From the 19th of September 2018, Mirabile will work with a new more efficient open source search engine. This new search engine will allow to implement new features in the future.
The search engine has been tested by the staff of the AIM (Integrated Archives for the Middle Ages).
However, if you encounter problems, expecially with complex queries, please contact the AIM staff at redazione@mirabileweb.it. Thank you for your collaboration

MIRABILE

Archivio digitale della cultura medievale
Digital Archives for Medieval Culture

Scheda TETRA

Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735

Historia ecclesiastica gentis Anglorum

inc. (epit. Wilfridi): Vilfridus hic magnus requiescit corpore praesul

Riferimenti CPL n. 1375; Repertorium vol. II p. 471-2; Te.Tra. vol. III pp. 78-112; ICL (1977) n. 17554 (Epitaphium Wilfridi; hist. eccl. 5.19.14); CPL (1995) n. 1330 (Epitaphium Wilfridi); CALMA (2005) vol. II 2 p. 177-8; Lapidge Bede's Latin Poetry (2019) pp. 103-4, 334-6 (ed. dell'epitaffio di Vilfrido ICL 17554 (hist. eccl. 5.19.14), forse parte del Liber epigrammatum); CHAP (2020) pp. 73-4, n. 70

Aberystwyth, National Library of Wales, 381
Aberystwyth, National Library of Wales, 21245 (Mostyn 181)
Admont, Bibliothek des Benediktinerstifts, 326, ff. 1r-80v
Alençon, Médiathèque de la Communauté Urbaine (olim Bibliothèque Municipale), 647
Augsburg, Bistumsarchiv (olim Bischöfliches Ordinariatsarchiv, Bischöfliche Ordinariatsbibliothek), 43, ff. 1r-127v
Augsburg, Staats- und Stadtbibliothek, 2° 109, f. 102r
De Hibernia (I 1)
Bamberg, Staatsbibliothek, Hist. 3 (E.III.14), ff. 235v-350r
excerpta
Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, Hamilton 70
Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, lat. 2° 378
Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, Phillipps 1873 (Rose 133)
Bern, Burgerbibliothek, 49, ff. 1r-258v
Bern, Burgerbibliothek, 363, ff. 188v-194r
Bloomington, IN, Indiana University, Lilly Rare Books Library, Ricketts 177
V 13
Bologna, Biblioteca Comunale dell'Archiginnasio, Serie A 144, ff. 1r-33v
Bonn, Universitäts- und Landesbibliothek, S 363, ff. 69vb-71vb
V 12-13
Boulogne-sur-Mer, Bibliothèque des Annonciades (olim Bibliothèque Municipale), 103
Bruxelles, KBR (olim Bibliothèque Royale «Albert Ier»), 8245-57 (3116)
Bruxelles, KBR (olim Bibliothèque Royale «Albert Ier»), II 2295 (1353), ff. 1r-168r
Cambridge, Corpus Christi College, Ms. 183 (under D. 5)
excerptum
Cambridge, Corpus Christi College, Ms. 264 (A. 8)
Cambridge, Corpus Christi College, Ms. 270 (O. 22), ff. 1, 197
fragm.
Cambridge, Corpus Christi College, Ms. 359 (9. 5), ff. 1r-72r
Cambridge, Emmanuel College, I.1.3 (3), ff. 1r-86v
Cambridge, Fitzwilliam Museum, McClean 109
incompleto
Cambridge, Pembroke College (in deposito presso la University Library), 82, ff. 5r-124r
Cambridge, Saint John's College, Ms. B. 5 (27)
Cambridge, Trinity College, Ms. R.5.22 (717)
Cambridge, Trinity College, Ms. R.5.27
Cambridge, Trinity College, Ms. R.7.3 (741)
Cambridge, Trinity College, Ms. R.7.5 (743)
Cambridge, University Library, Kk.5.16, ff. 1r-128r
Chicago, IL, The Newberry Library, Case MS 6 (Ry 3; C19163; f6), ff. 119r-121r
IV 23 (visio Adamnani)
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottob. lat. 877
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 122
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 692, ff. 48vb-51rb
I, 1-10
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 694
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 1201, ff. 73v-75r
V 12
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 3852 III, f. 102v
Cividale del Friuli (Udine), Museo Archeologico Nazionale, Biblioteca Capitolare XVI, ff. 327va-342ra
Cuyk-Sint-Agatha (Kuik, Cuijk), Stichting Sint Aegten, C 21, ff. 164r-171r
Dijon, Bibliothèque Municipale, 574 (334), ff. 2-81
Douai, Bibliothèque Marceline Desbordes-Valmore (olim Bibliothèque Municipale), 335
Dresden, Sächsische Landesbibliothek, Staats- und Universitätsbibliothek, J 45
Dublin, Trinity College, 492 (E.2.23)
Durham, Dean and Chapter Library (Cathedral Library), B.II.35 II, ff. 38-118
Düsseldorf, Universitäts- und Landesbibliothek, Fragm. K 1: B 216
Edinburgh, National Library of Scotland, Adv. 18.5.1
