Scheda TETRA
Hucbaldus Elnonensis monachus n. 840 ca., m. 20-6-930
Passio sanctorum Cyrici et Iulittae
[ca. 885 sive ante 900; una cum hexametris 6, aliter 12 conscriptis et tributis, sed dubie, Hucbaldo nostro ]
inc. (prol.): Sanctorum Christi martyrum pia certamina veneratione debita recolentes, mirabilem in sanctis suis; (text.): Sextae quae nunc agitur aetatis initio, quo D.I.C., Deus verus et homo suum consecrare; (hexametri): Plebs vero sacrata Patri per climata mundi expl. cui est cum aeterno Patre Deo sanctoque Spiritu honor, virtus et imperium per infinita saecula saeculorum...
Riferimenti
Repertorium
vol. V p. 572; BHL nn. 1809-1810; Te.Tra. vol. III pp. 342-8; PL vol. CXXXII coll. 851-8; CSLMA (2015) vol. IV 1 pp. 85-7
Biographia et HagiographiaCirycus (Quiricus) et Iulitta Tarsi martyres m. 304 Admont, Bibliothek des Benediktinerstifts, 24 , ff. 201r-202rArras, Médiathèque de l'Abbaye Saint-Vaast (olim Bibliothèque Municipale), 24 (813) , ff. 104v-106vBruxelles, KBR (olim Bibliothèque Royale «Albert Ier»), 98-100 (3132) , ff. 84r-86rCambrai, Le Labo - Cambrai (olim Bibliothèque Municipale), 816 (721) , ff. XXXVIIIv-XLIvCambridge, University Library, Ii.3.30 , ff. 211v-215rCarpentras, Bibliothèque Inguimbertine (olim Bibliothèque Municipale), 1818 (P., L, t. I) , ff. 496r-506rCittà del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 586 , ff. 204r-206vCittà del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Borgh. 297 , ff. 78v-81rCittà del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 541 , ff. 108r-110rCittà del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Urb. lat. 49 , ff. 160v-163vCittà del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 615 , f. 287r fragm.Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 6074 , ff. 85r-87vDouai, Bibliothèque Marceline Desbordes-Valmore (olim Bibliothèque Municipale), 836 , ff. CXXIX-CXXXIIDouai, Bibliothèque Marceline Desbordes-Valmore (olim Bibliothèque Municipale), 846 , ff. 59v-64rEl Escorial, Real Biblioteca de San Lorenzo de El Escorial, h.III.11 , ff. 85v-87rFirenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Conv. soppr. 331 , ff. 155r-158rFirenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Conv. soppr. 342 , ff. 57ra-57rbfragm. Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ed. 132 , ff. 15r-17vFirenze, Biblioteca Nazionale Centrale, Conv. soppr. G.5.1212 , ff. 90r-92vHeiligenkreuz, Bibliothek des Zisterzienserstifts, 12 , ff. 254v-255vIvrea (Torino), Biblioteca Capitolare, CXII (55) , f. CXXIXvKøbenhavn, Kongelige Bibliotek, Thott 133 2° , ff. 38r-45rLincoln, Cathedral Library, 149 (B.1.9) , ff. 148v-151rLucca, Biblioteca Capitolare Feliniana, Passionario A , ff. 10r-14rLucca, Biblioteca Capitolare Feliniana, Passionario C , ff. 221r-223rLucca, Biblioteca Capitolare Feliniana, Passionario D , ff. 61v-64vLucca, Biblioteca Capitolare Feliniana, Passionario P+ , ff. 7v-9vMelk, Stiftsbibliothek, 492 (675; M. 5) , ff. 200v-202vNapoli, Biblioteca Nazionale «Vittorio Emanuele III», VIII.B.2 , ff. 126v-129v BHL 1809Napoli, Biblioteca Nazionale «Vittorio Emanuele III», XV.AA.13 , ff. 48r-50r BHL 1809Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5296 , ff. 57v-60rParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5322 , ff. 100r-101vParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5323 , ff. 