutinensis episcopus: Vita


43. f. 39v - Passio sanctorum Abundii presb., Abundantii diac., Marciani et Iohannis Romae mart.
tit. De sanctis Habundio et Habundantio
inc. Rome XXV Christiani ducti sunt ad imperatorem Dyocletianum inter quos erant Habundius presbiter et Habundantius diaconus - expl. cum aromatibus sepelivit ad laudem Christi Yesu
Abundius presb., Abundantius diac., Marcianus et Iohannes Romae mart.: Passio


44. ff. 39v-40 - Vita sanctorum Iusti et Clementis afrorum
tit. De sanctis Iusto et Clemente
inc. Iusti tres sancti fuisse leguntur, unus archiepiscopus Lugelunus - expl. vitam sanctam perfecto termino concluserunt, prestante Domino Yesu Christo
Iustus et Clemens Afri, Volaterris culti saec. V: Vita


45. ff. 40v-43 - Legenda sancti Iohannis Gualberti
tit. De sancto Iohanne Gualberto [marg. sup. a. m.]
inc. Erat quidam vir nobilis in Thuscie partibus Florentine diocesis duos habens filios - expl. cepit et illico multis coruscare miraculis, ad laudem Christi
Iohannes Gualberti, congr. Vallisumbrosae fundator n. ca. 995, m. 12-7-1073: Vita
note Il testo è edito da Antonella Degl'Innocenti nel contributo relativo al santo citato in bibliografia.


46. ff. 43-44 - Vita sancti Iohannis Chrysostomi
tit. De sancto Iohanne Crisostomo
inc. Iohannes Crisostomus primo fuit advocatus et pauperes et viduas absque pretio ab iniuste opprimentibus liberabat - expl. cuius festum agitur VI kal. feb. ad laudem Yesu Christi
Iohannes Chrysostomus: Vita


47. f. 44r-v - Historia de sancto Ianuario et sociorum eius (cfr. BHL 4115)
tit. De sancto Ianuario episcopo Beneventano
inc. Temporibus Dyocletiani data est prefectura in provincia Campanie - expl. et non multo post cum ipso passus est, ad laudem Christi
Ianuarius Beneventanus ep. et soc. (Sosius, Festus, Proculus, Desiderius, Eutyches et Acutius) mart.: Passio


48. ff. 44v-45 - Legenda sancti Hilarii Pictavensis ep.
tit. De sancto Hylario episcopo
inc. Temporibus Constantii imperatoris arriani beatus Hylarius episcopus Pictaviensis missus fuit ab ipso - expl. etiam post obitum eius hereticos expugnabat ad laudem Christi. Cetera videas in legendis comunibus
Hilarius Pictavensis episcopus


49. f. 45r-v - Passio sancti Iuliani, Basilissae et soc.
tit. De sanctis Iuliano et Basilissa
inc. Beatus Iulianus illustri progenie ortus in civitate Antyochia que est metropolis Egypti - expl. in die epyfanie festivitatis, vero in martirologio nuntiatur VI ydus ian. quia forte transfertur propter epifaniam ad laudem Christi
Iulianus, Basilissa et soc. Antinoi in Aegypto monaci: Passio


50. f. 45v - Passio sancti Miniatis Florentiae mart.
tit. De sancto Miniate
inc. Decius imperator Florentiam adveniens Christianos persequens et perquirens invenit virum - expl. in qua etiam sociorum eius martyrum corpora plurima sunt sepulta ubi divina beneficia prestantur ad laudem Christi
Minias Florentiae mart.: Passio


51. ff. 45v-46 - Legenda sancti Mauri Glannafoliensis abb. (cfr. BHL 5773)
tit. De sancto Mauro abbate
inc. Beatissimus Maurus clarissimo senatorum genere patre suo Equitio matre Julia natus est - expl. et in suo monasterio fuit annis XLIII diebus XIIII, omne igitur tempus vite sue fuerunt anni LXX dies XIIII, ad laudem Christi cui est honor et gloria et cetera
Maurus sancti Benedicti discipulus (Glannafoliensis abbas) fl. saec. VI: Vita