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ashburnham 58
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ashburnham 991
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Fies. 34
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut. 17 dex. 10
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut. 17 dex. 10, ff. 66r-67v
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, San Marco 538, ff. 170r-175v
excerpta (l. V capitoli XII-XIII)
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, San Marco 654
Firenze, Biblioteca Nazionale Centrale, Conv. soppr. A.1.450 III (ff. 158-197), ff. 158 ra-196rb
Glasgow, University Library, Hunterian MS 86 (T.4.3)
Gotha, Forschungs- und Landesbibliothek (olim Forschungsbibliothek), Mbr. I. 63, ff. 1v-158r
Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, Inc. 4° Patr. coll. 202/73
Hereford, Cathedral Library, P.V.1, ff. 29r-150v
Kassel, Universitätsbibliothek Kassel - Landesbibliothek und Murhardsche Bibliothek der Stadt Kassel, Theol. 4° 2, ff. 1r-50r
Leiden, Bibliotheek der Universiteit, Voss. lat. 2° 103, ff. 134v-135v
excerptum
Leiden, Bibliotheek der Universiteit, Voss. lat. 4° 57, ff. 1r-128r
Leipzig, Universitätsbibliothek, Haenel 3518, ff. 70ra-142rv
Leipzig, Universitätsbibliothek, Rep. I. 58a
London, British Library, Add. 10949
London, British Library, Add. 18150
London, British Library, Add. 25014
London, British Library, Add. 33371
London, British Library, Add. 38130
London, British Library, Add. 38817
London, British Library, Arundel 74
London, British Library, Burney 297
London, British Library, Burney 310, ff. 90-158
London, British Library, Cotton Claudius A. I IV
London, British Library, Cotton Nero A. II V, ff. 46r-47r
IV 32
London, British Library, Cotton Tiberius A. XIV
London, British Library, Cotton Tiberius C. II
incompleto
London, British Library, Cotton Vitellius A. XIX
excerptum
London, British Library, Cotton Vitellius E. I, ff. 1r-66v
London, British Library, Cotton Vitellius E. VII I, ff. 1-2
fragm.
London, British Library, Egerton 3278
London, British Library, Harley 1117
excerptum
London, British Library, Harley 3680
London, British Library, Harley 4124
London, British Library, Harley 4978, ff. 8r-148v
I-V
London, British Library, Royal 13.B.XVIII
London, British Library, Royal 13.C.V
London, British Library, Royal 13.C.VII
London, British Library, Stowe 104, ff. 1-112
London, British Library, Yates Thompson 26
estratti
London, College of Arms, Arundel 16
London, Lambeth Palace Library, 173, ff. 157-221
excerptum
Mainz, Wissenschaftliche Stadtbibliothek, I 181 1
Mainz, Wissenschaftliche Stadtbibliothek, frag. 1
IV 29, 16 - IV 30,17
Manchester, John Rylands University Library, lat. 182
Milano, Biblioteca Ambrosiana, C 72 inf., ff. 1r-35v
desunt libri 4 et 5 usque ad capitulum 24
Milano, Biblioteca Ambrosiana, D 525 inf., ff. 138v-158r
excerpta
Milano, Biblioteca Ambrosiana, H 190 inf.
Montecassino (Frosinone), Archivio dell'Abbazia (Biblioteca Statale del Monumento Nazionale), 177
Montecassino (Frosinone), Archivio dell'Abbazia (Biblioteca Statale del Monumento Nazionale), 181, pp. 1-308
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 118
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 701, ff. 144r-145v
Vita et passio Oswaldi regis et martyris
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 1207
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium»
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 5257a
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 13501
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14603, ff. 136v-137v
excerpta
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 22254
excerptum
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 23486, f. 3v
excerptum
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 23622
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 27405
Münster, Universitäts- und Landesbibliothek, Fragmentensammlung I, 3
Namur, Musée des Arts Anciens du Namurois, Fonds de la ville 11 I
New York, Pierpont Morgan Library, M. 826
III 29-30
New York, Pierpont Morgan Library, M. 926 II, ff. 42-52
Notre Dame, IN, University of Notre Dame, Hesburgh Library, Lat. d. 3 (40), f. 39ra-va
5. 24
Oxford, All Souls College, 31