75r-76rParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5351 , ff. 38v-42vParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 5365 , ff. 30v-31vParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 12605 , ff. 59v-62vParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 12611 , ff. 130r-134rParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 14186 , p. 35Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 14363 , ff. 120r-122vParis, Bibliothèque Nationale de France, lat. 14365 , ff. 212r-217rRoma, Biblioteca Casanatense, Ms. 719 , ff. 37v-40rRouen, Bibliothèque Jacques Villon (olim Bibliothèque Municipale), U. 35 (1389) , ff. 102v-105vTorino, Biblioteca Nazionale Universitaria, I.II.17 (Pasini, DLXI già k.VI.19) , pp. 294-299Wien, Österreichische Nationalbibliothek, 336 , ff. 334r-336rZwettl, Bibliothek des Zisterzienserstifts, 24 , ff. 251v-252vTradizione del testo: Fu redatta per l''abbazia di St. Amand, dove era praticato il culto dei due santi e dove le reliquie erano state traslate da Ubaldo stesso. La composizione avvenne verso l''885 (Chartier) o, secondo Platelle, prima dell''883 o dopo il 900. Il testo è edito negli Acta Sanctorum e nella PL (edizione di Mombritius). Il censimento dei testimoni (che risultano 39) è ad opera di C. Bottiglieri, che integra la Clavis e gli altri repertori. La passio (BHL 1809) è tràdita spesso insieme ad altri testi ad essa collegati: BHL 1809a, 1810, 1811 (Translatio ), di cui devono essere accertate la relazione con la passio e l''attribuzione. È difficile che i 6 esametri di BHL 1810 (mss. Vat. Barb. Lat. 586, Napoletano XV AA 13, Torinese I.II.17) siano attribuibili ad Ubaldo (compaiono solo nei codd. che tramandano anche la Translatio BHL 1811, che non è di Ubaldo, tutti italiani). BHL 1809a è costituito da 13 esametri, che seguono la Passio nei mss. di Douai 836, 846 e nel Parigino 12605. Nessuno dei mss. tramanda tutti e quattro i testi (26 hanno solo la Passio ). (Da Te.Tra III, scheda a cura di Corinna Bottiglieri)Bibliografia filologica: - Y. Chartier, Clavis operum Hucbaldi Elnonensis: Bibliographie des oeuvres d''Hucbald de Saint-Amand , «Journal of Medieval Latin» 5 (1995), pp. 202-24; - J.M.H. Smith, A Hagiographer at Work: Hucbald and the Library at Saint-Amand , «Revue Bénédictine» 106 (1996), pp. 151-71; - J.M.H. Smith, The Hagiography of Hucbald of Saint-Amand , «Studi Medievali» ser. 3a , 35 (1994), pp. 517-42; - W. Berschin, Biographie und Epochenstil im lateinischen Mittelalter , III: Karolingische Biographie 750-920 n. Chr ., Stuttgart 1991, pp. 362-4. ; - H. Platelle, Le thème de la conversion à travers les oeuvres hagiographiques d''Hucbald de Saint-Amand , «Révue du Nord» 68 (1986), pp. 511-31; - L. van der Essen, Hucbald de Saint-Amand (c. 840-930) et sa place dans le mouvement hagiographique médiéval , «Revue d''histoire ecclésiastique» 19 (1923)- PL 132, coll. 851-8 = B. Mombritius, Sanctuarium , II, Milano 1477, ff. 234v-236v - AA. SS . Iun. IV, pp. 28-32Tipologia testuale Passio Nel Repertorium (IV.572) s.v. Passio et translatio ss. Cyrici et Iulittae si registrano insieme i nn. BHL 1809 (passio ) e 1810 (prologus metricus )Risorse esterne collegate TETRA_183_Hucbaldus, Passio Cyrici et Iulittae - tavola contenuto codd
Altri progetti collegati:
ABC CALMA MAGI MAGIS MEL Permalink: http://www.mirabileweb.it/title/passio-sanctorum-cyrici-et-iulittae-hucbaldus-elno-title/17854