52. f. 46r-v - Passio sanctae Mustiolae et soc. Clusii in Etruria mart.
epilogo
tit. De sancta Mustivola
inc. Tempore Aureliani augusti sub preside Curcio in civitate Falisca quidam presbiter nomine Felix - expl. et sepelivit iuxta muros civitatis Clusine ubi florent orationibus eius multa miracula, ad laudem Christi
Irenaeus, Mustiola et soc. Clusii in Etruria mart.: Passio


53. ff. 46v-47 - Passio sancti Magni Tranensis ep. mart. (cfr. BHL 5174)
epilogo
tit. De sancto Magno episcopo
inc. Beatus Magnus natus est in Apulia in civitate Trana et cum esset unicus parentibus - expl. cuius festum agitur IX kal. sep. ad laudem Christi
Magnus Tranensis ep. mart.: Passio


54. f. 47r-v - Vita sancti Mamiliani et soc.
tit. De sanctis Mamiliano et sociis martyribus
inc. Duo religiosissimi sacerdotes Mamilianus et Sentias cum tribus monacis - expl. tandem in Christo quievit X kal. iunii ad laudem Christi
Mamilianus (Panormitanus ep.?) et soc.: Vita


55. ff. 47v-49v - Legenda sancti Martialis Lemovicensis ep. (cfr. BHL 5552)
tit. De sancto Martiali confessore
inc. Predicante Christo apud Iudeam confluebant multi ad eum - expl. scripsit qui certissime novit ad laudem Christi
Martialis Lemovicensis ep.: Vita


56. ff. 49v-50 - Passio sanctarum Luceiae, Auceiae et soc. Romae mart. (cfr. BHL 4981)
tit. De sanctis Luceia et Auceia
inc. Apud urbem Romam Luceia virgo sanctimonialis ab Auceia rege barbarorum de territorio urbis capta est - expl. passi sunt autem [[...]] ydus septembris ad laudem Christi
Luceia, Auceia et soc. Romae mart.: Passio


57. f. 50r-v - Passio sancti Proculi ep. Bononiae mart. (cfr. BHL 6957)
tit. De sancto Proculo
inc. Beatus Proculus de Syria in Romanam provinciam veniens cum pluribus aliis - expl. passus est autem Christi martyr beatus Proculus kalendas iunii, ad laudem Iesu Christi Domini nostri
Proculus ep. Bononiae mart. (Interamnensis): Passio


U.C. I, ff. 1-12 e 29-64
58. f. 50v - Passio sanctae Priscae Romae v. mart.
tit. De sancta Prisca virgine et martyre
inc. Beata Prisca nobilibus parentibus Romanis orta - expl. et ubi etiam Dei beneficia exuberare non cessant, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prisca virgo Romae mart.: Passio


59. ff. 50v-51 - Passio sancti Potiti mart. (cfr. BHL 6910)
tit. De sancto Potito martyre
inc. Tempore Antonini imperatoris erat in Apulia in civitate Sardica quidam puer Potitus nomine - expl. ubi eorum festum agitur idus novembris ad laudem Domini nostri Iesu Christi cui est honor in saecula saeculorum
Potitus mart.: Passio


60. f. 51r-v - Passio sanctorum Eusebii, Pontiani, Vincentii et Peregrini mart.
tit. De sanctis Pontiano et sociis
inc. Pontianus vir prudens et mitis et rectus in fide ortus ex vico Carnario tempore Commodi imperatoris - expl. gloriam Deo dantes qui tantam suis martyribus gloriam prestare dignatur, cui est honor et gloria et cetera
Eusebius, Pontianus, Vincentius et Peregrinus Romae martyres saec. II: Passio


61. f. 51v - Vita sancti Prisci Capuani ep. (cfr. BHL 6927)
tit. De sancto Prisco martyre
inc. Tempore Valentiniani et Valentis imperatorum fuit in partibus orientis episcopus Laudicensis Apolinaris nomine - expl. cuius festivitas celebratur kal. sep. ad laudem Domini nostri Yesu Christi cui est honor et cetera
Priscus Capuanus ep.: Vita


62. f. 52r-v - Legenda sancti Remigii Remensis ep.
tit. De sancto Remigio
inc. Montanus monachus solitariam vitam ducens, orans, ieiunans - expl. celebrata missa ad Christum migravit, cui est honor et gloria et cetera
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532


