*
Karlheinz Diez Das Kirchenväterverständnis bei Johannes Gerson Väter der Kirche. Ekklesiales Denken von den Anfängen bis in die Neuzeit. Festgabe für Hermann Josef Sieben SJ zum 70. Geburtstag cur. Johannes Arnold - Rainer Berndt - Ralf M.W. Stammberger , adiuv. Christine Feld , Paderborn-München-Wien-Zürich, Schöningh 2004 pp. XVIII-1166, 823-40
Abstract
Der A. befasst sich mit der spätmittelalterlichen Rezeption des Johannes Gerson und skizziert, welche Bedeutung und Funktion Bonaventura und seine patristischen Quellen für Gerson einnahm, die in dessen Schriften (
De libris legendis a monacho ,
De examinatione doctrinarum ,
Annotatio doctorum aliquorum qui de contemplatione locuti sunt ,
De mystica theologia speculativa ,
De vita spirituali animae ,
De mystica theologia practica ) beschrieben werden. Den dritten Abschnitt widmet der Vf. «Gersons Suche nach Ganzheit als Grundintention» (S. 829). Anhand der Traktate
Super cantica canticorum ,
Collectorium super Magnificat ,
De auferibilitate sponsi ab Ecclesia ,
De modis significandi , und den Sermones
De directione cordis ,
Pro licentiandis in decretis ,
Sermo alius de sancto Ludovico analysiert der A. das Ideal der Theologie bei Gerson und dessen Ausgestaltung auf der Basis der patristischen Tradition. Abschließend wird das mystisch-hierarchische Kirchenverständnis des Gerson (v. a. in
De nuptiis Christi et Ecclesiae und
De concordia metaphysicae cum logica ) vorgestellt. (Michael Bachmann)
Riduci
Argomenti e indici Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 Bonaventura de Balneoregio n. 1217/1221, m. 14/15-7-1274 Canticum canticorum, Biblia sacra, FORTLEBEN Patres, Fortleben Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
Annotatio doctorum aliquorum qui de contemplatione locuti sunt (Magnus Dyonisius edoctus a paulo primus videtur hanc theologiam speculative tradidisse in suo de mistica theologia... ) Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
Collectorium super Magnificat Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De auferibilitate sponsi ab ecclesia Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De concordia metaphysicae cum logica Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De examinatione doctrinarum Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De libris legendis a monacho Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De modis significandi Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De mystica theologia Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De nuptiis Christi et ecclesiae Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De vita spirituali animae Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
Sermones Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
Tractatus super Cantica canticorum Scheda N: 26 - 2674
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-das-kirchenväterverständnis-bei-johannes-gerson/462962
Wim François Augustine's Heritage in Late Medieval Biblical Scholarship (1200-1500) SM 55
(2014)
25-73
Abstract
Scopo del saggio è fornire una panoramica sull'influenza che il pensiero e le opere di Agostino ebbero sui teologi tardo medievali soffermandosi in particolare sulla visione della storia, sull'ermeneutica biblica e sulla grazia divina. Il primo paragrafo è dedicato al
De civiate Dei , alla letteratura apocalittica e al peso esercitato dall'opera su Gioacchino da Fiore (
Concordia Novi et Veteris Testamenti ,
Expositio in Apocalypsim ); il secondo al
De doctrina christiana , all'ermeneutica biblica e a Ugo da San Vittore (
Didascalicon de studio legendi e
De scripturis et scriptoribus sacris praenotatiunculae ), il terzo all'uso dell'ermeneutica biblica agostiniana in Tommaso d'Aquino e nelle scolastica (in particolare
Quaestiones de quodlibet e prima parte della
Summa theologiae ). Tra i discepoli di Tommaso d'Aquino è ricordato Egidio Romano e i suoi commenti biblici (
Hexaemeron e al
Cantico ). Un ulteriore paragrafo si occupa dell'osservazione empirica e degli studi biblici di ispirazione agostiniana in Grossatesta (commenti biblici ai
Salmi e all'
Hexaemeron e il
De cessatione legalium ) e Bacone (
Opus minus ,
maius e
tertium ,
Compendium studii philosophiae del 1271-1272 e del 1292). Segue lo studio sull'elaborazione dell'ermeneutica e della teologia agostiniana-tomistica nella
Postilla litteralis super totam Bibliam di Nicola da Lyra e in Giovanni Gerson (in relazione all'anti pelagianesimo:
De vita spirituali animae ,
Propositiones de sensu litterali Sacrae Scripturae ,
De consolatione theologiae ,
De necessaria communione laicorum sub utraque specie ). Il paragrafo conclusivo è dedicato ai numerosi commenti biblici opera di agostiniani, all'anti pelagianesimo e alla dottrina della grazia e del libero arbitrio (in particolare su Giacomo Pérez di Valenza e il suo commento ai Salmi).
Riduci
Argomenti e indici Augustinus Aurelius, Fortleben Aegidius Romanus n. 1243/1247, m. 22-12-1316 ,
Expositio super Cantica canticorum Aegidius Romanus n. 1243/1247, m. 22-12-1316 ,
Hexaemeron Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De civitate Dei Augustinus Aurelius, Fortleben ,
De doctrina christiana Hugo de Sancto Victore n. 1096 ca., m. 11-2-1141 ,
De scripturis et scriptoribus sacris (Lectorem divinarum scripturarum primum erudire oportet... Diligens scrutator sacri eloquii rerum significationes nequaquam negligere debet... ) Hugo de Sancto Victore n. 1096 ca., m. 11-2-1141 ,
Didascalicon de studio legendi (Duae praecipuae res sunt quibus ad scientiam instruitur... Omnium expetendorum prima est sapientia in qua perfecti... ) Iacobus Pérez de Valencia n. 1408, m. 30-8-1490 ,
Expositio in Psalmos Ioachim de Flore n. 1135 ca., m. 30-3-1202 ,
Concordia Novi et Veteris Testamenti (Quia labentis ac perituri seculi perurgere ruinam scripta in Evangelio signa terroresque fatentur... Non habentibus in hoc mundo manentem hereditatem... ) Ioachim de Flore n. 1135 ca., m. 30-3-1202 ,
Expositio in Apocalypsim Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De consolatione theologiae [a. 1418] Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De necessaria communione laicorum sub utraque specie (Oblaturus iuxta seniorum huius sacri Concilii Constanciensis monitionem generalem, nonnulla quae concernunt expugnationem haeresum et hereticorum nostri temporis, nominatim sectae noviter exorte... ) Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
De vita spirituali animae Iohannes Gerson n. 14-12-1363, m. 12-7-1429 ,
Propositiones de sensu litterali Sacrae Scripturae Nicolaus de Lyra n. 1270/1275, m. 1349 ,
Postilla litteralis super totam Bibliam Robertus Grosseteste n. ante 1170, m 8/9-10-1253 ,
De cessatione legalium Robertus Grosseteste n. ante 1170, m 8/9-10-1253 ,
Hexaemeron Robertus Grosseteste n. ante 1170, m 8/9-10-1253 ,
Super Psalterium Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Compendium studii philosophiae Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Opus maius Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Opus minus Rogerius Bacon n. 1210/1214, m. 1294 ,
Opus tertium Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Quaestiones de quodlibet Thomas de Aquino n. 1224/1225, m. 7-3-1274 ,
Summa theologiae Scheda N: 37 - 4536
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-augustine-s-heritage-in-late-medieval-biblical-sc/682736