*
Brigitte Basdevant-Gaudemet La doctrine pontificale dans le «De matrimonio» de Gratien in Brigitte Basdevant-Gaudemet Eglise et autorités . Etudes d'histoire de droit canonique médiéval Limoges, Presses Universitaires de Limoges (PULIM) 2006 (Cahiers de l'Institut d'anthropologie juridique 14) pp. 498, 409-28
Abstract
Ristampa dello studio già apparso in
Etudes d'histoire du droit médiéval en souvenir de Josette Metman Dijon 1988 = «Mémoires de la Société pour l'histoire du droit et des institutions des anciens pays bourguignons, comtois et romands» 45 (1988) 35-52 (cfr. MEL XIII 995). L'A. si prefigge di analizzare l'apporto offerto da Graziano alla costruzione del diritto matrimoniale classico. Il
De matrimonio occupa, nel
Decretum , un posto rilevante, pur non presentando alcuna novità specifica su tale punto, comprendendo alcuni falsi di età carolingia, altri falsi tratti dai
Capitula Angilramni e passaggi desunti dai
Capitularia di Benedetto Levita. L'opera di Gregorio Magno rappresenta da sola circa la metà dei testi pontifici raccolti nel
De matrimonio . Altre fonti cruciali per il maestro di Bologna furono, secondo l'A., la
Collectio di Anselmo da Lucca, la
Panormia , il
Decretum e la
Collectio tripartita di Ivo di Chartres. Uno degli aspetti più frequentemente esaminati nell'opera grazianea è quello degli impegni matrimoniali contratti fra parenti, mediante l'utilizzo di decretali dei secoli IX-XI. (Stano Morrone)
Riduci
Argomenti e indici Gratianus n. saec. XI ex., m. ante 1159 ,
Decretum Capitula Angilramni Collectio tripartita Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604 Anselmus II Lucensis episcopus n. 1035 ca., m. 18-3-1086 ,
Collectionis canonum libri XIII Benedictus Levita fl. 847 ca. ,
Capitularia [Libri tres, additiones quattuor] (?) Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Collectio tripartita (?) Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Decretum Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Panormia Scheda N: 28 - 1761
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-la-doctrine-pontificale-dans-le-de-matrimonio-de-/517858
*
Brigitte Basdevant-Gaudemet Les sources de droit romain en matière de procédure dans le Décret de Gratien in Brigitte Basdevant-Gaudemet Eglise et autorités . Etudes d'histoire de droit canonique médiéval Limoges, Presses Universitaires de Limoges (PULIM) 2006 (Cahiers de l'Institut d'anthropologie juridique 14) pp. 498, 213-51 tavv. 12
Abstract
Lo studio, edito già in «Revue de droit canonique» 27 (1977) 193-242 (cfr. MEL I 1008), tende a mostrare come i testi romani, accolti come fonti giuridiche in materia procedurale nel
Decretum grazianeo, non figurassero in esso come tali. L'A. presenta le fonti di diritto romano disponibili nel XII secolo: la
Lex Romana Wisigothorum (la sua utilizzazione da parte di Graziano avvenne in modo indiretto), le Decretali pseudo-isidoriane (principale tramite del diritto romano nel diritto canonico) e soprattutto Ivo di Chartres (
Panormia ,
Decreto ,
Collectio tripartita ); importante fu anche il contributo offerto dal
Corpus giustinianeo. Sul piano strettamente procedurale, le novità significative teorizzate nel
Decretum riguardano la prova dei testimoni e quella dell'appello. (Stano Morrone)
Riduci
Argomenti e indici Scheda N: 28 - 1764
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-les-sources-de-droit-romain-en-matière-de-procédu/517849
Bruce Clark Brasington Glossing Strategies in Two Manuscripts of Pre-Gratian Canonical Collections in Grundlagen des Rechts . Festschrift für Peter Landau zum 65. Geburtstag cur. Jörg Müller - Richard Henry Helmholz - Paul Mikat - Michael Stolleis , Paderborn-München-Wien-Zürich, Schöningh 2000 (Rechts- und Staatswissenschaftliche Veröffentlichungen der Görres-Gesellschaft. N.F. 91) pp. XVI-1138, 155-62
Abstract
Auf der Basis von zwei Handschriften (Berlin, SB, lat. fol. 197:
Collectio Tripartita des Ivo, und Cambridge, UL, Ff IV 41:
Panormia des Ivo) werden gleichlautende Glossen abgedruckt, die sich mit häretischen und sakramentalen Aspekten befassen
Riduci
Recensioni e segnalazioni
Argomenti e indici Manoscritti
Scheda N: 26 - 7193
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-glossing-strategies-in-two-manuscripts-of-pre-gra/465350