63. ff. 52v-53 - Passio sanctae Reparatae mart. (cfr. BHL 7183 / 7184)
tit. De sancta Reparata virgine et martyre
inc. Tempore Decii presidis in civitate Cesarea erat quedam virgo nobilis - expl. passa est autem VIII ydus octobris, regnante Domino nostro Yesu Christo cui est gloria in saecula saeculorum
Reparata mart.: Passio


64. f. 53r-v - Passio sancti Romuli Faesulani ep. (cfr. BHL 7330)
tit. De sancto Romulo episcopo et martyre
inc. Lucina virgo ammonita per angelum nocte ut se in coniugium traderet - expl. quos Christiani ad radicem montis sepelierunt, Deo gratias
Romulus Faesulanus ep.: Passio


65. f. 53v - Passio sanctorum Rufi et Carponii Capuae mart. (cfr. BHL 7378)
tit. De sancto Rufo martyre
inc. Tempore Dyoclitiani et Maximiani erat in provincia Campanie in templo capitolii diaconus quidam Rufus - expl. ut non fuerit deinceps in eo superstitio ydolorum ad laudem Christi
Rufus et Carponius Capuae mart.: Passio


66. ff. 53v-54 - Passio sancti Reguli Afri ep.
tit. De sancto Regulo
inc. Beatissimus Regulus in Affrica archiepiscopus tempore arrianorum fidem catholicam defensabat - expl. Regulus antistes s. q. capelus esse peremptum, regnante Domino nostro Iesu Christo et cetera
Regulus Afer ep., Lucae cultus: Passio


67. f. 54r-v - Legenda sancti Rainerii Pisani conf. (= BHL 7085)
tit. De venerabili viro Raynerio Pisano
inc. Raynerius Pisane civitatis oriundus fuit dum citharista foret - expl. hec et alia innumera miracula operatus est et operatur Deus per servum suum Raynerium, qui Deus sit benedictus in saecula
Rainerius Pisanus conf.: Vita


68. f. 54v - Legenda sanctae Serapiae v. mart. Romae
tit. De sancta Serapya virgine et martyre
inc. Beata virgo Serapia Berillo presidi presentata audivit ab eo - expl. cuius festum agitur III non. sep. ad laudem Christi
Serapia seu Seraphia Romae virgo mart.: Passio


69. ff. 54v-55 - Legenda sanctorum Danielis, Samuelis et soc. OFM Septae mart. (= BHL S 2094 a)
tit. Passio septem fratrum minorum
lemma inc. Passio septem fratrum minorum qui passi sunt anno Domini MCCXXVII ydus octobris in civitate Cepta
inc. Igitur frater Daniel qui fuerat minister in Calabria - expl. Deus autem pro quo passi sunt multis eos miraculis declaravit, qui vivit etc.
Daniel, Samuel et soc. OFM Septae mart.


70. f. 55r-v - Passio sancti Sabini ep. et soc. Spoleti mart.
tit. De sancto Savino et sociis
inc. Tempore Maximiani imperatoris Venustianus augustalis Thuscie reperit in civitate Assisii Sabinum - expl. sed omnium sanctorum martyrum agitur festum III kal. ian. ad laudem Christi
Sabinus episcopus et soc. Spoleti martyres: Passio


71. ff. 55v-56 - Legenda sancti Salvii Albigensis ep.
tit. De sancto Salvio
inc. Salvius in habitu seculari cum iudicibus diu causas seculares est executus - expl. huius festum agitur VI ydus septembris ad laudem Domini nostri Yesu Christi
Salvius ep. Albigensis
note La titolatura è rimasta nella traccia marginale, che il rubricatore ha trascurato e dunque non cancellato.


72. f. 56r-v - Passio sanctorum Secundiani, Marcelliani et Verani mart.
tit. De sancto Secundiano et sociis
inc. Temporibus Decii cesaris erat vir togatus nomine Secundianus prefectus - expl. passi sunt autem kal. iulii in civitate Perusina ad laudem Christi
Secundianus, Marcellianus et Veranus mart.: Passio
note Di nuovo, la titolatura resta nella traccia, in parte rifilata.