Oxford, Balliol College, 176, ff. 2r-93v
Oxford, Bodleian Library, Barlow 39 (S.C. 6462)
Oxford, Bodleian Library, Bodl. 163 (S.C. 2016), ff. 1r-
Oxford, Bodleian Library, Bodl. 302 (S.C. 2086) III
Oxford, Bodleian Library, Bodl. 712 (S.C. 2619)
Oxford, Bodleian Library, Digby 39 (S.C. 1640), ff. 50-56
III.7
Oxford, Bodleian Library, Digby 101 (S.C. 1702)
Oxford, Bodleian Library, Digby 175 (S.C. 1776), f. 40r-
vita Oswaldi et vita Aidani
Oxford, Bodleian Library, Digby 211 (S.C. 1812)
Oxford, Bodleian Library, Douce 368 (S.C. 21943)
Oxford, Bodleian Library, e Mus. 115 (S.C. 3537)
Oxford, Bodleian Library, Fairfax 12 (S.C. 3892)
Oxford, Bodleian Library, Hatton 43 (S.C. 4106)
Oxford, Bodleian Library, Rawlinson B. 189 (S.C. 11550)
Oxford, Bodleian Library, Rawlinson C. 162 (S.C. 12026)
Oxford, Bodleian Library, Tanner 348 (S.C. 10175)
Oxford, Christ Church Library, 99 III, ff. 51ra-113va
Oxford, Corpus Christi College, 279 A, ff. 1r-71r
Oxford, Lincoln College (in deposito presso la Bodleian Library), lat. 31
Oxford, Magdalen College, lat. 105
Oxford, Merton College, 95, ff. 135r-194v
Oxford, New College, 308
Oxford, Pembroke College, 3
Oxford, St. John's College, 99, ff. 1ra-94va
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5226
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5227
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5227 A
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5228
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5229
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5230
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5230 A
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5231
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5232, ff. 1r-62vb
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5233
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5234
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5235
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5237
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5362
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 10184
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 12942
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 12943 I, ff. 1-96
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 16078
Paris, Bibliothèque Nationale de France. Bibliothèque de l'Arsenal, 982 (7 H.L.), ff. 115r-
Paris, Bibliothèque Nationale de France. Bibliothèque de l'Arsenal, 989
Princeton, NJ, Princeton University Library, Grenville Kane Collection 16, ff. 1r-145v
Reims, Bibliothèque d'Etude et du Patrimoine (Bibliothèque Carnegie; olim Bibliothèque Municipale), 426 (E. 335) II, ff. 214vb-215rb
excerptum (V 24, 1-3)
Reims, Bibliothèque d'Etude et du Patrimoine (Bibliothèque Carnegie; olim Bibliothèque Municipale), 1412 (K. 789) II
excerptum: visio Fursei
Reims, Bibliothèque d'Etude et du Patrimoine (Bibliothèque Carnegie; olim Bibliothèque Municipale), 1429 (O. 873)
Rein, Zisterzienserstift, Stiftsbibliothek 59
Roma, Biblioteca Nazionale Centrale «Vittorio Emanuele II», Vitt. Eman. 1452, ff. 1r-165v
Rouen, Bibliothèque Jacques Villon (olim Bibliothèque Municipale), U. 2 (1399)
excerpta de sancto Wilfrido
Rouen, Bibliothèque Jacques Villon (olim Bibliothèque Municipale), U. 43 (1343), ff. 34-121
Rouen, Bibliothèque Jacques Villon (olim Bibliothèque Municipale), U. 74 (1177), ff. 59r-62ra
excerpta
San Marino, CA, Henry E. Huntington Library and Art Gallery, HM 27486
Sankt Florian, Bibliothek des Augustiner Chorherrenstifts, XI. 247, ff. 1r-168v
Sankt Gallen, Stiftsbibliothek, 247
Sankt Gallen, Stiftsbibliothek, 547, pp. 554b-636a
Sankt-Peterburg, Rossijskaja Nacional'naja Biblioteka (olim Gosudarstvennaja ordena Trudovogo Krasnogo Znameni Publicnaja Biblioteka im. M.E. Saltykova Scedrina), lat. Q.v.I.18
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Min. 66, ff. 1r-117v
Tournai, Bibliothèque de la Ville, 134 (+)
Utrecht, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Hs. 735 (4.F.12)
Vendôme, Bibliothèque du Parc Ronsard (olim Bibliothèque Municipale), 53
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 429
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 443 I
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 532 I, ff. 32r-47v