Martin Brett Margin and Afterthought: the «Clavis» in Action in Readers, Texts and Compilers in the Earlier Middle Ages . Studies in Medieval Canon Law in Honour of Linda Fowler-Magerl cur. Martin Brett - Kathleen G. Cushing , Farnham, Ashgate 2009 (Church, Faith and Culture in the Medieval West) pp. XVIII-205, 137-64
Abstract
L'A. studia le aggiunte alle raccolte di
ius canonicum di Ivo di Chartres (
Decretum ,
Panormia e
Collectio tripartita ) grazie alla
Clavis Canonum. Selected Canon Law Collections before 1140. Access with Data Processing Hannover 2005 di L. Fowler-Magerl (cfr. MEL XXXII 6586), che permette non solo di identificare gli autori delle
additiones ma anche di dettagliare i loro interessi specifici
Riduci
Recensioni e segnalazioni
Argomenti e indici Risorse esterne collegate Francia 2010-4
Scheda N: 33 - 2744
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-margin-and-afterthought-the-clavis-in-action/608444
Melodie Harris Eichbauer Rethinking Causae 23-26 as the «Causae hereticorum» ZRGKan 101 (2015) 86-149
Abstract
Die A. befasst sich mit den Causae 23-26 des
Decretum Gratiani , die bereits bei dessen Zeitgenossen, aber auch in der neuzeitlichen Forschungsliteratur als
Causae hereticorum bezeichnet bzw. wahrgenommen wurden. Über die Forschungslage gibt die Vf. einen Überblick, wobei besonders S. Kuttner, F. Gillmann, B. Tierney, T. Lenherr, W.P. Müller, J. Megivern, F. Russell, T. Olson, S.A. Scully, A. Winroth, R. Benson, S. Chodorow, E. Peters und A. Melnikas erwähnt werden. Auch mit Blick auf die Querverweise innerhalb des Dekrets werden nunmehr der Inhalt der Causae 23-26 (auch unter Erweiterung auf die Causa 22) sowie deren die Häresie, den Gehorsam und die Amtspflichten betreffenden Hintergründe erläutert. In einem weiteren Schritt werden vergleichend Kirchenrechtssammlungen des 11. und 12. Jahrhunderts (z.B. die
Collectio canonum des Anselm von Lucca, die Schriften des Ivo von Chartres [
Decretum ,
Panormia ,
Collectio tripartita ], den
Polycarpus des Gregorius de S. Grisogono und die
Collectio trium librorum ) sowie Kommentierungen der Dekretisten wie Paucapalea, Rolandus, Rufinus, Simon von Bisignano bzw. den Kompilator der
Summa Parisiensis herangezogen. Ein eigenes Kapitel widmet sich dem kirchlichen Eid und der Eidesleistung im Spiegel von Gehorsam und Amtspflichtverständnis dem Papsttum gegenüber. Die Pontifikate von Alexander II., Gregor VII., Urban II., Paschalis II., Calixt II. erfahren besondere Behandlung.
Riduci
Argomenti e indici Gratianus n. saec. XI ex., m. ante 1159 ,
Decretum Alexander II papa sedit 1061-1073, m. 21-4-1073 Calixtus II papa v. 1088, m. 13/14-12-1124 Collectio III librorum Collectio tripartita Gregorius VII papa n. 1025/1030, m. 25-5-1085 Paschalis II papa sedit 1099, m. 21-1-1118 Summa Parisiensis Urbanus II papa n. 1035 ca., m. 29-7-1099 Alexander III papa n. 1100/1105, m. 30-8-1181 ,
Stroma ex decretorum corpore carptum (?) Anselmus II Lucensis episcopus n. 1035 ca., m. 18-3-1086 ,
Collectionis canonum libri XIII Gregorius Sancti Grisogoni cardinalis presbyter n. 1080 ca., m. 30-11-1113 ,
Collectio canonum Polycarpus [1540 canones in libros VIII, cum epistola nuncupatoria ad Didacum Sancti Iacobi ecclesiae episcopum, scilicet Diego Gelmirez Compostellanum, a. 1104-1106 et a. 1111-1113] Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Collectio tripartita (?) Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Decretum Ivo Carnotensis episcopus v. 1091, m. 1116 ,
Panormia Paucapalea saec. XII ,
Summa Decreti Rolandus magister fl. 1150/1160 ,
Stroma ex decretorum corpore carptum (?) Rufinus Bononiensis magister m. 1192 ca. ,
Summa Decretorum Simon de Bisignano fl. 1074-1079 ,
Summa in Decretum (Operis cuiuslibet prius indaganda sunt principia ut cognito principio finis plenior possit haberi doctrina... Omnes leges etc. usque transire per agrum alienum fas est. Hic opponitur, secundum ius naturale omnia sunt communia, ergo nichil proprium, ergo nichil alienum... )
Studiosi: Benson, Robert Chodorow, Stanley Gillmann, Franz Kuttner, Stephan Lenherr, Titus Megivern, James Melnikas, Anthony Müller, Wolfgang Peter Olson, Trisha Peters, Edward M. Russell, Frederick H. Scully, Sally Anne Tierney, Brian Winroth, Anders
Scheda N: 38 - 1832
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-rethinking-causae-23-26-as-the-causae-hereticorum/708887