73. ff. 56v-57 - Vita sancti Syri Ticinensis ep.
tit. De sancto Syri et Yventio
inc. A fonte luminis Christo claritas veritatis evangelice refluxit in Petro - expl. ipse vero dormivit in Deo completis vite sue annis CXII ad laudem Christi
Iventius Ticinensis ep.
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita


U.C. I, ff. 1-12 e 29-64
74. f. 57r-v - Vita sancti Severi Ravennatis ep.
tit. De sancto Severo episcopo Ravennate
inc. Severus civis Ravennas oriundus et sicut de beato Gregorio legitur - expl. propter quod ad penitentiam conversi Deo et beato Severo gratias retulerunt ad laudem Christi
Severus Ravennas ep.


75. f. 57v - Legenda sancti Severini in Norico Ripensi presb. (cfr. BHL 7656)
tit. De sancto Severino confessore
inc. Tempore quo Attila rex Hunnorum defunctus est beatus Severinus de partibus orientis - expl. ubi Dei beneficia Dei exuberant, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Severinus in Norico Ripensi presb.


76. ff. 57v-58 - Legenda sancti Symeonis stylitae senioris (cfr. BHL 7956)
tit. De sancto Symeone confessore
inc. Sanctissimus Symeon puerulus pascebat oves patris sui - expl. induta veste virili statim expiravit ad laudem Christi
Symeon stylita senior


77. f. 58r-v - Legenda sancti Theopompi ep. mart.
tit. De sancto Theopompo martyre
inc. Beatus Teopompus episcopus apud Nicchomediam Dyoclitiano primus occurrit - expl. expansis manibus migravit ad Dominum pridie non. ian. ad laudem Christi
Theopemptus (Theopompus) ep. et Theonas (Sinesius) mart.: Passio


78. f. 58v - Passio sancti Terentiani Tudertini ep. mart. (cfr. BHL 8002)
tit. De sancto Terentiano
inc. Anno a passione Domini 85 imperante Adriano data est sevitia generalis contra Christianos - expl. ubi beneficia Dei cotidie exuberant cui est honor et cetera
Terentianus Tudertinus ep. mart.: Passio


79. ff. 58v-59 - Passio sanctae Theclae v. (cfr. BHL 8020)
tit. De sancta Tecla virgine et martyre
inc. Paulus apostolus cum duobus discipulis filiis Dema et Hermogene venit Yconium - expl. ad hanc vocem protinus in Deo obdormivit VIIII kal. oct., ad laudem Christi Iesu cui est gloria in saecula saeculorum
Thecla virgo Pauli apostoli discipula: Passio


80. ff. 59v-60 - Passio sanctae Victoriae Romanae v. mart.
tit. De sancta Victoria
inc. Cum vir illustris Titus Aurelianus virginem Anatoliam in coniugium assumere vellet - expl. in navi ad orientem immo fuerat cum scripto passionis eius ad laudem Christi
Victoria Romana virgo mart.: Passio


U.C. I, ff. 1-12 e 29-64
81. f. 60 - Legenda sanctae Bibianae v. et soc. Romae mart. (cfr. BHL 1323)
tit. De sancta Viviana martyre
inc. Tempore Iuliani imperatoris erat quidam vir illustris Christianus sed occultus - expl. sepulta a Iohanne presbitero iuxta sororem et matrem suam VIII kal. ian. ad laudem Christi
Bibiana seu Viviana virgo, Dafrosa, Flavianus, Faustus, Pigmenius et soc. Romae martyres: Passio


82. ff. 60-61v - Legenda sancti Venantii Camerini mart.
tit. De sancto Venantio martyre
inc. Erat quidam puer in civitate Camerina nomine Venantius - expl. cum gaudio et letitia ad propria incolumis remeavit ad laudem Christi qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Venantius Camerini mart.: Passio


83. f. 61v - Legenda sanctorum Severini et Victorini fratrum (cfr. BHL S 7663 d)
tit. De sancto Victorino et sociis
inc. Fuerunt Rome duo fratres Victorinus et Severinus - expl. quia ea die fuit honorifice tumulatus ad laudem Christi
Severinus Septempedanus et Victorinus frater eius (Amiterninus ep.)