l. III
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 3157, ff. 1r-181r
Winchester, Winchester Cathedral Library, I
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Helmst. 13 (16) 1, HS
III 5-6
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Helmst. 196 (223), ff. 112rb-117ra
excerpta
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Weiss. 34 (4118), ff. 1r-170
Würzburg, Universitätsbibliothek, M.p.th.f. 118, ff. 1r-114v
Tradizione del testo: L''opera circolò tantissimo (ca. 160 mss.) ed ebbe una grande influenza sul continente. Sei mss. antichi di origine inglese sono fondamentali per la ricostruzione testuale: London, British Library, Cotton Tiberius A. xiv (B), London, British Library, Cotton Tiberius C. ii (C), Kassel, Gesamthochschul-bibliothek, Qu. theol. 2 (K, privo dei libri I-III), St Petersburg, Public Library, Q. v. I. 18 (L), Cambridge, University Library, Kk. 5. 16 (M, dell''anno 737), Oxford, Bodleian Library, Hatton 43 [S.C. 4106] (O). Dopo la buona edizione settecentesca di Smith, le edizioni moderne sono state quelle di C. Plummer e di B. Colgrave-R.A.B. Mynors, superate nello studio della tradizione da quella di M. Lapidge. La trasmissione è divisa in due tipologia testuali: ? (CKO) e μ (BML). C e O derivano indipendentemente dallo stesso subarchetipo.
Plummer stampò il testo di μ con lezioni di ? sulla base di BCMN; Mynors integrò con la conoscenza di K e L e la collazione completa di venti testimoni antichi. Lapidge (cfr. la scheda Te.Tra, l''edizione e lo stemma allegato) dimostra i rapporti tra le due redazioni e tra i mss. che le compongono. La redazione ? è posteriore. Beda aveva mandato una copia dell''Historia a S. Agostino di Canterbury: il destinatario Albino o altri del cenobio copiarono correggendo alcuni presunti errori e introducendo alcune innovazioni, tra cui aggiunte importanti. La redazione μ non coincide con l''autografo bediano, bensì con il modello utilizzato a Monkwearmouth-Jarrow per produre le copie. Molti errori di M (il ms. più antico) sono causati dalla fretta dei copisti, ma per altri aspetti è molto accurato: gli spazi vuoti possono dipendere da parole illeggibili o spazi lasciati da Beda nell''originale; su alcune piccole sviste rimane il dubbio che possano essere di Beda. La collazione dei sei mss. indicati è sufficiente per ricostruire il testo che circolava in Inghilterra nell''VIII sec.
Per quanto riguarda la circolazione successiva del testo, la redazione ? si diffuse soprattutto in Inghilterra, dove diede origine a due rami differenti;  la redazione μ fu molto copiata sul continente, a partire dai mss. L ed M che furono trasportati oltremanica; M ha lasciato copie dirette, identificabili per la grande quantità dei suoi errori. Ce ne sono sette nel IX sec., che furono la base per la diffusione nell''area della Loira e del Nordest francese; un''altra copia diede origine alla trasmissione in Germania, e da qui in Italia e Provenza (ad es. i mss. Würzburg, Universitätsbibliothek, M. p. th. f. 118, Namur, Bibliothèque communale, 11 e Wolfenbüttel, Herzog-August Bibliothek, Weissenburg 34). Ci sono ovviamente eccezioni e casi di contaminazione.
(da Te.Tra III, scheda a cura di Michael Lapidge)
Bibliografia filologica: - Beda, Storia degli Inglesi (Historia ecclesiastica gentis Anglorum), ed. M. Lapidge, trad. di P. Chiesa, Milano 2008;
- H. Gneuss, Handlist of Anglo-Saxon Manuscripts. A List of Manuscripts and Manuscript Fragments Written or Owned in England up to 1100, Tempe, AZ 2001;
- Bede''s Ecclesiastical History of the English People, ed. R.A.B. Mynors, trad. di B. Colgrave, Oxford 1969;
- O. Arngart, The Leningrad Bede. An Eighth Century Manuscript of the Venerable Bede''s Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum in the Public Library, Leningrad, København 1952;
- M.L.W. Laistner - H.H. King, A Hand-List of Bede Manuscripts, Ithaca 1943, pp. 93-111;
- Venerabilis Bedae Opera Historica, ed. C. Plummer, 2 vols., Oxford 1896;
- PL 95, coll. 21-290 = Historiae ecclesiasticae gentis Anglorum libri quinque, auctore santo et venerabile Baeda presbytero anglo-saxone, una cum reliquis eius operibus historicis in unum volumen collectis, ed. J. Smith, Cambridge 1722