84. f. 61v - Legenda sancti Victoris Mauri Mediolani mart. (cfr. BHL 8580)
tit. De sancto Victore martyre
inc. Tempore Maximiani imperatoris erat in civitate Mediolani quidam milex - expl. teste Deo oculis meis vidi et scripsi ad laudem Christi Yesu qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Victor Maurus Mediolani martyr: Passio


85. f. 62 - Passio sancti Valentini Interamnensis ep.
tit. De sancto Valentino episcopo
inc. Valentinus Interampnensis episcopus omnibus virtutibus pollebat - expl. domo sua fuerat martirio coronatus ad laudem Christi Yesu
Valentinus Interamnensis episcopus Romae martyr: Passio


86. ff. 62v-63 - Passio sanctorum Victoris et Coronae in Aegypto mart. (cfr. BHL 8559 e ss.)
inc. Tempore Antonini imperatoris facta est persecutio Christianis sub Sebastiano - expl. passi sunt autem gloriosi martyres Victor et Corona idus maii, regnante Domino Yesu Christo cui est gloria in saecula saeculorum
Victor et Corona in Aegypto (al. in Syria) martyres sub Antonino: Passio


87. ff. 63-64v - Vita sancti Zenobii Florentini ep.
tit. Vita sancti Zenobii
inc. Zenobius Florentinorum nobili progenie ortus liberalibus litteris eruditus - expl. omnibus audire volentibus et mihi scriptori firmiter testabatur, ad laudem Christi
Zenobius Florentinus ep.: Vita
note La titolatura non è eseguita dal rubricatore: resta la traccia marginale. Rielaborazione della vita dello Pseudo-Simpliciano (BHL 9015) con un inserto tratto da quella di Lorenzo Amalfitano (BHL 9014), edita nell'articolo di Antonella Degl'Innocenti citato in bibliografia.


88. f. 64v - Legenda sancti Zenonis Veronensis ep.
tit. De sancto Zenone episcopo
inc. Sanctus Zenon a cunabulis benedictus et sanctificatus ad hoc pertingere meruit - expl. poterat bibi ut aqua sed non fluebat ut aqua, ad laudem Christi
Zeno Veronensis ep.: Vita
note Restano vuote le ultime tre righe della pagina, che conclude il fascicolo e la sezione del codice.

II. ff. 65-70
Complemento al leggendario abbreviato
note Il fascicolo, che consta di tre bifolii, è un'aggiunta coeva e di stessa mano al leggendario copiato nella prima unità, a scopo di integrazione: comprende leggende abbreviate con identiche modalità (ad esempio con la stessa formula finale ad laudem Christi) rispetto alla raccolta maggiore.


89. ff. 65-67 - Passio, inventio et translatio sancti Domnini in ducatu Parmensi mart. (cfr. BHL 2267)
epilogo
tit. De sancto Domnino martyre - Inventio corporis sancti Domnini - Translatio
inc. Gloriosus miles et martyr Christi Domninus natione Romanus - expl. per sanctum Domninum concessit remeare vite, prestante Domino nostro Yesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
app. inc. Post hec evolutis pluribus annis et ecclesia Dei a tyrampnis - expl. et suum scelus ad honorem sancti Domnini omnibus narraverunt ad laudem Dei
Domninus in ducatu Parmensi martyr saec. III: Passio + inventio
note Le parti concerneti l'inventio e la translatio sono distinte con una propria titolatura. Per un incidente di rilegatura, il f. 68 precede il 67.


90. f. 67r-v - Passio sanctae Apolloniae Alexandriae v. mart.
tit. De sancta Apollonia virgine et martyre
inc. Postquam Decius imperator iniquissimus et in omnibus preter quam in armis pessimus - expl. passa est autem beata Apollonia V° ydus feb. ad laudem Christi
Apollonia virgo Alexandriae mart.: Passio


91. ff. 67v-68v - Legenda sancti Edmundi Rich Cantuariensis archiep.
tit. De sancto Emundo confessore
inc. Emundus qui dicitur quia extra mundum et totus celestis - expl. sed subtus duram terram anno Domini MCCXL ad laudem Christi
Edmundus Rich, Cantuariensis archiepiscopus m. 16-11-1240


92. ff. 68v-69 - Legenda sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia
tit. De sancto Prospero confessore
inc. Tempore quo beatus Leo papa vir scolasticus presidebat in sede apostolica floruit beatus Prosper - expl. sanctitate percepta leti redibant ad propria, ad laudem Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus


93. f. 69 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 17 maggio (Torpete) (= BHL p. 1202 n° 2)
tit. De sancto Torpete martyre
inc. In Thuscia sanctus Torpes martyr sub Nerone principe - expl. agitur tamen festum eius I kal. maii ad laudem Christi
Torpes Pisis mart.
note Il testo coincide quasi letteralmente con la voce del Martirologio.