ICL 17554 forse parte del perduto Liber epigrammatum

Traduzioni, commenti, etc.
Continuatio Bedae
Legimus in ecclesiasticis historiis

Risorse esterne collegate
Clavis Historicorum Antiquitatis Posterioris (CHAP)
TETRA_161_Beda, Historia ecclesiastica - siglario
TETRA_162_Beda, Historia ecclesiastica - stemma

Spoglio inventariale
Firenze - S. Croce, convento OFM 246- Beda De temporibus. Compotus lune. Isidorus De natura rerum. Alanus de complanctu nature. Cronica Bede. Isidorus De viris illustribus.
Firenze - S. Marco, convento OP 239- 10. Augustini retractationes, liber de operibus Hieronymi et Augustini, historia gentis Anglorum, de genealogia beatae Mariae, et una homelia Anselmi, in volumine parvo et pulchro rubeo in membranis.
Firenze - S. Marco, convento OP 259- 5. Sancti Cipriani de sacramento dominici calicis, coena eiusdem, Augustinus de vita Christiana, de penitentia, de videndo deum, enchiridion, de conflictu vitiorum et virtutum, de decem chordis, item de miraculis sancti Basilii, vita Theophili vice domini, miraculum pulchrum, Bedae de eo qui mortuus fuerat et revixit, vita Iohannis et Archadii heremitarum, soliloquia Isidori, vita sancti Alexii, Petrus Damianus de miraculis beatae virginis Mariae, item sequentia sancti Michaelis Archangeli, in volumine parvo fulvo in membranis.
Firenze - S. Marco, convento OP 259- 5. Sancti Cipriani de sacramento dominici calicis, coena eiusdem, Augustinus de vita Christiana, de penitentia, de videndo deum, enchiridion, de conflictu vitiorum et virtutum, de decem chordis, item de miraculis sancti Basilii, vita Theophili vice domini, miraculum pulchrum, Bedae de eo qui mortuus fuerat et revixit, vita Iohannis et Archadii heremitarum, soliloquia Isidori, vita sancti Alexii, Petrus Damianus de miraculis beatae virginis Mariae, item sequentia sancti Michaelis Archangeli, in volumine parvo fulvo in membranis.
Firenze - S. Maria Assunta (Badia Fiorentina), abbazia 247- Beda de gestis sanctorum Angelorum in membranis volumine mediocri corio rubeo s. 58 A. C.
Firenze - S. Maria Novella, convento. [Inventario di Santa Maria Novella] 413- Hystoria ecclesiastica Eusebii, hystoria tripartita, hystoria gentis anglorum, rescriptum Bragmanorum et Alexandri Magni.
San Liberatore a Maiella (Pescara) - S. Liberatore a Maiella, monastero OSB 37- storia anglorum.
Udine - S. Pietro Martire, convento OP 211- 213. Ystoria ecclesiastica gentis Anglorum.

Altri progetti collegati:
CALMA
CODEX
MADOC
MAGI
MEL
RICABIM

Permalink: http://www.mirabileweb.it/title/historia-ecclesiastica-gentis-anglorum-beda-venera-title/2319

MIRABILE



Impostazioni Privacy



Questo sito Web utilizza i cookie per consentirci di offrire la migliore esperienza utente possibile. Le informazioni sui cookie sono memorizzate nel tuo browser ed eseguono funzioni di riconoscimento quando ritorni sul nostro sito web e aiuta il nostro team a capire quali sezioni del sito web trovi più interessanti e utili. E' possibile regolare tutte le impostazioni dei cookie navigando le schede sul lato sinistro. Per maggiori informazioni consulta la nostra Pagina Privacy visualizzare i nuovi termini.

Cookie strettamente necessari



I Cookie strettamente necessari devono essere abilitati in ogni momento in modo che possiamo salvare le tue preferenze per le impostazioni dei cookie.

Disabilitato

I cookie tecnici devono essere sempre abilitati per poter usufruire dei servizi di base sel sito web.

Cookie policy



Maggiori informazioni sulla nostra Cookie Policy