94. f. 69r-v - Passio sancti Sigismundi Burgundiorum regis mart.
tit. De sancto Sigismundo martyre
inc. Beatissimus Sigismundus rex Burgundionum et Christi martyr fuit filius Gundobadi - expl. a baliis et infirmitatibus quamplurimi liberati ad laudem Christi
Sigismundus Burgundionum rex mart.: Passio


95. ff. 69v-70 - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (cfr. BHL 2853)
tit. De sancta Felicitate
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. alius matrem eorum decapitavit ad laudem Christi
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio


96. f. 70 - Passio sanctae Iulianae Nicomediae v. mart., frammento
inc. Iuliana dum Eulogio prefecto Nicomedie desponsata esset - expl. alioquin Deus meus eris
Iuliana virgo Nicomediae mart.: Passio
note Una diversa mano trascrive cinque righe soltanto di questo ulteriore testo; rimane vuoto il verso del foglio.

U.C. IV, ff. 71-93 bis; sec. XIV
III. ff. 71-93v - Marcilia pseudo, Vita sanctae Marthae v. hospitae Christi [interprete ps. Syntyche] (= BHL 5546)
Gloriosissime Marthe Christi hospite vita a beata Marcila eius famula et filiola in baptismo in ebreo prius edita et postea in latinum sermonem per Sinticen de ebreo traslata
prol.
prol. inc. Sancte ecclesie tipum beata Martha Christi discipula - expl. pie imitationis fiat exemplum
inc. Beatissima igitur et venerabilis hospita Christi Martha pago Iherossolymitano - expl. et ope sue intercessionis faciat nos consortes esse sue beatitudinis, prestante Domino nostro Iesu Christo Filio suo, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Martha hospita Christi virgo: Vita
note Il testo è suddiviso in due libri e in origine destinato a una divisione in lectiones che rimane accennata: l'inizio è contrassegnato dalla rubrica lectio I, ma non compaiono indicazioni a seguire. La sezione, composta da tre quaternioni, si conclude con un foglio interamente vuoto, numerato 93 bis.

U.C. V, ff. 94-105; sec. XIV
IV. ff. 94-104 - Passio sanctae Margaritae v. mart. (= BHL 5303)
inc. Post passionem et resurrectionem Domini nostri Iesu Christi et gloriosam ascensionem eius - expl. sanabantur a languoribus suis et credebant
epil. inc. Ego vero Theodimus tuli reliquias beate Margarite in scrineo - expl. ut in suis ipsa nos precibus memoretur ante Dominum nostrum Iesum Christum, cui est honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Margarita seu Marina Antiochiae virgo martyr: Passio
note L'epilogo non è distinto dalla narrazione. Si apre con questo testo una sezione formata da quattro quaternioni e un senione.

V. ff. 104-105v
Pericopi evangeliche
note Nella parte inferiore sinistra del f. 105v erano vergate tre righe ora erase, delle quali resta visibile l'attacco Reverendo in Christo patri.

U.C. VI, ff. 106-138 ter; sec. XIV
VI. ff. 106-133v - Legenda sancti Iohannis ap.
Qualiter beatus Iohannes de Effeso venit Romam
segni d'uso Lungo la narrazione sono apposte manicule e sigle di 'nota'.
inc. Auditis querimoniis, visis litteris et perlectis que mittebantur de Epheso contra sanctum Iohannem evocat post hec Domitianus imperator veredarios - expl. et dominatorem orbis diligentem diligit
Iohannes apostolus sec. I
note La titolatura subisce un'interpolazione interlineare e marginale, che aggiunge evangeliste dopo il nome del santo e et qualiter passus est in chiusura. Si tratta di un testo non identificabile, apparentemente, con quelli registrati in BHL.

VII. ff. 134-138
Cantico dei Cantici
note Rimangono vuoti al termine della sezione il verso del f. 138 e altri due fogli numerati 138 bis e ter.

U.C. VII, ff. 139-150; sec. XIV
VIII. ff. 139-144 - Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274, Legenda sancti Francisci maior, et minor, estratti (= BHL 3107, 3109 e 3110)
De miraculis beati Francisci et de stigmatibus
inc. Fidelis revera famulus et minister Christi Franciscus biennio ante quam spiritum redderet celo - expl. ut deinceps huius infirmitatis molestiam non sentiret
Franciscus Assisiensis OFM n. 1182, m. 4-10-1226: Miracula
note Serie di miracoli estratti dalle due vitae: si susseguono dalla minor le lectiones 1 e 5 del cap. VI, dalla maior i capp. XIII 7,6,8, i miracoli post mortem I 3-6, II 1.4-5, III 6, VI 5, VII 1.5-6, infine i capp. XII 9-11.

U.C. VII, ff. 139-150; sec. XIV
IX. ff. 144-146 - Vita sancti Antonii de Padua, estratti (= BHL 587)
Miracula beati Antonii
inc. Puer quidam Albertus nomine - expl. et fideliter Christo adherens mirabilia eius constantissime predicavit
Antonius de Padua OFM n. 1195 ca., m. 13-6-1231: Miracula
note Sono raccolti miracoli del santo dai seguenti capitoli e paragrafi: XXXI 19-21.33-35.46-49.65-66, XXXII 3-4.10-15, XXXIII 1-4.8, XXXIV 1-2.4, XXXV 1.4, XXXVI 3-4, XXXIX 1-8, XXXVII 1-2, XL 1-4 (cfr. l'articolo di Palandri in bibliografia).

X. ff. 146-147
Legendae per la Settuagesima e la Quinquagesima
note La sezione (consistente in un sesterno) è completata, ai ff. 146v-150, da un indice analitico delle res praedicabiles reperibili nei testi precedenti, stilato a due riprese da due diverse mani.

U.C. VIII, ff. 151-211; sec. XIV
XI. ff. 151-211
Pericopi dai Vangeli e dalle Epistole per le Messe dalla prima domenica di Avvento alla XXIV dopo Pentecoste

U.C. IX, ff. 212-217; sec. XIV
XII. ff. 212-214
Sermone per la festività di S. Domenico
note La titolatura si presentava in festo beati Dominici vel sancti Francisci vel sancti Antonii, ma le due alternative sono state erase (e in effetti il santo citato all'interno è Domenico).

XIII. ff. 214-216
Sermone per la festività di S. Luca

U.C. VIII, ff. 151-211; sec. XIV
XIV. ff. 216-217v, mutilo
Sermone per la festività di S. Prosdocimo
note Al termine è aggiunto un foglio (218), di dimensione pari a quelli delle unità maggiori, interamente vuoto.

bibliografia Bandini, Catalogus, IV, 322-8; Degl'Innocenti, Agiografia toscana del XIV secolo; Degl'Innocenti, Un'inedita epitome della Vita di Giovanni Gualberto; Degl'Innocenti, Vita S. Zenobii; Gamboso, Tre panegirici di s. Antonio, 5; Palandri, La Leggenda fiorentina di S. Antonio

Trovati 7 records. Pagina 1 di 11

MIRABILE



Impostazioni Privacy



Questo sito Web utilizza i cookie per consentirci di offrire la migliore esperienza utente possibile. Le informazioni sui cookie sono memorizzate nel tuo browser ed eseguono funzioni di riconoscimento quando ritorni sul nostro sito web e aiuta il nostro team a capire quali sezioni del sito web trovi più interessanti e utili. E' possibile regolare tutte le impostazioni dei cookie navigando le schede sul lato sinistro. Per maggiori informazioni consulta la nostra Pagina Privacy visualizzare i nuovi termini.

Cookie strettamente necessari



I Cookie strettamente necessari devono essere abilitati in ogni momento in modo che possiamo salvare le tue preferenze per le impostazioni dei cookie.

Disabilitato

I cookie tecnici devono essere sempre abilitati per poter usufruire dei servizi di base sel sito web.

Cookie policy



Maggiori informazioni sulla nostra Cookie Policy